ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΟ ΕΘΙΜΟ – ΑΛΕΥΡΟΜΟΥΤΖΟΥΡΩΜΑΤΑ ΣΤΟ ΓΑΛΑΞΙΔΙ

Τα αλευρομουτζουρώματα καταγράφηκαν επίσημα ως έθιμο το 1801 από τον Ντόντγουελ. Σύμφωνα με την παράδοση, οι ρίζες του εθίμου βρίσκονται σε λαϊκές γιορτές της Σικελίας, στις οποίες χρησιμοποιούνταν λουλάκι και βερνίκι. Τα αλευρομουτζουρώματα μεταφέρθηκαν από θαλασσοπόρους Γαλαξιδιώτες στη γενέτειρά τους για να ενωθούν με την πανάρχαια διονυσιακή λατρεία, ως ένα είδος αποχαιρετιστήριας γιορτής για το καλό των ιστιοφόρων που θα ταξίδευαν τον Μάρτιο.

Στο Γαλαξίδι, την Καθαρή Δευτέρα, δεν παίζουν με σερπαντίνες και χαρτοπόλεμο, αλλά παίζουν «αλευροπόλεμο» με βασικό υλικό φυσικά το αλεύρι. 

Αυτό το έθιμο διατηρείται από το 1801. 

Εκείνα τα χρόνια, παρόλο που το Γαλαξίδι τελούσε υπό τουρκική κατοχή, όλοι οι κάτοικοι περίμεναν τις Απόκριες για να διασκεδάσουν και να χορέψουν σε κύκλους. 

Ένας κύκλος για τις γυναίκες, ένας για τους άνδρες. 

Φορούσαν μάσκες ή απλά έβαφαν τα πρόσωπά τους με κάρβουνο. 

Στη συνέχεια προστέθηκε το αλεύρι, το λουλάκι, το βερνίκι των παπουτσιών και ή ώχρα. 

Στο μουντζούρωμα συμμετέχουν όλοι, ανεξαιρέτως ηλικίας.

Το Καρναβάλι στο Γαλαξίδι είναι γεμάτο χρώμα και ζωντάνια και οι κάτοικοι διατηρούν τα έθιμα και τις παραδόσεις τους με σεβασμό και αγάπη.

Του Κουτρούλη ο γάμος – Αποκριάτικο έθιμο της Μεθώνης.

Η Αποκριά στη Μεθώνη είναι συνυφασμένη με τον «Γάμο του Κουτρούλη». Ο τελευταίος Έλληνας ιππότης, ο Ιωάννης Κουτρούλης, καλεί κάθε χρόνο ντόπιους και μη στον  γάμο του που κρατάει έξι αιώνες και που κάθε χρόνο γίνεται κυριολεκτικά... «του  Κουτρούλη ο γάμος»! Το κυρίαρχο έθιμο του τριημέρου της Αποκριάς στη Μεθώνη είναι η αναβίωση του «γάμου».

Ο Κουτρούλης προσπαθούσε επί χρόνια να παντρευτέι νόμιμα την αγαπημένη του που όμως ηταν ήδη δεσμευμένη. Όταν τελικά τα κατάφερε το γιορτασε πέραν του δέοντος με πολυήμερο τρικούβερτο γλέντι στο γάμο, και έτσι έμεινε χαραγμένο στη μνημη των κατοίκων με την παραπάνω φραση που υποδηλώνει κάθε τρελό ξεφάντωμα και γιορτή.

Έτσι το έθιμο αναβιώνει κάθε χρόνο την Καθαροδευτέρα στις 13.00 στην πλατεία της παραλίας με μια παρωδία γάμου που περιέχει πολλές απρόοπτες καταστάσεις και σάτιρα της  σύγχρονης πραγματικότητας. Προηγείται η πομπή των συμπεθεριών και κάθε λογής  παρατρεχάμενων στους κεντρικούς δρόμους της Μεθώνης και φυσικά, μετά το «γάμο» ακολουθεί γλέντι. Οι οργανωτές έχουν φροντίσει να προσφέρουν στον κόσμο φασολάδα, λαγάνες και διάφορα σαρακοστιανά, ενώ και οι γύρω ταβέρνες είναι έτοιμες να ικανοποιήσουν κάθε γαστρονομική επιθυμία.Οι εκδηλώσεις, βέβαια, ξεκινούν από το Σαββατόβραδο με το προγαμιαίο γλέντι των φίλων του ζευγαριού που  γίνεται στην αίθουσα του κέντρου «Μπούρτζι» και κρατά μέχρι τις πρωινές ώρες.

Πέρα από το φαγητό, το γλέντι και το χορό περιλαμβάνει διάφορες εκδηλώσεις  με το ζευγάρι να κλέβει την παράσταση και τους φίλους τους να τους ετοιμάζουν  ευτράπελες καταστάσεις που οι ίδιοι δε γνωρίζουν. Την Κυριακή το απόγευμα στις  18.00 γίνεται η παρουσίαση και το ράντισμα των προικιών και του νυφικού κρεβατιού με κατάληξη όλων στον πεζόδρομο της αγοράς όπου ακολουθεί γλέντι και στον κόσμο προσφέρονται, γουρνοπούλα, καψάλες και κρασί.

ΚΟΥΔΟΥΝΑΤΟΙ ΝΑΞΟΥ

Ένα αλλιώτικο καρναβάλι στη Νάξο είναι οι κουδουνάτοι της Απειράνθου. Το έθιμο γεννήθηκε στο νησί χιλιάδες χρόνια πριν. Το μεσημέρι της τελευταίας Κυριακής της αποκριάς θα συναντήσετε στην Απείρανθο τους εκκωφαντικούς κουδουνάτους. Φορώντας κάπες , κουκούλες και σειρές από κουδούνια δεμένα στη μέση τους ξεκινούν μια ασυνήθιστη βόλτα στα σοκάκια του χωριού. Περνούν από σπίτι σε σπίτι σείοντας τα κουδούνια τους και γιορτάζοντας τον ερχομό της Άνοιξης. με το δυνατό τους θόρυβο οι κουδουνάτοι ξορκίζουν τα κακά πνεύματα. Ενωμένοι με τον υπόλοιπο κόσμο πηγαίνουν στην κεντρική πλατεία του χωριού με παρέα τοπ άφθονο κέφι και τους ήχους από τα παραδοσιακά μουσικά όργανα της Νάξου, την τσαμπούνα και τα ντουμπάκια. Στο καρναβαλικό δρώμενο των κουδουνάτων συμμετέχουν μικροί και μεγάλοι ζωντανεύοντας με χαρά και ζήλο ήθη και έθιμα με διονυσιακή προέλευση όπως ο γέρος και η αρκούδα και η αρπαγή της νύφης. Οι κουδουνάτοι της Απειράνθου σας προσκαλούν στο όμορφο χωριό τους στις εορταστικές εκδηλώσεις τους.

Το έθιμο των Φανών στην Κοζάνη

Το χαρακτηριστικό της κοζανίτικης αποκριάς είναι οι Φανοί. Είναι φωτιές που ανάβουν στις γειτονιές της πόλης και γύρω τους στήνεται ένα γλέντι με χορό και προπαντός τραγούδι .

Το χαρακτηριστικό της κοζανίτικης αποκριάς είναι οι Φανοί. Είναι φωτιές που ανάβουν στις γειτονιές της πόλης και γύρω τους στήνεται ένα γλέντι με χορό και προπαντός τραγούδι. Οι Φανοί της Κοζάνης στηρίζονται στην αυθόρμητη συμμετοχή των κατοίκων της, οι οποίοι τους ετοιμάζουν και πρωτοστατούν στο γλέντι με τα παραδοσιακά αποκριάτικα τραγούδια ή τα λεγόμενα «ξινέτροπα» ή τα «σκωπτικά», φυσικά, υπό τους ήχους των πνευστών και των χάλκινων.

Οι Φανοί, σε όλη την πόλη, ανάβουν κατά τις 8 το βράδυ της Μεγάλης Αποκριάς κι αμέσως οι άνθρωποι της γειτονιάς ξεκινούν το τραγούδι και το χορό γύρω τους. Το κέφι αρχίζει να ανεβαίνει, το κρασί ρέει άφθονο, οι παραδοσιακές κοζανίτικες πίτες, τα γνωστά «κιχί», κυκλοφορούν παντού και ο κύκλος γύρω απ' το βωμό μεγαλώνει. Στην αρχή λέγονται τραγούδια της αγάπης και του έρωτα, και ορισμένα εμπνευσμένα από τα κατορθώματα των κλεφτών κατά την Επανάσταση.

Τα πιο τολμηρά λέγονται στη συνέχεια, είναι σκωπτικά και διακωμωδούν άνδρες και γυναίκες. Υπάρχουν όμως και κάποια που είναι μόνο για μεγάλους, τα λεγόμενα «ξινέντροπα», όπως τα λένε στην Κοζάνη. Είναι πολύ αθυρόστομα και τραγουδιούνται αργά το βράδυ, «τις ώρες δηλαδή, που τα παλιά τα χρόνια, οι γυναίκες με τα παιδιά επέστρεφαν στα σπίτια τους». Αυτή είναι η πιο δυνατή στιγμή σε όλη τη διάρκεια των αποκριάτικων εκδηλώσεων στην Κοζάνη.

Στο τραγούδι των Φανών κυρίαρχος είναι ο ρόλος του κορυφαίου τραγουδιστή, ο οποίος τραγουδά συγκεκριμένα τραγούδια που λέγονται μόνο στο εορταστικό δωδεκαήμερο και την Κυριακή της Μεγάλης Αποκριάς. Οι παρευρισκόμενοι σχηματίζουν έναν κύκλο γύρω από τη φωτιά και τον κορυφαίο τραγουδιστή και με ρυθμό επαναλαμβάνουν τα λόγια του υπό το χτύπημα των χεριών τους.

Την Κυριακή της Αποκριάς, το μεσημέρι, γίνεται η παρέλαση των αρμάτων που έχουν ετοιμάσει οι άνθρωποι των Φανών, με έντονα στοιχεία κοινωνικής και πολιτικής σάτιρας. Το έθιμο επιβάλλει ο δήμαρχος να δίνει το έναυσμα της γιορτής με το άναμμα του Φανού στην κεντρική πλατεία και στη συνέχεια, ο ίδιος, υπό τους ήχους των πνευστών και χάλκινων, θα χορέψει τον πιο γνωστό αποκριάτικο σκοπό της περιοχής, το περίφημο «έντεκα».

Σε ό,τι αφορά την καταγωγή του εθίμου, πολλοί μελετητές της λαογραφίας υποστηρίζουν την άμεση σύνδεσή του με τις αρχαίες διονυσιακές γιορτές και τα ρωμαϊκά Σατουρνάλια. Οι αλλαγές που έχει υποστεί το έθιμο κατά τη διάρκεια του χρόνου, του έχουν προσδώσει περισσότερη αίγλη κι έχει αγαπηθεί από χιλιάδες επισκέπτες που φθάνουν στην Κοζάνη, έστω για μία φορά, να τραγουδήσουν τα ερωτικά και τα «βρώμικα» τραγούδια των Φανών και να χορέψουν υπό τους ήχους των χάλκινων γύρω από τη φωτιά.

ΟΙ ΤΖΑΜΑΛΕΣ – ΙΩΑΝΝΙΝΑ

Οι Τζαμάλες είναι ένα έθιμο που η σκούφια του κρατάει απο την εποχή της Τουρκοκρατίας και αναβιώνει στα πανέμορφα Ιωάννινα κάθε χρόνο τις Αποκριές!Ξεκινά το βράδυ της Κυριακή της Τυρινής με το άναμμα μεγάλης φωτιάς σε κάθε γειτονιά των Ιωαννίνων και συνεχίζεται γύρω απο τις φλόγες μέχρι το πρωί της Καθαρά Δευτέρας,με χορούς, τραγούδια, άφθονα κεράσματα και ζεστή φασολάδα.το έθιμο αυτό είναι κάπως... ανταγωνιστικό,καθώς κάθε γειτονιά προσπαθεί να έχει την καλύτερη Τζαμάλα απο την άλλη!Στο σύνολο πάνω απο 60 γειτονιές στα Ιωάννινα συναγωνίζονται για το ποια θα κάνει την πιο φανταχτερή γιορτή κάθε χρόνο!Η προετοιμασία ξεκινάει τρείς μέρες νωρίτερα,ώστε στην κάθε συνοικία να φτάσουν τα ξύλα,-προσφορά του δήμου Ιωαννιτών-και να διαμορφωθεί κατάλληλα ο χώρος για το μεγάλο ξεφάντωμα.Γύρω απο τις Τζαμάλες,σύμφωνα μα το έθιμο,στήνεται ένα μεγάλο ολονύχτιο γλέντι,με χορό, κρασί και ζεστή φασολάδα.Οι μεταμφιεσμένοι χορεύουν γύρω τους,σε διπλές και τριπλές σειρές μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.Κάθε γειτονιά των Ιωαννίνων και κάθε χωριό του Νομού Ιωαννίνων έχει την δική του τζαμάλα.Οι πιο δημοφιλείς τζαμάλες είναι της καραβατιάς,του κάστρου,στα Λακώματα,Πλατανάκια,η Λούτσα.Η δημοφιλέστερη απο τους επισκέπτες και τους ντόπιους είναι η φωτιά μέσα στο κάστρο,απο νωρίς το απόγευμα μέχρι αργά το βράδυ οι νέες και οι νέοι χορεύουν αρχικά παραδοσιακούς χορούς και αργότερα μετατρέπουν την περιοχή σε υπαίθριο κλάμπ.Η λέξη τζαμάλα παραμένει ανερμήνευτη.Άλλοι την θέλουν αρβανίτικη και άλλοι τουρκική....

ΚΟΥΔΟΥΝΟΦΟΡΟΙ

ΚΟΥΔΟΥΝΟΦΟΡΟΙ ΣΟΧΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Σε απόσταση 52 χιλιομέτρων από τη Θεσσαλονίκη, στους πρόποδες της οροσειράς Βερτίσκου, σε υψόμετρο 675 μ. και βόρεια της λίμνης Βόλβη είναι χτισμένος ο Σοχός. Εκεί τέτοιες μέρες ζωντανεύει το Καρναβάλι (Μέριο), συμπαρασύροντας ντόπιους και επισκέπτες.

Οι κάτοικοι του Σοχού, γηγενείς και πρόσφυγες, από την ημέρα που γεννιούνται συνδέουν τη ζωή τους με το έθιμο των Κουδουνοφόρων, κατάλοιπο της διονυσιακής λατρείας. Με τραγόμορφες στολές και κουδούνια σε όλο το σώμα τους, χορεύουν στους δρόμους και τις πλατείες από το άνοιγμα του Τριωδίου. Η κορύφωση του τελετουργικού συντελείται την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς και την Καθαρά Δευτέρα.

Πλούσιο σε ήχους και χρώματα είναι το καρναβάλι του Σοχού Θεσσαλονίκης, με το αποκριάτικο έθιμο των Κουδουνοφόρων, γνωστών και ως Στρατιώτες του Αγίου Θεοδώρου, το οποίο παντρεύει αρμονικά στοιχεία από την αρχαιότητα και τον χριστιανισμό, και είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την καλή σοδειά της χρονιάς και την καλοτυχία.

Οι μεταμφιεσμένοι του Σοχού (Μέριου) έχουν το κοινό όνομα «Καρναβάλια», διαθέτουν όμως ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τους ξεχωρίζουν από τους ομώνυμους μεταμφιεσμένους σε άλλα μέρη: την προσωπίδα που φορούν και τα κουδούνια (εξαιτίας των οποίων αποκαλούνται και «Κουδουνοφόροι») και βέβαια η φορεσιά από μαύρα δέρματα τράγων. Έθιμο πανάρχαιο, με εμφανή στοιχεία διονυσιακής λατρείας, που συνδέεται με την ευφορία της γης, τελείται την περίοδο της Αποκριάς με αποκορύφωμα το τριήμερο της Τυρινής και της Καθαρής Δευτέρας, ενώ δεν είναι ασυνήθιστο να συναντήσει κανείς Καρναβάλια στο Σοχό Θεσσαλονίκης και εκτός αποκριάτικης περιόδου, μετά τα Θεοφάνια.

Οι τραγόμορφοι μεταμφιεσμένοι παριστάνουν, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, στρατιώτες του Αγ. Θεοδώρου, που, όταν κάποτε πολιορκήθηκαν στην περιοχή του Σοχού από πολυάριθμο εχθρό, κατόρθωσαν να ξεφύγουν νύχτα φορώντας προβιές μαύρων τράγων.

Οι τραγόμορφες μεταμφιέσεις δεν είναι υπόθεση ατομική, αλλά όλων των Σοχινών, γιατί το έθιμο συνδυάζεται με την πλούσια παραγωγή χωραφιών και κοπαδιών και αν δεν τελεστεί, όχι μόνο θα είναι φτωχή η σοδειά, αλλά θα ακολουθήσουν και άλλα δεινά. Γι’αυτό και κάθε ξενιτεμένο παιδί του Σοχού θεωρεί υποχρέωσή του να βρεθεί στη γενέτειρα την ημέρα αυτή, να ντυθεί Καρναβάλι και να εκπληρώσει το χρέος του απέναντι στην κοινότητα.

Η ταύτιση Καρναβαλιών και καλοχρονιάς είναι τόσο βαθιά ριζωμένη, ώστε το έθιμο δεν διακόπηκε ούτε στην τουρκοκρατία, ούτε σε καμία άλλη ιστορική περίοδο. Λέγεται πως τη μοναδική χρονιά, στις αρχές της δεκαετίας του 1930, που δεν ντύθηκαν καρναβάλια γιατί το απαγόρευσε ο πρόεδρος του χωριού, έπεσε αφορία στη γη, ελονοσία μάστιζε τον Σοχό, ζώα ψοφούσαν και καταστρεπτικός σεισμός ήρθε να τονίσει εντονότερα την ασέβεια που διαπράχθηκε με την παράβαση του εθίμου. Αξιοσημείωτο είναι ότι παλαιότερα λογιζόταν υποτιμητικό για μια κοπέλα να παντρευτεί νέο που δεν ντυνόταν Καρναβάλι.

ΕΘΙΜΑ ΑΠΟΚΡΙΑΣ Ο ΓΕΡΟΣ ΚΑΙ Η ΚΟΡΕΛΑ

Ο ΓΕΡΟΣ ΚΑΙ Η ΚΟΡΕΛΑ

Από τη γραφική Σκύρο, μας έρχεται ένα από τα πιο πρωτότυπα αποκριάτικα έθιμα και είναι αυτό του «Γέρου και της Κορέλας». Kατά τον Σκυριανό Λαογράφο και Ιστορικό Φαλτάιτς Μάνο είναι κατάλοιπο της Διονυσιακής λατρείας και αποτελεί μέρος της ιστορικής μνήμης των Σκυριανών. Ο θρύλος λέει πως μια μεγάλη θεομηνία έπληξε το νησί και κατέστρεψε τα πάντα. Ο «Γέρος»κτηνοτρόφος, που έβοσκε το κοπάδι του στο βουνό,είδε τα ζωντανά του να ξεψυχούν μπροστά στα μάτια του. Πάνω στην τρέλα του φόρεσε πάνω από το παντελόνι του τα κουδούνια των προβάτων και κατέβηκε αλαφιασμένος στην χώρα για να πει τα κακά μαντάτα στους άλλους τσοπάνηδες. Μαζί του τον ακολούθησε και η γυναίκα του η «Κορέλα», η οποία με κουρελιασμένα ρούχα έτρεχε πίσω του στην προσπάθεια της να τον ηρεμήσει. Μαζί τους και ο «Φράγκος», το τρίτο πρόσωπο του καρναβαλιού που στην ουσία είναι ο παραγιός του σπιτιού ο οποίος και αυτός ακολουθεί τον «Γέρο» κάνοντας αστείες γκριμάτσες ώστε να τον κάνει να γελάσει. Σε όλη την διάρκεια η «Κορέλα» κουνάει ρυθμικά το μαντήλι της γύρω από το πρόσωπό του «Γέρου» κάνοντάς του αέρα. Σε κάθε στάση οπού ο γέρος σταματάει για να ξεκουραστεί, η «Κορέλα» στέκει μπροστά του και του τραγουδάει ερωτικά τραγούδια.
Οι «Γέροι» και οι «Κορέλες», νέοι και νέες του νησιού, τριγυρίζουν τα σοκάκια της χώρας όλα τα σαββατοκύριακα των Απόκρεων με αποκορύφωμα το τελευταίο Σαββατοκύριακο. Η κίνηση του σώματος είναι τέτοια που κάνει τα κουδούνια να χτυπούν παράγοντας μουσική και όχι θόρυβο, όπως θα περίμενε κανείς.
Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς λαμβάνει χώρα και το δρώμενο της «Τράτας». Οι ναυτικοί του νησιού κατασκευάζουν ένα ομοίωμα βάρκας(ψαρό-τρατας), με διαφορετικό θέμα κάθε φορά που σκοπό έχει την σάτιρα, κατά το οποίο απαγγέλλονται έμμετρα στιχάκια με καυστικό περιεχόμενο. Το συγκεκριμένο έθιμο φτάνει βαθιά στη Κλασική Αθήνα κατά το οποίο μια φορά τον χρόνο έψελναν τα «εξ αμάξης» στους προύχοντες,(καθότι οι Σκυριανοί θεωρούνται ως άποικοι της Αρχαίας Αθήνας, καθώς ο Κίμων κατέκτησε το νησί και το κατέστησε τμήμα της Αθηναϊκής Συμμαχίας ).
Το καρναβάλι τελειώνει με ένα μεγάλο χορό, την Καθαρά Δευτέρα, στην Πλατεία της χώρας όπου όλοι οι Σκυριανοί ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές (για τις οποίες και καμαρώνουν καθώς είναι ένδειξη της καταγωγής τους) που φορούν μόνο την συγκεκριμένη ημέρα, χορεύουν και τραγουδούν παραδοσιακούς σκοπούς μέχρι και το επόμενο πρωί στα σοκάκια του νησιού.
Καθόλη την διάρκεια των Απόκρεων, με αποκορύφωμα το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας, οι επισκέπτες του νησιού ανακατεύονται με τους ντόπιους κι όλοι μαζί γίνονται μια παρέα για να διασκεδάσουν μέχρι πρωίας στα πολύχρωμα μπαράκια της Χώρας του νησιού. Ειναι μια μοναδικη εμπειρία για όσους έχουν την ευκαιρία να το ζήσουν από κοντά, καθώς με ένα μοναδικό και ζωηρό τρόπο η παράδοση συναντά την σύγχρονη ζωή με ένα μόνο σκοπό:το ξεφάντωμα!

ΕΘΙΜΑ ΑΠΟΚΡΙΑΣ ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ

                                                                   ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ

Η αρχική μου σκέψη γι αυτό το μήνα ήταν να γράψω για τις προετοιμασίες της Αποκριάς στο σπίτι με πολλές λεπτομέρειες..

Να ετοιμάσουμε μάσκες για όλην την οικογένεια, να μάθουμε έθιμα από άλλες περιοχές, να μαζέψουμε παραδοσιακές συνταγές για το σαρακοστιανό τραπέζι,  να φτιάξουμε έναν πίνακα της Αποκριάς με όσα έχουμε βρει ή έχουμε φτιάξει!

Επειδή όμως οι μέρες κυλούν πιο γρήγορα από ότι τις υπολογίζουμε να που έφτασε 28 του Φλεβάρη, το τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς!

Αν προλάβετε δώστε μια γιορτινή όψη στο σπίτι με όλα τα αποκριάτικα αξεσουάρ που έχετε μαζέψει, στολές των παιδιών, μάσκες, κομφετί να στολίζουν τις πόρτες… Με λίγη φαντασία το σπίτι θα πάρει μια πολύχρωμη όψη που σίγουρα θα σας φτιάξει τη διάθεση

Τα παιδιά εξάλλου χαίρονται με αυτές τις “μεταμφιέσεις” του σπιτιού πιο πολύ ίσως κι από εμάς!

Αυτό το μήνα υλοποιήσαμε στην ομάδα μας, την “Σχεδία στην πόλη”, αρκετά εκπαιδευτικά προγράμματα με θέμα “τα έθιμα της Αποκριάς”.

Μην ξαφνιαστείτε αν σας πω ότι πολλά παιδιά δεν ξέρουν ακριβώς για ποιο λόγο γιορτάζουμε την Αποκριά, γιατί δεν είναι κάθε χρόνο την ίδια μέρα, ποια είναι τα ελληνικά έθιμα ή από πότε και γιατί οι άνθρωποι ξεκίνησαν να γιορτάζουν με μεταμφιέσεις!

Μια γρήγορη αναζήτηση στο αγαπημένο διαδίκτυο θα σας κατατοπίσει πλήρως!

Τα παιδιά χαίρονται να ακούν ιστορίες από τους μεγάλους, να λύνουν απορίες και να μαθαίνουν μαζί μας!

Έρχεται λοιπόν το τριήμερο και ξέρω πως πολλοί δεν θα φύγουν για τις εξοχές!

Όμως η περιοχή της Θεσσαλονίκης προσφέρεται για μικρές εξορμήσεις.

Αρκετοί Δήμοι μάλιστα γιορτάζουν την Καθαρά Δευτέρα με γλέντι, προσφορά λαγάνας και φασολάδας, όπως η Καλαμαριά, στο χώρο του πρώην Στρατοπέδου Κόδρα. Αναζητείστε πληροφορίες και για τη δική σας περιοχή! Ξεσηκώστε τους φίλους σας και τους φίλους των παιδιών και οργανώστε την έξοδό σας. Αν πάλι ο καιρός ή οι συνθήκες δεν το επιτρέψουν, τι θα λέγατε για ένα οικονομικό, σαρακοστιανό γιορτινό τραπέζι;

Κάντε χαρούμενα σουπλά με απλό χαρτί του μέτρου σε σχήμα χαρταετού και αφήστε τα παιδιά να το ζωγραφίσουν!

Χαλβάς, ταραμάς, λαγανίτσα, ελιές, σαλάτες εποχές και λίγα θαλασσινά είναι ό,τι πρέπει!

Η παρέα είναι που μετρά, το τσιπουράκι και η μουσική!!!

Και για να μην ψάχνετε στο internet κλείνω με λίγες πληροφορίες για το έθιμο του χαρταετού από τη δική μου διαδικτυακή αναζήτηση (Βικιπαίδεια κ.α.)

Να περάσετε εξαιρετικά!

Αύριο θα έχει τελειώσει ο χειμώνας!

Το έθιμο του χαρταετού

Ο πρώτος χαρταετός πιστεύεται πως κατασκευάστηκε στην Κίνα περίπου το 1000 π.Χ., αν και η πρώτη γραπτή μαρτυρία είναι από τον 4ο αιώνα π.Χ..

Από την Κίνα, φτιαγμένος από μετάξι και μπαμπού, με τη μορφή του δράκου που ήταν ιερό, θεϊκό σύμβολο, αντικείμενο θαυμασμού και λατρείας για τον λαό, πέταξε μακριά.. Πέταξε στην Κορέα κι από εκεί στην Ινδονησία και τη Μαλαισία, για να φτάσει στην Ιαπωνία, όπου εμπλουτίστηκε με περισσότερο έντονα χρώματα και πήρε τη μορφή των αυστηρών Σαμουράι. Στη Βόρεια Ινδία, εδώ και χιλιάδες χρόνια, οι αιθέριοι χορευτές υποδέχονται την άνοιξη, σε γιορτές που έχουν τις ρίζες τους στην ινδουιστική μυθολογία. Τον 4ο π.Χ. αι., στην αρχαία Ελλάδα, σύμφωνα με τις πηγές, ο αρχιμηχανικός Αρχύτας του Τάραντος χρησιμοποίησε στην αεροδυναμική του τον αϊτό. Παλαιότερη αναφορά θα μπορούσε να θεωρηθεί η απεικόνιση σε ελληνικό αγγείο της κλασικής περιόδου μιας κόρης που κρατά στα χέρια της λευκή σαΐτα δεμένη με νήμα, ένα είδος αϊτού δηλαδή, και την οποία ετοιμάζεται να πετάξει. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση του χαρτιού δεν ήταν ακόμη γνωστή, εικάζουμε ότι τα χρόνια εκείνα, τα όποια πειράματα ή παιχνίδια με αϊτούς θα πρέπει να τα έκαναν με πανί, αντίστοιχο με αυτό που χρησιμοποιούσαν στα πλοία έως και τα μεσαιωνικά χρόνια.

Πολύ αργότερα, ο Μάρκο Πόλο, γυρίζοντας από τα ταξίδια του, φέρνει το χαρταετό στη Μεσαιωνική Ευρώπη. Κι επειδή το πολύ λεπτό χαρτί που φτιαχνόταν στην Κίνα ήταν για τους  Ευρωπαίους είδος πολυτελείας, οι χαρταετοί φτιάχνοντας από πανιά, όπως τα πανιά των πλοίων!

Ιστορίες για χαρταετούς…

Στην ιστορική διαδρομή του αγαπημένου χαρταετού, συνέβησαν πολλά και διάφορα:

– Κατά τη διάρκεια της δυναστείας των Χαν, ένας στρατηγός χρησιμοποίησε έναν χαρταετό μ’ έναν ιδιαίτερα έξυπνο και ενδιαφέροντα τρόπο. Προκειμένου να καταλάβει με τον στρατό του ένα παλάτι, έπρεπε να σκάψει ένα υπόγειο τούνελ. Μη γνωρίζοντας, όμως, το μήκος που θα έπρεπε να έχει το τούνελ, πέταξε τον χαρταετό έως πάνω από το παλάτι, κρατώντας την άκρη του νήματος στο σημείο απ όπου Θα ξεκινούσε το τούνελ, και έτσι έκανε τους απαραίτητους σχετικούς υπολογισμούς.
-Παλαιότερα, στην Κίνα, στην Κορέα και στην Ιαπωνία, πίστευαν ότι οι χαρταετοί είχαν τη δυνατότητα να διώχνουν τα κακά πνεύματα, γι’ αυτό και το πέταγμά τους, ακόμη και σήμερα, προϋποθέτει ολόκληρη τελετουργία. Σύμφωνα με κάποια παράδοση μάλιστα, μια νύχτα ένας Ιάπωνας στρατηγός πέταξε πάνω από το στρατόπεδο των εχθρών του έναν χαρταετό γεμάτο κουδούνια, με αποτέλεσμα οι εχθροί να νομίσουν ότι τους επιτέθηκαν τα κακά πνεύματα και να το βάλουν στα πόδια.
– 0 αυτοκράτορας της Κίνας Γουέν Χσουν έκανε πειράματα πτήσεων με αετούς φτιαγμένους από μπαμπού, χρησιμοποιώντας για επιβάτες τους κρατούμενούς του. Οι τυχεροί που επιζούσαν κέρδιζαν την ελευθερία τους.
– 0 Μάρκο Πόλο περιγράφει τους χαρταετούς και τις επικίνδυνες επανδρωμένες πτήσεις τους. Πολύ γρήγορα, στην Ιαπωνία απαγορεύτηκαν οι χαρταετοί πάνω από ένα μέγεθος, ώστε να αποφεύγονται τα επανδρωμένα μοντέλα και οι κίνδυνοι που συνεπάγονταν.

– Το 1749 ο Σκωτσέζος μετεωρολόγος Alexander χρησιμοποίησε χαρταετούς με θερμόμετρα, προκειμένου να καταγράψει και να μελετήσει τις θερμοκρασιακές μεταβολές σε μεγάλο υψόμετρο.
– Το 1752 ο Βενιαμίν Φραγκλίνος εκτέλεσε το διάσημο πείραμα με τον χαρταετό, προκειμένου να αποδείξει ότι οι αστραπές δεν είναι τίποτα άλλο παρά στατικός ηλεκτρισμός.
– Τα χρόνια 1799-1809, ο σερ George Cayley άρχισε να πειραματίζεται με τους χαρταετούς, προκειμένου να κατασκευάσει μια μηχανή που να έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει ανθρώπους στον αέρα. Και τα κατάφερε! Το 1853 πέτυχε να πετάξει το πρώτο ανεμοπλάνο, που μπόρεσε να σηκώσει το βάρος ενός ατόμου για σαράντα ολόκληρα δευτερόλεπτα.
– Το 1833 ένας Βρετανός, αυτή τη φορά, μετεωρολόγος, χρησιμοποίησε τους χαρταετούς για να ανυψώνει ανεμόμετρα, ώστε να καταγράφει και να μελετά τις ταχύτητες των ανέμων στα διάφορα υψόμετρα.
– Το 1887 ο Ε. Β. Archibald τράβηξε τις πρώτες αεροφωτογραφίες χρησιμοποιώντας χαρταετούς.

Ο χαρταετός στην μακραίωνη ιστορία του αποτελούσε σύμβολο ψυχικής ανάτασης και κάθαρσης.

Με τον καιρό έγινε απολαυστικό παιχνίδι, επιστημονική έμπνευση και πηγή μιας διαρκούς ικανοποίησης του ανθρώπου για την υποταγή της ύλης στα πιο ευφάνταστα και τολμηρά του όνειρα.

Στην Ελλάδα το πέταγμα του χαρταετού είναι μέρος των εθίμων της Καθαράς Δευτέρας και συγκεκριμένα του υπαίθριου εορτασμού της – τα λεγόμενα κούλουμα.

Ο  σκελετός των χαρταετών κατασκευάζεται είτε από ελαφρύ ξύλο είτε από πλαστικό, ενώ το μέρος που φέρνει αντίσταση στον αέρα από πλαστικό φύλλο ή χαρτί.

ΓΕΙΑ ΣΟΥ ΜΑΡΤΗ