ΜΟΝΟΚΕΡΩΣ

Ο Μονόκερως είναι αστερισμός που σημειώθηκε για πρώτη φορά το 1624 από τον Bartsch και ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση.

Ο αστερισμός εισάχθηκε από τον Εβέλιο. Μέρος του βρίσκεται στο βόρειο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας. Εκτείνεται μεταξύ του Ωρίωνα και της Ύδρας, νότια των Διδύμων και βόρεια του Μεγάλου Κυνός. Περιλαμβάνει 76 ορατούς με γυμνό μάτι αστέρες από τρίτου μέχρι έκτου μεγέθους, με φωτεινότερο τον α Μονόκερω.

Στον αστερισμό αυτό εμφανίσθηκαν δύο καινοφανείς αστέρες. Ο ένας το 1918 στο μέγιστο της λαμπρότητάς του μέχρι φαινόμενο μέγεθος 5,5, ορατός δηλαδή με γυμνό μάτι, μετέπεσε όμως αργότερα στο ελάχιστο, και έκτοτε παραμένει ως 15ου μεγέθους. Ανακαλύφθηκε από τον Βολφ. Ο έτερος ανακαλύφθηκε το 1939 από τους Χουίπλ και Βάσμαν που πιθανώς έφθασε στο μέγιστο της λαμπρότητάς του σε μέγεθος 4,5 και στη συνέχεια περιέπεσε στο 15,8, όπου και παραμένει.

Από τους πλέον αξιόλογους μεταβλητούς αστέρες του αστερισμού αυτού είναι ο Τ και ο U αμφότεροι ορατοί δια γυμνού οφθαλμού, περισσότερο λαμπροί, ο μεν Τ μεταξύ 5.8 - 6.8 και λόγω εκλείψεως μεταβλητός με περίοδο 27 ημερών και ο U με περίοδο 92 ημερών μεταξύ 5.6 και 7.3 συγκαταλεγμένοι στους μακροπερίοδους μεταβλητούς.

Επίσης δύο σμήνη αστέρων, δύο συστροφές όπως ονομάζοντα,ι βρίσκονται στον αστερισμό, εκ των οποίων ο μεν φέρει αριθμό 2323 στο «Νέο γενικό κατάλογο» και αριθμό 50 στον κατάλογο νεφελωμάτων του Μεσιέ. Στο δε 2264 είναι ορατοί και διαφαίνονται αστέρες με δυνατά κιάλια. Ιδιαίτερης σημασίας όμως είναι το νεφέλωμα NGC 2261, στο μέσο του οποίου βρίσκεται ο αστέρας R Μονόκερω. Το νεφέλωμα αυτό φαίνεται να μεταβάλλει σχήμα, μέγεθος και φωτεινότητα λαμπρότητας σε περίοδο λίγων ημερών. Το νεφέλωμα αυτό δεν έχει ίδιο φως αλλά καθίσταται ορατό από ανάκλαση και διάχυση του αστέρα που περιβάλλει.

Τέλος μεταξύ των αστέρων του Μονόκερω συγκαταλέγονται και ο ένας των πέντε λαμπρότερων τριπλών αστέρων που φέρει τον αριθμό 11 στον αστερισμό. Οι τρεις που συνιστούν αυτό το σύστημα είναι μεγέθους 5,0, 5,6 και 6,0.