Η τάξη του κ. Ανδρέα

Δοκιμή

δφδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδδ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΓΙΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ (ΔΗΜΟΤΙΚΟ)

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ

Από την ΚΑΛΛΙΑ ΕΥΣΤΑΘΙΑ, ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ, Med, ΚΕΔΑΣΥ Δ’ ΑΘΗΝΑΣ

Οι δυσκολίες συγκέντρωσης, είναι πιθανό να έχουν κάποια βιολογική βάση.
Ορισμένες μελέτες εκτιμούν ότι έως και το 85% των δυσκολιών συγκέντρωσης μπορεί
να συνδεθεί με γενετικά αίτια. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει πολύ ευρύτερη η
αναγνώριση της βιολογικής συνιστώσας των προβλημάτων προσοχής – και αυτό έχει
συμβάλει στην ενθάρρυνση για την αναζήτησης βοήθειας. Ωστόσο, είναι πιθανό να
μην είναι απόρροια από βιολογικούς παράγοντες και να ευθύνονται και μη βιολογικοί
όπως, περιβαλλοντικοί παράγοντες που συμβάλλουν στις δυσκολίες αυτές. Μελέτες
για παράγοντες όπως η διατροφή (π.χ. πρόσληψη ζάχαρης και ενεργειακών ποτών), ο
ύπνος, η γενική υγεία, τα επίπεδα σωματικής άσκησης, οι γονεϊκές συμπεριφορές και
η γενική ψυχολογική ευεξία , έδειξαν ότι επηρεάζουν την έκταση και τη σοβαρότητα
της δυσκολίας στο τομέα της συγκέντρωσης στα παιδιά. Μια ιδιαίτερη πιθανή
περιβαλλοντική επιρροή που έχει αποτελέσει αντικείμενο ελέγχου τα τελευταία χρόνια
είναι η χρήση της τεχνολογίας. Αποτελέσματα μελετών καταδεικνύουν ότι οι μαθητές
χρησιμοποιούν κινητά για έως και 5-8 ώρες την ημέρα. Παράλληλα, χρησιμοποιούν τους
φορητούς υπολογιστές για δραστηριότητες εκτός τάξης, με αποτέλεσμα αυτό να επηρεάζει
κατά πολύ τον τομέα της συγκέντρωσης και της διατήρησης της προσοχής τους.

ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ (ΓΙΑ
ΓΟΝΕΙΣ)

Ως γονιός, θέλετε το παιδί σας να είναι επιτυχημένο και να αξιοποιήσει τις δυνατότητές
του. Η ικανότητα συγκέντρωσης είναι μια βασική δεξιότητα για την ανάπτυξη των
παιδιών. Γι' αυτό οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν διάφορες τεχνικές και στρατηγικές
που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να βοηθήσουν τα παιδιά τους να εστιάσουν και
να συγκεντρωθούν Όταν τα παιδιά αποσπώνται και δεν είναι εστιασμένα, μπορεί να
είναι δύσκολο να τα βοηθήσετε να επανέλθουν και να παραμείνουν στην εργασία
τους. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μερικές απλές στρατηγικές για να βοηθήσετε το
παιδί να συγκεντρωθεί καλύτερα, ώστε να μπορεί να παραμείνει στην εργασία του, να
πετύχει τους στόχους του και να μάθει πιο αποτελεσματικά.

1. Κάντε Ένα Πράγμα Τη Φορά
Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να βοηθήσετε το παιδί σας να συγκεντρωθεί
είναι να κάνει ένα πράγμα τη φορά. Αυτό τα βοηθά να παραμείνουν συγκεντρωμένα
στην εργασία τους και να μην αποσπώνται από άλλα πράγματα. Ενθαρρύνετε το παιδί
σας να επικεντρωθεί σε ένα πράγμα και να το ολοκληρώσει πριν προχωρήσει στην
επόμενη εργασία.

2. Διδάξτε Τους Πώς Να Καταρρίπτουν Μεγάλες Εργασίες
Μπορεί να είναι δύσκολο για τα παιδιά να παραμείνουν συγκεντρωμένα όταν
αντιμετωπίζουν μια μεγάλη δραστηριότητα. Για να βοηθήσετε το παιδί σας να
παραμείνει συγκεντρωμένο, διδάξτε του πώς να χωρίζει τις μεγάλες εργασίες σε
μικρότερα και πιο διαχειρίσιμα κομμάτια. Αυτό θα τα βοηθήσει να παραμείνουν
συγκεντρωμένα ενώ μπορεί επίσης να τα βοηθήσει να κάνουν τη δουλειά τους πιο
γρήγορα. Ξεκινήστε χωρίζοντας την εργασία σε μικρότερα βήματα. Είναι επίσης
σημαντικό να παρέχετε άφθονη υποστήριξη και ενθάρρυνση. Αυτό θα βοηθήσει το
παιδί σας να έχει κίνητρο για να ολοκληρώσει την εργασία.

3. Κάντε Μια Λίστα Με Στόχους

Η δημιουργία μιας λίστας στόχων μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη. Αυτό βοηθά το παιδί
σας να θέσει ξεκάθαρους στόχους και του δίνει μια αίσθηση ολοκλήρωσης, όταν τους
πετύχει.

4. Δημιουργία θετικού περιβάλλοντος
Η δημιουργία ενός θετικού περιβάλλοντος είναι απαραίτητη για να εστιάσει το παιδί
σας. Αυτό σημαίνει ότι το περιβάλλον πρέπει να είναι άνετο και χωρίς
περισπασμούς. Αυτό σημαίνει κλείσιμο της τηλεόρασης, περιορισμός του χρόνου
οθόνης και δημιουργία χώρου για μελέτη χωρίς καμία τεχνολογία.

5. Καθιέρωση Ρουτίνας
Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να βοηθήσετε το παιδί σας να παραμείνει
συγκεντρωμένο είναι να καθιερώσετε μια ρουτίνα. Η καθημερινή ρουτίνα μπορεί να
βοηθήσει το παιδί σας να παραμείνει οργανωμένο. Η καθιέρωση μιας ρουτίνας βοηθά
επίσης το παιδί σας να μειώσει το άγχος. Μια ρουτίνα θα πρέπει να περιλαμβάνει μια
καθορισμένη ώρα για να ξυπνήσετε και να πάτε για ύπνο, καθορισμένες ώρες για τα
γεύματα και μια καθορισμένη ώρα για μελέτη και εργασία. Είναι επίσης σημαντικό να
συμπεριλάβετε χρόνο για σωματική δραστηριότητα, υπαίθριο παιχνίδι και
οικογενειακό χρόνο.

6. Προγραμματίστε Διακοπές Μελέτης
Τα διαλείμματα μελέτης είναι επίσης σημαντικά. Αυτό βοηθά το παιδί σας να
παραμείνει συγκεντρωμένο, καθώς και του δίνει την ευκαιρία να ξεκουραστεί και να
επαναφορτιστεί. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να κάνει διαλείμματα, αλλά βεβαιωθείτε
ότι δεν διαρκούν πολύ.

7. Διεγείρετε Τη Γνωστική Ανάπτυξη Με Παιχνίδια/Διασκεδαστικές
Δραστηριότητες
Παίζοντας παιχνίδια και η ενασχόληση με διασκεδαστικές δραστηριότητες μπορεί να
βοηθήσει το παιδί σας να παραμείνει συγκεντρωμένο και παρακινημένο στο
σχολείο. Όχι μόνο οι δραστηριότητες μπορούν να βοηθήσουν το παιδί σας να
παραμείνει συγκεντρωμένο, αλλά μπορούν επίσης να τονώσουν τη γνωστική του
ανάπτυξη. Αναζητήστε εκπαιδευτικά παιχνίδια και δραστηριότητες που έχουν
σχεδιαστεί για να βοηθήσουν το παιδί σας να μάθει. Οι δραστηριότητες επίλυσης
προβλημάτων είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να βοηθήσετε το παιδί σας . Αυτές οι
δραστηριότητες ενθαρρύνουν την κριτική σκέψη και τις δεξιότητες επίλυσης
προβλημάτων, που μπορούν να βοηθήσουν το παιδί σας να παραμείνει, συγκεντρωμένο
και να ολοκληρώσει τη δουλειά του πιο γρήγορα. Αυτές οι δραστηριότητες μπορεί να
περιλαμβάνουν παζλ, επιτραπέζια παιχνίδια.

8. Δημιουργία Συστήματος Ανταμοιβής
Η δημιουργία ενός συστήματος ανταμοιβής μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας να
παραμείνει παρακινημένο και συγκεντρωμένο. Αυτές οι ανταμοιβές μπορεί να είναι
απλές, όπως μια καραμέλα ή μια ειδική απόλαυση. Είναι επίσης σημαντικό να παρέχετε
λεκτικό έπαινο και ενθάρρυνση όταν το παιδί σας ολοκληρώνει μια εργασία.

 

ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ (ΓΙΑ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ)

Στο πλαίσιο της τάξης , πολλές φορές θα χρειαστούν προσαρμογές ούτως ώστε το παιδί
να μπορεί να συμμετέχει πιο ενεργά και αυτόνομα στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Παρακάτω παρουσιάζονται κάποιες από αυτές με σκοπό η λειτουργία της τάξης να
καταστεί πιο λειτουργική .

1. Για την βελτίωση της συγκέντρωσης στην αίθουσα
Περιβαλλοντική οργάνωση της τάξης :

• Αλλαγή της διάταξης των θέσεων των μαθητών μέσα στην τάξη. Το παιδί με
ελλείματα στην οργάνωση και την προσοχή του καλό θα είναι να κάθεται στα
μπροστινά θρανία, μεταξύ δύο «ήσυχων» μαθητών, και μέσα στο οπτικό πεδίο του
εκπαιδευτικού (π.χ. κοντά στην έδρα), έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η άμεση και
συνεχής επιτήρηση του. Αυτό μπορεί να συμβάλει στην καλύτερη επικοινωνία μεταξύ
των δύο και στη συχνή επανατροφοδότηση του παιδιού από τον εκπαιδευτικό. Επίσης,
καλό θα ήταν το θρανίο να βρίσκεται μακριά από παράθυρα και πόρτες για να μην
διασπάται από οπτικά ερεθίσματα. Κάθε αλλαγή στη διάταξη των θέσεων πρέπει να
γίνεται με προσοχή και να επεξηγείται τόσο στο ίδιο το παιδί όσο και στην υπόλοιπη
τάξη, ώστε να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις.

• Επιτρέψτε στο μαθητή σας να ασχοληθεί με κάποια « δουλειά» (όπως το μοίρασμα
τετραδίων, το μάζεμα βιβλίων) πριν από μια εργασία στο θρανίο. Αυτές οι
δραστηριότητες δίνουν επιπλέον ανατροφοδότηση στις αρθρώσεις και τους μύες του
μαθητή που είναι ηρεμιστικό για τον ίδιο.

•Δώστε στο παιδί ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο για την ολοκλήρωση κάθε
εργασίας. Εάν είναι απαραίτητο, χρησιμοποιήστε ένα χρονόμετρο ως οπτική
υπενθύμιση.

• Βεβαιωθείτε ότι ο μαθητής έχει ακούσει τις οδηγίες και ότι καταλαβαίνει τι πρέπει να
κάνει, ζητώντας του να επαναλάβει τις οδηγίες.

• Πάνω στο θρανίο του παιδιού θα πρέπει να βρίσκονται μόνο τα απαραίτητα για το
μάθημα αντικείμενα και όχι αντικείμενα που θα μπορούσαν να του αποσπούν την
προσοχή (π.χ. ξύστρες-παιχνίδια).

2. Αύξηση του εύρους και της ισχύος της επιβράβευσης

• Επιβράβευση και παροχή ενισχυτών για την κατάκτηση από το παιδί του επιθυμητού
στόχου. Παράλληλα να ενισχύεται και η προσπάθεια, όχι μόνο η «μεγάλη» επιτυχία.
• Συχνή (τακτική) ενίσχυση της θετικής συμπεριφοράς.
• Οι μικρές και άμεσες «αμοιβές» είναι πιο αποτελεσματικές από τις μεγάλες «αμοιβές»
που παρέχονται αφού μεσολαβήσει αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα (π.χ. στο τέλος
της εβδομάδας).
• Χρήση συστήματος ανταλλάξιμων αμοιβών (token).
• Οι ενισχυτές πρέπει να αλλάζουν για να μην συνηθίζουν τα παιδιά στον εκάστοτε
ενισχυτή (π.χ. λίστα επιλογής ενισχυτών).

3. Αλλαγή του τρόπου διδασκαλίας

• Επιτρέπουμε στα παιδιά τη μερική κινητική ανησυχία όση ώρα κάθεται στο θρανίο.
• Η ταχύτητα στις απαντήσεις δεν πρέπει να ενθαρρύνεται από τον εκπαιδευτικό, για
να αποφεύγεται η ενίσχυση της παρορμητικότητας των παιδιών.
• Οι στόχοι που τίθενται πρέπει να είναι μικροί και ρεαλιστικοί, εξασφαλίζοντας πάντα
την αρχή της επιτυχίας.
• Κάθε δραστηριότητα χωρίζεται σε μικρότερες σύντομες ενότητες, μειώνοντας έτσι
την πιθανότητα εγκατάλειψης της προσπάθειας. Μπορείτε να δώσετε στο παιδί
γραπτές/εικονογραφημένες οδηγίες ή λίστες για ενδεχόμενες δραστηριότητες που
έχουν να κάνουν.
• Ο εκπαιδευτικός, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, υπενθυμίζει στα παιδιά τον χρόνο
που έχουν στη διάθεση τους για την ολοκλήρωση της δραστηριότητας.
• Ο εκπαιδευτικός καλό είναι να κάνει το παιδί υπεύθυνο να ελέγχει τις οδηγίες αλλά
και τις εργασίες το ίδιο.

4. Όσον αφορά την ενσωμάτωσή των μαθητών μέσα στην σχολική τάξη
θα πρέπει :

• Είναι καλό και ιδιαίτερα λειτουργικό για τον κάθε μαθητή, οι εκπαιδευτικοί που θα
εμπλέκονται στη μαθησιακή διαδικασία να θέτουν μικρούς και εφικτούς στόχους μαζί
με το παιδί οι οποίοι θα είναι εξατομικευμένοι με βάση τις ανάγκες του εκάστοτε
παιδιού.
• Αρκετά βοηθητική κρίνεται η κατάρτιση και η συνεχής επιμόρφωση των
Εκπαιδευτικών για την αποτελεσματική υποστήριξη των μαθητών με αναπηρίες.
• Να υπάρχει συνεργατική διδασκαλία: προώθηση της συνδιδασκαλίας και της
συνεργασίας μεταξύ των δασκάλων γενικής αγωγής και των δασκάλων ειδικής αγωγής
για την εξασφάλιση απρόσκοπτης υποστήριξης για όλους τους μαθητές.
• Βεβαιωθείτε ότι το φυσικό περιβάλλον της τάξης είναι προσβάσιμο σε όλους τους
μαθητές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με δυσκολίες κινητικότητας.
• Να υπάρχει τακτική αξιολόγηση και παρακολούθηση προόδου: οι εκπαιδευτικοί θα
πρέπει να παρακολουθούν τακτικά την πρόοδο των μαθητών και να επαναξιολογούν
τις εκπαιδευτικές στρατηγικές.