Θεωρίες Μάθησης
Κάθε προσπάθεια σχεδίασης και ανάπτυξης μιας διδασκαλίας πρέπει να στηρίζεται σε μία ή περισσότερες θεωρίες μάθησης οι οποίες θα αποτελέσουν το υπόβαθρο του γνωστικού σχεδιασμού.
Οι θεωρίες για τη μάθηση και οι χρησιμοποιούμενες μέθοδοι που συμβάλλουν στη διαμόρφωση της διδασκαλίας ποικίλουν.
Η επιστημονική μελέτη της εξελικτικής διαδικασίας μάθησης οδήγησε στη δημιουργία ψυχολογικών θεωριών που προσεγγίζουν τη μάθηση ως:
- μια διαδικασία απόκτησης της γνώσης (Θεωρίες Συμπεριφοράς),
- μια διαδικασία διερεύνησης των λειτουργιών που έχουν σχέση με τη μάθηση (Γνωστικές Θεωρίες)
- μια διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης (Θεωρίες Οικοδόμησης της Γνώσης).
Παρά τις διαφορές τους, έχουν και μια σημαντική ομοιότητα: η καθεμιά επιχειρεί να κατανοήσει τις εσωτερικές γνωστικές διεργασίες, εξετάζοντας τις συνειδητές αντιλήψεις, σκέψεις, μνήμες και συναισθήματα.
Ο κονεκτιβισμός (connectivism) εισάγει μια εντελώς διαφορετική ματιά, προτείνοντας πως η μάθηση είναι η διεργασία σχηματισμού και διάσχισης δικτύων γνώσης. Μέσα από αυτή την οπτική, τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης και συμμετοχικού ιστού υποστηρίζουν μαθητές και δασκάλους στη δημιουργία και διάσχιση τέτοιων δικτύων, ενώ προωθούν την κουλτούρα της συμμετοχής, του μικροπεριεχόμενου και της ανοικτότητας (openness). Με τον όρο «Συμμετοχικός Ιστός» (participatory web) ή απλώς «Ιστός 2.0» (web 2.0) αναφερόμαστε σε ένα σύγχρονο ρεύμα σκέψης και σύνολο διαδικτυακών εργαλείων που διευκολύνουν και ενθαρρύνουν τη δημιουργία διαδικτυακών (online) κοινοτήτων, ενώ ταυτόχρονα προσφέρουν την ευκαιρία για καινοτόμες μαθησιακές εμπειρίες μέσω της συμμετοχής
των μαθητών σε περιβάλλοντα κοινωνικής δικτύωσης και ανοικτής επικοινωνίας. Στην προσέγγιση αυτή η θεωρία του κονεκτιβισμού προσφέρει ένα πλαίσιο κατανόησης για την ανάπτυξη και μορφή της μάθησης σε συνθήκες κοινωνικής δικτύωσης.
Ταυτόχρονα, μια σωρεία καινοφανών και εξαιρετικά δημοφιλών εργαλείων (όπως social networks,
Facebook, Twitter, blogs, wikis κ.λπ.) υλοποιούν τις ιδέες της δικτύωσης και αποτελούν αντικείμενο έρευνας για την αξιολόγηση των νέων ευκαιριών που προσφέρουν με την ένταξή τους στα σύγχρονα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα. Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζουμε τα χαρακτηριστικά και τις εκπαιδευτικές χρήσεις των σημαντικότερων εργαλείων Ιστού 2.0, στοιχεία που μπορούν να βοηθήσουν τον εκπαιδευτικό να προσφέρει καινοτόμες εμπειρίες μάθησης στην κοινότητα της τάξης. Ακόμη, κάνουμε αναφορά στη μάθηση με φορητές συσκευές, η οποία αποτελεί μια ιδιαίτερη εκδοχή δικτύωσης και πρόσβασης σε μαθησιακούς πόρους «εν κινήσει». Λέξεις-κλειδιά: Κονεκτιβισμός, Συμμετοχικός Ιστός (Ιστός 2.0), Διαμοιρασμός και Ανοικτότητα, Κοινωνικά δίκτυα, Wikis, Ιστολόγια (Blogs), Μικροϊστολόγια (Tweeter), Λειτουργίες διαλόγου, Μάθηση με φορητές συσκευές.
e-twinning
«Ο Ιστός 2.0 εισάγει μια κουλτούρα συμμετοχής[…] όπου προσφέρονται στον καθέναν
περισσότερες ευκαιρίες για την ανάπτυξη και διαμοίραση των δημιουργιών του[…] για
την εμπλοκή του σε συνεργατική μάθηση και για την εξέλιξη του σε παγκόσμιο πολίτη,
ικανού για συμμετοχή και εργασία σε διαφορετικά περιβάλλοντα και συνθήκες». Jenkins
(2007)
