a758095

• Εμπόριο και οικονομία

Το 2020 οι σημαντικότεροι τομείς της γαλλικής οικονομίας ήταν η δημόσια διοίκηση, η άμυνα, η εκπαίδευση, οι δραστηριότητες σχετικές με την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνική μέριμνα (23,4 %), το χονδρικό και λιανικό εμπόριο, οι μεταφορές, οι υπηρεσίες παροχής καταλύματος και υπηρεσίες εστίασης (16,4 %), καθώς και οι επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες· διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες (14,2 %).

Το εμπόριο εντός της ΕΕ αντιπροσωπεύει το 54 % των γαλλικών εξαγωγών (15 % στη Γερμανία, 8 % στην Ιταλία και από 7 % στην Ισπανία και στο Βέλγιο αντίστοιχα), ενώ εκτός ΕΕ το 8 % των εξαγωγών κατευθύνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες και το 6 % στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Όσον αφορά τις εισαγωγές, το 66 % προέρχεται από κράτη μέλη της ΕΕ (17 % από τη Γερμανία, 10 % από το Βέλγιο και 9 % από τις Κάτω Χώρες), ενώ εκτός ΕΕ το 7 % προέρχεται από την Κίνα και το 5 % από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η ιστορία της Γαλλίας αρχίζει με τις πρώτες εγκαταστάσεις ανθρώπων στο έδαφος της σημερινής Γαλλίας. Στις κοινότητες που εγκαταστάθηκαν από την Παλαιολιθική και τη Νεολιθική περίοδο, προστέθηκαν από το 700 π.Χ. και μετά διαδοχικά κύματα Κελτών που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. Ο Ιούλιος Καίσαρας κατέκτησε το 58-51 π.Χ. τη Γαλατία και ενσωμάτωσε την περιοχή στη Ρωμαϊκή Δημοκρατία.

Από τον 3ο αιώνα άρχισε η περίοδος των Μεγάλων μεταναστεύσεων των Γερμανικών λαών: Φράγκοι, Βησιγότθοι, Αλαμαννοί, Βουργουνδοί εισέβαλαν στη χώρα, εγκαταστάθηκαν και προσαρμόστηκαν στον γαλατορωμαϊκό πολιτισμό. Ακολούθησε ο σχηματισμός της Φραγκίας (5ος - 9ος αιώνας) υπό τον Κλόβις Α΄, βασιλιά του γερμανικού λαού των Σαλίων Φράγκων και ιδρυτή της πρώτης φραγκικής δυναστείας των Μεροβίγγειων, ο οποίος ασπάστηκε τον Χριστιανισμό γύρω στα 500. Το 751 ο Πιπίνος ο Βραχύς ίδρυσε την Καρολίγγεια Δυναστεία. Ο γιος του, ο Καρλομάγνος, επέκτεινε την επικράτεια δημιουργώντας την Αυτοκρατορία των Καρολιδών. Το 800 στέφθηκε αυτοκράτορας από τον Πάπα.

Το 843 η Αυτοκρατορία των Καρολιδών διαμοιράστηκε μεταξύ των εγγονών του Καρλομάγνου με τη Συνθήκη του Βερντέν σε τρία βασίλεια. Το δυτικό τμήμα, Δυτική Φραγκία, θεωρείται η απαρχή του κράτους της Γαλλίας. Λόγω της εξασθένησης της βασιλικής εξουσίας δημιουργήθηκαν μεγάλα φέουδα που διοικούνταν από τοπικούς άρχοντες που σταδιακά ανέπτυξαν μεγάλη δύναμη και οδήγησαν στον αυξανόμενο κατακερματισμό της χώρας. Τον 9ο αιώνα εισέβαλαν οι Σκανδιναβοί Βίκινγκ που εγκαταστάθηκαν στο δουκάτο της Νορμανδίας στις βόρειες ακτές της Γαλλίας. Στον νότο από το 838 αρχίζουν επιδρομές οι Σαρακηνοί.

Η λατινική γλώσσα ήταν η επίσημη γλώσσα του βασιλείου, από την εποχή της ρωμαϊκής κυριαρχίας στη Γαλατία, καθώς και της Εκκλησίας. Στη Σύνοδο της Τουρ, που συνήλθε το 813 με πρωτοβουλία του Καρλομάγνου, δόθηκε εντολή στους ιερείς να κηρύττουν στην κοινή γλώσσα, προκειμένου να γίνονται κατανοητοί, αντί στα λατινικά.

Το 987 εγκαθιδρύθηκε στο βασίλειο της Γαλλίας η δυναστεία των Καπετιδών. Ο Ούγος Καπέτος και οι διάδοχοί του έδωσαν νέα ώθηση στην εδαφική ενοποίηση του βασιλείου. Από τον 11ο αιώνα αρχίζουν να εμφανίζονται τα πρώτα λογοτεχνικά κείμενα στην παλαιά γαλλική γλώσσα. Το Παρίσι έγινε οριστικά πρωτεύουσα και φημισμένο πανεπιστημιακό κέντρο.

Το όνομα της Γαλλίας χρησιμοποιήθηκε επίσημα από το 1204, όταν ο βασιλιάς Φίλιππος Αύγουστος άρχισε να χρησιμοποιεί τον όρο rex Franciæ (βασιλιάς της Γαλλίας) αντί του rex Francorum (βασιλιάς των Φράγκων). Από το 1205, η περιοχή αναφέρεται οριστικά στους χάρτες με το λατινικό όνομα regnum Franciæ, δηλαδή βασίλειο της Γαλλίας. Επιπλέον, ο Φίλιππος Δ' (ο Ωραίος, 1285-1314) ενίσχυσε τη βασιλική εξουσία και αγωνίστηκε για την κυριαρχία της Γαλλίας στην Ευρώπη μέχρι τα τέλη του 13ου αιώνα.

Το 1338 στον θρόνο ανέβηκε ο Φίλιππος ΣΤ’, πρώτος της δυναστείας των Βαλουά. Η διεκδίκηση του γαλλικού θρόνου από τον Άγγλο Εδουάρδο Γ' έφερε αντιμέτωπες τις δύο χώρες κατά τον Εκατονταετή πόλεμο από το 1337 έως το 1453. Η πανδημία του Μαύρου Θανάτου του ΙΔ' αιώνα μείωσε ακόμη περισσότερο τον πληθυσμό. Συγχρόνως, μαίνονταν ο εμφύλιος πόλεμος Βουργουνδών και Αρμανιάκ για τον θρόνο της Γαλλίας.

Ο γαλλικός πολιτισμός γνώρισε νέα ώθηση από την επαφή με την Ιταλική Αναγέννηση κατά τη διάρκεια των Ιταλικών πολέμων (1494-1559) κυρίως την εποχή του Φραγκίσκου Α’, ο οποίος έθεσε και τις βάσεις της Πρώτης γαλλικής αποικιακής αυτοκρατορίας. Το 1539 με το διάταγμα του Βιλέ-Κοτερέ τα γαλλικά έγιναν η επίσημη γλώσσα του βασιλείου της Γαλλίας αντικαθιστώντας τα λατινικά. Το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα η χώρα υπέφερε από τους Θρησκευτικούς πολέμους που τελείωσαν προσωρινά το 1598 με το έδικτο της Νάντης που παραχώρησε στους Ουγενότους ο Ερρίκος Δ', πρώτος βασιλιάς του οίκου των Βουρβόνων.

Τα χρόνια διακυβέρνησης με επικεφαλής τους καρδινάλιους Ρισελιέ (1624–1642) και Μαζαρίνο (1642–1661) αύξησαν περισσότερο την κεντρική εξουσία του βασιλιά. Με τον Τριακονταετή πόλεμο (1618-1648) η Γαλλία ανέκτησε την πολιτική και πολιτιστική υπεροχή στην Ευρώπη.

Η άνοδος της απολυταρχίας κατά τον 17ο αιώνα χαρακτηρίζεται από τη βασιλεία του Λουδοβίκου ΙΔ' με την κυριαρχία της Γαλλίας να εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη και σημαντική αύξηση της γαλλικής επικράτειας.

Ο 18ος αιώνας είναι ο αιώνας του Διαφωτισμού, που χαρακτηρίζεται από την προώθηση της λογικής από τους Γάλλους φιλόσοφους στις ευρωπαϊκές βασιλικές και πριγκιπικές αυλές και πρωτεύουσες και που τελείωσε με τη Γαλλική Επανάσταση κατά τη διάρκεια της οποίας διακηρύχθηκε η Πρώτη Δημοκρατία το 1792. Την κατάληψη της εξουσίας από τον Ναπολέοντα στις 9 Νοεμβρίου 1799 ακολούθησαν οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι για την κατάκτηση της Ευρώπης, οι οποίοι τελείωσαν με τη μάχη του Βατερλώ (18 Ιουνίου 1815) και την τελική ήττα της Γαλλίας.

Το 1815 η Ευρώπη αναδιοργανώθηκε με το Συνέδριο της Βιέννης. Τα γαλλικά σύνορα επανήλθαν στην κατάσταση του 1792 και στη Γαλλία αποκαταστάθηκε η μοναρχία. Με την παλινόρθωση των Βουρβόνων ο Λουδοβίκος ΙΗ' επέστρεψε στον θρόνο. Το 1830 η Ιουλιανή Επανάσταση ανάγκασε τον διάδοχό του Κάρολο Ι' να παραιτηθεί και δημιουργήθηκε η Ιουλιανή Μοναρχία υπό τον Λουδοβίκο-Φίλιππο, τελευταίο βασιλιά.

Η δημοκρατία αποκαταστάθηκε το 1848 με την επανάσταση του Φεβρουαρίου. Ο Λουδοβίκος-Ναπολέων έγινε πρόεδρος της Δεύτερης Δημοκρατίας. Το 1852 στέφθηκε αυτοκράτορας ως Ναπολέων Γ '. Ακολούθησε πολιτική κύρους και απέκτησε περαιτέρω αποικίες στη Βόρεια και Κεντρική Αφρική, τη Μαδαγασκάρη και την Ινδοκίνα. Μετά την ήττα του στον Γαλλο-Πρωσικό πόλεμο (1870/71) εκδιώχθηκε και εγκαθιδρύθηκε η Τρίτη Δημοκρατία.

Η υιοθέτηση ενός ενιαίου διοικητικού πλαισίου (νομοί), η ταχεία ανάπτυξη των σιδηροδρόμων και η καθιέρωση από τον Ζυλ Φερύ της υποχρεωτικής και δωρεάν σχολικής εκπαίδευσης ομογενοποίησε τον εθνικό χώρο, ο οποίος στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα γνώρισε τη βιομηχανική επανάσταση. Η γαλλική έρευνα και βιομηχανία διακρίνονται ιδιαίτερα στις μεταφορές (σιδηρόδρομος, έπειτα αυτοκίνητα και αεροναυπηγική), στη χημική βιομηχανία και στην υγεία, καθώς και στα εξοπλιστικά συστήματα.

Η οικονομική ανάπτυξη αντικατοπτρίζεται στην αστικοποίηση του πληθυσμού, στην ανάπτυξη των θέσεων εργασίας και στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου. Δημιουργήθηκε το συνδικαλιστικό κίνημα και η κοινωνική ασφάλιση που γενικεύθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η μακρά κρίση της δεκαετίας του 1930, η γερμανική κατοχή και η ανοικοδόμηση οδήγησαν σε μια οικονομική πολιτική που υποστήριξε τη δημιουργία μεγάλων εταιρειών ευρωπαϊκού ή ακόμη και παγκόσμιου μεγέθους. Η σύγχρονη οικονομία χαρακτηρίζεται από την αύξηση του τριτογενούς τομέα και τον έντονο ανταγωνισμό με τις αναδυόμενες χώρες.