ΟΡΚΑ

Η όρκα ή όρκη (Orcinus orca), η οποία εξαιτίας της κοινής αγγλικής ονομασίας της (killer whale) μεταφράζεται στα ελληνικά εσφαλμένα ως φάλαινα δολοφόνος, ανήκει στην οικογένεια κητών δελφινίδες (Delphinidae). Σε αντίθεση με ότι φρονεί η κοινή γνώμη, οι όρκες είναι γνήσια δελφίνια, για την ακρίβεια τα μεγαλύτερα του είδους τους, καθώς εμφανίζουν περισσότερες ομοιότητες με αυτά, παρά με τα λοιπά μέλη της οικογένειας των οδοντοκητών. Οι όρκες απαντώνται σε όλους τους ωκεανούς, από τις παγωμένες περιοχές της Αρκτικής και της Ανταρκτικής έως τις τροπικές θάλασσες. Ως είδος, έχουν ποικίλη διατροφή, αν και συχνά επιμέρους πληθυσμοί εξειδικεύονται σε συγκεκριμένα είδη θηραμάτων. Κάποιες τρέφονται αποκλειστικά με ψάρια, ενώ άλλες κυνηγούν θαλάσσια θηλαστικά όπως θαλάσσιους λέοντες, φώκιες, θαλάσσιους ίππους, ακόμη και μεγάλες φάλαινες. Οι όρκες θεωρούνται κορυφαίοι θηρευτές, καθώς δεν έχουν φυσικούς εχθρούς και τρέφονται ακόμα και με μεγάλους καρχαρίες.

Οι όρκες είναι ιδιαίτερα κοινωνικές. Κάποιοι πληθυσμοί αποτελούνται από οικογένειες βασιζόμενες στη γραμμή αίματος της μητέρας, οι οποίες είναι οι σταθερότερες από τις αντίστοιχες κάθε άλλου ζωικού είδους^[1]. Οι πολύπλοκες κυνηγετικές τεχνικές και οι φωνητικές συμπεριφορές τους, οι οποίες είναι συχνά διαφορετικές σε ξεχωριστές ομάδες και κληροδοτούνται στις επόμενες γενιές, έχουν χαρακτηριστεί ως εκδηλώσεις πολιτισμού^[2].

Οι άγριες όρκες δεν αποτελούν απειλή για τον άνθρωπο^[3], αν και έχουν καταγραφεί περιπτώσεις φαλαινών-δολοφόνων σε αιχμαλωσία που τραυμάτισαν ή σκότωσαν τους εκπαιδευτές τους σε θαλάσσια πάρκα. Οι όρκες έχουν σημαντική θέση στις παραδόσεις ιθαγενών, με δοξασίες που ποικίλλουν: κάποιοι τις θωρούν ως τις ψυχές των ανθρώπων ενώ άλλοι ως ανελέi