Δραστηριότητες ιστορίας 14 Μαΐου 2020

Η εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου στην Ασία.

Πληροφορίες και επιτεύγματα.

(Δείτε τις εικόνες με κλικ)

 

Ο Μέγας Αλέξανδρος  ονομάζεται Σικαντέρ, στα περσικά, και Ισκαντάρ στα αραβικά. Γεννήθηκε στην Αρχαία Πέλλα, τον Ιούλιο του 356 π.Χ. -και πέθανε στη Βαβυλώνα, τον  Ιούνιο του 323 π.Χ. Ο Αλέξανδρος ο Μέγας ή Αλέξανδρος Γ΄ ο Μακεδών, ήταν Έλληνας βασιλεύς του Βασιλείου της Μακεδονίας, αυτοκράτορας της Μακεδονικής αυτοκρατορίας (μετά την εκστρατεία του)

 

Η εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου

 

Σε ηλικία μόλις 20 ετών, ο Αλέξανδρος Γ΄ της Μακεδονίας –που σύντομα θα έμενε στην ιστορία ως Μέγας– διαδέχθηκε τον Φίλιππο Β΄ και τέθηκε επικεφαλής της θρυλικής στρατιωτικής μηχανής ολοκληρώνοντας τις προετοιμασίες της εκστρατείας στην οποία οδήγησε τους Μακεδόνες με ορμητικότητα και ασυγκράτητο ενθουσιασμό. Από μικρή ηλικία ο Αλέξανδρος προετοιμαζόταν για τα βασιλικά καθήκοντά του.

(Δείτε την εικόνα με κλικ)

 

 

Σε αυτή την ηλικία ξεκίνησε τη μεγάλη του εκστρατεία κατά του περσικού κράτους με 30.000 πεζούς και 5.000 ιππείς. Κυριότερο όπλο ήταν η σάρισα(Δείτε την εικόνα με κλικ)  (ένα μακρύ δόρυ μήκους 5-6μ., που το κρατούσαν με τα δύο χέρια κάτω από τη μασχάλη). Επίσης είχε μαζί του: πολιορκητικές μηχανές (πολιορκητικούς πύργους, πολιορκητικούς κριούς, καταπέλτες κ.ά.),γιατρούς, ταχυδρόμους, μηχανικούς, ταμίες, διαβιβαστές με οπτικά σήματα (ήταν αυτοί, που ήξεραν να κάνουν σήματα καπνού), μάγειρες, γεφυροποιούς, βηματιστές  (ήταν αυτοί, που μετρούσαν με τα βήματά τους τις αποστάσεις που έκανε καθημερινά το στράτευμα) κ.ά.
Σημαντικοί στρατηγοί και συνεργάτες του ήταν ο Παρμενίωνας, ο Πτολεμαίος, ο Περδίκκας, ο Κρατερός, ο Νέαρχος, ο Ηφαιστίωνας (που τον έκανε και πρωθυπουργό του) κ.ά.

 

Έλληνες επιστήμονες που τον ακολούθησαν στην εκστρατεία.

Παρά τον ολιγάριθμο στρατό του, δημιούργησε την μεγαλύτερη αυτοκρατορία της αρχαιότητας  Στο έργο του τον βοήθησαν σπουδαίοι Έλληνες επιστήμονες που τον ακολούθησαν στην εκστρατεία. Ανάμεσα τους ήταν σημαντικοί φιλόσοφοι, γιατροί, αρχιτέκτονες, τοπογράφοι, καλλιτέχνες και μάντεις.

Οι γιατροί  και η υγειονομική υπηρεσία που ακολουθούσε τον Μ. Αλέξανδρο ονομαζόταν «βασιλική θεραπεία». Σπουδαίοι γιατροί που τον ακολούθησαν ήταν ο Δράκων, ο Κριτόβουλος, ο Κριτόδημος, ο Γλαυκίας και ο Ιπποκτάτης.

Ο Μ. Αλέξανδρος στη μεγάλη εκστρατεία του δεν πήρε μαζί του μόνο πολεμιστές, αλλά και πολλούς σοφούς της εποχής εκείνης.
Ο Καλλισθένης (ανιψιός του Αριστοτέλη) πήγε μαζί με τον Αλέξανδρο, για να γράψει την ιστορία της εκστρατείας. Μαζί πήγαν και διάφοροι άλλοι επιστήμονες, για να μελετήσουν και να γράψουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τα φυτά, τα ζώα και τα ΓΕΦΥΡΑ. Παρόμοια γέφυρα κατασκεύασαν οι μηχανικοί του Μ. Αλεξάνδρου στον Ινδό ποταμό, για να περάσει ο στρατός στην απέναντι όχθη.φυσικά προϊόντα κάθε χώρας, που θα περνούσαν. Γεωγράφοι και άλλοι επιστήμονες είχαν καθήκον τους να μαζεύουν πληροφορίες και να τις στέλνουν στον Αριστοτέλη, για να τις μελετήσει. Μαζί πήγαν και ποιητές και καλλιτέχνες, γιατί ο Αλέξανδρος ενδιαφερόταν για την ψυχαγωγία του στρατού του και οργάνωνε αγώνες και θεατρικές παραστάσεις.
Ο στρατός του Μ. Αλεξάνδρου μέσα σε 11 χρόνια (που κράτησε η εκστρατεία) διένυσε 19.000 χλμ. από την Ελλάδα ως την Ινδία.
Όταν ο Μ. Αλέξανδρος έφτασε στο Ίλιο (Τροία), έκανε θυσία στην Ιλιάδα Αθηνά, πρόσφερε στο ναό της την πανοπλία του και πήρε μερικά ιερά όπλα, που σώζονταν από τον Τρωικό πόλεμο. Στη συνέχεια στεφάνωσε με χρυσό στεφάνι τον τάφο του Αχιλλέα, που τον θαύμαζε και ήθελε να του μοιάσει (μάλιστα πίστευε πως ο Αχιλλέας ήταν μακρινός προπάππους του από το σόι της μητέρας του).
Οι δυσκολίες, που συνάντησαν, και οι περιπέτειες, που πέρασαν οι στρατιώτες του σ’ αυτήν την πρωτοφανή εκστρατεία ήταν αμέτρητες.
Στις εκβολές του ποταμού Τομήρου βρέθηκαν αντιμέτωποι με έναν παράξενο λαό, που ζούσε όπως οι πρωτόγονοι άνθρωποι της Λίθινης Εποχής. Κατοικούσαν σε καλύβες στους βράχους της ακτής και (καθώς δε γνώριζαν τη χρήση του σιδήρου) είχαν για όπλα μακριά ξύλα, που την άκρη τους την έκαιγαν στη φωτιά, για να γίνει σκληρή και μυτερή. Τα σώματα και τα κεφάλια τους ήταν γεμάτα από τρίχες και τα νύχια τους τα χρησιμοποιούσαν αντί για σιδερένια εργαλεία.ΠΟΛΙΟΡΚΗΤΙΚΟΣ ΠΥΡΓΟΣ. Ο Αλέξανδρος χρησιμοποίησε πολιορκητικούς πύργους με τροχούς (ρόδες), σκεπασμένους με δέρματα, για να τους προστατεύουν από τη φωτιά. Το ύψος τους ήταν περίπου 53 μ. και είχαν 20 ορόφους. Είναι οι ψηλότεροι πολιορκητικοί πύργοι που κατασκευάστηκαν ποτέ και αποτελούν τεχνικό κατόρθωμα της εποχής τους.
Αργότερα συνάντησαν το λαό των Ιχθυοφάγων. Αυτοί τρέφονταν αποκλειστικά με ψάρια (από τα οποία έφτιαχναν και αλεύρι) και έχτιζαν τις καλύβες τους με όστρακα και μεγάλα ψαροκόκαλα. Η πιο παράξενη περιπέτεια ήταν όταν οι ναύτες είδαν να πετιέται μέσα από τη θάλασσα νερό με μεγάλη δύναμη. Όταν έμαθαν πως το νερό αυτό το ξεφυσούσαν φάλαινες, οι ναύτες τρομοκρατήθηκαν τόσο πολύ, ώστε τα κουπιά έπεσαν από τα χέρια τους.

 

Οι Μάντεις ήταν μια από τις σημαντικότερες ομάδες μη στρατιωτικών ακολούθων ήταν οι μάντεις, όπως ο Αρίστανδρος από την Τελμισσό και ο Κλεομένης από τη Σπάρτη. Ερμήνευαν τους οιωνούς και τα παράξενα όνειρα και συμβούλευαν τον βασιλιά. Ο Πλούταρχος είχε περιγράψει ότι κάποια στιγμή ο Αρίστανδρος έκανε θυσία και είδε ότι η πόλη της Τύρρου θα κυριευόταν εκείνο τον μήνα. Εν τω μεταξύ οι Μακεδόνες πολιορκούσαν για μήνες την φοινικική πόλη. Όταν ο Αρίστανδρος ανακοίνωσε την προφητεία του, οι στρατιώτες γέλασαν γιατί εκείνη ήταν η τελευταία μέρα του μήνα. Τότε, ο Αλέξανδρος διέταξε να μην θεωρείται εκείνη η μέρα η τριακοστή αλλά η εικοστή όγδοη και αμέσως να γίνει επίθεση, με αποτέλεσμα η πόλη να κυριευτεί σε μερικές ώρες, όπως είχε προφητεύσει ο μάντης. ...

Ο ζωγράφος Απελλής και ο γλύπτης Λύσιππος, ήταν οι μόνοι που είχαν το δικαίωμα να φιλοτεχνήσουν τη μορφή του Αλεξάνδρου.

Ο Δεινοκράτης που έφτιαξε σύμφωνα με τους αρχαιολόγους τον τάφο στην Αμφίπολη είναι από τους μεγαλύτερους αρχιτέκτονες όλων των εποχών. Ένα από τα σημαντικότερα έργα του Δεινοκράτη ήταν και η θεμελίωση της Αλεξάνδρειας το 325 π.Χ. στην τοποθεσία της αρχαίας αιγυπτιακής πόλης Ρακώτις, εκτιμώντας ότι η πόλη θα εξελισσόταν σε μεγάλο εμπορικό κέντρο λόγω του εξαιρετικού λιμένα, που κατασκεύασαν οι μηχανικοί Διάδης και Χαρίας, υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονα Δεινοκράτη.

Κοντά στα ανάκτορα υπήρχε κήπος ζωολογικός και βοτανικός, στον οποίο εργάστηκαν πολλοί ερευνητές μελετώντας ιδιαίτερα τα νέα ζώα και φυτά που έγιναν γνωστά από τις χώρες της Ανατολής. Στην Αλεξάνδρεια ο Ηρόφιλος συνέβαλε στην πρόοδο της βιολογίας με τις έρευνές του για το νευρικό σύστημα και την κυκλοφορία του αίματος.

Το όνομα του Δεινοκράτη συνδέεται και με μία μελέτη μετατροπής του όρους Άθω. Η μελέτη προέβλεπε το σκάλισμα του βουνού ώστε να κατασκευαστεί ένα πελώριο άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

 

 


Ο στόλος του Μ. Αλέξανδρου

Ο στόλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, στην αρχή της εκστρατείας του, περιλάμβανε 150 με 160 πολεμικά πλοία, κυρίως τριήρεις (από τις οποίες 29 ήταν Αθηναϊκές) και δεκάδες μεταγωγικά. Ξεκινώντας ο Νέαρχος από τον Υδάσπη ποταμό, έπλευσε στις ακτές του Περσικού κόλπου και έφτασε στις εκβολές του Ευφράτη ποταμού. Αποκομμένος ο στόλος, χωρίς τρόφιμα και χωρίς την υποστήριξη του στρατού, περνώντας από άγνωστα μέρη έφτασε και μετά από πολλές δυσκολίες κατόρθωσε να φτάσει στο Ευφράτη

Ο Νέαρχος, ένας από τους στρατηγούς του Αλέξανδρου, πραγματοποίησε και περιέγραψε τον παράπλου των ακτών του Ινδικού ωκεανού. Ο Πυθέας ο Μασσαλιώτης κατόρθωσε να φτάσει μέχρι το βορειότερο άκρο της Αγγλίας και ο Ερατοσθένης, βασισμένος στις πληροφορίες άλλων και σε έρευνες δικές του, κατασκεύασε έναν παγκόσμιο χάρτη που, παρά τις ατέλειες, αποτελεί σημαντικό επίτευγμα για εκείνους τους χρόνους.

 
Σύμφωνα με την περιγραφή του Αριστοτέλη στο βιβλίο του "Προβλήματα" ο Αλέξανδρος χρησιμοποίησε αυτό που σήμερα ονομάζουμε καταδυτικό κώδωνα με τη μορφή ενός γυάλινου βαρελιού, το οποίο ρυμουλκήθηκε μέχρι το σημείο της κατάδυση. Αναφέρει δηλαδή πως ο Μ. Αλέξανδρος θέλοντας να ελέγξει τα ναυτικά αμυντικά έργα της Τύρου πριν την πολιορκήσει, μπήκε μέσα σε ένα βαρέλι που είχε γυάλινο παράθυρο και στη συνέχεια διέταξε να το βυθίσουν στη θάλασσα.
Το γεγονός αυτό αναφέρεται επίσης σε ρωμαϊκό έγγραφο του 12ου αι. της Αλεξάνδρειας. 
Έτσι και έγινε, αφού εξόπλισε ένα πλοίο, ανοίχτηκε στον ωκεανό και ζήτησε να βυθίσουν την κάψουλα με σχοινιά και όταν αυτός θα τα τραβούσε θα ήταν το σήμα για να τον ανελκύσουν και πάλι πάνω. Ο Καλλισθένης αναφέρει πως έμεινε για τουλάχιστον 24 ώρες στον βυθό παρακολουθώντας τις μάχες μεταξύ των ψαριών, όταν ένα μεγάλο ψάρι σαν βουβάλι χτύπησε το σχοινί και οι  ναύτες του το πήραν ως σήμα του Αλεξάνδρου, έτσι τον τράβηξαν και πάλι πάνω υπό την έντονη δυσαρέσκεια του Αλεξάνδρου για τα όσα θαυμαστά δεν μπορούσε να δει πια.
Ένα μεσαιωνικό κείμενο (“Roman d’Alexandre” 12ος αιώνας) αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος πήρε δύο ακόμη άτομα μαζί του και μάλιστα όταν είδε τον κόσμο του βυθού είπε: "...αυτός ο κόσμος είναι καταραμένος και χαμένος, Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό".

Πόλεις που πήραν το όνομά τους από τον Αλέξανδρο

ΒΑΒΥΛΩΝΑ. Αναπαράσταση της Βαβυλώνας (με τους κρεμαστούς κήπους), που ο Αλέξανδρος την έκανε πρωτεύουσα του ασιατικού κράτους του.

 

Ο Πλούταρχος λέει ότι ο Αλέξανδρος ίδρυσε στην Ασία πάνω από 70 πόλεις. Ένας άλλος ιστορικός αναφέρει ότι έχτισε 13 πόλεις. Η αλήθεια μπορεί να βρίσκεται κάπου στη μέση. Στις περισσότερες πόλεις, που ίδρυσε ο Αλέξανδρος, έδωσε το δικό του όνομα. Σήμερα γνωρίζουμε σίγουρα 16 Αλεξάνδρειες. Έξι από τις Αλεξάνδρειες, που ίδρυσε ο Αλέξανδρος, υπάρχουν και σήμερα, ακόμη και η Εσχάτη (δηλ. η πιο μακρινή) στις όχθες του ποταμού Ιαξάρτη. Εκτός από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, οι άλλες πέντε άλλαξαν όνομα.

 

Οι "απόγονοι" του Μ. Αλεξάνδρου  -  Η φυλή των  Καλάς

 

Οι Καλάς, είναι φυλή του ορεινού Πακιστάν (δείτε στο χάρτη την περιοχή τους)  και μέρους του Αφγανιστάν, η οποία ομιλεί δική της γλώσσα. Ο πληθυσμός της ανέρχεται περίπου στις 5.000 και παραδόξως, διαφέρει από τις γειτονικές φυλές,

Οι Καλάς, είναι φυλή του ορεινού Πακιστάν και μέρους του Αφγανιστάν, η οποία ομιλεί δική της γλώσσα. Ο πληθυσμός της ανέρχεται περίπου στις 5.000 και παραδόξως, διαφέρει από τις γειτονικές φυλές, αφού οι Καλάς είναι πολυθεϊστές εν μέσω τεραστίου μουσουλμανικού πληθυσμού. Την διαφοροποίηση αυτή οι ίδιοι οι Καλάς την αποδίδουν στο γεγονός ότι έχουν ελληνική καταγωγή, όπως υποστηρίζουν, αφού θεωρούν τη φυλή τους μακρινή απόγονο των στρατευμάτων του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Η γλώσσα τους  παρουσιάζει στοιχεία από τα Περσικά, τα Σανσκριτικά και τα Ελληνικά, με λέξεις στις οποίες κάποιοι γλωσσολόγοι εντοπίζουν κοινές ρίζες με τις ελληνικές. ΝΟΜ είναι το όνομα. ΠΑΡΕΙΜ, από το αρχαίο πάρειμι σημαίνει πορεύομαι, διαβαίνω. ΧΕΜΑΝ είναι ο χειμώνας. ΙΛΑ σημαίνει έλα. ΔΟΝΤΟΥΓΙΑ αποκαλούν τα δόντια, ΝΤΙ το ρήμα δίδω, ενώ ο χαιρετισμός που σου απευθύνουν όταν σε βλέπουν είναι ΙΣΠΑΤΑ, που για μερικούς θυμίζει το ασπάζομαι. Στους χαιρετισμούς τους συναντά κανείς και τις λέξεις «χάιρε, χαϊρέτα, γιάμασις».

«Δεν υπάρχει ούτε μια νομάδα, ούτε μια απλή χωριάτισσα της Ινδίας που να μην γνωρίζει το μύθο του Σικάντα Ράζαμ, του Μεγάλου Αλεξάνδρου» έλεγε ο κ. Γιώργος Αλεξάνδρου, ερευνητής και συγγραφέας του βιβλίου «Καλάς: οι έλληνες των Ιμαλαϊων» ο οποίος έχει επισκεφτεί τις περιοχές που ζει η εν λόγω φυλή.

Όπως ισχυρίζονται οι ίδιοι προήλθαν από την πρόσμηξη των στρατιώτων του Μεγάλου Αλεξάνδρου με ντόπια φύλλα, προερχόμενα κι αυτά από το Αιγαίο. Για τους Καλάς, ο Μ. Αλέξανδρος, θεωρείται ο προφήτης που θα τους φέρει πίσω στην κοιτίδα τους. Σύμφωνα με τον θρύλο τους, όταν ο μεγάλος βασιλιάς έφυγε για νέες κατακτήσεις στην Ανατολή άφησε πίσω στα βουνά του Πακιστάν πολλούς στρατιώτες του λέγοντας τους να περιμένουν την μέρα που θα γυρίσει χωρίς να αλλάξουν θρησκεία, γλώσσα, κουλτούρα, συνήθειες και ζωή. Τα παιδιά των πολεμιστών αυτών 23 αιώνες μετά περιμένουν ακόμα να έρθει ο Σικάτρα, για να γυρίσουν μαζί του πίσω στα αδέρφια τους, στην πατρίδα.

Οι Καλάς αν και δεν ξέρουν την λέξη έλληνας γνωρίζουν πως έχουν έρθει από μια μυθική χώρα, την Τσιάμ, και πως είναι παιδιά του Μεγάλου Αλεξάνδρου, διασώζοντας ιστορικά στοιχεία που αποδεικνύονται εντυπωσιακά. Για παράδειγμα η παράδοση των Καζήδων Καλάς, των ζωντανών απομνημονευτών της ιστορίας, αφού οι Καλάς δεν έχουν γραφή, αναφέρει πως ο Μέγας Αλέξανδρος δηλητηριάστηκε.

 

 

 

1. Διαβάστε το κόμικ του Μ. Αλεξάνδρου (εξωτερικός σύνδεσμος)

2. Δείτε παρακάτω την εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου σε ένα επεξηγηματικό βίντεο του Κώστα Ευκαριανού.

 

 

3. Η εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου με λίγα λόγια. (από φωτόδεντρο Κύπρου)

 

 

Πηγές:

mixanitouxronou.

Άρθρο της  Νίκης Παπάζογλου (Καλάς, οι Έλληνες των Ιμαλαΐων)

Δημοτικό Σχολείο Αντιπάρου

Ιστορία Λυκείου blogger

 

 

Περιμένουμε τα σχόλιά σας.