ΔΡΩΜΕΝΟ ΟΜΙΛΟΥ – ΓΙΟΡΤΗ 28ης ΟΚΤΩΒΡΗ

Θεατρικό δρώμενο " ΟΙ ΣΕΡΡΑΙΟΙ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ"  βασισμένο σε πληροφορίες, που συγκέντρωσαν οι μαθητές του ομίλου και σκηνοθέτησαν με μεγάλη επιτυχία.

ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΑΘΗΤΩΝ ΟΜΙΛΟΥ

Αγαπητοί τηλεθεατές, καλησπέρα σας και χρόνια πολλά

Η σημερινή μας εκπομπή, ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ είναι αφιερωμένη στους Σερραίους προγόνους μας, της περιόδου 1940-1943. Στις κακουχίες, στα βασανιστήρια αλλά και στους ηρωικούς αγώνες Σερραίων πολεμιστών.

Σημερινοί καλεσμένοι της εκπομπής, Σερραίοι συντοπίτες μας. Θα μας θυμίσουν γεγονότα που συνέβησαν στο Νομό Σερρών, μετά το ηρωικό «ΟΧΙ» του Μεταξά.      Καλώς ήρθατε!

Ας ξεκινήσουμε, πρώτα, με το απολυτίκιο του Αγίου Δημητρίου.

…………………………………………………………………

Συνεχίζουμε με την αναφορά στα γεγονότα που οδήγησαν τον Ιωάννη Μεταξά στο ηρωικό «ΟΧΙ» στους Ιταλούς από την κυρία Ντάνου Χρυσάνθη.……………………

Και τώρα, ας απολαύσουμε την κ. Τιριτίρη στο τραγούδι

……………………………………………………….

Συνεχίζουμε με την παρουσίαση του ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΑΣ ΣΥΜΒΟΛΟΥ της Ελληνικής σημαίας. (βιντεοπροβολή)

……………………………………………………………………

Και τώρα, ας ακούσουμε και τους εκλεκτούς καλεσμένους μας, να αφηγούνται γεγονότα της εποχής, είτε γιατί τα έζησαν, είτε γιατί τα άκουσαν από τους προγόνους τους.

Δημοσιογράφος: 28 Οκτωβρίου! Τι σας φέρνει στη μνήμη αυτή η μέρα;

Ας ξεκινήσουμε από εσάς

1^ος Μαθητής: Οι Βούλγαροι καταλαμβάνουν στις 5 Μαΐου 1941 το νομό Σερρών. Βουλγαρικές διαταγές τοιχοκολλήθηκαν παντού, στους τοίχους, στα καταστήματα, στις πλατείες. Χαρακτηριστικά, θυμάμαι μία που έλεγε ότι όλες οι επιγραφές των καταστημάτων, των δημοσίων και  ιδιωτικών γραφείων έπρεπε σε 15 μέρες να ξαναγραφούν στα βουλγάρικα. Τα ονόματα των καταστηματαρχών έπρεπε να είναι με καταλήξεις βουλγαρικές. Για παράδειγμα, ο Νικόλαος Βασιλειάδης γινόταν Νικόλα Βασίλεφ.

Δημοσιογράφος: Φαντάζομαι την ταραχή των Σερραίων.

Δημοσιογράφος: Εσείς τι θυμάστε;

2^ος Μαθητής: Περιορίζουν το δικαίωμα της εργασίας και όσοι θέλουν να το ασκήσουν πρέπει να εγγράφουν Βούλγαροι υπήκοοι. Οι Βούλγαροι κατακτητές απαγορεύουν την κυκλοφορία σε όλους τους κατοίκους πέρα από τη δύση του ηλίου, διατάζουν η Θεία Λειτουργία στις πόλεις και στα χωριά να γίνεται στη βουλγάρικη γλώσσα. Οι βασιλιάδες της Βουλγαρίας να μνημονεύονται και να αναρτηθεί στα γραφεία της Ιεράς Μητρόπολης Σερρών η εικόνα του βασιλιά των Βουλγάρων Βόρι.

Δημοσιογράφος : Υποχρεωτικά, δηλαδή, παρακολουθούσατε τη Θεία Λειτουργία στα βουλγάρικα;

Ο ίδιος μαθητής απαντά: Ναι, εκτός αν πήγαινες στο διπλανό χωριό Νεοχώρι. Μόνο σε κείνη την εκκλησία επιτρεπόταν η Θεία Λειτουργία να γίνεται στα ελληνικά. Στα ονόματα, όμως, όλων των Αγίων προστίθεται ένα «εφ» ή «ωφ», για να μοιάζουν βουλγάρικα.

Δημοσιογράφος: Ας συνεχίσουμε με τον επόμενο καλεσμένο. Εσείς τι θυμάστε από τότε;

3^ος Μαθητής: Εγώ δε θα ξεχάσω την αλλαγή στις ονομασίες των οδών και πλατειών. Για παράδειγμα, η σημερινή εμπορική οδός ΕΡΜΟΥ ονομάστηκε σε οδό ΜΠΕΝΙΤΟ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ. Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ σε ΠΛΑΤΕΙΑ ΠΡΙΓΚΙΠΑ ΣΥΜΕΩΝ ΤΕΡΝΟΦΣΚΙ. Η ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ σε οδό  ΒΟΡΙΔΟΣ  του πρώτου. Και η ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΣΕΡΡΩΝ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ονομάστηκε ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ.

Δημοσιογράφος: Ασύλληπτα, πραγματικά, όλα αυτά και πολύ ενδιαφέροντα.

Δημοσιογράφος: Εσείς τι θυμάστε;

4^ος Μαθητής: Εγώ θυμάμαι ότι η ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ της Ελλάδος ονομάστηκε «ΜΠΑΛΓΚΡΟΣΚΙΑ ΝΑΡΟΝΤΙΑ ΜΠΑΝΚΑ». Επίσης, θυμάμαι τα βουλγάρικα τσιγάρα που κυκλοφορούσαν , κατώτερης ποιότητας τα «πομπένα». Αλλά το χειρότερο ήταν ότι απαγορευόταν να αγοράζουμε με χρήματα. Τα πάντα αγοράζονταν με κουπόνια που χορηγούσε η βουλγάρικη διοίκηση, ανάλογα με το πόσα άτομα αποτελούν την κάθε σερραϊκή οικογένεια. Κάθε οικογένεια δικαιούνταν μία οκά κρέας το μήνα και κατά τη μέρα της διανομής γινόταν το «σώσε». Όπως καταλαβαίνετε, η μαύρη αγορά δεν άργησε να εμφανιστεί. Τυχεροί όσοι κατάφεραν να κρύψουν λίρες, για να αγοράσουν οτιδήποτε δεν επιτρεπόταν.

Δημοσιογράφος: Μάλιστα, λέω να κάνουμε διάλειμμα με ένα τραγούδι. Συμφωνείτε;

τραγούδι: ……………………………………………………………………….                                                             

θα ήθελα τώρα να αναφερθούμε και στην εκπαίδευση, στα σχολεία.  Τι γνωρίζετε εσείς;

5^ος Μαθητής: Αρκετοί αναγκάστηκαν να διακόψουν το σχολείο. Η γλώσσα διδασκαλίας ήταν πλέον βουλγάρικη. Άρχισε να κυκλοφορεί και η εφημερίδα «ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΟΣ ΝΟΤΟΣ». Η εφημερίδα τυπώνεται στη βουλγαρική γλώσσα, στις εγκαταστάσεις της εφημερίδας «Η Πρόοδος» του Γεωργίου Σγουραμάνη. Χαριτολογώντας, θα έλεγα ότι αυτήν την περίοδο στάθηκαν τυχεροί οι φτωχοί. Όσοι ζούσαν σε πλίθινο σπίτι, δεν καταδέχτηκαν οι Βούλγαροι να το κατάσχουν. Ενώ πολλά πλούσια, ωραία σπίτια κατασχέθηκαν, εκδιώχθηκαν οι ιδιοκτήτες, για να κατοικήσουν οικογένειες Βουλγάρων.

Δημοσιογράφος: Έτσι εξηγείται, λοιπόν, το γεγονός ότι πολλοί μορφωμένοι εκδιώχθηκαν από την Ελλάδα.

Δημοσιογράφος: Όσον αφορά την ψυχαγωγία των Σερραίων, τι θυμάστε;

6^ος Μαθητής: Η διασκέδαση έφτασε σε μηδενικό σημείο. Ο κινηματογράφος «ΚΡΟΝΙΟΝ» παραχωρήθηκε σε βουλγάρικο - φιλανθρωπικό – πολιτιστικό σύλλογο.

Δημοσιογράφος: Αν δεν κάνω λάθος, άλλαξαν και τα  ονόματα των κινηματογράφων;

Ο ίδιος μαθητής: Ναι, το ΚΡΟΝΙΟΝ ονομάστηκε « ΝΤΙΜΤΣΙΟ ΝΤΕΜΠΕΛΙΑΝΩΦ» και ο άλλος κινηματογράφος το ΠΑΝΘΕΟΝ ονομάστηκε «ΣΑΝ ΣΤΕΦΑΝΟ». Να προσθέσω ότι οι προβολές για τους Έλληνες  ήταν μόνο απογευματινές, λόγω της απαγόρευσης της κυκλοφορίας. Επίσης, απαγορευόταν η προβολή αγγλικών και αμερικάνικων ταινιών. Επιτρεπόταν μόνο γαλλικές, γερμανικές, ουγγρικές και φυσικά βουλγάρικες.

Δημοσιογράφος: Από τα λεγόμενά σας, όλοι κατανοούμε πόσο υπέφεραν οι Σερραίοι. Όμως, ποια ήταν η αντίδρασή τους σε όλα αυτά που περνούσαν; Μπορείτε να μας διαφωτίσετε εσείς;

7^ος Μαθητής: ΦΥΣΙΚΑ και αντέδρασαν. Από τον Ιούνιο του 1941 συστάθηκε επιτροπή στην Αθήνα ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ ΚΑΙ ΘΡΑΚΩΝ που είχε υποβάλει στους Γερμανούς και στους Ιταλούς αντιπροσώπους 26 συνολικά διαμαρτυρίες για τη συμπεριφορά των Βουλγάρων. Όμως, οι διαμαρτυρίες των  ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ ΚΑΙ ΘΡΑΚΩΝ έδωσαν τη δυνατότητα στους Βουλγάρους να σκοτώσουν 700.000 χιλιάδες Έλληνες της Ανατολικής Μακεδονίας. Είναι γνωστά τα γεγονότα από το γειτονικό μας νομό, τη ΔΡΑΜΑ. Μετά τη σφαγή, συγκινήθηκαν οι Γερμανοί να στείλουν μια επιτροπή, η οποία έμεινε κατάπληκτη από τα εγκλήματα των Βουλγάρων.

Δημοσιογράφος: Κάποιος άλλος από τους καλεσμένους, γνωρίζει πώς αντέδρασαν οι Σερραίοι στους Βουλγάρους;

8^ος Μαθητής: Εγώ θυμάμαι τη δράση των ανταρτών. Στο νομό Σερρών έδρασαν δύο αντάρτικες ομάδες : η μία με την ονομασία ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ με αρχηγό τον Στέργιο Μουδιώτη και αργότερα τον Θανάση Γκένιο. Η άλλη με αρχηγό τον Μπογατσόπουλο. Μπήκαν στα αστυνομικά τμήματα Ευκαρπίας, Μαυροθάλασσας, Δάφνης και πήραν όπλα. Επίσης, και ο Σερραίος ταγματάρχης του πυροβολικού Βασίλης Μερκούριος συγκρότησε αντάρτικο με δέκα άντρες.

Δημοσιογράφος: και μια τελευταία ερώτηση. Ποιος γνωρίζει για τη σφαγή στα Κερδύλλια; Εσείς ;

9^ος Μαθητής: προσωπικά,  θυμάμαι τις αφηγήσεις των γονιών μου.17 ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ 1941 και πριν ξημερώσει, οι Γερμανοί φτάνουν στην περιοχή των Κερδυλλίων. Στα δυο χωριά πάνω και κάτω Κερδύλλια οι κάτοικοι κοιμούνται. Οι Γερμανοί σπάζουν τις πόρτες, μπαίνουν αγριεμένοι στα σπίτια, ξυπνούν τους ανθρώπους, τραβούν τους άντρες από τα κρεβάτια και αρπάζουν τα μεγάλα παιδιά. Στήνουν πολυβόλα σε δύο διαφορετικούς τόπους. Η μία ομάδα μελλοθάνατων δεν βλέπει την άλλη. Έτσι, αφανίζεται ο ανδρικός πληθυσμός των Κερδυλλίων.

Δημοσιογράφος: Ειλικρινά, όλοι σας, μας διαφωτίσατε και σας ευχαριστώ πολύ για την παρουσία σας, στην εκπομπή μου. Πριν σας αποχαιρετίσω, θα πούμε όλοι μαζί ένα τραγούδι.

τραγούδι ………………………………………………………….

Δημοσιογράφος: Αγαπητοί τηλεθεατές, το αφιέρωμά μας στα γεγονότα της περιόδου 1940-1943 στο νομό Σερρών ολοκληρώθηκε.