Loading...
Ιστορία

Άγνωστες Ηρωίδες – Γαρυφαλλιά Μιχάλμπεη

Ήταν αµέτρητοι οι επώνυµοι και ανώνυµοι ήρωες, οι οποίοι έγραψαν τις  ηρωικές σελίδες του 1821. Αλλά η Ιστορία µοιάζει να έχει αδικήσει, ως προς την τιµή και τη δόξα που τους πρέπει, τις Ελληνίδες, που στάθηκαν γενναίες δίπλα στους υπόλοιπους ήρωες κάθε μια με τον δικό της τρόπο. Η Γαρυφαλλιά Μιχάλμπεη  ήταν μία από αυτές.

Η Γαρυφαλλιά Μιχάλμπεη ήταν από τα Ψαρά και σε ηλικία 7 ετών βρέθηκε στα σκλαβοπάζαρα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας όταν την απήγαγαν κατά την καταστροφή του νησιού στις 20 Ιουνίου του 1824. Ταλαιπωρήθηκε ως δούλα και διασώθηκε από τον Αμερικανό πρόξενο στη Σμύρνη Joseph Langston που την μετέφερε στη Βοστώνη το 1827, μετά από 3 χρόνια στα σκλαβοπάζαρα. Τότε πλέον ήταν 10 χρονών.

Η οικογένεια της Γαρυφαλλιάς ήταν πλούσια αλλά η τύχη της δεν ήταν διαφορετική από των χιλιάδων άλλων κατοίκων του νησιού που δεν μπόρεσαν να διαφύγουν κατά την επίθεση των οθωμανικών δυνάμεων και την καταστροφή του τόπου. Οι Τούρκοι ή σκότωσαν τους γονείς της ή την άρπαξαν βίαια από αυτούς, όπως πολλά παιδιά τότε. Σύμφωνα με μια εκδοχή ήταν με την αδελφή και τη γιαγιά της όταν οι Τούρκοι χώρισαν τα δύο κορίτσια και βρέθηκαν σε διαφορετικά σκλαβοπάζαρα το καθένα. Η Γαρυφαλλιά πουλήθηκε και κατέληξε στη Σμύρνη, όπου την βρήκε ο πρόξενος των ΗΠΑ. Την έστειλε με πλοίο στη Βοστώνη, ζητώντας από τον πατέρα του να τη φροντίσει. Το κορίτσι ταξίδεψε ως Garafilia Mohalbi, καταγόμενη από την Ipsara, δηλαδή τα Ψαρά.

Η περιπέτειά της συγκίνησε την ζωγράφο Anne Hall που φιλοτέχνησε το πορτραίτο της μικρής σε μινιατούρα και θεωρείται ένα από τα πιο αξιόλογα σκίτσα της εποχής. Το πορτρέτο έγινε και εξώφυλλο βιβλίου που κυκλοφόρησε το 1831.

Η Γαρυφαλλιά αρρώστησε το χειμώνα του 1830 σε ηλικία 13 ετών από άγνωστη νόσο. Η νέα οικογένεια την είχε βρει εξαρχής φιλάσθενη, πιθανόν εξαιτίας της βασανιστικής περιφοράς της στα σκλαβοπάζαρα της Κωνσταντινούπολης και της Μικράς Ασίας.

Η Γαρυφαλλιά πρόλαβε να ζήσει μόνο 3 χρόνια στις ΗΠΑ αλλά στη σύντομη ζωή της εκεί πρόλαβε να εμπνεύσει το αμερικανικό φιλελληνικό [1]κίνημα. Αθρώπους οι οποίοι έπαιξαν ρόλο στην τελική εξέλιξη του αγώνα των Ελλήνων μέσα από τα έργα τους ή τη χρηματική βοήθεια. Ο πρόωρος θάνατός της αλλά και οι μεγάλες αλλαγές στη σύντομη ζωή της συγκίνησαν πολλούς και γράφτηκαν μεταξύ άλλων και ποιήματα, ενώ γενικά ο θάνατός της έγινε είδηση στις εφημερίδες της εποχής. Η Γαρυφαλλιά έγινε το παιδί σύμβολο που στο πρόσωπό του έβλεπαν οι Αμερικάνοι τα πεινασμένα και ταλαιπωρημένα ορφανά της Ελλάδας του 1821.

Οι περιπέτειες των Ελλήνων είχαν γενικά συγκινήσει το αμερικανικό κοινό και περίπου 21 χρόνια αργότερα ο γλύπτης Hiram Power εμπνεύστηκε από την ιστορία της Γαρυφαλλιάς ένα εντυπωσιακό για την εποχή γλυπτό, όπου παρίστανε ουσιαστικά αλυσοδεμένη την Αφροδίτη της Μήλου (εικόνα).

Από την ιστορία της Γαρυφαλλιάς μαθαίνουμε ότι όλα έπαιξαν ρόλο στον αγώνα και κάθε μικρός ήρωας όπως η 10χρονη κοπέλα έβαλαν ένα λιθαράκι.

Lines on hearing of the Death of Garifilia Mohalbi – Sigourney, 1827 Ποίημα από τη συλλογή The American Common-place Book of Poetry

[1] Φιλέλληνας (Αρχαία Ελληνική: "Φιλέλλην", σύνθετη φίλος + Έλλην), αποτελεί χαρακτηρισμό εκείνων που τρέφουν ιδιαίτερη αγάπη προς τους Έλληνες και κάθε τι ελληνικό που την εκδηλώνει όμως δια λόγου ή έργου. Στη νεοελληνική καθιερώθηκε να λέγεται για ξένους υπηκόους που εκδήλωσαν φίλια αισθήματα προς την Ελλάδα, κυρίως κατά τον Αγώνα της ανεξαρτησίας του 1821. (από λεξικό)

Leave a Reply