Βασικές διδασκαλίες
Οι διδασκαλίες αυτές, όπως περιέχονται στη Βίβλο, είναι οι εξής:
1. Ο Θεός είναι ένας. Πρόκειται για την κυριότερη διδασκαλία του Ιουδαϊσμού. Ο τονισμός της μοναδικότητας του Θεού αντιδιαστέλλει τον Ιουδαϊσμό από τις πολυθεϊστικές θρησκείες του περιβάλλοντος στο οποίο δημιουργήθηκε.
2. Ο Θεός είναι ο δημιουργός του παντός. Ο Θεός δημιουργεί το σύμπαν. Επομένως, πριν τη δημιουργία δεν υπήρχε τίποτε. Άρα, ο κόσμος έχει μια αρχή, δημιουργήθηκε εκ του μηδενός.
3. Ο κόσμος είναι πολύ καλός. Ο κόσμος ως δημιούργημα του Θεού είναι καλός. Το κακό είναι μια κατάσταση, στην οποία περιέρχεται ο κόσμος από την κακή χρήση της ελευθερίας του ανθρώπου. Δεν είναι ο ίδιος ο κόσμος κάτι κακό.
4. Η δημιουργία του ανθρώπου και η πτώση. Ο άνθρωπος δημιουργείται ως μια ψυχοσωματική ενότητα. Είναι, δηλαδή, και τα δύο αυτά στοιχεία και όχι μια ψυχή σε ένα σώμα που της είναι ξένο. Δημιουργείται «κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν» του Θεού. Ως μέρος του κόσμου ο άνθρωπος εξαρτάται από το Θεό, όμως ταυτόχρονα προικίζεται με ελευθερία έναντι του Θεού.
5. Ο Θεός σώζει. Μετά τη δημιουργία του κόσμου το κύριο έργο του Θεού συνίσταται στη σωτηρία του. Το έργο αυτό πραγματοποιείται με εκλογή ενός τμήματος της ανθρωπότητας, που θα ζει μια ζωή τέτοια, που θα το διατηρεί σε κοινωνία με το Θεό. Κύρια αρχή αυτής της ζωής είναι να έχει Θεό του μόνο τον ίδιο και να τηρεί τις εντολές Του. Το τμήμα αυτό της ανθρωπότητας που είναι ο Ισραήλ ονομάζεται γι’ αυτόν το λόγο «λαός του Θεού».
6. Η σωτηρία συμβαίνει στο τέλος της ιστορίας. Ήδη από την Έξοδο άρχισε να υπάρχει μεταξύ των Ιουδαίων η προσδοκία μιας μελλοντικής ανάδειξης του έθνους τους σε πρότυπο και ηγήτορα της ανθρωπότητας. Αυτό θα συνέβαινε στην τελική φάση της ιστορίας σε μια πορεία που κινείται από το παρελθόν προς το μέλλον. Η ιδέα αυτή στους προφήτες πήρε τη μορφή της «Μέρας του Γιαχβέ», δηλαδή της εποχής που οι εχθροί του Ισραήλ θα κατατροπώνονταν και ένας βασιλιάς προερχόμενος από τον οίκο του Δαβίδ θα ίδρυε μια καινούργια βασιλεία. Αργότερα όμως, η ιδέα της εθνικής αποκατάστασης αντικαθίσταται από εκείνη της παγκόσμιας σωτηρίας των δικαίων, που θα προέλθει από κάποιον ορισμένο (χρισμένο= Μεσσία) από το Θεό γι’ αυτόν το σκοπό. Στη σωτηρία αυτή συμπεριλαμβάνεται η προσδοκία της ανάστασης των νεκρών.
β) Τα ιερά κείμενα
Το κύριο ιερό κείμενο του Ιουδαϊσμού είναι η Εβραϊκή Βίβλος. Αυτή κατά τους Ιουδαίους αποτελείται από 24 επιμέρους βιβλία που συγκεντρώθηκαν οριστικά το 90 μ.Χ. Τα βιβλία αυτά διαιρούνται σε τρεις ομάδες, χωρίζοντας έτσι τη Βίβλο σε τρία μέρη, που είναι: 1. Η Πεντάτευχος ή Τορά (=διδασκαλία ή νόμος, επειδή περιέχει το νόμο που έδωσε ο Θεός στο Μωυσή). 2. Οι Προφήτες. 3. Τα Αγιόγραφα. Όλα μαζί αποκαλούνται και Τανάκ. Τανάκ, στα Εβραϊκά: תנ״ך, ονομάζονται σύμφωνα με τον Ιουδαϊσμό οι Άγιες Γραφές, δηλαδή η Εβραϊκή Βίβλος. Το Τανάκ περιλαμβάνει τα 39 από τα 49 βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης των Ορθοδόξων Χριστιανών, σύμφωνα με τον ιουδαϊκό κανόνα των θεόπνευστων βιβλίων, δηλαδή χωρίς τα 10 Δευτεροκανονικά βιβλία. Ο όρος Τανάκ δεν αποτελεί κάποια παραδοσιακή περιγραφή των ιουδαϊκών γραφών, αλλά πρόκειται για νεότερη επινόηση της βιβλικής έρευνας. Το όνομα TaNaK προκύπτει από τη σύντμηση των αρκτικών γραμμάτων τριών εβραϊκών λέξεων, που αντιστοιχούν στους τίτλους των τριών συλλογών βιβλίων, οι οποίες την απαρτίζουν:
- Torah (Τορά = ο Νόμος)
- Nebhi'im (Νεβιείμ = οι Προφήτες)
- Kethubhim (Κεθουβείμ = τα Αγιόγραφα ή Γραπτά).
Αργότερα στους μετά Χριστόν αιώνες, οι ιουδαϊκές γραφές τιτλοφορούνται και ως Ma-sorah (Μασορά = Παράδοση), ως προϊόν του μνημειώδους έργου των μασωριτών, ιουδαίων λογίων, οι οποίοι πρόσθεσαν φωνήεντα στο ήδη υπάρχον πρωτότυπο συμφωνικό εβραϊκό κείμενο.
Δεύτερο σε σπουδαιότητα ιερό κείμενο είναι το Βαβυλωνιακό Ταλμούδ. Αυτό συντάχθηκε τον 5ο με 6ο αι. μ.Χ. Αποτελεί εκτεταμένο υπόμνημα ενός έργου που συντάχθηκε το 2ο μ.Χ. αι. της Μισνά, που αφορούσε στη λατρεία, τις γιορτές, τις σχέσεις των φύλων, το αστικό και ποινικό δίκαιο κ.ο.κ. Το Βαβυλωνιακό Ταλμούδ έδωσε στον παραδοσιακό Ιουδαϊσμό τη συγκεκριμένη μορφή που έχει ουσιαστικά ως σήμερα.
Συνεχίζεται