Ρυθμός & Παιχνίδι

Ήδη από την ενδομήτρια ζωή το παιδί βιώνει τον ρυθμό της μαμάς του: τις κινήσεις της, τον ρυθμό του χτύπου της καρδιάς της, την αναπνοή της. Το έμβρυο εναρμονίζεται με τον ρυθμό αυτό. Το παιδί μπορεί μόνο με συγκεκριμένους ρυθμούς να αναπτυχθεί σωστά, και έτσι πρέπει να μπορεί να συνεχίσει να βιώνει αυτή τη ρυθμική εμπειρία και μετά τη γέννησή του. Η αντίληψή του δεν αλλάζει με τη γέννα. Το παιδί χρειάζεται όπως και πριν ένα περίβλημα, ζεστασιά και ρυθμική κίνηση.

Οι ρυθμοί του παιδιού

Το πρώτο που πρέπει να κάνει για να αναπτυχθεί και να μεγαλώσει μέσα στον κόσμο αυτό είναι να αφεθεί στους ρυθμούς του: στον ρυθμό της ημέρας, της νύχτας, των γευμάτων, στην ακολουθία της ημέρας, της εβδομάδας και του έτους. Το παιδί δεν μπορεί να διαμορφώσει όλους αυτούς τους ρυθμούς μόνο του. Πρέπει να βρει έναν ρυθμό που να προϋπάρχει στο περιβάλλον του. Στο παιδί υπάρχει η τεράστια δύναμη της μίμησης και μέσω αυτής ο βιωματικός ρυθμός εντυπώνεται και συντηρείται. Οποιαδήποτε δραστηριότητα σε σχέση με τον ύπνο, τα γεύματα, κτλ. εντάσσεται σε έναν ρυθμό που κάνει καλό στο παιδί, το οποίο μαθαίνει μέσω της επανάληψης ότι η κάθε δραστηριότητα έχει τη θέση της στη ρυθμική ακολουθία της ημέρας. Όσο καλύτερη είναι η αντίληψη που αποκτάει για την ακολουθία των πραγμάτων, τόσο διευρύνεται και η αίσθηση του χρόνου. Από την ημέρα, στην εβδομάδα, από την εβδομάδα στον μήνα, από τον μήνα στον χρόνο. Οι ρυθμοί, η οργάνωση του χώρου και του χρόνου δεν διδάσκονται με λόγια, παρά μόνο μέσω της βιωματικής αντίληψης του ιδίου του σώματος και του ήλιου. Μέσω της επανάληψης οικείων δραστηριοτήτων, το παιδί αποκτά εμπιστοσύνη στον εαυτό του και εμπιστοσύνη στον κόσμο.

Ο ρυθμός στον παιδόκηπο

Γι’ αυτό και το πρωινό στον παιδόκηπο είναι δομημένο με ρυθμό, ώστε το παιδί να διακρίνει γνωστές σειρές και ακολουθίες. Το ότι μπορεί να βασίζεται κάθε μέρα σε μια επαναλαμβανόμενη εναλλαγή ελεύθερου παιχνιδιού και καθοδήγησης προσφέρει στο παιδί στήριγμα και προσανατολισμό. Το ατελείωτο ελεύθερο παιχνίδι θα ήταν μια υπερβολική επιβάρυνση για τα παιδιά. Οι δυνάμεις της φαντασίας τους θα εξαντλούνταν και το παιχνίδι θα κατέληγε σε χάος. Έτσι, τα πρωινά στην Καρυδιά υπάρχει η συνεχής εναλλαγή ελεύθερου παιχνιδιού και δραστηριοτήτων με καθοδήγηση του ενήλικα. Μέσω του ρυθμού αυτού, η ακολουθία της ημέρας γίνεται για τα παιδιά γνωστή και οικεία. Το ίδιο ισχύει και για τον εβδομαδιαίο ρυθμό που συμβάλλει επίσης στην αίσθηση ασφάλειας και στοργής. Κάθε εβδομάδα έχει τη ρυθμική της ακολουθία με το ίδιο πάντα επαναλαμβανόμενο γίγνεσθαι, με τη μορφή δραστηριοτήτων, αλλά και με τη μορφή γευμάτων. Έτσι το παιδί δεν χρειάζεται να προσαρμόζεται κάθε μέρα σε νέα δεδομένα και οδηγίες. Η επανάληψη και ο ρυθμός διαδραματίζουν έναν ρόλο και στη βιωματική εμπειρία των εποχών. Για δύο, τρία χρόνια το παιδί έρχεται σε επαφή με τα όσα συμβαίνουν στη φύση: μαθαίνει τις εποχές, Άνοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο, Χειμώνα και με τον καιρό συνδέει μαζί τους δράσεις, έθιμα, και γιορτές.

Παιχνίδι & ημερήσιος κύκλος

Ο ημερήσιος κύκλος στην Καρυδιά διέπεται από κλίμα ελευθερίας και ασφάλειας. Τα παιδιά επιλέγουν ελεύθερα τις δραστηριότητές τους. Για τον λόγο αυτό λειτουργούν ταυτόχρονα διάφορες «γωνιές εργασίας», ενώ παρέχεται η δυνατότητα ομαδικής και εξατομικευμένης εργασίας. Η παιδαγωγός αποδέχεται τις ιδιαιτερότητες του κάθε παιδιού, βοηθάει την εξελικτική του πορεία, δουλεύει μαζί με τα παιδιά και όχι για λογαριασμό τους, δεν χρησιμοποιεί την ανταμοιβή ή τη στέρηση, την αξιολόγηση της κακής ή καλής δουλειάς, δεν προβαίνει σε συγκρίσεις ανάμεσα στα παιδιά, ούτε τους επιβάλλει δικές της επιλογές. Το ημερήσιο πρόγραμμα είναι ευέλικτο, τηρουμένων ωστόσο των ωραρίων προσέλευσης – αναχώρησης των παιδιών, καθώς και των ωρών φαγητού, χαλάρωσης και ύπνου.

Ο χώρος είναι φτιαγμένος λειτουργικά προς τις ανάγκες του παιδιού και με φυσικά υλικά, ώστε να προσφέρει ένα αληθινό μήνυμα προς τις αισθήσεις του παιδιού.

Το παιχνίδι στην Καρυδιά είναι ελεύθερο και ανοικτού τύπου. Τα αντικείμενα είναι απλά, χωρίς σαφείς μορφές ώστε να προάγουν την ανάπτυξη της παιδικής φαντασίας. Δίνουμε μεγάλη σημασία στην ποιότητα των υλικών και χρησιμοποιούμε μόνο φυσικά υλικά, όπως ξύλο, μαλλί προβάτου, κοχύλια κ.ά. Επιλέγουμε να έχουμε σχετικά λίγα παιχνίδια, ώστε να προστατέψουμε τα παιδιά από έναν καταιγισμό ερεθισμάτων. Η απλότητα που επιζητούμε εκφράζεται επίσης στα χρώματα, τη μουσική και γενικά στη διαμόρφωση του χώρου μας.
Για τον ίδιο λόγο δεν χρησιμοποιούμε ηλεκτρονικά μέσα, όπως π.χ. CD, ή ηλεκτρονικούς υπολογιστές, και δεν ενθαρρύνουμε την επαφή των μικρών παιδιών με ηλεκτρονικά παιχνίδια και τηλεόραση, καθώς λειτουργούν ενάντια στην ανάπτυξη της φαντασίας και της σωματικής κίνησης.

Εβδομαδιαίος Κύκλος

Στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα εντάσσονται δραστηριότητες που αποσκοπούν στην βιωματική χειρωνακτική δράση με σκοπό την ανάπτυξη δεξιοτήτων, αλλά και στην εγκαθίδρυση ενός ρυθμού που βοηθά τα παιδιά να αναπτυχθούν αρμονικά και ισορροπημένα. Έτσι, δημιουργείται η αίσθηση αυτοπεποίθησης, καλλιεργείται ένα κλίμα ασφάλειας και προστασίας, καθώς και η βεβαιότητα ότι ο κόσμος είναι καλός.

Ετήσιος κύκλος - Γιορτές

Οι γιορτές αποτελούν κομβικά σημεία του έτους: Οι γιορτές που ακολουθούν τον κύκλο των εποχών συνδέουν τα παιδιά με τους ρυθμούς της φύσης και με τον εκάστοτε πολιτισμό που τις γιορτάζει. Η σύνδεση της εσωτερικής διάθεσης με κάθε εποχή του έτους -με εορταστικό τρόπο- ωφελεί την παιδική ψυχή. Υπάρχει χαρά στην αναμονή, στην προετοιμασία, στον ίδιο τον εορτασμό και στις αναμνήσεις αργότερα. Στην Καρυδιά έχουμε τέσσερεις μεγάλες γιορτές:τη γιορτή του Αγίου Μαρτίνου (Φαναράκια), τα Χριστούγεννα, το Πάσχα και την καλοκαιρινή μας γιορτή. Οι γιορτές αυτές συμπίπτουν με τις αλλαγές στη φύση και τις εποχές.

Φαναράκια	Πάσχα	Κυνήγι πασχαλινών αυγών