ΣΩΜΑΤΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

Ο εκφοβισμός (ή μπούλινγκ, αγγλ. bullying) αναφέρεται στη σωματική και ψυχολογική κακοποίηση ή μείωση ατόμων σε μια ομάδα. Παρά,την εντύπωση ορισμένων ότι αποτελεί αποκλειστικά σχολικό φαινόμενο, στην πραγματικότητα εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες και τις κοινωνικές ομάδες. Μπορεί να συναντηθεί σε οποιοδήποτε τύπο σχολείων και σχολικών εγκαταστάσεων, στον στρατό, σε αθλητικά σωματεία, στη φυλακή, αλλά και στην οικογένεια ή στο χώρο εργασίας (ανάλογα με το αν αφορά τον προϊστάμενο ή το αφεντικό, μιλάμε για ηθική παρενόχληση ή τοξικό ηγέτη). Είναι μια μορφή κακοποίησης ή εξαναγκασμού. Το θύμα του εκφοβισμού αναφέρεται και ως στόχος[1].

 

Άμεσος ή Σωματικός εκφοβισμός

Ο θύτης μεταχειρίζεται φυσική βία, όπως γρονθοκοπήματα, κλωτσιές, σπρωξιές, καθώς επίσης άρπαγμα ή / και φθορά της ατομικής ιδιοκτησίας. Η σωματική μορφή του σχολικού εκφοβισμού θεωρείται μία από τις συχνότερες εκδηλώσεις του ανάμεσα στα παιδιά. Έχει διαπιστωθεί ότι τα παιδιά στις πιο μικρές ηλικίες ασκούν σε μεγαλύτερο ποσοστό σωματικό εκφοβισμό, ενώ όσο αυξάνει η ηλικία τους ,τόσο αυτός μειώνεται. Οι πιο συχνές μορφές εκδήλωσής του είναι τα χτυπήματα και τα σπρωξίματα, τα χαστούκια, οι μπουνιές αλλά και το τράβηγμα μαλλιών. Ακόμη, πολύ συχνά παίρνει μορφή μέσω τσιμπημάτων και με δαγκωνιές αλλά εκδηλώνεται και με κλεψιά. Συχνά οι δράστες με απειλές και εκβιασμούς εξαναγκάζουν τα θύματα να τους παραδώσουν το χαρτζιλίκι τους και το κολατσιό τους. Ενδιαφέρον έχει να αναφερθεί ότι ο θύτης αισθάνεται ρωμαλέος, δυνατός, κυρίαρχος, και με την πρώτη ευκαιρία επιδεικνύει αυτά τα «χαρίσματα».

ΛΕΚΤΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

Λεκτικός εκφοβισμός

Ο λεκτικός εκφοβισμός/κακοποίηση ή bullying χρησιμοποιείται από ένα άτομο μέσω επαναλαμβανόμενων υβριστικών (ή μη) λέξεων, εκφράσεων και απειλών προς ένα συγκεκριμένο στόχο/θύμα, που χαρακτηρίζεται από αδυναμία να υπερασπιστεί τον εαυτό του και να αντιδράσει.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΤΗΣ;

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι που χρησιμοποιεί ο εκφοβιστής, ώστε να έχει επιβολή στο στοχοποιημένο άτομο και να προβάλει έντονα την απορριπτική και προσβλητική του στάση. Μερικά παραδείγματα από αυτούς τους τρόπους άσκησης λεκτικού εκφοβισμού είναι:

  • Ο θύτης «αστειεύεται» εις βάρος του θύματος του, τον ταπεινώνει και δυσχεραίνει την ζωή του συχνά επί καθημερινής βάσης.
  • Τα συναισθήματα, οι εμπειρίες και τα επιτεύγματα του θύματος αμφισβητούνται, ελαχιστοποιούνται ή απορρίπτονται ως ασήμαντα.
  • Ο εκφοβιστής δημιουργεί σκόπιμα εμπόδια στις προσπάθειες του θύματος να επικοινωνήσει μαζί του, προσπαθώντας να κατευθύνει τη συνομιλία ώστε να αποκτήσει τον έλεγχο.
  • Ο επιτιθέμενος αρνείται την πραγματικότητα του θύματος του ή την αγνοεί προσποιούμενος ότι δεν υπήρξε ποτέ.
  • Ο θύτης προσπαθεί να διαβρώσει την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση του στοχοποιημένου ατόμου, χρησιμοποιώντας φράσεις όπως: «τίποτα από αυτά που κάνεις δεν είναι ποτέ καλό», «δεν αξίζεις τίποτα», «είσαι άχρηστος» κτλ.
  • Το θύμα συχνά λαμβάνει απειλές από τον επιθετικό ή οργισμένο θύτη όπως: «Μην τολμήσεις να μιλήσεις σε κανέναν γιατί θα το πληρώσεις» ή «Θα κάνεις αυτό που σου λέω εγώ αλλιώς θα το μετανιώσεις».
  • Ο εκφοβιστής προσπαθεί να εκμηδενίσει την αξιοπρέπεια και την ταυτότητα του θύματος του, αντικαθιστώντας το πραγματικό του όνομα με ένα (πολλές φορές αφόρητα προσβλητικό) παρατσούκλι.
  • Τέλος, ο θύτης έχει επιθετικές εκρήξεις που μπορούν να κλιμακωθούν και στη σωματική     κακοποίηση απέναντι στο θύμα.             

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ

Συναισθηματική κακοποίηση και συναισθηματικός εκφοβισμός

Η συναισθηματική κακοποίηση ή αλλιώς συναισθηματικός εκφοβισμός είναι ένας τρόπος ελέγχου ενός ανθρώπου, επικρίνοντάς τον, ντροπιάζοντάς τον, κατηγορώντας τον και χειραγωγώντας τα συναισθήματά του. Γενικά, μια σχέση είναι συναισθηματικά κακοποιητική όταν υπάρχει ένα σταθερό μοτίβο λεκτικής και ψυχολογικής κακοποίησης που φθείρουν την αυτοεκτίμηση ενός ανθρώπου και υπονομεύουν την  ψυχική του υγεία.

Επιπλέον, η ψυχική ή συναισθηματική κακοποίηση, αν και είναι πιο συχνή στα ραντεβού και τις έγγαμες σχέσεις, μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε σχέση μεταξύ φίλων, μελών της οικογένειας και συναδέλφων. Η συναισθηματική κακοποίηση είναι μια από τις πιο δύσκολες μορφές κακοποίησης ως προς την αναγνώριση, καθώς μπορεί να είναι ύπουλη και χειριστική.

Οι άνθρωποι που κακοποιούν συναισθηματικά τους άλλους, εμφανίζουν συχνά μη ρεαλιστικές προσδοκίες όπως:

  • Θέτουν παράλογες απαιτήσεις από τους άλλους
  • Περιμένουν από τους άλλους να αφήσουν τα πάντα στην άκρη και να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες
  • Συνεχής δυσαρέσκεια ακόμα και αν όλα πηγαίνουν όπως το επιθυμούν
  • Συνεχής επίκριση όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν όπως νομίζουν εκείνοι

Απαίτηση να αναφέρετε ακριβείς ημερομηνίες και ώρες όταν συζητάτε γεγονότα που δεν συμφωνούν (και όταν δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό, απορρίπτουν τα πάντα)