Πατριάρχης Σέργιος Α΄

Πατριάρχης Σέργιος Α΄

Ο Σέργιος Α΄ ήταν Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως από το 610 έως το 638. Ήταν Σύρος στην καταγωγή και είχε μεγάλη μόρφωση. Διετέλεσε διάκονος της Μεγάλης Εκκλησίας και «πτωχοκόμος». Εξελέγη Πατριάρχης το Μάρτιο του 610.

Το έτος 610 μ.Χ ο αυτοκράτορας Ηράκλειος ανέτρεψε τον τύραννο Φωκά και ανέλαβε την εξουσία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που πολύ λίγο θύμιζε το πανίσχυρο κράτος του πρόσφατου παρελθόντος. Ο στρατός ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτος, τα κρατικά ταμεία άδεια και η άλλοτε αποτελεσματική διπλωματία είχε αποτύχει παταγωδώς. Οι δύο κυριότεροι εχθροί του Βυζαντίου, Άβαροι και Πέρσες, είχαν συμμαχήσει εναντίον του και απειλούσαν την ίδια την ύπαρξη της Αυτοκρατορίας. Οι Άβαροι, ένας λαός Μογγολικής προέλευσης, μαζί με τους Σλάβους συμμάχους τους, καταδυνάστευαν τη χερσόνησο του Αίμου και οι Πέρσες προήλαυναν στην Ανατολή.

Το 611 οι Πέρσες επιτέθηκαν στη Συρία και κατέλαβαν την Αντιόχεια, ενώ το 613 ήταν η σειρά της Δαμασκού. Το 614  η Ιερουσαλήμ με τον Τίμιο Σταυρό να αποτελεί πολύτιμο λάφυρο του Πέρση βασιλιά Χοσρόη και τους χριστιανούς κατοίκους της πόλης είτε να σφαγιάζονται είτε να πωλούνται ως σκλάβοι στη μακρινή ανατολή. Σειρά είχε η Μικρά Ασία όπου οι Πέρσες έφτασαν και κατέλαβαν τη Χαλκηδόνα το 616 Οι Άβαροι ενθαρρυμένοι από τις νίκες των συμμάχων τους πλησίασαν το 619 τη Θεσσαλονίκη απειλώντας ακόμα και τη Κωνσταντινούπολη, ερημώνοντας στη κυριολεξία όλη την ύπαιθρο στο διάβα τους.

Ο Αυτοκράτορας απογοητευμένος από την κατάσταση σκεφτόταν να μεταφέρει τη πρωτεύουσα τους 

κράτους στη βόρεια Αφρική, από όπου καταγόταν η οικογένεια του, αλλά ο δυναμικός πατριάρχης Σέργιος τον απέτρεψε. Με πρωτοβουλία του Σέργιου, η Εκκλησία πρόσφερε δάνειο στην Πολιτεία. Τα εισοδήματα της Εκκλησίας παραδόθηκαν στον Αυτοκράτορα, ενώ τα σκεύη των εκκλησιών έλιωσαν για να πάρουν το μέταλλο. Έτσι, η Εκκλησία χρηματοδότησε τις εκστρατείες του Αυτοκράτορα Ηρακλείου, μετατρέποντάς τες σε Ιερό Πόλεμο.Έπαιξε επίσης πρωταγωνιστικό ρόλο στην αντίσταση της Πόλης σε επιδρομή των Αβάρων, η οποία συνέβη κατά την απουσία του Αυτοκράτορα. Ενώ αυτός εκστράτευσε στην Τραπεζούντα, ο Σέργιος ανέλαβε ο ίδιος την άτυπη πολιτική ηγεσία και με λαϊκή κινητοποίηση, αλλά και τη συνδρομή καταιγίδας, η οποία αποδόθηκε σε θεϊκή αρωγή, καθώς επέφερε μεγάλες ζημιές στον εχθρικό στόλο, η Πόλη διασώθηκε.

Μετά τη νίκη αυτή, στις 8 Αυγούστου του 626, ο λαός της Πόλης έψαλε στο Ναό των Βλαχερνών όρθιος ευχαριστήριο ύμνο προς την Παναγία, ο οποίος καθιερώθηκε και ονομάζεται έκτοτε «Ακάθιστος Ύμνος».

Κατά την επικρατέστερη βέβαια άποψη, δεν ήταν δυνατό να συνετέθη ο ύμνος σε μία νύχτα. Μάλλον είχε συσταθεί νωρίτερα και μάλιστα θεωρείται ότι ψαλλόταν στο συγκεκριμένο ναό, στην αγρυπνία της 15ης Αυγούστου κάθε χρόνου. Απλώς, εκείνη την ημέρα ο ύμνος εψάλη «ὀρθοστάδην», ενώ αντικαταστάθηκε το ως τότε προοίμιο :«Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς λαβὼν ἐν γνώσει», με το ως σήμερα χρησιμοποιούμενο: «Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια», το οποίο έδωσε τον δοξολογικό και εγκωμιαστικό τόνο, στον ως τότε διηγηματικό και δογματικό ύμνο.

 

Σύμφωνα, όμως, με άλλες ιστορικές πηγές, ο Ακάθιστος Ύμνος συνδέεται και με άλλα παρόμοια γεγονότα, όπως τις πολιορκίες και τη σωτηρία της Κωνσταντινούπολης επί των Αυτοκρατόρων Κωνσταντίνου του Πωγωνάτου (673), Λέοντος του Ισαύρου (717-718) και Μιχαήλ Γ΄ (860).

Ο Πατριάρχης Σέργιος πέθανε στις 9 Δεκεμβρίου του 638 και το έργο του συνέχισε ο πύρρος 

Πατριάρχης Σέργιος Α΄ - Βικιπαίδεια (wikipedia.org)  ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΣΕΡΓΙΟΣ | ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ (sch.gr)