Είναι αυτοί που κοιτάς με την άκρη του ματιού σου μέσα στην τάξη. Παίρνουν το διαγώνισμα, κοιτούν ήρεμα τα λίγα (ή καθόλου) λάθη που έκαναν και βάζουν απλά το 19 τους στην τσάντα τους. Είναι αυτοί που κάνουν όλα τα μαθήματα να φαίνονται εύκολα και σε κάνουν να αναρωτιέσαι: «Πώς το κάνουν αυτό;».
Εκείνο που δεν έχεις συνειδητοποιήσει είναι ότι υπάρχει μια νοοτροπία και μια σειρά από συνήθειες που κάνουν αυτά τα άτομα τους καλύτερους μαθητές της τάξης.
Δες μερικές από τις συνήθειες των καλών μαθητών, που μπορείς να υιοθετήσεις κι εσύ για να τα πας καλύτερα στο σχολείο:
1. Δε διαβάζουν «απλά» το βιβλίο.
Το να διαβάζεις το μάθημα από το βιβλίο και να λύνεις τις ασκήσεις είναι, αναμφισβήτητα, αυτό που κάνει ένας καλός μαθητής. Οι καλύτεροι μαθητές, όμως, δε μένουν εκεί. Χρησιμοποιούν παραδείγματα και λύνουν περισσότερες ασκήσεις, ψάχνουν κι άλλες πληροφορίες στο Google, βρίσκουν παλιά διαγωνίσματα και σημειώσεις και κάνουν εξάσκηση.
2. Ψάχνουν στο Google τα πάντα.
Είναι σαν αυτόματη αντίδραση. Νέα έννοια; Ψάχνουν στο Google για μια γρήγορη πληροφορία. Απορία; Ψάχνουν στο Google για μια γρήγορη απάντηση. Ζούμε στην εποχή της τεχνολογίας! Δε χρειάζεται να περιορίζεις τις γνώσεις σου σε αυτά που λέει το βιβλίο και τα παραδείγματα που δίνει ο καθηγητής σου. Έχεις μια τεράστια δωρεάν μηχανή αναζήτησης στο χέρι σου! Χρησιμοποίησέ τη!
3. Ελέγχουν συχνά τον εαυτό τους και τις γνώσεις τους.
Ο συχνός έλεγχος του εαυτού σου και των γνώσεων σου βελτιώνει τη σύνδεση του εγκεφάλου σου με τις νέες πληροφορίες και σου δίνει άμεση και ξεκάθαρη εικόνα για τις γνώσεις σου. Προσπάθησε να θυμηθείς κάτι που έμαθες την προηγούμενη εβδομάδα. Έλεγξε, εάν το θυμάσαι ακόμα, όχι αυτολεξεί, αλλά τις πιο σημαντικές πληροφορίες που πρέπει να θυμάσαι. Εάν το έχεις ξεχάσει, διάβασε το ξανά.
4. Μελετούν με ενδιάμεσα διαλείμματα, όχι με τις ώρες.
Σε αντίθεση με ό,τι φαντάζεσαι, η μελέτη με συχνά διαλείμματα τείνει να σε βοηθά να εστιάσεις καλύτερα σε αυτό που διαβάζεις, καθώς γνωρίζεις ότι τουλάχιστον ακολουθεί ένα σύντομο διάλειμμα.Το σώμα μας είναι «κατασκευασμένο» να κάνει έναν κύκλο δραστηριοτήτων και μετά να ξεκουράζεται για λίγο. Αυτό κάνει το συνεχόμενο διάβασμα για πολλές ώρες να καταλήγει αντιπαραγωγικό.
5.Ακολουθούν αντίστροφη διαδικασία για να λύσουν προβλήματα.
Είναι άλλο πράγμα να ακολουθείς και να αποστηθίζεις ένα σύνολο βημάτων, για να λύσεις ένα υπολογιστικό πρόβλημα, και είναι εντελώς διαφορετικό να καταλάβεις τι κάνει μια μεταβλητή, να μπορείς να χωρίσεις πολύπλοκες συναρτήσεις σε μικρότερα κομμάτια, να γνωρίζεις πότε να χρησιμοποιήσεις έναν τύπο, κτλ. Το πρόβλημα με το να ακολουθείς απλά τα βήματα που σου μαθαίνει ο καθηγητής σου ή που λέει στο βιβλίο, είναι ότι απλά καταφέρνεις να λύνεις επιφανειακά ένα πρόβλημα. Οι καλοί μαθητές, αντί να ακολουθούν απλά αυτά που διαβάζουν στα βιβλία, ακολουθούν μια αντίστροφή διαδικασία, από τη λύση προς την ερώτηση, ρωτώντας «γιατί».
Γιατί αυτή η μεταβλητή παίρνει αυτήν την τιμή;
Γιατί απλοποιείται αυτή η εξίσωση;
Γιατί χρησιμοποιήθηκε αυτός ο τύπος;
Ακολουθώντας αυτήν τη διαδικασία, αρχίζεις να καταλαβαίνεις την έννοια των βημάτων που κάνεις και πώς να τα εφαρμόζεις σε παρόμοια προβλήματα που δεν τα έχεις ξανασυναντήσει.
6. Δεν υπογραμμίζουν απλά τα πάντα.
Υπογραμμίζοντας τα πάντα, καταλήγεις να μην μπορείς να διαβάσεις τίποτα. Η υπογράμμιση σε βοηθάει να αποστηθίζεις πιο εύκολα τα πιο σημαντικά σημεία αυτών που διαβάζεις. Ωστόσο, εάν καταλήξεις να υπογραμμίσεις όλο το βιβλίο, δε θα μάθεις τίποτα στο τέλος. Εάν θέλεις να σημειώσεις κάτι σημαντικό, υπογράμμισέ το και γράψε ένα σχόλιο δίπλα, ώστε να το θυμάσαι. Ή ακόμα καλύτερα, γράψε μια σημείωση που να συνοψίζει αυτό που υπογράμμισες με δικά σου λόγια.
7. Κοιμούνται αρκετά.
Το καθημερινό πρόγραμμα των κορυφαίων, σε κάθε τομέα, περιλαμβάνει περιόδους έντονης δουλειάς (4-6 ώρες την ημέρα) που ακολουθούνται από αντίστοιχες ώρες ποιοτικού ύπνου (9 ώρες). Θα δεις να ακολουθούν αυτό το πρόγραμμα από σπουδαίοι επιστήμονες έως κορυφαίοι αθλητές. Η ιδέα είναι να εναλλάσσεις περιόδους έντονης δουλειάς με ξεκούραση, έτσι ώστε να δημιουργείς εκατομμύρια νέες συνδέσεις στο νευρικό σου σύστημα, και έπειτα να του δίνεις χρόνο να αφομοιώνει αυτές τις νέες πληροφορίες.
8. Κάνουν ερωτήσεις.
Τι θα συμβεί, εάν σου πω, «Στις 24 Ιουλίου 1923, υπογράφτηκε η Συνθήκη της Λωζάννης, η οποία καθόρισε τα σύνορα της Τουρκίας με την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, τη Συρία και το Ιράκ»;
Ίσως να προσπαθήσεις να το θυμηθείς αργότερα, ή να το σημειώσεις για να το θυμάσαι.
Όμως, εάν σε ρωτήσω, «Τι υπογράφτηκε στη Συνθήκη της Λωζάννης;», τι θα αλλάξει;
Θα αρχίσεις να ψάχνεις στη μνήμη σου, πού έχεις διαβάσει για τη Συνθήκη, θα προσπαθήσεις να θυμηθείς εικόνες από το βιβλίο και θα αντιληφθείς ότι έχεις κενά.
Τι αφορούσε;
Και γιατί ήταν τόσο σημαντική;
Πιθανόν να ψάξεις στο Google για να βρεις τις απαντήσεις και να καλύψεις αυτά τα κενά. Μέσω της συγκεκριμένης διαδικασίας, οι γνώσεις θα εντυπωθούν στον εγκέφαλο σου καλύτερα από οτιδήποτε σου έχει πει ο καθηγητής ιστορίας για το ίδιο θέμα. Αυτή είναι η δύναμη των ερωτήσεων.
9. Προσπαθούν να εκμεταλλευτούν καλύτερα το χρόνο που είναι στο μάθημα.
Ίσως ο καθηγητής λέει το μάθημα πολύ γρήγορα και χάνεις τα πιο σημαντικά ή το λέει πολύ αργά και καταλήγεις να βαριέσαι.
Οι καλύτεροι μαθητές σκέφτονται το εξής: δεν μπορώ να αποφύγω το μάθημα, οπότε πώς γίνεται να εκμεταλλευτώ με τον καλύτερο τρόπο τον χρόνο που είμαι στην τάξη; Κάνουν ερωτήσεις, λύνουν τις ασκήσεις, εστιάζουν στα πιο σημαντικά από όσα λέει ο καθηγητής και κρατούν σημειώσεις. Έτσι, ο χρόνος που περνούν στην τάξη είναι πιο παραγωγικός. Και, φυσικά, μειώνουν και το χρόνο που πρέπει να ξοδέψουν στο σπίτι για να διαβάσουν.
10. Διαβάζουν περισσότερα από όσα λένε τα βιβλία.
Το σχολείο σου προσθέτει πολύ δουλειά με όλο το διάβασμα που πρέπει να κάνεις στο σπίτι. Γι’ αυτό, ίσως σου φαίνεται δύσκολο να διαβάζεις περισσότερα από όσα πρέπει.
Αλλά, αυτό ακριβώς κάνουν οι καλοί μαθητές. Και παραδόξως, καταλήγουν να ξοδεύουν λιγότερο χρόνο προσπαθώντας να καταλάβουν πώς να λύσουν τις ασκήσεις τους στο σπίτι και λιγότερο χρόνο μελετώντας για τα διαγωνίσματα εξαιτίας αυτής της συνήθειας. Γιατί, όταν διαβάζεις περισσότερα πράγματα από αυτά που λέτε στην τάξη, έχεις περισσότερες πληροφορίες για το θέμα.
Σκέψου ότι προσπαθείς να θυμηθείς κάποιες λεπτομέρειες για τη ζωή του Ιωάννη Καποδίστρια. Προσπαθείς να θυμηθείς ημερομηνίες ή ποια ήταν η προσφορά του. Μελετάς τα ίδια πράγματα ξανά και ξανά και ξανά… αλλά βαριέσαι και καταλήγεις να τα ξεχνάς εύκολα. Αν, όμως, ήξερες τα πάντα για τη ζωή του; Ότι μιλούσε τέσσερις γλώσσες και η οικογένεια του είχε τον τίτλο του κόμη; Αρχίζεις να σχετίζεσαι με όσα έκανε ή πέρασε και χτίζεις μια ιστορία στο μυαλό σου. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι μαθαίνουν καλύτερα μέσα από ιστορίες. Οπότε ναι, είναι περισσότερη πληροφορία, αλλά το μυαλό σου ξέρει πώς να χρησιμοποιήσει αυτήν την πληροφορία και πώς να συνδέσει τις πληροφορίες μεταξύ τους.
11. Μελετούν αμέσως τα λάθη που έκαναν στα διαγωνίσματα.
Οι περισσότεροι μαθητές παίρνουν τα διαγωνίσματα, κοιτούν τι βαθμό πήραν, βάζουν το διαγώνισμα στην τσάντα τους και δεν το ξαναβλέπουν. Αντί γι’ αυτό, οι καλοί μαθητές δεν κοιτούν τι έγραψαν σωστά στο διαγώνισμα, αλλά κοιτούν τα λάθη τους και τα χρησιμοποιούν για να δουν πώς μπορούν να βελτιωθούν.
12. Συμμετέχουν σε πολλές δραστηριότητες.
Για να τα πας καλά στο σχολείο, πρέπει να είσαι συγκεντρωμένος και να διαβάζεις για αρκετές ώρες. Αλλά, όπως έχει δείξει η ιστορία με πολλές ιδιοφυΐες, η συμμετοχή σε διάφορες δραστηριότητες σε κρατούν δραστήριο και σου παρέχουν πολλούς διαφορετικούς τρόπους να σκεφτείς.
Εάν είσαι δραστήριος σε πολλούς τομείς, δε θα έχεις χρόνο να χαζέψεις και θα πιεστείς να είσαι αποτελεσματικός την ώρα που διαβάζεις, προκειμένου να προλάβεις όλες σου τις δραστηριότητες. Αυτό μεταφράζεται σε γρηγορότερο διάβασμα και καλύτερη απόδοση.
13. Δε χρησιμοποιούν δικαιολογίες για να μη διαβάσουν.
Το διάβασμα για να πάρεις έναν καλό βαθμό και να έχεις περισσότερες επιλογές για το μέλλον σου απαιτεί υπομονή και επιμονή. Όπως οι πρωταθλητές των Ολυμπιακών Αγώνων προπονούνται ακόμα και τις χειρότερες μέρες τους, οι καλύτεροι μαθητές βρίσκουν τρόπο να τελειώσουν το διάβασμα τους ακόμα κι εάν είναι το τελευταίο πράγμα που θέλουν να κάνουν.
14. Λύνουν ασκήσεις σε συνθήκες διαγωνίσματος.
Όταν μελετούν για ένα διαγώνισμα, αντί να διαβάζουν τα πάντα στη θεωρία και να λύνουν ξανά παλιές ασκήσεις και προβλήματα, οι καλοί μαθητές λύνουν διαγωνίσματα σαν να είναι σε πραγματικές συνθήκες, δηλαδή, με περιορισμό χρόνου και χωρίς σημειώσεις, για να δουν πώς θα τα πάνε την ημέρα της εξέτασης.
15. Χρησιμοποιούν παλιά διαγωνίσματα.
Τα διαγωνίσματα που βάζουν οι καθηγητές ή που θα πρέπει να λύσεις στις πανελλήνιες έχουν περίπου την ίδια μορφή και το ίδιο είδος ασκήσεων. Γι’ αυτό, τα παλιά διαγωνίσματα που μπορείς να βρεις στο Ίντερνετ είναι η τέλεια ευκαιρία για να δεις τι προβλήματα πρέπει να λύσεις και τι πρέπει να μελετήσεις περισσότερο.
16. Χρησιμοποιούν τον κανόνα 80/20.
Μερικοί μαθητές που παίρνουν καλούς βαθμούς, διαβάζουν τα πάντα, λύνουν όλες τις ασκήσεις και παρακολουθούν στο μάθημα, αλλά χάνουν το νόημα. Θα υπάρχει πάντα τεράστιος αριθμός πληροφοριών που θα μπορούσες να μάθεις, αλλά το να έχεις την ικανότητα να διακρίνεις, τι αξίζει να μάθεις, είναι αυτό που θα σε κάνει να ξεχωρίσεις.
Οι κορυφαίοι μαθητές αναγνωρίζουν το 20% των εννοιών που χρειάζεται να μάθουν τέλεια, και είναι αυτές που θα καθορίσουν το 80% του τελικού τους βαθμού. Εστιάζουν σε λίγα σημαντικά πράγματα, χωρίς να ξοδεύουν ώρες προσπαθώντας να θυμηθούν τα πάντα.
17. Δεν παραπονιούνται.
Τα παράπονα δεν έχουν θέση στην καθημερινότητα των καλύτερων μαθητών. Εάν κάτι δεν τους αρέσει, το αλλάζουν ή το αγνοούν, και δε ξοδεύουν το χρόνο και την ενέργεια τους συζητώντας γι’ αυτό. Δεν καταλαβαίνεις κάτι που λέει το βιβλίο; Βρες εναλλακτικές πηγές για να το μάθεις. Το Google είναι ο καλύτερος σου φίλος σε αυτό.
18. Μαθαίνουν κάνοντας εξάσκηση.
Κάθε τεχνικό θέμα μπορεί πραγματικά να κατανοηθεί μόνο μέσω εξάσκησης. Όπως συμβαίνει, όταν μαθαίνεις μια νέα γλώσσα ή άλγεβρα που απαιτεί την εφαρμογή κανόνων. Οι κορυφαίοι μαθητές ξέρουν ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στη γνώση που αποκτάται διαβάζοντας και στη γνώση που αποκτάται εφαρμόζοντάς τη.
19. Αναλαμβάνουν οι ίδιοι την ευθύνη για όσα μαθαίνουν (ή δε μαθαίνουν).
Οι καλύτεροι μαθητές καταλαβαίνουν ότι αυτοί, και μόνο αυτοί, είναι υπεύθυνοι για τη δική τους μόρφωση. Οπότε, το να περιμένεις να πάρεις έτοιμη τροφή από τον καθηγητή και να κάνεις τις ασκήσεις, δεν είναι ποτέ αρκετό. Παρά τις προσπάθειες που κάνει το σχολείο, δεν μπορεί να σε βοηθήσει πλήρως στην προσωπική σου επιτυχία περισσότερο από όσο μπορείς εσύ ο ίδιος να βοηθήσεις τον εαυτό σου.
Ε1'