Γεγονότα – Σταθμοί της δεκαετίας του ’90

 

Στιγμές που θα μείνουν αξέχαστες από τη δεκαετία του '90 - Το ταξίδι σε μια πληθωρική δεκαετία 

Τα 90ς κωδικοποιούνται στο αλφαβητάρι των νέων αξιών: Ακρότητες, Ίντερνετ, Ρέιβ, Xρηματιστήριο… Οι ιδεολογίες ανήκουν πλέον στο παρελθόν..

Βιοτεχνολογία

Μπήκε στη ζωή μας τα τελευταία χρόνια της δεκαετίας. Είναι απλώς το κατασκευασμένο μέλλον. Γενετικές παρεμβάσεις, κλωνοποιημένα πρόβατα, τεχνητοί ιστοί, γονίδια παντός είδους, συμπεριλαμβανομένης και της εξυπνάδας, μοριακή βιολογία. Ο άνθρωπος επεμβαίνει στη φύση, συνήθως διορθωτικά, για να βελτιώσει ποιότητες και λάθη, συχνά όμως ανεξέλεγκτα και με ανυπολόγιστες συνέπειες από τη χρήση των νέων μεθόδων. Η Ντόλι αποτελεί μασκότ της εποχής. Η Ντόλι (Dolly) (5 Ιουλίου 1996-14 Φεβρουαρίου 2003) ήταν θηλυκό φινλανδικό πρόβατο ράτσας ντορσέ και το πρώτο θηλαστικό που κλωνοποιήθηκε από ενήλικο σωματικό κύτταρο. Κλωνοποιήθηκε από εργαζόμενους στο Ινστιτούτο Ρόσλιν στην Σκωτία. Η επιτυχής κλωνοποίηση της Ντόλι οδήγησε σε εκτεταμένες εξελίξεις στην έρευνα για τα βλαστοκύτταρα, συμπεριλαμβανομένης της ανακάλυψης επαγόμενων πολυδύναμων βλαστοκυττάρων. Η Ντόλι έζησε στο Ινστιτούτο Ρόσλιν καθ΄ όλη την διάρκεια της ζωής της και γέννησε αρκετά αρνάκια. Της έγινε ευθανασία στην ηλικία των 6 ετών λόγω προϊούσας πνευμονοπάθειας. Δεν βρέθηκε κάποια αιτία που να συνδέει την ασθένεια με την κλωνοποίησή της.

Επικοινωνία

Η νέα επικοινωνία δεν έχει να κάνει µε γράµµατα και ταχυδρόµους. Τα e-mail το πρωί στον υπολογιστή, τα µηνύµατα στο κινητό, σκίτσα και φωτογραφίες που έρχονται µε φαξ. Οι παραδοσιακές µορφές επικοινωνίας έδωσαν τη θέση τους σε νέες ταχύτατες µεθόδους που φέρνουν πιο κοντά τους ανθρώπους. Οι τηλεδιασκέψεις κάνουν φοιτητές από διαφορετικά πανεπιστήµια να νιώθουν σαν να κάθονται σε διπλανά έδρανα. Μια σειρά 090 για µονοχικές ψυχές λύνουν το πρόβληµα της απόγνωσης. Λάιβ ή σε chat rooms. Στο νέο παγκόσµιο χωριό, ο κόσµος µοιάζει µικρότερος. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο εξελίχθηκε περαιτέρω και έγινε κάτι περισσότερο από απλό κείμενο. Το 1992, εισήχθη η επέκταση πολλαπλών χρήσεων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο Διαδίκτυο (Multipurpose Internet Mail Extension – MIME), η οποία επέτρεψε στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο να γίνει πολύ πιο ευέλικτο. Επίσης, επέτρεψε στους χρήστες ηλεκτρονικού ταχυδρομείου να συμπεριλάβουν συνημμένα πολυμέσα στα μηνύματά τους, όπως ήχο, εικόνες και βίντεο. Κάθε µέρα, η δεκαετία του ενενήντα προσθέτει µερικές χιλιάδες νέα νούµερα στις δραστηριότητες του δυτικού κόσµου. Τα ΡΙΝ, οι κωδικοί, για να ανοίξεις το κινητό, να πάρεις λεφτά από το µηxάνηµα της τράπεζας, να ακούσεις τα µηνύµατα από τον τηλεφωνητή, να µπεις στο Ίντερνετ, να ενεργοποιήσεις τον συναγερµό. Η µνήµη εξασκείται στην αποµνηµόνευση αριθµών. Η παραβίαση της προσωπικής ζωής γίνεται σενάριο κινηµατογραφικών ταινιών, και κανείς δεν είναι πια σίγουρος για τις ιδιωτικές στιγµές του.

Ίντερνετ

Όταν το συνέλαβαν ως σχέδιο, δεν φαντάστηκαν πως η ζωή δεν θα ήταν ίδια µετά από αυτό. Κατάφερε να βάλει στην οθόνη του υπολογιστή ολόκληρο τον κόσµο. Kατήργησε βιβλιοθήκες, αρχεία, τρέξιµο, χαµένες ώρες. Έφερε πιο κοντά ανθρώπους, αποτέλεσε αντικείµενο κατάχρησης, όπως κάθε καινούργιο φρούτο. Έλυσε χιλιάδες προβλήµατα, αλλά δηµιoύργησε άλλα τόσα. Η πορνογραφία, το παράνοµο εµπόριο απαγορευµένων ειδών, ακόµη και παιδιών, η εκκόλαψη της εγκληµατικότητας είναι µερικά από αυτά. Το µέλλον µόλις αρχίζει. Να µην ξεχάσουµε τους κυβερνοαντάρτες. Λέγονται χάκερ και τάραξαν τα νερά της παγκόσµιας γαλήνης. Όλο και περισσότερες χώρες συνδέονται στο NSFNET, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα τo 1990. Το 1993, το εργαστήριο CERN στην Ελβετία παρουσιάζει το World Wide Web (WWW) (Παγκόσμιο Ιστό) που αναπτύχθηκε από τον Tim Berners-Lee. Επίσης, υλοποιείται ο Archie, η πρώτη μηχανή αναζήτησης και ανάκτησης αρχείων. Παρατηρείται, η εξέλιξη και η πτώση των τιμών των προσωπικών υπολογιστών (PCs) κάνει το διαδίκτυο γνωστό στο ευρύ κοινό που δεν ανήκει στην πανεπιστημιακή κοινότητα.

Τηλεόραση

Ποτέ από την εμφάνισή της μέχρι σήμερα η τηλεόραση δεν έγινε τόσο κυρίαρχη στη ζωή μας. Το αξίωμα «δεν υπάρχει, αν δεν το δείξει η τηλεόραση», έγινε αυτή τη δεκαετία προσταγή. Τα κανάλια επιδόθηκαν σε αγώνα δρόμου για την κυριαρχία τους. Κατέγραψαν όλες τις ιδιωτικές στιγμές, μετέτρεψαν κηδείες και γάμους σε σόου, μπήκαν σε σπίτια ανυποψίαστων ανθρώπων, μετέδωσαν μακελειά σε απευθείας σύνδεση, έπαιξαν ρόλο διαμεσολαβητή, δικαστή, τιμωρού. Ακόμη και φιλάνθρωπου με τη μορφή τηλεμαραθώνιων. Καθιέρωσαν νέο σταρ σίστεμ, ανέβασαν και γκρέμισαν πρόσωπα. Η απόλυτη δικτατορία του γυαλιού. Η καλύτερη στιγμή της δεκαετίας λέγεται «Δέκα Μικροί Μήτσοι».. 

Κινητό

Τα πρωτοείδαµε στα χέρια µικρών σχιστοµάτηδων γιάπηδων στις µητροπόλεις της Νοτιανατολικής Ασίας. Ακολούθησε ολόκληρος ο πλανήτης. Στην αρχη στην Ελλάδα, τα πήραν νεόπλουτοι, κοσµικές και ταξιτζήδες. Για να µπει στο κόλπο σύντοµα όλος ο κόσµος. Ένας στους τρεις ‘Eλληνες διαθέτει ήδη, ενώ η πρόβλεψη θέλει το νούµερο να φτάνει σύντοµα το µισό πληθυσµό. Χτυπούν διαρκώς, σε κατάλληλες και ακατάλληλες ώρες και χώρους και, όταν δεν είναι εργαλεία δουλειάς, είναι απλώς το πιο οικείο µέσο επικοινωνίας της δεκαετίας. Για να µη χανόµαστε..Το 1991, η ψηφιακή τεχνολογία δεύτερης γενιάς κυψελών (2G) ξεκίνησε στη Φινλανδία από την Radiolinja. Αυτό προκάλεσε τον ανταγωνισμό στον τομέα, καθώς οι νέοι φορείς ήταν ανταγωνιστές των υφιστάμενων φορέων εκμετάλλευσης δικτύων 1G. 

Πολιτική

Στη δεκαετία αυτή, μια γενιά πολιτικών που σφράγισε την ιστορία της Ελλάδας, μας άφησε χρόνους. Ο Ανδρέας και ο Καραμανλής, με τον θάνατό τους πήραν μαζί τους την πολιτική που μεγάλωσε τους γονείς μας. Δεν έχει συγκεντρώσεις, προσωπολατρία και υποσχέσεις για γιοφύρια στην Άρτα. Έχει καινούριες φάτσες, ψύχραιμους λόγους και αριθμούς. Δεν έχει συναίσθημα. Έχει, όμως, αδιαφορία, αποχή και δυσπιστία. Και δημοσκοπήσεις που περιορίζουν το ενδιαφέρον του κοινού για τα αποτελέσματα των εκλογών, στο πρώτο τέταρτο από το κλείσιμο της κάλπης.. Την περίοδο αυτή η χώρα αντιμετώπισε μερικά από τα πιο σοκαριστικά σκάνδαλα στην ιστορία της. Το σκάνδαλο Κοσκωτά ξεκίνησε το 1989 και είχε σοβαρές επιπτώσεις τη δεκαετία του '90. Ήταν μεγάλο πολιτικό και οικονομικό σκάνδαλο το οποίο κυριάρχησε στην ελληνική πολιτική σκηνή ως στο ξεκίνημα της δεκαετίας του 1990. Παράλληλα σηματοδότησε, κυρίως, τον αγώνα για τον έλεγχο των Μ.Μ.Ε. και των τραπεζών. Κεντρικό πρόσωπο του σκανδάλου υπήρξε ο τραπεζίτης Γιώργος Κοσκωτάς, πλην όμως ενεπλάκησαν σ΄ αυτό και κορυφαία κυβερνητικά στελέχη της τότε κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.

Χρηματιστήριο

Λένε πως ο μακαρίτης ο Ανδρέας Παπανδρέου το μισούσε, επειδή δεν καταλάβαινε την έννοια της υπεραξίας και θεωρούσε τη δουλειά ως το μέσον για την προκοπή. Στην εποχή που ακολούθησε τον χαμό του, έγινε το αγαπημένο παιχνίδι των νεοελλήνων. Εξηντάχρονες ερωτεύτηκαν τον Dow Jones, εργάτες δουλεύουν μετά τη μία, για να δούνε πώς πάει ο δείκτης. Η Ελλάδα τζογάρει και το νέο λεξιλόγιο περιέχει όρους, όπως limit down και Split. Η φρενίτιδα μόλις άρχισε. Το 1999, το ελληνικό χρηματιστήριο γνώρισε μια απίστευτη άνοδο που ακολουθήθηκε από μια εξίσου εντυπωσιακή κατάρρευση. Πολλοί μικροεπενδυτές, παρασυρόμενοι από τις υποσχέσεις για γρήγορα κέρδη, έχασαν τα χρήματά τους, ενώ αποκαλύφθηκαν πρακτικές χειραγώγησης των μετοχών. Το σκάνδαλο αυτό άφησε βαθιά σημάδια στην ελληνική οικονομία και την εμπιστοσύνη των πολιτών στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. 

Ζωή

Στη δεκαετία αυτή, η ανθρωπότητα µε την υπενθύµιση της «Greenpeace» και άλλων οικολογικών οργανώσεων, που δεν τα κατάφεραν να επιβιώσουν, συνειδητοποίησε πως τίποτε στον πλανήτη δεν είναι πια το ίδιο. Μαζί µε την «Act up», τους «Γιατρούς του Κόσµου», τους «Γιατρούς χωρίς σύνορα» και τη «Διεθνή Aµνηστία», αποτέλεσαν τους φύλακες αγγέλους του πλανήτη, που ψυχορραγεί. Οι εθελοντικές οργανώσεις κερδίζουν διαρκώς έδαφος. Από κυρίες που εµψυχώνουν ορφανά παιδιά, µέχρι οµάδες διάσωσης σεισµοπαθών και ανοικοδόµησης κατεστραµµένων, από πολέµους, πόλεων.

Ψώνια

Από το σπίτι. Το τηλεμάρκετινγκ έγινε η χαρά του Νεοέλληνα. Χιλιάδες άχρηστα πράγματα πουλήθηκαν και γέμισαν τα σκρίνια. Σε δημοπρασίες ή απλές πωλήσεις, χαλιά, σαλόνια Λουδοβίκου, αποτριχωτές, κατσαρόλες με διαφανή πάτο και ότι άλλο εφεύραν τα άρρωστα μυαλά των πωλητών. Τώρα τελευταία, έδαφος κερδίζουν τα ψώνια από το Ίντερνετ. Μπαίνεις εικονικά στο σούπερ μάρκετ και γεμίζεις το καρότσι. Μετά κάποιος απλώς σ’ τα φέρνει σπίτι, ενώ για τα υπόλοιπα καθαρίζει η πιστωτική σου κάρτα.. 

Γράμματα

Στα χρόνια του ’90, η Ελλάδα γνώρισε μια πρωτοφανή εκδοτική δραστηριότητα. Χιλιάδες τίτλοι βιβλίων κυκλοφόρησαν στα βιβλιοπωλεία από τους οποίους ένα τεράστιο ποσοστό ήταν ελληνικοί. Έχει κανείς την αίσθηση ότι ένας στους εκατό Έλληνες γράφει βιβλίο. Το ακόμη μεγαλύτερο μπουμ έγινε στα περιοδικά. Περισσότερα από εξακόσια περιοδικά κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή για κάθε γούστο. Η κυκλοφορία των περισσότερων συνοδεύτηκε από δώρα που ξεκινούσαν από ένα CD και έφταναν σε πιστολάκι για τα μαλλιά.. 

Δίαιτα

Η δεκαετία της φόρµας. Οι Έλληνες ανακαλύπτουν τη χαρά των λάιτ προϊόντων. Τα παντός είδους ντελίβερι φέρνουν στο σπίτι ελαφριά γεύµατα, τα ράφια των σούπερ µάρκετ γεµίζουν διαιτητικά, κάθε γειτονιά αποκτά γυµναστήριο και η σύσφιξη στα ειδικά κέντρα αδυνατίσµατος θεωρείται το τελευταίο στάδιο πριν από τη λιποαναρρόφηση. Λέξεις άγνωστες δέκα χρόνια πριν, αποτελούν πια το µενού των καθηµερινών συζητήσεων. Και οι γυµνάστριες των πρωινάδικων ξυπνούν τύψεις στις χονδρές και πόθους στους κυρίους τους..