Σημεία στίξης (1)

 

Σημεία στίξης

 

Συντακτικά                                                      
τελεία
άνω τελεία
διπλή τελεία
κόμμα
παύλα
διπλή παύλα
παρενθέσεις
αγκύλες
Σχολιαστικά

  • θαυμαστικό
  • ερωτηματικό
  • αποσιωπητικά
  • εισαγωγικά

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ

Άνω τελεία (·) Σημειώνεται για να δηλώσει:
- το τέλος ημιπεριόδου
Η ημιπερίοδος έχει μεν νοηματική αυτοτέλεια, όχι όμως και ολοκληρωμένο νόημα. Για να ολοκληρωθεί, είναι απαραίτητο και το τμήμα του λόγου που ακολουθεί.
Διπλή τελεία (:) Χρησιμοποιείται για:
- να εισαγάγει παράθεμα
- να εισαγάγει κατάλογο στοιχείων
- να εισαγάγει γνωμικό, παροιμία κ.τ.λ.
- να συνδέσει προτάσεις από τις οποίες η δεύτερη επεξηγεί την πρώτη ή είναι αποτέλεσμα της πρώτης
- να γίνει διάκριση μεταξύ θέματος και σχολίου σε κείμενα επιγραμματικού χαρακτήρα
Κόμμα (,) Είναι ίσως το συχνότερο σημείο στίξης και χρησιμοποιείται:
- σε ασύνδετο σχήμα
- στην αρχή και το τέλος παρενθετικής πρότασης
- πριν και μετά την κλητική προσφώνηση
- στην παράθεση και την επεξήγηση
- στις δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις εκτός από τις ειδικές, τις ενδοιαστικές, τις πλάγιες ερωτηματικές και τις βουλητικές (όταν όμως αυτές χρησιμοποιούνται ως επεξηγήσεις, τότε το κόμμα μπορεί να σημειωθεί)
Ενωτικό (-) Χρησιμοποιείται για να δηλώσει:
- την εναλλαγή προσώπων στο διάλογο
- το διάστημα μεταξύ δυο ορίων
- την ένωση στοιχείων
- τη διάζευξη
Διπλή παύλα (—   —)

 

Χρησιμοποιείται για:
- την οριοθέτηση παρενθετικών σχολίων
Τα σχόλια αυτά είναι επεξηγηματικά ή συμπληρωματικά και θεωρούνται αρκετά χρήσιμα ώστε να συμπεριλαμβάνονται στα γραφόμενα.
Παρενθέσεις ( ) και Αγκύλες ([ ] { } < >)

 

Σημειώνονται για να συμπεριλάβουν:
- παραπομπές
- πηγές παραθεμάτων
- επεξηγηματικά στοιχεία
- σχόλιο που επεξηγεί ή συμπληρώνει αλλά είναι επουσιώδες 

 

Η στίξη ως σχόλιο

Θαυμαστικό (!)

 

δηλώνεται θαυμασμός / έκπληξη/ ειρωνεία / απορία/ αμφισβήτηση /αποφασιστικότητα/ ανησυχία κ.ά

Με την απλή συντακτική του χρήση το θαυμαστικό σημειώνεται:
- ύστερα από επιφωνήματα ή επιφωνηματικές φράσεις
- σε προστακτικές

Όταν το θαυμαστικό βρίσκεται εντός παρενθέσεων στο εσωτερικό της πρότασης, δηλώνει έκπληξη σε σχέση με ένα από τα στοιχεία του μηνύματος.

 

Ερωτηματικό (;)

 

Δηλώνει προβληματισμό / προτροπή /ειρωνεία / αμφισβήτηση της αξιοπιστίας μιας θέσης / αμφιβολία / διατύπωση ρητορικής ερώτησης /πρόθεση του γράφοντος να αφυπνίσει τον αναγνώστη

Όταν το ερωτηματικό βρίσκεται εντός παρενθέσεων στο εσωτερικό της πρότασης, δηλώνει αμφιβολία / αμφισβήτηση σε σχέση με ένα από τα στοιχεία του μηνύματος.

Αποσιωπητικά (…)

 

Δηλώνεται κάποιο υπονοούμενο το οποίο πρέπει να συμπεράνει ο αναγνώστης / συγκίνηση /ντροπή / δισταγμό /απειλή / προβληματισμό
Εισαγωγικά (« »)

 

Αυτούσια μεταφορά λόγων ενός άλλου προσώπου

Παράθεση ονομάτων, τίτλων κ.ά.

Παράθεση διαλόγων

Έμφαση

Ειρωνεία

 

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΣΗΜΕΙΩΝ ΣΤΙΞΗΣ

  • ειρωνεία: Φαίνεται πως κανένας Γερμανός πολίτης δε γνώριζε την ύπαρξη στρατοπέδων συγκέντρωσης !
    Σπουδαίος πολιτικός !!!
  • απορία: Τι παράξενη συμπεριφορά!
  • αμφισβήτηση: Πιστεύεις κι εσύ τέτοια πράγματα!
  • αποφασιστικότητα: Θέλω γράμματα! Αποκρίθηκε ο μικρός αυθόρμητα, μηχανικά, χωρίς να σκεφτεί τι έλεγε με το ίδιο πάντα αφαιρεμένο και παράξενο ύφος*.
  • ειρωνεία: Τέτοια ανασφάλεια νιώθουμε πια ως εθνικό σύνολο;
  • αμφισβήτηση της αξιοπιστίας μιας θέσης: Είναι παιχνίδι η ζωή;
  • αμφιβολία: Ο κατάλληλος(;) άνθρωπος στην κατάλληλη θέση.
  • διατύπωση ρητορικής ερώτησης: Δεν έχει πια αποδείξει η ζωή πώς η τεχνολογία έχει το πρόσωπο του Ιανού;
  • πρόθεση του γράφοντος να αφυπνίσει τον αναγνώστη: Δεν είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε ότι η βλάβη στο φυσικό περιβάλλον είναι παράλληλα και ηθική βλάβη;
  • ντροπή: Στην εποχή της κατανάλωσης, το μέτρο, κύρια φιλοσοφική αρχή των αρχαίων Ελλήνων, μας είναι πια ολωσδιόλου ξένο…τι να πει πια κανείς;
  • δισταγμό: Η ατομική αντίσταση…ναι, να ηρωοποιείται, αλλά όχι να ιεροποιείται
  • πηγή : https://blogs.e-me.edu.gr/hive-neglossag/%CE%B8%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%AF%CE%B1/%CF%83%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CE%AF%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%AF%CE%BE%CE%B7%CF%82/ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΝΟΙΞΗΣ

Leave a Reply