Πρόσφατα, σε μια σχολική γιορτή, παρακολούθησα μια θεατρική απόδοση του παραμυθιού των αδελφών Γκριμ «Ο λαγός και ο σκαντζόχοιρος».
Η παράσταση ήταν πολύ ωραία. Τα παιδιά έδωσαν τον καλύτερο τους εαυτό και η υπεύθυνη καθηγήτρια φάνηκε πως είχε δουλέψει μαζί τους πάρα πολύ. Ο συνδυασμός Ελληνικής και Γερμανικής γλώσσας ήταν πολύ λειτουργικός ακόμα και για τους ακροατές που δεν γνώριζαν Γερμανικά. Τα θερμά μου συγχαρητήρια στην υπεύθυνη καθηγήτρια και τους μαθητές/τριες!
Έχω όμως, ως εκπαιδευτικός, ενστάσεις για το συγκεκριμένο παραμύθι και τα διδάγματα που υποστηρίζει.
Ο λαγός γνωρίζει πως λόγω της σωματικής του κατασκευής είναι πολύ καλός δρομέας αλλά συμπεριφέρεται με αγένεια και υπεροψία προς τον σκαντζόχοιρο. Ο σκαντζόχοιρος από την πλευρά του γνωρίζει πως έχει μικρά και στραβά πόδια αλλά προκαλεί τον λαγό σε αγώνα ταχύτητας. Οργανώνει συμμορία με την σκαντζοχοιρίνα και στήνοντας μια απάτη νικάει τον λαγό σ’ έναν αγώνα ανέντιμο.
Αναρωτιέμαι λοιπόν για το ποιο είναι το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας.
Αν κάποιος μας προσβάλει, όπως έκανε ο λαγός στον σκαντζόχοιρο, αποκτούμε αυτομάτως το δικαίωμα να γίνουμε απατεώνες και ψεύτες για να αντιμετωπίσουμε την προσβολή και να αποδείξουμε ψευδώς κάτι που δεν ισχύει, όπως έκανε ο σκαντζόχοιρος;
Αν σε κάποιον τομέα της ζωής μας δεν έχουμε αρκετές δυνατότητες σε σχέση με άλλους, τότε προσπαθούμε να τους απαξιώσουμε και να τους ρεζιλέψουμε για να φανούν αυτοί χειρότεροι από εμάς, όπως έκανε ο σκαντζόχοιρος;
Προκειμένου να βγούμε νικητές μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και αθέμιτα μέσα, ακριβώς όπως έκανε ο σκαντζόχοιρος; Δηλαδή ο σκοπός αγιάζει τα μέσα;
Αναρωτιέμαι...
*Θέλοντας και μη, μέσα στο μυαλό μου γίνεται ένας παραλληλισμός με τον πολύ γνωστό μύθο του Αισώπου «Ο λαγός και η χελώνα». Εκεί όμως η χελώνα αγωνίστηκε έντιμα ενάντια στο λαγό, με υπομονή και επιμονή χωρίς απάτες και δολιότητα. Ο λαγός έχασε από μόνος του λόγω της υπερβολικής σιγουριάς στις ικανότητές του.