Ο θρυλικός Αχιλλέας ήταν γιος του Πηλέα, βασιλιά της Φθίας (Νότια Θεσσαλία) και της Θέτιδος, κόρης του θεού Νηρέα. Τον γνωρίζουμε ως βασιλιά των Μυρμιδόνων και κεντρικό ήρωα στην Ιλιάδα του Ομήρου.
Ο κένταυρος Χείρων στην αρπαγή της Θέτιδος από τον Πηλέα (www.filosophikilithos.gr)
Ο Αχιλλέας, μαζί με τον φίλο του Πάτροκλο, μεγάλωσε κοντά στον κένταυρο Χείρωνα από τον οποίο ανατράφηκε και διδάχθηκε την τέχνη του πολέμου του κυνηγιού και της μουσικής.
Στα Αργοναυτικά του Ορφέα διαβάζουμε πως όταν οι Αργοναύτες ξεκίνησαν την εκστρατεία τους, ένας εξ’ αυτών, ο Πηλέας, ζήτησε να επισκεφθούν το σπήλαιο του κένταυρου Χείρωνα στο Πήλιο για να αποχαιρετήσει το νεαρό του γιο, τον Αχιλλέα.
Πρώιμη λύρα (μελέτη-κατασκευή Νικόλαος Μπρας)
Φόρμιγξ (μελέτη-κατασκευή Νικόλαος Μπρας)
Ο Πηλέας περιγράφοντας τον Χείρωνα, στον οποίο εμπιστεύτηκε την ανατροφή και εκπαίδευση του γιου του, αναφέρει πως ήταν πολύ δίκαιος, πως έπαιζε κιθάρα και φόρμιγγα και ότι αποκάλυπτε διδαχές σε όσους ήταν γύρω του (Ορφέας-Αργοναυτικά στ.379-385).
Όταν οι Αργοναύτες έφτασαν στο σπήλαιο του Χείρωνα, τον βρήκαν ξαπλωμένο στο έδαφος να χαίρεται ακούγοντας τον νεαρό Αχιλλέα που έπαιζε λύρα (Ορφέας-Αργοναυτικά στ. 393-398). Η χαρά του Χείρωνα δείχνει πως ο Αχιλλέας τα κατάφερνε πολύ καλά στην εκτέλεση της λύρας ικανοποιώντας τις απαιτήσεις του δασκάλου του.
Στην Ιλιάδα του Ομήρου ο Αχιλλέας μετά την προσβολή που δέχθηκε από τον Αγαμέμνονα και μετά τη λογομαχία τους, αποσύρεται στο στρατόπεδο των Μυρμιδόνων αποφασισμένος να μην πολεμήσει στο πλάι των υπολοίπων Ελλήνων. Εκεί έρχεται και τον βρίσκει αργότερα μια αντιπροσωπεία (αποτελούμενη από τον Οδυσσέα, τον Αίαντα, τον Φοίνικα που ήταν παιδαγωγός του Αχιλλέα, και δύο κήρυκες τον Οδίο και τον Ευρυβάτη) για να του προσφέρει τα δώρα του Αγαμέμνονα και να προσπαθήσει να του αλλάξει τη γνώμη.
Κιθάρα (μελέτη-κατασκευή Νικόλαος Μπρας)
Στη ραψωδία Ι, στους στίχους 185-189 ο Όμηρος περιγράφει τη σκηνή που η αντιπροσωπεία φτάνει στα καράβια των Μυρμιδόνων και στέκεται μπροστά στον Αχιλλέα. Τον βρίσκουν λοιπόν, να κάθεται και να παίζει κιθάρα τραγουδώντας επικά τραγούδια. Κοντά του καθόταν σιωπηλός ο Πάτροκλος, ακούγοντας. Η κιθάρα μάλιστα περιγράφεται ως πολύτιμο μουσικό όργανο, όμορφο και γλυκόφωνο, λάφυρο από μια εκστρατεία του Αχιλλέα εναντίον του Ηετίωνα. Αυτό δείχνει πως ο Αχιλλέας όχι μόνο γνώριζε μουσική αλλά ήξερε και να εκτιμά την ποιότητα των μουσικών οργάνων.
Είναι εντυπωσιακός ο τρόπος που ο θρυλικός ήρωας διαχειρίζεται τη μεγάλη του οργή, χρησιμοποιώντας τη μουσική.
{(σ.σ) Φαντάζομαι πως ο Χείρων θα ένιωθε πολύ υπερήφανος για το μαθητή του αν μπορούσε με κάποιο τρόπο να τον δει εκείνη την ώρα.}
Πολλοί άλλοι ήρωες που αναφέρονται στην Αρχαία Ελληνική Γραμματεία γνώριζαν μουσική, όπως ο Ηρακλής, πράγμα που σημαίνει πως ήταν αναπόσπαστο μέρος της ανατροφής και της εκπαίδευσης τους.
Πηγές:
Ορφέας – Αργοναυτικά (στ. 379-398), Όμηρος – Ιλιάδα (ραψ. Ι στ.185-189)
Κώστας Παπασπήλιος, Νικόλαος Μπρας - Αρχαίων ήχων άρμοσις (εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ)