Η έκρηξη και η εξέλιξη της γαλλικής επανάστασης

Η έκρηξη και η εξέλιξη της γαλλικής επανάστασης (1789- 1794)

(σχολικό βιβλίο σελ.16- 18)

• Γαλλική κοινωνία 18^ου αιώνα: υπάρχουν τρεις θεσμοθετημένες τάξεις:

1. Ο κλήρος
2. Οι ευγενείς
3. Τρίτη τάξη (οι αστοί, οι αγρότες και οι εργάτες).

• Για να μπει κάποιος σε κάποια από τις τρεις τάξεις κριτήριο ήταν η καταγωγή και τα προνόμια που του είχε δώσει ο ηγεμόνας.
• Ο κλήρος και οι ευγενείς είχαν προνόμια, ενώ η Τρίτη τάξη μόνο υποχρεώσεις (πλήρωνε τους φόρους, ενώ οι άλλες τάξεις δεν φορολογούνταν).
• Αυτό ήταν το παλαιό καθεστώς και δεν ικανοποιούσε κυρίως την αστική τάξη.
• Παράλληλα οι συνθήκες ζωής για τον πληθυσμό της τρίτης τάξης γίνονταν διαρκώς χειρότερες.

Η πρώτη φάση της γαλλικής επανάστασης, Μάιος 1789- Αύγουστος 1792

• Ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ κάλεσε συνέλευση των τάξεων στο ανάκτορο των Βερσαλιών (5 Μαΐου 1789)
• Οι εκπρόσωποι της τρίτης τάξης ζήτησαν μεταρρυθμίσεις, αλλά ο βασιλιάς ζήτησε μόνο αυτή η τάξη να πληρώσει κι άλλους φόρους.
• Τότε αυτοί αντέδρασαν και έχοντας το 98% του πληθυσμού αυτοανακηρύχτηκαν Εθνική συνέλευση.
• 20 Ιουνίου 1789: η Τρίτη τάξη συγκεντρώθηκε στην αίθουσα του σφαιριστηρίου και ορκίστηκε ότι θα συντάξει σύνταγμα.
• 9 Ιουλίου 1789: η Εθνοσυνέλευση αυτοανακηρύχθηκε Συντακτική με σκοπό να δώσει σύνταγμα στη Γαλλία.
• 14 Ιουλίου 1789: ο λαός του Παρισιού κατέλαβε τη Βαστίλη, τόπο φυλάκισης και βασανιστηρίων και σύμβολο της απολυταρχίας. Η ημέρα αυτή αποτελεί εθνική γιορτή των Γάλλων.
• Η Συντακτική συνέλευση ανακοίνωσε την κατάργηση των προνομίων (4 Αυγούστου 1789) και ψήφισε τη Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη (26 Αυγούστου 1789) με βάση τις ιδέες του Διαφωτισμού.
• Κατάληψη των ανακτόρων των Βερσαλιών (5 Οκτωβρίου 1789).
• Στη Συντακτική συνέλευση διαμορφώθηκαν τρία πολιτικά ρεύματα:
• Η δεξιά, που δεν ήθελε άλλες αλλαγές.
• Το κέντρο, που δεχόταν τη διατήρηση της μοναρχίας αλλά με την παράλληλη συμμετοχή ευγενών και μεγαλοαστών στη λήψη των αποφάσεων.
• Η αριστερά, που ήθελε ένα πολίτευμα σαν το αμερικανικό.
• Δημιουργήθηκαν πολιτικές οργανώσεις, οι λέσχες. Δύο από αυτές ήταν η λέσχη των Ιακωβίνων και η λέσχη των Κορδελιέρων.
• 1791: ψηφίστηκε το 1^ο σύνταγμα της Γαλλίας από τη Συντακτική συνέλευση εγκαθιδρύοντας το πολίτευμα της συνταγματικής μοναρχίας.
• Νομοθετικό σώμα ορίστηκε η Νομοθετική συνέλευση (Βουλή)
• Δικαίωμα ψήφου είχαν όσοι είχαν περιουσία και πλήρωναν φόρους.
• Εκτελεστική εξουσία: την ασκούσε ο βασιλιάς και έξι υπουργοί.
• Δικαστική εξουσία: ήταν ανεξάρτητη.
• Παράλληλα, υπήρξε εθνικοποίηση της περιουσίας του κλήρου.
• Οι κληρικοί ήταν λειτουργοί του κράτους, που όφειλαν υπακοή πρώτα απ’ όλα στην πολιτεία.
• Καταργήθηκαν οι συντεχνίες και απαγορεύτηκαν οι απεργίες.
• Η Νομοθετική συνέλευση που προήλθε από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 1791 ελεγχόταν από τους Γιρονδίνους.
• Ο βασιλιάς παράλληλα σχεδίαζε μαζί με τους βασιλείς της Αυστρίας και της Πρωσίας επίθεση κατά του επαναστατικού καθεστώτος.
• 20 Απριλίου 1792: κήρυξη πολέμου κατά της Αυστρίας και της Πρωσίας.
• 10 Αυγούστου 1792: κατάληψη των ανακτόρων του Κεραμεικού από τον λαό του Παρισιού.
• Η Νομοθετική αναγνώρισε σε όλους τους άντρες πολιτικά δικαιώματα (καθολική ψηφοφορία), δήμευσε τις περιουσίες των αριστοκρατών που είχαν φύγει στο εξωτερικό, χώρισε την εκκλησία από το κράτος και κήρυξε την πατρίδα σε κίνδυνο.
• 20 Σεπτεμβρίου 1792: νίκη Γάλλων στο Βαλμί κατά των Πρώσων.

Δραστηριότητες

1. Να κατατάξετε τα γεγονότα με βάση τη σειρά που έγιναν: κατάληψη της Βαστίλης, συνέλευση των τάξεων στο ανάκτορο των Βερσαλιών, ψήφιση της Διακήρυξης των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη, 1^ο σύνταγμα της Γαλλίας, νίκη στο Βαλμί.

1.

2.

3.

4.

5.

2. Ποιες ήταν οι τρεις θεσμοθετημένες τάξεις στη γαλλική κοινωνία του 18^ου αιώνα; Με ποιο κριτήριο μπορούσε να ενταχθεί κανείς σε μια από αυτές;