Λατρευτικοί χώροι του χωριού μας

Σημαντικότερος λατρευτικός χώρος των Θεσπιών ήταν η κοιλάδα των Μουσών, ένα μεγάλο άλσος στις πλαγιές του Ελικώνα το οποίο ήταν αφιερωμένο στις Μούσες. Στην κοιλάδα των Μουσών ανακαλύφθηκαν σημαντικά μνημεία στα οποία περιλαμβάνοντας, θέατρο του 3ου αιώνα π.Χ., Ιωνική στοά μήκους 96 μέτρων, ναίσκος αφιερωμένος στις μούσες και βάθρα αγαλμάτων των μουσών. Προς τιμήν των Μουσών διεξάγονταν στην περιοχή τα Μουσεία. Στο άλσος κατά την αρχαιότητα υπήρχαν ακόμα ναοί αφιερωμένοι στον θεό Έρωτα , που κατείχε σημαντική θέση στις Θεσπιές, καθώς και στην θεά Αφροδίτη. Προς τιμήν του θεού Έρωτα διεξάγονταν στις Θεσπιές τα Ερωτίδια.

Η ιστορία του χωριού μας

Οι Θεσπιές ήταν αρχαία πόλη της  Βοιωτίας μια από  τις σημαντικότερες τησ αρχαίας Ελλάδας.Κατείχε σημαντική θέση στο κοινό των Βοιωτών και για μεγάλη περίοδο εξέλεγε δύο Βοιωτάρχες  όπως και η Θήβα. Στην επικράτεια της πόλης συμπεριλαμβάνονται και οι πόλεις Άσκρη ,Νίσα ,Θίσβη, Λέυκτρα και τα δύο λιμάνια Τίφα και Κρεύσις.

Οι Θεσπιές άνηκαν στα ισχυρά κράτη του Βοιωτικού συνασπισμού. Κατά την διάρκεια των περσικών πολέμων οι Θεσπιείς διαφοροποιήθηκαν από τους υπόλοιπους Βοιωτούς και εντάχθηκαν στην Πανελλήνια συμμαχία, όπως και οι Πλαταιείς. Στην μάχη των Θερμόπυλων  πολέμησαν δίπλα στους τριακόσιους Σπαρτιάτες και επτακόσιοι Θεσπιείς, υπό την ηγεσία του Δημόφιλου του Διαδρόμου. Εκεί αναφέρεται ότι οι Θεσπιείς, αν και τους επετράπη να φύγουν αποφάσισαν να μην αφήσουν τους Σπαρτιάτες, αν και θα μπορούσαν να υποχωρήσουν στην πόλη τους (αφού αυτή θα βρισκόταν στο έλεος των Περσών σε περίπτωση ήττας τους στις Θερμοπύλες) προτίμησαν να παραμείνουν στις Θερμοπύλες. Ο πιο ανδρείος από τους Θεσπιείς αναδείχτηκε .Μετά τη Μάχη των Θερμοπυλών  ο βασιλιάς των Περσών, ο Ξέρξης  κατά το πέρασμά του από την Βοιωτία, πυρπόλησε τις Θεσπιές, οι κάτοικοι των οποίων είχαν καταφύγει στην Πελοπόννησο  Οι Θεσπιείς συμμετείχαν και στην  μάχη των Θερμοπυλών με 2500 άντρες. Οι Θεσπιείς δεν συμμετείχαν από την αρχή στον Πελοποννησιακό πόλεμο. Ακολούθησαν τελικά την Θήβα  τον έβδομο χρόνο του πολέμου, όπου συμμετείχαν στην μάχη του Δηλίου.

Μετά την μάχη της Τεγύρας  οι Θηβαίοι ισχυροποιήθηκαν και άρχισαν να αποκτούν ξανά ηγετική θέση στην Βοιωτία. Το 372 π.Χ. κατέλαβαν τις Πλαταιές και το 371 π.Χ. εισέβαλαν στις Θεσπιές. Οι Θεσπιείς εγκατέλειψαν την πόλη τους και κατέφυγαν στην Κερησσό , μία γειτονική κώμη. Αργότερα οι Θεσπιείς επανήλθαν στην πόλη τους η οποία σταδιακά απέκτησε και πάλι δύναμη. Από τις Θεσπιές καταγόταν η εταίρα Φρύνη , ο μεγάλος έρωτας του Πραξιτέλη , όπου την χρησιμοποιούσε ως μοντέλο.