Δημοσιεύτηκε στις 5 Ιανουαρίου, 2021
SALVADOR DALI. Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΤΗΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ.THE PERSISTENCE OF MEMORY
SALVADOR DALI Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΤΗΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ. THE PERSISTENCE OF MEMORY
Σαλβαδόρ Νταλί: Οφθαλμαπάτες, ψευδαισθήσεις και… «παραλήρημα»
ΑΓΑΠΗΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΥΤΟΥ ΙΣΠΑΝΟΥ ΣΟΥΡΡΕΑΛΙΣΤΗ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΘΑ ΣΥΖΗΤΗΣΟΥΜΕ ΚΑΙ Θ ΑΝΑΛΥΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΔΙΑΣΗΜΟ ΠΙΝΑΚΑ ΤΟΥ, ME ΤΙΤΛΟ :
Η ΕΜΜΟΝΗ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ:(ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΣΧΕΤΙΚΟ ΒΙΝΤΕΑΚΙ)
https://www.youtube.com/watch?v=6mp-fBJNQmU
(ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ <<ΠΑΡΑΝΟΙΚΟΥ,,,???!>>ΖΩΓΡΑΦΟΥ .......)
Ο Νταλί (πλήρες όνομα Salvador Felip Jacint Dali Domenech) γεννήθηκε το 1904 στην πόλη Φιγέρας της Καταλωνίας στην Ισπανία και ανήκε σε μια οικονομικά ευκατάστατη οικογένεια. Ο πατέρας του ήταν δικηγόρος και συμβολαιογράφος αλλά δεν φαίνεται πως ήταν ιδιαίτερα ενθουσιώδης με τις ικανότητες του Νταλί στη ζωγραφική και το σχέδιο, ικανότητες που έδειξε ότι διέθετε σε σχετικά νεαρή ηλικία.
Χάρη κυρίως στην συμπαράσταση της μητέρας του, ο Νταλί παρακολούθησε τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής στη Δημοτική σχολή σχεδίου της πόλης του. Σε ηλικία 15 ετών, ο Νταλί συμμετείχε στη δημόσια έκθεση του Δημοτικού Θεάτρου του Φιγέρας, το 1919. Το 1922 εγκαταθίσταται στη Μαδρίτη όπου και ξεκινά τις σπουδές του στην Ακαδημία των Τεχνών (Academia de San Fernando).
ΔΕΙΤΕ ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΦΙΛΜΑΚΙ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΤΗ ΖΩΓΡΑΦΟΥ:
https://www.youtube.com/watch?v=OUt-4MhPLsM
Αυτή την περιόδο, ο Νταλί πειραματίζεται με τον κυβισμό, αν και οι γνώσεις του γύρω από το νέο αυτό κίνημα είναι αρχικά ελλιπείς και στη Μαδρίτη δεν υπάρχουν άλλοι κυβιστές καλλιτέχνες. Επίσης, έρχεται σε επαφή με το ριζοσπαστικό κίνημα του ντανταϊσμού το οποίο θα επηρεάσει σημαντικά το έργο του σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Συνδέεται παράλληλα φιλικά -και όχι μόνο -με τον ποιητή Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα και με τον σκηνοθέτη Λουίς Μπουνιουέλ. Το 1926 αποβάλλεται από την ακαδημία λίγο πριν τις τελικές του εξετάσεις, καθώς δηλώνει πως κανένας από τους καθηγητές του δεν είναι άξιος να τον κρίνει. Την ίδια χρονιά, επισκέπτεται για πρώτη φορά το Παρίσι όπου συναντά τον Πάμπλο Πικάσσο, ο οποίος είχε ήδη κάποια γνώση γύρω από το έργο του Νταλί. Τα επόμενα χρόνια, στα έργα του Νταλί αποτυπώνονται ισχυρές επιδράσεις από το έργο του Πικάσο αλλά ταυτόχρονα αρχίζει να διαφαίνεται ένα προσωπικό ύφος στους πίνακες του Νταλί. Οι εκθέσεις έργων του στη Βαρκελώνη προκαλούν αρκετές συζητήσεις αλλά και διαφωνίες μεταξύ των κριτικών τέχνης.
Το 1929, ο Νταλί συνεργάζεται με τον Λουίς Μπουνιουέλ για τη δημιουργία της ταινίας μικρού μήκους ”Ανδαλουσιανός Σκύλος”.https://www.youtube.com/watch?v=VNZCtRUy2Gw Ο Νταλί βοηθά ουσιαστικά στο σενάριο της ταινίας, η οποία αποτελεί έως σήμερα την πιο καθαρή εφαρμογή του υπερρεαλισμού στον κινηματογράφο. Παράλληλα, ο Νταλί γνωρίζει την μελλοντική σύζυγο του και μούσα του, Ελένα Ντμτρίεβνα Ντελούβινα Ντιακόνοβα, ρωσικής καταγωγής, περισσότερο γνωστή ως ”Γκαλά” (από το όνομα Γαλάτεια). Την ίδια περίοδο, γίνεται και επίσημα μέλος του υπερρεαλιστικού κινήματος, αν και το υπερρεαλιστικό στοιχείο υπάρχει στα έργα του ήδη λίγα χρόνια νωρίτερα.Στις αρχές της δεκατίας του 1930, ο Νταλί επινοεί επιπλέον την ”Παρανοϊκο-κριτική” μέθοδο, όπως ο ίδιος την αποκαλεί, που αποτελεί ένα είδος υπερρεαλιστικής τεχνικής με σκοπό την πρόσβαση στο ασυνείδητο προς όφελος της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ο Νταλί στηρίζει την μέθοδο αυτή στην ικανότητα του ανθρώπου να λειτουργεί συνειρμικά, συνδέοντας εικόνες ή αντικείμενα που δεν συνδέονται μεταξύ τους κατ’ ανάγκη λογικά. Συνδέεται άμεσα με τον υπερρεαλιστικό αυτοματισμό και τις φροϋδικές θεωρίες γύρω από τα όνειρα.
ΠΡΟΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ
Ο Νταλί συμμετέχει στην πρώτη μεγάλη υπερρεαλιστική έκθεση στην Αμερική, το 1932, όπου και αποσπά διθυραμβικές κριτικές. Λίγο αργότερα όμως, ο Αντρέ Μπρετόν τον διαγράφει από το υπερρεαλιστικό κίνημα λόγω των πολιτικών θέσεων του, κυρίως σε ότι αφορά την υποστήριξη που φαίνεται να παρέχει στον δικτάτορα Φράνκο της Ισπανίας.
Με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ευρώπη, ο Νταλί μαζί με την γυναίκα του Γκαλά, εγκαθίσταται στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1940 όπου και θα ζήσει για τα επόμενα οκτώ χρόνια. To 1941 εργάζεται για την Walt Disney πάνω στη δημιουργία ενός κινούμενου σχεδίου (το ”Destino”) https://www.youtube.com/watch?v=rMLVqQDeY58αλλά μόνο 15 δευτερόλεπτα παρουσιάζονται ολοκληρωμένα πέντε χρόνια αργότερα. Το 1942 δημοσιεύεται και η αυτοβιογραφία του ”The Secret Life of Salvador Dali” (”Η κρυφή ζωή του Σαλβαδόρ Νταλί”).
Μετά την παραμονή του στην Αμερική, περνά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Ισπανία. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την δικτατορία του Φράνκο, προκαλεί δυσμενή σχόλια, τα οποία επεκτείνονται συχνά και στα καλλιτεχνικά του έργα. Την περίοδο 1960 – 1974 εργάστηκε σχεδόν αποκλειστικά για την δημιουργία του ”Θεάτρου-Μουσείου Γκαλά-Σαλβαντόρ Νταλί” στο Φιγέρας
Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ο Νταλί δεν έπαψε να τονίζει την ευεργετική επίδραση που άσκησε επάνω του η γυναίκα του η Ρωσικής καταγωγής Γκαλά, την οποία έβλεπε ως την ενσάρκωση του απόλυτου έρωτα. Μάλιστα, δεν απέφυγε την υπερβολή, θεωρώντας την -κυριολεκτικά- αγία, και την απεικόνισε πολλές φορές ως ενσάρκωση μυθολογικών προσώπων της αρχαιότητας, ή ακόμα και ως Παρθένο Μαρία.
Ο Νταλί πέθανε τελικά από καρδιακό επεισόδιο στις 23 Ιανουαρίου του 1989 στην πόλη που γεννήθηκε. Ο τάφος του βρίσκεται μέσα στο Μουσείο του στο Φιγέρας.
Ας κάνουμε τώρα μια μικρή σκιαγράφηση της προσωπικότητας του SALVADOR DALI:
Άνθρωπος αντικομφορμιστής, προσδέθηκε πεισματικά στις προσωπικές τους εμμονές, τα παιδικά του τραύματα, τα δύσκολα χρόνια της νεότητάς, τις ανασφάλειες, τις φαντασιώσεις, τα ερωτικά του απωθημένα. Αδέξιος κοινωνικά, παρουσίαζε συχνά εσφαλμένη εικόνα για το πρόσωπό του. Ο Νταλί υπήρξε ένα παιδί που δεν ωρίμασε ποτέ, αλλά και ένας επαρχιώτης που δεν απέβαλε ποτέ τον επαρχιωτισμό του. Όμως, αυτή του την αδυναμία και αδεξιότητά την μετέτρεψε σε πλεονέκτημα. Αντί να συντριβεί από τον περιβάλλοντα κόσμο, τον χαρακτήρισε σημαδεύοντας τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό.
Βάση της προσωπικότητας, της φιλοσοφίας, αλλά και της επιτυχίας του ήταν ή άποψη ότι οι άνθρωποι κατ’ ουσίαν είναι ίδιοι. Η έκφραση στη ζωή τους, οι προτεραιότητες και η συμπεριφορά τους διαφέρουν, όμως η πηγή όλων είναι κοινή.
Ο Υπερρεαλισμός και ο Σαλβαντόρ Νταλί
Η τάση ενδοσκόπησης και αυτοανάλυσης τον ώθησε στην Φροϋδική ψυχολογία και η ανάγκη ελεύθερης έκφρασης στο καλλιτεχνικό ρεύμα του Υπερρεαλισμού. Σε αυτό το ρεύμα ο Νταλί βρέθηκε στο στοιχείο του, δημιουργώντας εικόνες που με πρώτη ματιά μοιάζουν παράλογες, εξωφρενικές, παραληρηματικές, τερατώδεις, όμως χαρακτηρίζονται από την ειλικρίνεια της ενστικτώδους προσπάθειας του να συλλάβει το μυστικό του ανθρώπου και του κόσμου.
Το ίδιο «καινό δαιμόνιο» που τον οδήγησε στο κλειστό κύκλο διανοουμένων του Υπερρεαλισμού το 1929, προκάλεσε συγκρούσεις λίγα χρόνια μετά, και την οριστική ρήξη των σχέσεών με τους Υπερρεαλιστές το 1941.
Ο Υπερρεαλισμός ξεκίνησε κυρίως ως πολιτικο-ιδεολογικό κίνημα από τα συντρίμμια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Αίτημα των Υπερρεαλιστών ήταν η αλλαγή των παραδοσιακών κοινωνικών δομών μέσα από τη διανόηση και την τέχνη. Ο Σαλβαντόρ Νταλί αδιαφορούσε προκλητικά για το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι σε μια χώρα που ταλανιζόταν από εμφύλιο πόλεμο και σε μια Ευρώπη που συντασσόταν ή ερχόταν αντιμέτωπη με το Ναζιστικό μηχανισμό.
Τέσσερις ερωτήσεις για να καταλάβουμε την προσωπικότητα του ζωγράφου:
1.Από πού αντλούσε την έμπνευσή του ο Σαλβαντόρ Νταλί;
Αποκλειστικά από τις προσωπικές του εμμονές. Στο έργο του επικρατούν συνειρμικές αναφορές στην παιδική του ηλικία, στις ερωτικές του φαντασιώσεις, Φροϋδικά σχήματα και μορφές του ασυνειδήτου.
Επίσης θα βρούμε σαφείς αναφορές στη ρευστότητα του χρόνου, παρόμοιες με τη θεωρία του Αϊνστάιν ο οποίος περιέγραψε τον χρόνο ως ένα διαστελλόμενο και συστελλόμενο σώμα, μια διάσταση. Ο Νταλί το παρουσιάζει με τα ρευστά ρολόγια. Μάλιστα στην έκθεση έχουμε και ένα εκπληκτικό τοπίο που δείχνει το χρόνο σαν λίμνη, ως ένα ρευστό ρολόι.
2.Τι χαρακτηρίζει τα έργα του;
Ο Σαλβαντόρ Νταλί ακολουθούσε το ένστικτό του και προσπαθούσε να απεικονίσει την πραγματικότητα του ονείρου και της ψευδαίσθησης, γι’ αυτό και τα έργα του παρουσιάζουν μια τρομακτική προοπτική. Μια έντονη προοπτική, η οποία θλίβει μικρές φιγούρες που χάνονται σε τεράστια διαυγέστατα τοπία προερχόμενα όχι από την πραγματικότητα, αλλά από τα όνειρα και τους εφιάλτες του.
Ο Νταλί πίστευε ότι όλοι κατά βάση είμαστε ίδιοι, δηλαδή μοιραζόμαστε τους ίδιους φόβους και τις ίδιες αγωνίες, παρόλο που εξωτερικά είμαστε διαφορετικοί. Πίστευε ότι περιγράφοντας το δικό του ασυνείδητο περιγράφει το ασυνείδητο όλης της ανθρωπότητας, το συλλογικό ασυνείδητο. Με άλλα λόγια ο Νταλί περιγράφει για λογαριασμό μας τους δικούς μας φόβους και τις δικές μας ανάγκες.
3.Που απευθύνεται;
Απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους, όχι μόνο τους υψηλότεχνους. Ακόμα και οι περίεργοι που θα πλησιάσουν τα έργα του χωρίς να ξέρουν τίποτα, θα βρουν κάτι που θα τους τραβήξει το ενδιαφέρον.
4.Τι συναισθήματα μπορούν να δημιουργήσουν τα έργα του;
Εντυπωσιάζει η διαύγεια των τοπίων του. Η αμεσότητα, η βιαιότητα θα μπορούσαμε να πούμε της προοπτικής την οποία χρησιμοποιεί και παραπέμπει στην φαντασία, τα όνειρα και τους εφιάλτες των ανθρώπων.
Αποφθεύγματα Salvador Dali
1.Κάθε μέρα που ξυπνώ, γνωρίζω μια υπέρτατη ευτυχία : το να είμαι ο Σαλβαδόρ Νταλί. Κι αναρωτιέμαι, έκθαμβος, τι εκπληκτικό πράγμα θα κάνει σήμερα, αυτός ο Σαλβαδόρ Νταλί.
2.Η μόνη διαφορά μου με έναν τρελό είναι πως εγώ δεν είμαι τρελός.
3.Η μόνη διαφορά μου με τους υπερρεαλιστές είναι πως εγώ είμαι υπερρεαλιστής.
4.Στα έξι μου ήθελα να γίνω μάγειρας. Στα εφτά, Ναπολέων. Οι φιλοδοξίες μου δεν έπαψαν ποτέ να μεγαλώνουν.
5.Το σημαντικό είναι να εξαπλώσετε την σύγχυση, όχι να την καταργήσετε.
6.Το χειρότερο πράγμα είναι η ελευθερία. Η ελευθερία κάθε είδους είναι το χειρότερο για την δημιουργικότητα. Ο Νταλί πέρασε δύο μήνες σε φυλακή της Ισπανίας και αυτοί οι δύο μήνες ήταν οι πιο χαρούμενες στιγμές στη ζωή μου..
7.Η ζωγραφική είναι η ειλικρινέστερη των τεχνών. Δεν υπάρχει τρόπος να παραπλανήσει. Είναι είτε καλή είτε κακή.
ΤΕΛΙΚΑ ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΓΝΩΜΗ ΣΑΣ ΓΙ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ <<ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ>>ΖΩΓΡΑΦΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ?ΘΑ ΤΟΝ ΘΕΩΡΟΥΣΑΤΕ ΤΡΕΛΟ??Θ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ .
ΠΑΠΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ Α.