«Η Γη δεν μας ανήκει, μας δίνεται»
Μια συζήτηση για το περιβάλλον, τη συνείδηση και το μέλλον της Ευρώπης
Στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος EPAS – Σχολεία Πρέσβεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μαθητές και μαθήτριες του σχολείου μας συμμετείχαν σε μια ξεχωριστή δράση που συνέδεσε την περιβαλλοντική συνείδηση με τον στοχασμό πάνω στο μέλλον της Ευρώπης.
Με τη στήριξη και καθοδήγηση της Senior Ambassador, καθηγήτριας Φιλολογίας Παρίδου Χαρίκλειας, οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με μια φωνή που ξεκίνησε από την επιστήμη και εκφράζεται σήμερα μέσα από την τέχνη. Απόφοιτος βιολογίας και πλέον συγγραφέας, ο κ. Μιχάλης Μακρόπουλος ανταποκρίθηκε με προθυμία στο κάλεσμά μας, απαντώντας γραπτώς στα ερωτήματά μας.
Η συμβολή της κας Παρίδου υπήρξε καθοριστική, τόσο στην επικοινωνία με τον συγγραφέα όσο και στη διαμόρφωση των ερωτήσεων που στόχευαν να ανοίξουν έναν ουσιαστικό διάλογο για το περιβάλλον, την ατομική και συλλογική ευθύνη και τη σχέση μας με τον πλανήτη.
Μέσα από τις απαντήσεις του, ο κ. Μακρόπουλος προσφέρει αφορμές για βαθύ προβληματισμό, εμπνέοντας τους μαθητές να αναλογιστούν τον ρόλο τους ως πολίτες της Ευρώπης και του κόσμου. Ποιο μέλλον θέλουν να δημιουργήσουν και τι είδους διαχειριστές της Γης επιθυμούν να γίνουν;
Ευχαριστούμε θερμά τον συγγραφέα για τη γενναιόδωρη ανταπόκρισή του και για το ότι μοιράστηκε μαζί μας τη σκέψη του — λιτή, ουσιαστική και βαθιά ανθρώπινη.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στους μαθητές μας σχετικά με τη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η Γη είναι το σπίτι μας. Δεν έχουμε πού αλλού να μείνουμε. Καταστρέφεις εύκολα κάτι, μα πιο δύσκολα το φτιάχνεις ξανά. Χωρίς νερό, χωρίς βιώσιμο αέρα, πώς θα ’ναι η ζωή μας; Οι τωρινοί μαθητές επίσης είναι τωρινοί και αυριανοί πολίτες. Στο χέρι τους είναι να πιέσουν όσο πιο πολύ γίνεται, ώστε αυτή η πορεία αυξανόμενης περιβαλλοντικής υποβάθμισης να ανακοπεί. Ξεκινώντας από τον τόπο τους. Δεν χρειάζεται να πάνε μακριά. Αυτή η διαρκής υποβάθμιση συμβαίνει γύρω τους, μέρα με τη μέρα. Ως αυριανοί πολίτες, ας αφήσουν στην άκρη το πρόσκαιρο οικονομικό κέρδος, υπέρ ενός πολύ μεγαλύτερου κέρδους για τους ίδιους και για τα παιδιά τους και τα παιδιά των παιδιών τους. Εντέλει, η Γη δεν μας ανήκει. Μας δίνεται, για όσο είμαστε εν ζωή, και στη συνέχεια περνά σ’ άλλους. Είμαστε οι διαχειριστές της, όχι οι ιδιοκτήτες της. Αλλά τι είδους διαχειριστές θέλουμε να ’μαστε;
ΕΡΩΤΗΣΗ:Υπάρχει κάποιο βιβλίο, ντοκιμαντέρ ή άλλη πηγή που θα προτείνατε στους μαθητές να μάθουν περισσότερα για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σίγουρα, όλη η σειρά ντοκιμαντέρ με τον David Attenborough. Και η βιβλιογραφία για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή είναι τεράστια πλέον. Μια πρόταση είναι το βιβλίο Καύσωνας του Τζεφ Γκουντέλ. Με γλαφυρό λόγο ο Γκουντέλ, και ταξιδεύοντας ο ίδιος σε όλον τον πλανήτη, μας δείχνει τι συνεπάγεται για εμάς και για τη ζωή γύρω μας η σταδιακή αύξηση της θερμοκρασίας.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζετε στην προσπάθειά σας να ευαισθητοποιήσετε τους μαθητές για αυτά τα θέματα;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ευκολίες και συνήθειες, που τις έχουμε δεχτεί εξίσου εμείς και οι μαθητές μας, και δύσκολα τις αποβάλλουμε. Με άλλα λόγια, η αντίθεση ανάμεσα σ’ όσα λέμε πως θα έπρεπε να γίνουν και στην καθημερινότητά μας, που ως έναν βαθμό, γι’ άλλον μεγαλύτερο και γι’ άλλον μικρότερο, αναιρεί τα λεγόμενά μας, καθώς δεν παύει ο καθένας από εμάς να συμβάλλει με τον τρόπο του στην περιβαλλοντική υποβάθμιση.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πώς βλέπετε τη σύνδεση μεταξύ της περιβαλλοντικής προστασίας και άλλων παγκόσμιων ζητημάτων, όπως η κοινωνική δικαιοσύνη και η οικονομική ανάπτυξη;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Είναι σαφώς αλληλένδετα. Όσο δεν ελαττώνουμε λίγο λίγο το ζητούμενο της διαρκώς αυξανόμενης οικονομικής ανάπτυξης, επιδιώκοντας σταδιακά μια υπο-ανάπτυξη βιώσιμη για τον πλανήτη, άρα και για εμάς, κι όσο οι κοινωνικές ανισότητες οξύνονται αντί να αμβλύνονται, σαφώς δεν θα μπορέσει να υπάρξει αληθινή διεθνής πολιτική υπέρ της περιβαλλοντικής προστασίας. Προσώρας, ένας ανεπτυγμένος κόσμος χρησιμοποιεί τον αναπτυσσόμενο ως όχημα ανάπτυξης, περιορίζοντας τις περιβαλλοντικές του ευαισθησίες στο δικό του στενό περιβάλλον, ενώ αλλού η γη ερημοποιείται και μετατρέπεται σε σκουπιδότοπο, στο βωμό της ευμάρειας.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Μιχάλης Μακρόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1965, σπούδασε βιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κι εργάζεται ως μεταφραστής λογοτεχνίας από τα αγγλικά και τα γαλλικά (έχοντας μεταφράσει αρκετά έργα των Ernest Hemingway, Truman Capote, F.S. Fitzgerald, John Steinbeck, Ray Bradbury, Stephen King, Saul Bellow, Richard Powers, Michel Faber, Antoine de Saint-Exupery, Martin Amis, κ.ά.). Έζησε εννέα χρόνια στη Θεσσαλονίκη. Πλέον κατοικεί στη Λευκάδα με τη σύζυγό του (επίσης μεταφράστρια, καθώς και αφηγήτρια παραμυθιών) και με τα δυο τους παιδιά, και περνά μεγάλα διαστήματα στο Δελβινάκι Πωγωνίου στην Ήπειρο. Έχει εκδώσει έντεκα βιβλία για ενήλικες, τα τέσσερα τελευταία στις εκδόσεις Κίχλη: Το δέντρο του Ιούδα (2014), Τσότσηγια & Ω’μ (2017), Μαύρο νερό (2019), Η θάλασσα (2020), Άρης (2021, μαζί με την ποιήτρια Ελένη Κοφτερού), Ιστορίες από ένα περασμένο μέλλον (2022), το Ποτάμι του χρόνου, μια ερωτική επιστολή προς την τέχνη του κινηματογράφου (2023), καθώς και βιβλία για παιδιά, μεταξύ αυτών τα: Ο Μάρκος και η περίεργη εφεύρεση του καθηγητή Στρφτ (Καστανιώτης, 2005), Το παιδί μες στη βαλίτσα (Πατάκης, 2013), Η μαλαματένια βελανιδιά (Καλειδοσκόπιο, 2020) και το Καρναβάλι των θαυμάτων και των τεράτων (Νάκας, 2008), που εκδόθηκε επίσης στα γαλλικά (Le Carnaval des merveilles et des monstres, Editions Planete, 2018) και στα αγγλικά (The Carnival of Marvels and Monsters, Planete Rebelle, 2019). Το Μαύρο νερό τιμήθηκε με το Βραβείο Διηγήματος/Νουβέλας του Περιοδικού «www.oanagnostis» 2020, το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος/Νουβέλας 2020 και το Βραβείο Ελληνικής Λογοτεχνικής Φράσης της Χρονιάς ? Περιοδικό «Literature.gr» 2019. Η Μαλαματένια βελανιδιά τιμήθηκε με το Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου 2021. Από τις εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορούν η Φάρμα των Ζώων, οι Άθλιοι και το Πόλεμος και Ειρήνη σε διασκευή για παιδιά.
Πηγή: Μιχάλης Μακρόπουλος - Culturebook
