Ποια είναι τα κυριότερα αρωματικά φυτά & πώς καλλιεργούνται;

Από την αρχαιότητα οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τα αρωματικά φυτά για τις θεραπευτικές ιδιότητές τους και για τη διατροφική τους αξία. Ο Ιπποκράτης πίστευε ότι η ασθένεια ήταν στην ουσία μια ανισορροπία μεταξύ των βασικών στοιχείων μέσα στο σώμα, και η κατάλληλη χρήση των βοτάνων θα μπορούσε να αποκαταστήσει αυτή την χαμένη ισορροπία.

Σήμερα, μπορούμε εύκολα στο μπαλκόνι ή τον κήπο μας να διαθέσουμε 2-3 γλάστρες με φυτά που αποδεδειγμένα ωφελούν την υγεία μας, κάνοντας παράλληλα οικονομία στο πορτοφόλι μας! Καταναλώνονται εύκολα σε διάφορα ροφήματα αλλά και στο καθημερινό φαγητό μας.

Συνοπτικός οδηγός περιποίησης

  • Έδαφος & λίπανση: Το έδαφος σε όλα τα βότανα πρέπει να καλλιεργείται βαθιά και να γίνεται προσθήκη οργανικής ουσίας ή ακόμα καλύτερα οργανικού λιπάσματος, ειδικού για αρωματικά φυτά. Η χύμα κοπριά θα πρέπει να αποφεύγεται διότι έχουν παρατηρηθεί προβλήματα με άλατα, ζιζάνια ή ασθένειες.
  • Πότισμα: Επειδή οι συγκομιδές και τα κορυφολογήματα (κόψιμο τρυφερών κορυφών) είναι συνεχή, το πότισμα γίνεται συχνά. Το καλύτερο σύστημα που μπορούμε να έχουμε είναι αυτό με σταγόνες γιατί εξασφαλίζει μόνιμη υγρασία και κάνει οικονομία στο νερό.
  • Ζιζάνια: Για την καταπολέμηση των ζιζανίων πρέπει να γίνεται συχνό σκάλισμα και βοτάνισμα.
  • Συγκομιδή & συλλογή φρέσκων βλαστών: Στα φρέσκα αρωματικά συνήθως επιλέγονται οι νέες κορυφές μήκους 15-25 cm, οι οποίες συχνά γίνονται δέσμες και αφήνονται ανάποδα προς ξήρανση. Επίσης, τα αρωματικά μετά τη συγκομιδή μπορούν να τοποθετηθούν στο ψυγείο σε θερμοκρασία συντήρησης. Εξαίρεση αποτελεί ο βασιλικός, που πρέπει να μπει σε θερμοκρασία 8-10 βαθμών Κελσίου, γιατί είναι ευαίσθητος και μαυρίζει εύκολα.

... και λίγο πιο αναλυτικά μαζί με τις κυριότερες φαρμακευτικές τους ιδιότητες!

Βασιλικός
Δεν αντέχει στο κρύο, χρειάζεται καλή στράγγιση και χώμα πλούσιο σε οργανική ουσία. Για να παρατείνουμε τη ζωή του, χρησιμοποιούμε οργανικά λιπάσματα και αφαιρούμε τα άνθη με το που εμφανίζονται. Μπορείτε να βρείτε διάφορες ποικιλίες όπως ψιλόφυλλος, μέτριος, πλατύφυλλος, κόκκινος, αγιορείτικος. Φυτεύουμε πάντα σε ηλιόλουστη θέση.
Ιδιότητες: Καταπολεμά την ερεθιστικότητα του νευρικού συστήματος, βελτιώνει τη μνήμη και την αυτοσυγκέντρωση και θεραπεύει αλλεργίες.

Δενδρολίβανο
Αντέχει καλά στη ξηρασία και χρειάζεται έδαφος με καλή στράγγιση. Μερικά ποτίσματα και λίπανση 2-3 φορές το χρόνο αρκούν γι' αυτό το λιτοδίαιτο φυτό. Για να ξεράνετε τα κλαδιά του, κλαδέψτε το την άνοιξη πριν τις καλοκαιρινές ζέστες.
Ιδιότητες: Τονώνει το νευρικό και κυκλοφορικό σύστημα, καταπολεμά τη κατάθλιψη, ενισχύει τη μνήμη.

Δυόσμος
Πρόκειται για ένα είδος μέντας. Σε καλές συνθήκες αναπτύσσεται και εξαπλώνεται πολύ γρήγορα. Χρειάζεται έδαφος πλούσιο σε οργανική ουσία και υγρασία. Φυτεύουμε σε έδαφος γόνιμο και το καλοκαίρι φροντίζουμε για συχνά ποτίσματα.
Ιδιότητες: Aνακουφίζει τις παθήσεις του πεπτικού συστήματος.

Θυμάρι
Καλλιέργεια χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις. Το 'άγριο' θυμάρι γεμίζει τους βραχώδεις λόφους σε όλη τη Μεσόγειο. Χρειάζεται ήλιο και χώμα με καλή στράγγιση.
Ιδιότητες: Aντιμικροβιακό, βοηθά σε προβλήματα του αναπνευστικού.

Κάρδαμο

Μπορεί να ευδοκιμήσει σε ένα ηλιόλουστο σημείο αλλά και σε ημισκιά. Χρειάζεται ελαφρύ χώμα και αρκετό νερό.
Ιδιότητες: Αντιβακτηριδιακό, αντιμυκητιακό, ιδιαίτερη θετική επίδραση στο αναπνευστικό και στο ουροποιητικό σύστημα.

Ρίγανη
Φυτεύεται σε ηλιόλουστη θέση και δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις.
Ιδιότητες: Boηθά εμπύρετες καταστάσεις, κρυώματα, βελτιώνει τη χώνεψη και είναι έντονα αντισηπτική.

Φασκόμηλο
Φυτεύεται σε ηλιόλουστη θέση και αναπτύσσεται αργά. Όταν το φυτό γίνει ξυλώδες θα χρειαστεί να κάνουμε ένα κλάδεμα.
Ιδιότητες: Aντιφλεγμονώδες, αντιμικροβιακό, βελτιώνει τη μνήμη και τη διάθεση.

Σχοινόπρασο
Έχει πικάντικη γεύση και θυμίζει ελαφρά τα φύλλα του χλωρού κρεμμυδιού. Τα φύλλα του καταναλώνονται συνήθως νωπά. Προτιμά το ήπιο κλίμα. Κάθε δύο με τέσσερα χρόνια αραιώνετε τις συστάδες που θα έχουν δημιουργηθεί.
Ιδιότητες: Eίναι πλούσιο σε βιταμίνες και σίδηρο και ρίχνει την πίεση.

Μαϊντανός
Τέσσερις είναι πιο γνωστές ποικιλίες για την καλλιέργεια του μαϊντανού. Ο απλός, ο σγουρός (καλύτερος για κατάψυξη), ο πλατύφυλλος (καλύτερος για αποξήρανση) και αυτός που καλλιεργούμε για το ρίζωμα του (φραγκομαϊντανός ή πετροσέλινο). Προτιμά τα ήπια κλίματα και εδάφη πλούσια σε οργανική ουσία. Φυτεύεται στον ήλιο αλλά και σε ημισκιά.
Ιδιότητες: Πλούσιος σε βιταμίνη C, βοηθά το πεπτικό και ουροποιητικό σύστημα.


Βαλεριάνα
Προτιμά δροσερά και ήπια κλίματα. Χρειάζεται χώμα πλούσιο σε οργανική ουσία και τακτικά ποτίσματα σε περίπτωση υπερβολικά θερμών περιόδων. Για τη συγκομιδή συνήθως εκριζώνεται όλο το φυτό και αφαιρείται η ρίζα.
Ιδιότητες: Boηθά στον ύπνο και τη χαλάρωση.

Ματζουράνα
Χρειάζεται έδαφος πλούσιο σε οργανική ουσία.  Δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις όσον αφορά τη καλλιέργεια της. Ιδιότητες: Ανακουφίζει από πονοκεφάλους, πονεμένους μύες, ρευματικούς πόνου κτλ.

Κόλιανδρος
Τα φύλλα του έχουν μια ξεχωριστή γεύση όπως και οι σπόροι του, που χρησιμοποιούνται ως μπαχαρικό. Αναπτύσσεται στον ήλιο και σε πολύ θερμές περιοχές σε ημισκιά.
Ιδιότητες: Σταθεροποιεί την όρεξη, δρα κατά της δυσπεψίας και της ανακατωσούρας στο στομάχι.

Χαμομήλι

Ευδοκιμεί καλύτερα σε πεδινές περιοχές με εύκρατο κλίμα σε σχέση με τις ορεινές. Παρουσιάζει αντοχή σε χαμηλές θερμοκρασίες και δεν αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες.
Ιδιότητες: Καταπραΰνει το νευρικό σύστημα, αλλά και πόνους κολικού και της εμμήνου ρύσεως. Βοηθά στη χώνεψη, στη ναυτία, στους κνησμούς και φλεγμονές.

Μυρώνι
Τα φύλλα του μοιάζουν με μαϊντανό σε εμφάνιση και γεύση, θυμίζουν και λιγάκι το γλυκάνισο. Προτιμά σκιερά μέρη.
Ιδιότητες: Eίναι διουρητικό, αποχρεμπτικό και καθαρτικό. Παραδοσιακά θεωρούσαν ότι έχει και αφροδισιακές ιδιότητες και το χρησιμοποιούσαν ως εμμηναγωγό.

Γλυκάνισο
Το γλυκάνισο αναπτύσσεται σε περιοχές με ηπειρωτικό ή εύκρατο κλίμα. Ολες οι πεδινές και ημιορεινές περιοχές της Ελλάδας, όπου το κρύο δεν είναι πολύ έντονο, είναι κατάλληλες για την καλλιέργειά του. Συνήθως η καλλιέργειά του δε χρειάζεται ιδιαίτερα ποτίσματα και περιποιήσεις. Ωφελείται πολύ από οργανικές λιπάνσεις.
Ιδιότητες: Ιδανικό για ανακούφιση από φουσκώματα και κολικούς.

Άνηθος
Αρωματικό που συνδυάζεται άψογα με ψάρια, τυριά και πιάτα λαχανικών. Ευδοκιμεί σε ηλιόλουστες θέσεις.
Ιδιότητες: Βοηθά στους κολικούς και στις γαστρεντερικές παθήσεις.

Μελισσόχορτο
Προσαρμόζεται σε ποικίλα εδάφη, αλλά προτιμά εκείνα που δεν «νεροκρατούν». Απαιτείται οργανική λίπανση πλούσια σε άζωτο και συχνά ποτίσματα.
Ιδιότητες: Λειτουργεί ως ήπιο καθαρτικό και ανεβάζει τη διάθεση. Επίσης έχει αντιικές ιδιότητες.

Λεβάντα
Είναι μέτρια ανθεκτική σε πάγο και ξηρασία. Απαιτεί καλώς στραγγιζόμενα εδάφη ηλιαζόμενα, πλούσια σε οργανική ουσία. Πολύ υγρά εδάφη ή κακώς στραγγιζόμενα  μπορούν να προκαλέσουν κακή ανάπτυξη ή ασθένειες.
Ιδιότητες: Aνακουφίζει από ένταση, άγχος και τσιμπήματα εντόμων.

Βοϊδόγλωσσα
Προτιμά τα ηλιόλουστα σημεία με πλούσιο σε οργανικό άζωτο έδαφος. Τα ποτίσματα γίνονται αραιά.
Ιδιότητες: Πλούσια πηγή GLA, αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, καταπραΰνει δερματικές παθήσεις.

Κύμινο
Χρειάζεται ηλιόλουστο έδαφος και αραιά ποτίσματα.
Ιδιότητες: Αποφορτίζει τον εγκέφαλο και βοηθά σε γαστρεντερικά προβλήματα.

Πικραλίδα (ταραξάκο)
Καλλιεργείται όπως τα κοινά ραδίκια. Δεν έχει ιδιαίτερες καλλιεργητικές απαιτήσεις.
Ιδιότητες: Αποτοξινώνει τον οργανισμό, έντονα διουρητική, βοηθά στη χώνεψη.

Εστραγκόν
Ευδοκιμεί στις περισσότερες περιοχές της χώρας μας χωρίς προβλήματα επειδή αντέχει και στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, αλλά και στις χαμηλές πολλών περιοχών που επικρατούν τον χειμώνα. Αναπτύσσεται πολύ καλά σε εύφορα και πλούσια σε οργανική ουσία εδάφη.
Ιδιότητες: Παρόμοιες με αυτές του γλυκάνισου.

Πηγή: https://www.gemma.gr

Τι είναι το μώλυ και το νηπενθές που έρχονται με συνταγή από τον… Όμηρο

Διαθέτουμε ως χώρα το 40% των φαρμακευτικών φυτών της Ευρώπης. Και όμως, δεν παράγουμε ούτε εξάγουμε κανένα φυτικό σκεύασμα.

 

Η μόνη παραγωγή αφορά αρωματικά φυτά, αλλά γίνεται σε μικρή κλίμακα (0,05% της καλλιεργήσιμης έκτασης). Με 700 ιθαγενή φυτά, η Ελλάδα έχει τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης και θα μπορούσε να πρωταγωνιστήσει σε μία αγορά που γνωρίζει μεγάλη αύξηση. Παρά την πλούσια και γνωστή από την εποχή του Ιπποκράτη χλωρίδα, η χώρα μας δεν περιλαμβάνεται καν στον ευρωπαϊκό χάρτη εξαγωγής φαρμακευτικών φυτών με... συνταγή από την Οδύσσεια.

Τα παραπάνω αναφέρθηκαν, μεταξύ άλλων, χθες σε ημερίδα που διοργάνωσαν ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) και το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο της Αθήνας, με θέμα «Τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά ως μοχλός αέναης ανάπτυξης της χώρας».

Ο πρόεδρος του Οργανισμού, κ. Δημήτρης Λιντζέρης, υπογράμμισε ότι η ανάπτυξη της χώρας θα μπορούσε να στηριχθεί στα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει, μεταξύ των οποίων και η σύνδεση της επιστημονικής έρευνας με τους καρπούς της γης.

Η χώρα μας -είπε- έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την παρασκευή φυτικών εκχυλισμάτων με φυτικές προδιαγραφές, φαρμάκων φυτικής προέλευσης, καλλυντικών και συμπληρωμάτων διατροφής.

Σύμφωνα με τον κ. Λιντζέρη, ο ΕΟΦ στοχεύει στην ενδυνάμωση των ερευνητικών προγραμμάτων και στη διασφάλιση της συνεργασίας δημόσιων και ιδιωτικών φορέων. Στοχεύει, επίσης, να αναδείξει τη χρησιμότητα των προϊόντων αυτών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Οι ομιλητές της ημερίδας έκαναν λόγο για μία χαμένη επενδυτική ευκαιρία από την πλευρά της Ελλάδας, με δεδομένο ότι τα φαρμακευτικά φυτά έχουν ζήτηση σε αναδυόμενες και μεγάλες αγορές, όπως η Ρωσία, η Κίνα και η Ινδία.

Τον εθνικό μας θησαυρό, όμως, εκμεταλλεύονται τρίτες χώρες. Ανέφεραν χαρακτηριστικά ότι η αστυνομία συνέλαβε πρόσφατα ομάδα Αλβανών στα βουνά της Ηπείρου και κατάσχεσε 4,5 τόνους τσάι του βουνού.

Ο πρόεδρος του ΕΟΦ τόνισε ότι η Αλβανία είναι η τρίτη ευρωπαϊκή χώρα σε εξαγωγές φαρμακευτικών φυτών, μετά τη Γερμανία και τη Βουλγαρία. Την ίδια ώρα, η χώρα μας, με την πλουσιότερη χλωρίδα φαρμακευτικών φυτών, δεν περιλαμβάνεται στον συγκεκριμένο χάρτη.

Φυτικές θεραπείες
Οι φυτικές θεραπείες είναι επιστημονικά αποδεκτές και σήμερα: Οι εθνικές αρχές της Κόστα Ρίκα συνήψαν συμφωνία με πολυεθνική φαρμακευτική εταιρεία, με σκοπό την εκμετάλλευση του φυτικού της πλούτου. Οι αρμόδιες αρχές της Ινδίας εκδίδουν σε ετήσια βάση δύο τόμους του «Εθνικού Συνταγολογίου», στον δεύτερο τόμο του οποίου γίνεται εκτενής αναφορά στα σκευάσματα του Ιπποκράτη και του Γαληνού. Με βάση τις αναφορές σε αρχαία ελληνικά κείμενα, φαρμακευτική εταιρεία ερευνά την πιθανότητα παρασκευής φαρμάκου κατά της νόσου Αλτσχάιμερ.

Μιλώντας στην ημερίδα, ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Πάρις Κουκουλόπουλος ανέφερε ότι το νέο θεσμικό πλαίσιο δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία εθνικού καταλόγου αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών. Τόνισε, δε, ότι οι δράσεις της νέας αγροτικής πολιτικής αποτελούν «διαβατήριο» για μεγάλη ανάπτυξη του εν λόγω κλάδου.

Ο πρόεδρος του ΕΟΦ εξέφρασε την εκτίμηση ότι η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την παραγωγική δραστηριότητα. Εχει την ευκαιρία να αποτελέσει μία από τις βασικές χώρες παραγωγής πρώτης ύλης, καταλαμβάνοντας σημαντικό μερίδιο στην αγορά.

Ερευνες για τα φάρμακα των αρχαίων

Μεγάλη πολυεθνική φαρμακοβιομηχανία έχει χρηματοδοτήσει έρευνες στο κείμενο της Οδύσσειας, με θέμα τον εντοπισμό φυτικών σκευασμάτων, ενώ οι Ινδοί κάνουν πειράματα, προκειμένου να διαπιστώσουν ποια φάρμακα του Ιπποκράτη είναι αξιοποιήσιμα σήμερα.

Στις ραψωδίες του Ομήρου υπάρχουν αναφορές σε ανδροφόρα, δηλαδή δηλητηριώδη βότανα, για οδυνήφατα φάρμακα, δηλαδή παυσίπονα, και λυγρά, δηλαδή επιβλαβή φάρμακα που επιδρούσαν στον ψυχισμό.

Η Κίρκη χρησιμοποιούσε λυγρά φάρμακα, ενώ ο Ερμής φέρεται να έδωσε τον Οδυσσέα μώλυ ως αντίδοτο στα λυγρά. Το μώλυ περιείχε μάλλον είδος κρεμμυδιού, σκόρδου, μανδραγόρα και τουλίπα. Θεωρείται ως αντιχολινεργικό αντίδοτο, το οποίο αντιμετωπίζει δηλητηρίαση από αλκαλοειδή.

Στην Οδύσσεια αναφέρεται, επίσης, το νηπενθές, το οποίο χαρακτηρίζεται ως κατευναστικό και παυσίλυπο. Προκαλούσε, προφανώς, αύξηση της σεροτονίνης.

Οι αρχαίοι Ελληνες, με βάση το πείραμα, την παρατήρηση, με κριτικό πνεύμα και επιστημονική θεώρηση, έθεσαν τη βάση των επιστημών.

Ο Ιπποκράτης
Επί των ημερών του Ιπποκράτη η Ιατρική και η Θεραπευτική παύουν να είναι θεοκρατικές. Απομακρύνονται από τη μαγεία και τη δεισιδαιμονία και αποκτούν υπόσταση ανεξάρτητης επιστήμης. Στο έργο του Ιπποκράτη αριθμούνται 336 φάρμακα.

Οι αρμόδιες αρχές της Ινδίας εκδίδουν σε ετήσια βάση δύο τόμους του «Εθνικού Συνταγολογίου», στον δεύτερο τόμο του οποίου γίνεται εκτενής αναφορά στα σκευάσματα του Ιπποκράτη και του Γαληνού. Με βάση τις αναφορές σε αρχαία ελληνικά κείμενα, φαρμακευτική εταιρεία ερευνά την πιθανότητα παρασκευής φαρμάκου κατά της νόσου Αλτσχάιμερ.

Παραλαβή αιθέριων ελαίων

Καλησπέρα, βρήκα ένα ενδιαφέρον άρθρο για την εκχύλιση και παραλαβή αιθέριων ελαίων και το επισυνάπτω

Ιδιότητες των αρωματικών φυτών

Τα αρωματικά φυτά, πέρα από την γοητεία που προσδίδουν με τα αρώματά τους και την ομορφιά τους, διαθέτουν πλήθος ευεργετικών ιδιοτήτων για την υγεία και την ευεξία μας.

Κάποιες από τις πιο σημαντικές ιδιότητες που συναντάμε στα αρωματικά φυτά είναι:

  • Αντισηπτικές και αντιμικροβιακές ιδιότητες: Πολλά αρωματικά φυτά, όπως η ρίγανη, το θυμάρι και το δεντρολίβανο, περιέχουν αιθέρια έλαια με ισχυρή αντισηπτική και αντιμικροβιακή δράση. Χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση λοιμώξεων, την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και την επιτάχυνση της επούλωσης πληγών.
  • Χωνεπεπτικές ιδιότητες: Αρωματικά φυτά όπως η μέντα, το χαμομήλι και το δίκταμο βοηθούν στην πέψη, ανακουφίζουν από φούσκωμα, δυσπεψία και κοιλιακό άλγος.
  • Αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες: Η ρίγανη, το κουρκουμά και το τζίντζερ έχουν ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση και βοηθούν στην αντιμετώπιση φλεγμονωδών παθήσεων, όπως η αρθρίτιδα και οι ρευματικές ασθένειες.
  • Αγχολυτικές και χαλαρωτικές ιδιότητες: Η λεβάντα, το βαλεριάνα και το μελισσόχορτο έχουν ηρεμιστική και χαλαρωτική δράση στο νευρικό σύστημα. Βοηθούν στην αντιμετώπιση του άγχους, της αϋπνίας και του άγχους.
  • Αντιοξειδωτικές ιδιότητες: Πολλά αρωματικά φυτά, όπως το θυμάρι, η ρίγανη και το δεντρολίβανο, είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά συστατικά. Τα αντιοξειδωτικά προστατεύουν τα κύτταρα από τις βλάβες που προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες και συμβάλλουν στην πρόληψη ασθενειών.
  • Ανοσοποιητική ενίσχυση: Η εχινάκεια, ο άπαρρας και το τζίντζερ έχουν την ικανότητα να ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και να προστατεύουν τον οργανισμό από λοιμώξεις.
  • Βελτίωση της μνήμης και της γνωστικής λειτουργίας: Το φασκόμηλο, το δεντρολίβανο και η γκίνγκο μπιλόμπα έχουν αποδειχθεί ότι βελτιώνουν τη μνήμη, την συγκέντρωση και την γνωστική λειτουργία.

Εκτός από τις προαναφερθείσες ιδιότητες, τα αρωματικά φυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για:

  • Την παρασκευή ροφημάτων: Διάφορα αρωματικά φυτά, όπως το τσάι του βουνού, το χαμομήλι και η μέντα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή αφεψημάτων με ευεργετικές ιδιότητες.
  • Την αρωματοθεραπεία: Τα αιθέρια έλαια από αρωματικά φυτά, όπως η λεβάντα, το δεντρολίβανο και η μέντα, χρησιμοποιούνται στην αρωματοθεραπεία για την αντιμετώπιση διάφορων σωματικών και ψυχικών προβλημάτων.
  • Την μαγειρική: Πολλά αρωματικά φυτά, όπως ο βασιλικός, η ρίγανη και το θυμάρι, χρησιμοποιούνται στην μαγειρική για να προσδώσουν γεύση και άρωμα στα φαγητά.
  • Την κοσμετολογία: Τα αιθέρια έλαια από αρωματικά φυτά χρησιμοποιούνται στην κοσμετολογία για την παρασκευή καλλυντικών με ενυδατικές, αντιγηραντικές και τονωτικές ιδιότητες.
  • Την απώθηση εντόμων: Ορισμένα αρωματικά φυτά, όπως η λεβάντα, το θυμάρι και η citronella, έχουν απωθητικές ιδιότητες για τα έντομα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την προστασία από τα τσιμπήματα.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η χρήση των αρωματικών φυτών για θεραπευτικούς σκοπούς θα πρέπει να γίνεται με προσοχή και μετά από συμβουλή γιατρού ή φαρμακοποιού. Η υπερβολική χρήση μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες.

Ενδεικτικά, μερικά από τα πιο δημοφιλή αρωματικά φυτά και οι ιδιότητές τους:

  • Βασιλικός: Αντισηπτικό, αντιμικροβιακό, χωνεπεπτικό, αντιφλεγμονώδες.
  • Δεντρολίβανο: Αντισηπτικό, αντιμικροβιακό, χωνεπεπτικό, αντιφλεγμονώδες, τονωτικό.
  • Δίκταμο: Αντισηπτικό, αντιμικροβιακό, αντιφλεγμονώδες, επουλωτικό.
  • Εχινάκεια: Ανοσοποιητικό, αντιφλεγμονώδες, αντιμικροβιακό.
  • Θυμάρι: Αντισηπτικό, αντιμικροβιακό, αποχρεμπτικό, αντιβηχικό, αντιφλεγμονώδες.
  • Ρίγανη: Αντισηπτικό, αντιμικροβιακό, αντιφλεγμονώδες, αντιμυκητιακό, αναλγητικό.
  • Χαμομήλι: Χωνεπεπτικό, χαλαρωτικό, ηρεμιστικό, αντιφλεγμονώδες, αντισηπτικό.

10 Ερωτήσεις για την καλλιέργεια της λεβάντας

1. Θα αναπτυχθεί η λεβάντα στην περιοχή μου;

Η λεβάντα είναι ένα μεσογειακό φυτό, μετρίως ανθεκτικό στον παγετό και στην ξηρασία. Για εμπορική καλλιέργεια, το κατάλληλο κλίμα είναι αυτό με ήπιους χειμώνες και ζεστά, ηλιόλουστα καλοκαίρια. Οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα του παραγώμενου ελαίου. Ένας κρύος χειμώνας είναι απαραίτητος για την παραγωγή καλύτερων κεφαλών λουλουδιών. Σε περιοχές με υψηλή εδαφική υγρασία συχνά παρουσιάζονται μυκητιακές ασθένειες, οι οποίες μερικές φορές μπορούν να διορθωθούν με ευρύτερη απόσταση μεταξύ των φυτών για τη βελτίωση της κυκλοφορίας του αέρα.

 

Αν δεν είστε σίγουροι ότι η περιοχή σας είναι κατάλληλη για την καλλιέργεια λεβάντας, επικοινωνήστε με κάποιον τοπικό σας αρμόδιο, ή γεωπόνο ή με ένα τοπικό κέντρο κήπου.

 

2. Ποιο είναι το καλύτερο είδος λεβάντας;

Αυτό εξαρτάται από το τι σχεδιάζετε να κάνετε μετά τη συγκομιδή. Αν και υπάρχουν πάνω από 30 είδη λεβάντας, υπάρχουν μόνο 3 είδη που καλλιεργούνται ευρέως από τους περισσότερους εμπορικούς καλλιεργητές. Το πρώτο είναι η Lavandula angustifolia, η γνήσια λεβάντα, που ανθίζει τέλος Ιουνίου μέχρι Αύγουστο. Το ύψος της κυμαίνεται από 30-80 cm. Το δεύτερο είναι η Lavandula x intermedia, που ονομάζεται και lavandins, καθώς είναι υβρίδιο, γνωστό και ως λεβάντα "Spike". Η απόδοσή του είναι μεγαλύτερη από την angustifolia, ωστόσο η τιμή του είναι χαμηλότερη. Το τρίτο κοινό εμπορικό είδος είναι η Lavandula stoechas, γνωστή και ως λεβάντα ή ισπανική λεβάντα.

 

3. Πόσα χρήματα μπορεί να αποδώσει μια επιχείρηση λεβάντας;

Μερικοί μικροκαλλιεργητές που έχουν κάποιες δωδεκάδες φυτά στο κατώφλι τους έχουν ένα ικανοποιητικό κέρδος, το οποίο όμως λειτουργεί ως έξτρα εισόδημα. Ένας τρόπος, ο οποίος δεν απαιτεί πολλά έξοδα από την πλευρά του παραγωγού, είναι η πώληση ξηρής δρόγης λεβάντας. Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις σε έκταση μπορούν να έχουν καθαρό κέρδος εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, ειδικά εάν παράγουν και πωλούν προϊόντα προστιθέμενης αξίας. Η λεβάντα είναι ιδιαίτερα γνωστή για το αιθέριο έλαιο που παράγει. Η τιμή των 10ml ελαίου μπορεί να κυμανθεί από 7-12 ευρώ αναλόγως.

 

4. Πώς πολλαπλασιάζεται η λεβάντα;

Η λεβάντα πολλαπλασιάζεται κυρίως με μοσχεύματα, καθώς τα φυτά που προκύπτουν από το σπόρο παρουσιάζουν ανομοιομορφία. Με τα μοσχεύματα διασφαλίζεται ότι τα φυτά λεβάντας είναι συνεπή στην ποιότητα, το χρώμα και την παραγωγή ελαίου. Η παραγωγή λεβάντας από τα μοσχεύματα εγγυάται ότι τα νέα φυτά θα είναι ακριβείς κλώνοι των μητρικών φυτών. Οι νέοι καλλιεργητές μπορούν να αγοράσουν τα φυτά τους από χονδρεμπόρους και στη συνέχεια να πάρουν μοσχεύματα από αυτά τα φυτά που καλλιεργούν.

 

5. Τι είδους έδαφος χρειάζεται λεβάντα;

Η λεβάντα πρέπει να εγκαθίσταται σε καλά στραγγιζόμενα εδάφη, με pH από 6 έως 8. Εκτός από το κατάλληλο pH, η λεβάντα αναπτύσσεται καλύτερα σε αμμώδη εδάφη με άργιλο που προσφέρει καλή αποστράγγιση. Εάν το έδαφος κορεστεί με νερό, όπως συμβαίνει συχνά σε αργιλώδη εδάφη, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι κάποια ασθένεια ρίζας που θα σκοτώσει τα φυτά. Έτσι, χρειάζεται να μελετηθούν αυτοί οι παράγοντες για να μην υπάρχει πθανότητα απώλειας του αρχικού χρηματικού κεφαλαίου.

 
 

6. Πότε πρέπει να γίνει η συγκομιδή λεβάντας;

Καταλληλότερη εποχή συγκομιδής θεωρείται το στάδιο της τελικής ανάπτυξης του ανθοφόρου στελέχους και έναρξης της ανθοφορίας, διότι τότε η περιεκτικότητα των ανθέων σε αιθέριο έλαιο είναι μεγαλύτερη. Η λεβάντα θα πρέπει να συλλέγεται όσο το δυνατόν πιο στεγνή για να αποφευχθούν προβλήματα μούχλας, επομένως ποτέ δεν συγκομίζετε αμέσως μετά από μια βροχή ή αν υπάρχει βαριά δροσιά.

 

7. Πώς αποξηραίνεται η λεβάντα;

Μετά τη συγκομιδή των λωρίδων λεβάντας, περνάμε μία ελαστική λωρίδα γύρω από τη βάση των στελεχών.Τοποθετούμε τα τσαμπιά σε μια περιοχή στεγνώματος το συντομότερο δυνατό για να αποφύγουμε το ξεθώριασμα του χρώματος. Η περιοχή στεγνώματος πρέπει να είναι σκοτεινή, ξηρή και να έχει καλό αερισμό. Τα τσαμπιά κρέμονται ανάποδα μέχρι να στεγνώσουν.

 

8. Πού μπορώ να πουλήσω λεβάντα;

Η καλύτερη και πιο κερδοφόρα επιλογή είναι η απευθείας πώληση στην αγορά, που σας επιτρέπει να αποφύγετε μεσάζοντες και να λάβετε πλήρεις τιμές λιανικής για τα προϊόντα σας.

Η λαϊκές αγορές είναι ένα καλό μέρος για να πουλήσετε τη συγκομιδή σας καθώς και διάφορα προϊόντα, τα οποία μπορείτε να φτιάξετε εσείς οι ίδιοι, όπως φρέσκες ανθοδέσμες λεβάντας, αρωματικά πουγκιά, λάδι λεβάντας, σαπούνια. Ακόμη, μπορείτε να κάνετε συμφωνίες με ανθοπωλεία, που ενδιαφέρονται για ξηρή δρόγη ή φρέσκα άνθη λεβάντας. Εάν δεν έχετε το χρόνο, τη διάθεση ή το απαραίτηο κοινό για να διαθέσετε το προϊόν σας μπορείτε να πουλήσετε το αιθέριο έλαιο σε κάποιο μεσάζοντα, λαμβάνοντας ως δεδομένο το χαμηλότερο κέρδος σας.

9. Πώς μπορώ να παράγω αιθέριο έλαιο λεβάντας;

Το λάδι λεβάντας χρησιμοποιήται εδώ και εκατοντάδες χρόνια ως αντισηπτικό, φυσικό αντιβιοτικό, απωθητικό εντόμων και ηρεμιστικό. Χρησιμοποιείται ως αρωματική βάση για χιλιάδες καλλυντικά προϊόντα, όπως λοσιόν, έλαια μασάζ, αρώματα και σαπούνια. Το αιθέριο έλαιο παράγεται με απόσταξη σε ειδικά αποστακτήρια αρωματικών φυτών, τα οποία μπορεί να βρει κανείς με μια γρήγορη έρευνα στο διαδύκτιο. Αυτή η μέθοδος απευθύνεται στους παραγωγούς με αρκετά στρέμματα. Για μικρούς καλλιεργητές που επιθυμούν να αποστάξουν την λεβάντα που παράγουν, υπάρχουν ειδικές συσκευές με χαμηλότερο κόστος που μπορούν να εξυπηρετήσουν τέτοιες ανάγκες.

 

10. Τι προϊόντα προστιθέμενης αξίας μπορούν να παραχθούν από λεβάντα;

Τρία αποδεδειγμένα προϊόντα με προστιθέμενη αξία που απολαμβάνουν ευρεία απήχηση, σημαντικά περιθώρια κέρδους και επαναλαμβανόμενους αγοραστές είναι:

  1. Αρωματικά πουγκιά από λεβάντα. Μετά τη συγκομιδή και την ξήρανση των λουλουδιών λεβάντας, η δρόγη των ανθέων μπορεί να αφαιρεθεί από τους μίσχους και να χρησιμοποιηθεί για να φτιαχτεί ένα σακουλάκι, που χρησιμοποιείται για τις τσάντες, τις ντουλάπες και τα συρτάρια.

  2. Έλαια αρωματοθεραπείας. Το έλαιο λεβάντας είναι ένα από τα ευρέως χρησιμοποιούμενα αιθέρια έλαια στην αρωματοθεραπεία. Έχει ένα ηρεμιστικό, καταπραϋντικό αποτέλεσμα.

  3. Σαπούνι από λεβάντα. Τα βασικά οικονομικά προσιτά σαπούνια λεβάντας είναι τα καλύτερα σε πωλήσεις. Το σαπούνι είναι ένα προϊόν που αναλώνεται εύκολα, και οι πελάτες χρησιμοποιούν αρκετές μπάρες το μήνα.

 

Καλλιέργεια της λεβάντας