1774: Συνθήκη Κιουτσούκ-Καϊναρτζή, οι χριστιανοί της Τουρκίας υπό την προστασία της Ρωσίας.
Η συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή πήρε το όνομά της από το ομώνυμο βουλγαρικό χωριό, στο οποίο υπογράφηκε το 1774, και με την οποία τερματίστηκε ο 1ος μεγάλος Ρωσοτουρκικός πόλεμος (1768-74).
Η συνθήκη αυτή έδωσε το δικαίωμα στη Ρωσία να επεμβαίνει στα εσωτερικά της οθωμανικής αυτοκρατορίας και αποτέλεσε λαμπρή επιτυχία της ρωσικής διπλωματίας. Τα οφέλη της ήταν πολλά για τη Ρωσία και τους Έλληνες:
-
η Ρωσία εξασφάλισε το δικαίωμα να διατηρεί στόλο στον Εύξεινο Πόντο και απέκτησε το δικαίωμα της ελεύθερης ναυσιπλοΐας των εμπορικών πλοίων με ρωσική σημαία, καθώς και του ελεύθερου εμπορίου των Ρώσων υπηκόων στην οθωμανική επικράτεια
-
οι Έλληνες ανέπτυξαν μεγάλο στόλο που έπλεε στον Εύξεινο Πόντο με ρωσική σημαία
-
η Ρωσία προστάτευσε τη χριστιανική θρησκεία και τις εκκλησίες στο χώρο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας
Τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα:
-
Η Ρωσία κατάφερε να παρεμβαίνει στα εσωτερικά ζητήματα της Τουρκίας τόσο για την ίδια όσο και για τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές δυνάμεις
-
Χιλιάδες Έλληνες έμποροι, κληρικοί, διανοούμενοι εγκαταστάθηκαν στη νότια Ρωσία (σημερινή Ουκρανία) και προώθησαν τις ελληνορωσικές σχέσεις
-
Λίγα χρόνια μετά την υπογραφή της συνθήκης ο Eύξεινος Πόντος γέμισε από πλοία ρωσικής σημαίας αλλά ελληνικής ιδιοκτησίας. Έτσι, λόγω της ανάπτυξης της ελληνικής ναυσιπλοΐας, τα επόμενα χρόνια νησιά του Αιγαίου κυρίως η Ύδρα, οι Σπέτσες και τα Ψαρά απέκτησαν σημαντικό πλούτο, μεγάλο αριθμό πλοίων και εξασκημένα σε συνθήκες μάχης πληρώματα, στοιχεία που βοήθησαν σημαντικά στον πόλεμο του 1821.
Σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς, η συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή ήταν η αρχή του τέλους της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
