English

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

Απρίλιος, τέταρτος μήνας του χρόνου και η άνοιξη έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας. Καθώς η θερμοκρασία μέρας και νύχτας σταδιακά ανεβαίνει και η ηλιοφάνεια γίνεται πιο έντονη, είμαστε έτοιμοι να γεμίσουμε την καθημερινότητά μας με περισσότερο χρώμα και ζωντάνια με τα αγαπημένα μας φυτά. Άλλωστε, η κηπουρική είναι το καλύτερο χόμπι για να περάσουμε χρόνο στο σπίτι με αισιοδοξία και χαρά. Αυτή την εποχή, ξεκινάμε τις νέες φυτεύσεις και την καλλιέργεια του ανοιξιάτικου λαχανόκηπου που θα μας δώσει υπέροχη συγκομιδή λαχανικών μέσα στο καλοκαίρι. Η άνοιξη είναι κατάλληλη εποχή για να φυτέψουμε αγαπημένα καλλωπιστικά φυτά τόσο στον κήπο, όσο και σε γλάστρες στο μπαλκόνι. Ιδανική περίοδος, επίσης, για να φυτέψουμε καινούργιο γκαζόν ή να συμπληρώσουμε τα κενά του χλοοτάπητα μας και να τον φροντίσουμε. Μέσα στον Απρίλιο, μπορούμε να πολλαπλασιάσουμε πολλά καλλωπιστικά φυτά και ανθοφόρους θάμνους για να γεμίσουμε τον κήπο με λουλούδια και να τα μοιραστούμε με αγαπημένα μας πρόσωπα. Αυτή την εποχή, κλαδεύουμε πολλά τα εσπεριδοειδή δέντρα και άλλα αειθαλή φυτά. Και φυσικά, συγκομίζουμε ολόφρεσκα φρούτα και λαχανικά εποχής από τον κήπο μας και να απολαύσουμε την προσπάθεια που κάνουμε για να καλλιεργήσουμε. Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά τι καλλιεργητική φροντίδα έχουν ανάγκη τα φυτά μας μέσα στον Απρίλιο, για να προγραμματίσουμε τις απαιτούμενες εργασίες. Κι έτσι να διατηρήσουμε έναν υπέροχο κήπο, με ζωηρή βλάστηση, όμορφα λουλούδια και νόστιμους καρπούς.
1. Ποια φρέσκα λαχανικά και φρούτα εποχής απολαμβάνουμε τον Απρίλιο;
O Απρίλιος είναι ο μήνας που μας προσφέρει αρκετά λαχανικά από τις όψιμες φυτεύσεις του φθινοπώρου και του χειμώνα. Ας ξεκινήσουμε από τα κουκιά, τις αγκινάρες και τις φράουλες και ας συνεχίσουμε με μαρούλια, παντζάρια, σπανάκι, σέσκουλα, και καρότα καθώς και διάφορα μυρωδικά όπως μαϊντανό, άνηθο, ρόκα και φρέσκο κρεμμύδι. Από τα καρποφόρα δέντρα που έχουμε στον κήπο μας, θα έχουμε και από εκεί συγκομιδή φρέσκων λαχταριστών φρούτων όπως τα μούσμουλα. Επίσης, αυτή την εποχή, συλλέγουμε μανταρίνια ποικιλίας Ανκόρ, ομφαλοφόρα πορτοκάλια ποικιλίας Navellate, λεμόνια, γκρέιπφρουτ και αβοκάντο.
2. Ξεκινάμε τη φύτευση του λαχανόκηπου
Ο Απρίλιος και είναι καιρός να ξεκινήσουμε τις πρώτες φυτεύσεις με ανοιξιάτικα κηπευτικά στον λαχανόκηπο για να απολαύσουμε τη συγκομιδή μέσα στο καλοκαίρι. Μπορούμε να φυτέψουμε απευθείας με σπόρο, να μεταφυτεύσουμε τα έτοιμα φυτά που φτιάξαμε στο σπορείο ή να προμηθευτούμε έτοιμα φυτά από τα φυτώρια και τα γεωπονικά καταστήματα. Φυτεύουμε τα λαχανικά μας στις κατάλληλες αποστάσεις φυτεύσης για να έχουν καλύτερο αερισμό και να δέχονται περισσότερο φως. Η αραιά φύτευση των λαχανικών συντελεί για να έχουν καλύτερη ανάπτυξη και καρποφορία, καθώς και μειωμένες προσβολές από έντομα και ασθένειες. Ξεκινάμε λοιπόν τον ανοιξιάτικο λαχανόκηπο μας, με την καλλιέργεια της ντομάτας, την καλλιέργεια της πιπεριάς, την καλλιέργεια της μελιτζάνας, την καλλιέργεια του αγγούριού, την καλλιέργεια του κολοκυθιού, την καλλιέργεια της φράουλας, την καλλιέργεια του κρεμμυδιού, την καλλιέργεια του πεπονιού, την καλλιέργεια του καρπουζιού, την καλλιέργεια της μπάμιας και την καλλιέργεια του βλίτου. Πριν τη φύτευση των λαχανικών είναι σημαντικό να προετοιμάζουμε το χώμα χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα υλικά βελτίωσης του εδάφους. Ενσωματώνουμε λοιπόν στο χώμα οργανική ουσία με τη μορφή κομπόστ, χωνεμένης κοπριάς και βιολογικό λίπασμα για να ενισχύσουμε το έδαφος με θρεπτικά συστατικά.
3. Κλαδεύουμε δέντρα και καλλωπιστικά φυτά
Αφού έχουν περάσει οι παγωνιές του χειμώνα και οι χαμηλές θερμοκρασίες της νύχτας, στις αρχές της άνοιξης, ξεκινάμε τα κλαδέματα δέντρων και θάμνων επιλέγοντας ηλιοφανή μέρα χωρίς βροχή. Αυτή την εποχή κλαδεύουμε τα εσπεριδοειδή δέντρα και πραγματοποιούμε το κλάδεμα της πορτοκαλιάς, το κλάδεμα της μανταρινιάς και το κλάδεμα της λεμονιάς, αφού ολοκληρώσουν την καρποφορία τους.Επίσης κλαδεύουμε καλλωπιστικούς θάμνους μετά το τέλος της ανθοφορίας τους ή όσους δεν προλάβαμε να κλαδέψουμε τον προηγούμενο μήνα, όπως την τριανταφυλλιά, την γαρδένια, την αζαλέα, τον ιβίσκο, την ορτανσία και το γεράνι. Τα υπολείμματα του κλαδέματος, καθώς και τα ανεπιθύμητα χόρτα (ζιζάνια) που βγάζουμε από διάφορα σημεία του κήπου δεν τα απομακρύνουμε, καθώς μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε ως κατάλληλα υλικά για τη δημιουργία κομπόστ που θα ενσωματώσουμε σταδιακά στο έδαφος μετά την ολοκλήρωση της κομποστοποίησης.
4. Φυτεύουμε καλλωπιστικά φυτά και λουλούδια
Ο μήνας Απρίλιος είναι η κατάλληλη εποχή για να δώσουμε χρώμα και ομορφιά στον κήπο μας ή στο μπαλκόνι μας. Μπορούμε να μεταφυτεύσουμε καλλωπιστικούς θάμνους απευθείας στο χώμα ή σε μεγαλύτερες γλάστρες όπως τριανταφυλλιές, γεράνια, ορτανσίες, αζαλέες, καμέλιες και ιβίσκους. Επίσης, αυτή την περίοδο, μέσα στον Απρίλιο, σπέρνουμε ή μεταφυτεύουμε ετήσια ανοιξιάτικα ανθόφυτα όπως πανσέδες, πετούνιες, άλυσσα και σκυλάκια για να κάνουμε πιο όμορφα τα παρτέρια μας και τις ζαρντινιέρες στο μπαλκόνι μας. Και φυσικά συνεχίζουμε και αυτό το μήνα να φυτεύουμε ανοιξιάτικους βολβούς για γλαδιόλες, ντάλιες, αμαρυλλίδες και λίλιουμ που θα μας δώσουν εντυπωσιακή και πολύχρωμη ανθοφορία μέσα στο καλοκαίρι.
5. Φροντίζουμε για την προστασία του αμπελιού
Είτε πρόκειται για οινοποιήσιμες ποικιλίες στο αμπέλι μας είτε για επιτραπέζιες ποικιλίες της κρεβατίνας, μας, ξεκινάμε τον μήνα Απρίλιο να προστατεύουμε οικολογικά την καλλιέργεια του αμπελιού, από τον περονόσπορο, τη σημαντικότερη την μυκητολογική ασθένεια του αμπελιού. Ο περονόσπορος στο αμπέλι προσβάλλει όλα τα πράσινα µέρη του φυτού, µε σοβαρότερες τις ζηµιές που γίνονται στο φύλλωµα και στα σταφύλια σε διάφορα στάδια του βιολογικού κύκλου του. Για την προστασία του αμπελιού από τον προνόσπορο με οικολογικά σκευάσματα, ξεκινάμε τους ψεκασμούς με σκευάσματα χαλκού ή σκονίζουμε με θειοχαλκίνη όταν οι βλαστοί όταν η βλάστηση έχει μήκος 8 εως 10 εκατοστά, μετά από δέκα μέρες, λίγο πριν την άνθιση (στάδιο μούρου), και αμέσως μετά τη γονιμοποίηση.
6. Φυτεύουμε και φροντίζουμε το γκαζόν
Αν θέλουμε να φυτέψουμε νέο χλοοτάπητα (γκαζόν) ή να καλύψουμε τα κενά του παλιού χλοοτάπητα, μέσα στον Απρίλιο, κάνουμε σπορά με την ποικιλία που έχουμε επιλέξει. Αυτή η εποχή είναι η πλέον κατάλληλη καθώς έχουμε εξαιρετικές συνθήκες σχετικής υγρασίας και σχετικά ψηλών θερμοκρασιών για να φυτρώσει ο σπόρος του γκαζόν. Πριν την σπορά του νέου χλοοτάπητα, ενσωματώνουμε τύρφη, κομπόστ, και ειδικό λίπασμα βραδείας αποδέσμευσης για χλοοτάπητα, προκειμένου να έχουμε μεγαλύτερη επιτυχία. Υπενθυμίζουμε ότι μέχρι να φυτρώσει ο χλοοτάπητας, απαιτείται καθημερινό πότισμα τουλάχιστον δυο φορές τη μέρα. Επίσης, ο Απρίλιος είναι σημαντικός μήνας για την φροντίδα του γκαζόν που έχουμε εγκαταστήσει καθώς ξεκινάμε να τον κουρεύουμε και να κάνουμε και τις πρώτες λιπάνσεις για να αναπτυχθεί η βλάστηση του.
7. Δημιουργούμε νέα φυτά με πολλαπλασιασμό
Μέσα στον μήνα Απρίλιο, μπορούμε να δημιουργήσουμε νέα καλλωπιστικά φυτά για τον κήπο μας και για τις γλάστρες μας με τον πιο εύκολο και οικονομικό τρόπο. Συγκεκριμένα, φτιάχνουμε νέα φυτά από ποώδη ανθόφυτα και καλλωπιστικούς θάμνους όπως τριανταφυλλιά, γεράνι και καμέλια χρησιμοποιώντας κυρίως την μέθοδο πολλαπλασιασμού φυτών με μοσχεύματα. Βέβαια, για αναρριχώμενα φυτά όπως το γιασεμί, το ρυγχόσπερμο, το φούλι, το πλουμπάγκο, την μπιγκόνια, την καπένσια και την αμπέλοψη μπορούμε να δοκιμάσουμε και άλλους τρόπους πολλαπλασιασμού, αρκετά πιο εύκολους, όπως οι καταβολάδες και οι παραφυάδες. Επίσης, μέσα στον Απρίλιο είναι η κατάλληλη εποχή για μπόλιασμα πολλών καρποφόρων δέντρων όπως η λεμονιά, η πορτοκαλιά, η ροδιά, η βερικοκιά και η μανταρινιά με την επιθυμητή ποικιλία που θέλουμε. Ανάλογα το καρποφόρο δέντρο και την εποχή εμβολιασμού, επιλέγουμε την κατάλληλη μέθοδο μπολιάσματος για να εξασφαλίσουμε το μεγαλύτερο ποσοστό επιτυχίας.

ΜΑΙΟΣ

Μάιος, ο πιο όμορφος μήνας της άνοιξης και η περίοδος που η φύση πλημμυρίζει με υπέροχα χρώματα. Η μέρα έχει μεγαλώσει αρκετά, ο ήλιος λάμπει, και εμείς σηκώνουμε τα μανίκια, καθώς ο Μάιος είναι ένας μήνας σημαντικών κηπουρικών εργασιών. Ιδανική εποχή για να ξεκινήσουμε φυτεύοντας ένα μικρό λαχανόκηπο στο μπαλκόνι ή στον κήπο μας για να κόβουμε νόστιμους και λαχταριστούς καρπούς. Και φυσικά, αγαπημένα αρωματικά φυτά και μυρωδικά σε γλάστρα για να τα απολαμβάνουμε φρέσκα στην κουζίνα μας. Αυτή την εποχή, τα φυτά χαρακτηρίζονται από έντονη ανάπτυξη και πλούσια ανθοφορία και έχουν ανάγκες από συχνό πότισμα, σωστή λίπανση και την κατάλληλη προστασία. Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά πως να φροντίσουμε τα φυτά στον κήπο και στο μπαλκόνι μας μέσα στον Μάιο και τις εργασίες που απαιτούνται. Και ας φωνάξουμε τους φίλους μας για να μοιραστούμε την χαρά της κηπουρικής και να απολαύσουμε έναν κήπο γεμάτο ζωντάνια, υπέροχα λουλούδια και γευστικούς καρπούς.
1. Φυτεύουμε καλοκαιρινά κηπευτικά στον λαχανόκηπο
Αν και αρκετοί από εμάς έχουμε ξεκινήσει τις πρώτες φυτεύσεις νωρίτερα, ο Μάιος είναι η κατάλληλη εποχή για τη φύτευση των περισσότερων κηπευτικών. Αυτή την περίοδο που η θερμοκρασία μέρας και νύχτας έχει ανέβει σημαντικά, τα φυτά μας παρουσιάζουν γρήγορη ανάπτυξη. Μπορούμε λοιπόν να φυτέψουμε απευθείας σπόρους λαχανικών στο έδαφος, να φυτά που φτιάξαμε στο σπορείο ή να προμηθευτούμε έτοιμα φυτά από φυτώρια. Ιδανική εποχή για να ξεκινήσουμε με καλλιέργεια ντομάτας, καλλιέργεια πιπεριάς, καλλιέργεια μελιτζάνας, καλλιέργεια αγγουριού, καλλιέργεια κολοκυθιού, καλλιέργεια καλαμποκιού, καλλιέργεια πεπονιού, καλλιέργεια καρπουζιού, καλλιέργεια φασολιού, καλλιέργεια μπάμιας και καλλιέργεια βλίτου. Είναι σημαντικό να κάνουμε την μεταφύτευση των λαχανικών στις κατάλληλες αποστάσεις φύτευσης, αποφεύγοντας τις πυκνές φυτεύσεις που δημιουργούν συνθήκες κακού αερισμού και ανάπτυξης ασθενειών.
2. Συγκομίζουμε φρέσκα λαχανικά και φρούτα εποχής
Μέσα στον Μάιο συγκομίζουμε ολόφρεσκα λαχανικά εποχής, όπως τα μαρούλια, το φρέσκο κρεμμύδι, ο μαϊντανός, σπανάκι, σέσκουλα, ο άνηθος και η ρόκα που είχαμε φυτέψει στις αρχές της άνοιξης. Τα καλύτερα υλικά για να φτιάχνουμε υπέροχες πράσινες σαλάτες και μυρωδάτες πίτες. Ακόμα, αυτή την εποχή θα απολαύσουμε ολόφρεσκα παντζάρια, καρότα και πατάτες που φυτέψαμε στα τέλη του χειμώνα. Καιρός και για τα και τα πρώτα κολοκύθια και αγγούρια από τον ανοιξιάτικο λαχανόκηπο μας και τις πρώιμες φυτεύσεις που κάναμε. Ο Μάιος έχει όμως και τα νόστιμα και φρούτα του. Ας ξεκινήσουμε από τις αγαπημένες και υπέροχες φράουλες που δίνουν τους λαχταριστούς κόκκινους ζουμερούς καρπούς, δημοφιλείς τόσο για τους μικρούς όσο και για τους πιο μεγάλους. Από τα καρποφόρα δέντρα του κήπου μας, κατάλληλη εποχή για να απολάυσουμε υπέροχα μούσμουλα που ωριμάζουν αυτή την εποχή, τα πρώιμα βερύκοκα, τα τραγανά κεράσια, τα θρεπτικά αβοκάντο, όψιμα μανταρίνια και πρώιμα πορτοκάλια ποικιλίας Βαλέντσια.
3. Ποτίζουμε πιο συχνά τα φυτά του κήπου μας
Τα φυτά χρειάζονται τακτικότερα ποτίσματα, τον μήνα Μάιο, καθώς ανεβαίνει η θερμοκρασία και η δραστηριότητα τους. Η έλλειψη νερού μπορεί να δημιουργήσει πολλά προβλήματα στην ανάπτυξη, την ανθοφορία και την καρποφορία των φυτών και για αυτό πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Είναι σημαντικό να ποτίζουμε με σύστημα άρδευσης με σταγόνες που είναι η πιο αποτελεσματική και περιβαλλοντικά ωφέλιμη μέθοδος ποτίσματος των φυτών. Το υπερβολικό πότισμα μπορεί να προκαλέσει πτώση των φύλλων και των λουλουδιών καθώς και σαπίσματα στη ρίζα των φυτών. Μπορούμε να εγκαταστήσουμε αυτόματο πότισμα στο λαχανόκηπο ή στις γλάστρες του μπαλκονιού μας, για να εξασφαλίσουμε καλύτερο και πιο σταθερό πότισμα των φυτών και παράλληλα να αποδεσμεύσουμε αρκετό προσωπικό χρόνο. Στο πλαίσιο της καλής εγκατάστασης του αυτόματου ποτίσματος, είναι απαραίτητο να καθορίσουμε την διάρκεια ποτίσματος και πόσο νερό θέλουν τα φυτά καθώς και τη συχνότητα ποτίσματος, δηλαδή κάθε πότε ποτίζουμε τα φυτά του κήπου μας.
4. Βάζουμε κατάλληλο λίπασμα στα φυτά μας
Τα φυτά μας, είτε πρόκειται για λαχανικά είτε για λουλούδια, μέσα στον Μάϊο, έχουν την υψηλότερη δραστηριότητα όλου του χρόνου και φωτοσυνθέτουν σε πιο έντονους ρυθμούς. Είναι σημαντική, λοιπόν, η ανάγκη για απορρόφηση θρεπτικών συστατικών από τα φυτά στο πλαίσιο μας ολοκληρωμένης λίπανσης στον κήπο. Προσδιορίζουμε πρώτα τις ανάγκες των φυτών μας σε λίπανση και προσθέτουμε το κατάλληλο λίπασμα, κατά περίπτωση. Ενσωματώνουμε βιολογικά λιπάσματα πλούσια σε άζωτο και φώσφορο στα λαχανικά και στα καρποφόρα δέντρα που έχουν φυτευτεί πρόσφατα για να ενισχυθεί το ριζικό τους σύστημα και η αρχική ανάπτυξη. Είναι σημαντικό να προσθέτουμε στο έδαφος κομπόστ και κοπριά για να βελτιώσουμε το χώμα και τις ιδιότητες του ενσωματώνοντας πολύτιμη οργανική ουσία και θρεπτικά στοιχεία. Σε λαχανικά και καρποφόρα δέντρα που έχουν σχηματιστεί ο καρπός, προσθέτουμε βιολογικό λίπασμα πλούσιο σε κάλιο για να γεμίσουν και να γλυκάνουν οι καρποί. Για τα καλλωπιστικά φυτά του κήπου και του μπαλκονιού μας, επιλέγουμε υγρά ή υδατοδιαλυτά λιπάσματα, ενισχυμένα με μαγνήσιο και σίδηρο για να μας χαρίσουν πλούσια βλάστηση και ανθοφορία.
5. Προστατεύουμε τα φυτά από έντομα και ασθένειες
Αυτή την εποχή, είναι σημαντικό να ελέγχουμε τα φυτά μας μήπως εμφανίζουν προσβολές από ασθένειες και έντομα. Κοιτάζουμε στις τριανταφυλλιές, τις γαρυφαλλιές και τα άλλα καλλωπιστικά φυτά μήπως βρούμε συμπτώματα από μυκητολογικές ασθένειες όπως ωίδιο, μελανή κηλίδωση και σκωρίαση. Επίσης, θα πρέπει να ερευνήσουμε τα φυτά του κήπου μας μήπως παρατηρήσουμε τα έντομα της μελίγκρας (αφίδες) και του αλευρώδη, τις βρωμούσες και τον τετράνυχο να προσβάλλουν κηπευτικά, καλλωπιστικά φυτά και καρποφόρα δέντρα. Εξετάζουμε με προσοχή τα λαχανικά μας για πιθανή εμφάνιση τούτα (Tuta) στις ντοματιές. Για την αντιμετώπιση των εντόμων και των ασθενειών, προμηθευόμαστε βιολογικά σκευάσματα από γεωπονικά καταστήματα όπως το θειάφι, ο χαλκός, η θειοχαλκίνη, ο βάκιλος Θουριγγίας, η φυσική πυρεθρίνη, οι σάπωνες αλάτων καλίου και ο θερινός πολτός. Εναλλακτικά, μπορούμε να αξιοποιήσουμε σπιτικά υλικά και να φτιάξουμε συνταγές προστασίας φυτών με φυσικά υλικά χρησιμοποιώντας πράσινο σαπούνι, μαγειρική σόδα, πιπέρι καγιέν, ξύδι, γάλα και τσουκνίδα για την προληπτική αντιμετώπιση εντόμων και ασθενειών.
6. Ενισχύουμε την καρπόδεση των φυτών
Μέσα στον Μάιο, γίνεται το δέσιμο των καρπών σε πολλά καρποφόρα δέντρα. Μπορούμε να βελτιώσουμε σημαντικά την καρπόδεση αρκετών καρποφόρων δέντρων με τη χρήση των κατάλληλων καρποδετικών σκευασμάτων και βιοδιεγερτών για να πετύχουμε σημαντική αύξηση της παραγωγής. Οι βιοδιεγέρτες είναι ένας κατάλληλος συνδυασμός θρεπτικών στοιχείων, ιχνοστοιχείων και βιταμινών που χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση της ανάπτυξη των φυτών, τη βελτίωση της καρπόδεσης και τον καλύτερο σχηματισμό καρπών. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τους βιοδιεγέρτες αυτή την εποχή σε αρκετές καλλιέργειες καρποφόρων δέντρων όπως στην καλλιέργεια της ελιάς, την καλλιέργεια της ροδακινιάς, την καλλιέργεια της βερικοκιάς, την καλλιέργεια της μηλιάς, την καλλιέργεια της αχλαδιάς, την καλλιέργεια της κερασιάς, την καλλιέργεια της λεμονιάς. Επίσης, τα καρποδετικά σκευάσματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην καλλιέργεια της πορτοκαλιάς, σε καλλιέργεια αμπελιού, καθώς και σε κηπευτικά όπως σε καλλιέργεια ντομάτας, καλλιέργεια πιπεριάς, καλλιέργεια αγγουριού, καλλιέργεια κολοκυθιού και καλλιέργεια φράουλας.
7. Φροντίζουμε το αμπέλι και την κληματαριά μας
Το αμπέλι και η κρεβατίνα, μέσα στο Μάιο, έχουν σημαντικές απαιτήσεις καλλιεργητικών εργασιών για να μας δώσουν καλή καρποφορία και πλούσια παραγωγή. Αυτή την εποχή, είναι απαραίτητο να κάνουμε βλαστολόγημα και κορφολόγημα του αμπελιού για να ελέγξουμε την έντονη ανάπτυξη εξισορροπώντας την βλάστηση και την καρποφορία του. Παράλληλα, με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργήσουμε καλύτερες συνθήκες αερισμού και ηλιοφάνειας για τα αμπέλια μας. Παράλληλα, προστατεύουμε από τον περονόσπορο του αμπελιού και το ωίδιο του αμπελιού, τις σημαντικότερες μυκητολογικές ασθένειες που προσβάλλουν το φύλλωµα και τα σταφύλια και προκαλούν μείωση και υποβάθμιση της παραγωγής. Για την αντιμετώπιση τους με οικολογικό τρόπο, πραγματοποιούμε ψεκασμούς με σκευάσματα βρέξιμου χαλκού και βρέξιμου θειαφιού ή σκονίζουμε με θειοχαλκίνη και θειάφι πάντα σε θερμοκρασίες μικρότερες των 30°C για να αποφύγουμε τον κίνδυνο εγκαυμάτων στα φύλλα και στους μικρούς καρπούς.

ΙΟΥΝΙΟΣ

Ιούνιος, ο έκτος μήνας του χρόνου, το καλοκαίρι μόλις ξεκίνησε και ο κήπος μας στα καλύτερα του. Τα λαχανικά, τα αρωματικά φυτά και τα καρποφόρα δέντρα εμφανίζουν ζωηρή βλάστηση και πλούσια καρποφορία και εμείς θα πρέπει να είμαστε δίπλα τους για να τα φροντίσουμε. Ας βγούμε λοιπόν αυτή την εποχή στον κήπο ή στο μπαλκόνι του σπιτιού μας, να κάνουμε τις κηπουρικές μας εργασίες απολαμβάνοντας το αγαπημένο μας χόμπι. Κάποιοι από εμάς, θα ξυπνήσουν νωρίς το πρωί για να φροντίσουν τα φυτά τους ενώ κάποιοι άλλοι θα ασχοληθούν με τον κήπο τους το σούρουπο καθώς δύει ο ήλιος. Ο Ιούνιος είναι σημαντικός μήνας για την φροντίδα των φυτών μας καθώς θα πρέπει να ασχοληθούμε με την όψιμη φύτευση λαχανικών, με την συγκομιδή φρέσκων φρούτων και λαχανικών αλλά και τη συλλογή και αποξήρανση των αρωματικών φυτών και μυρωδικών μας. Επίσης, αυτό το μήνα, είναι απαραίτητο να πάρουμε τα κατάλληλα οικολογικά και βιολογικά μέτρα για την προστασία των κηπευτικών μας από έντομα και τον τετράνυχο, την προστασία του αμπελιού και την αντιμετώπισης του δάκου της ελιάς. Προμηθευόμαστε λοιπόν τα κατάλληλα εργαλεία και εξοπλισμό, γάντια, τσάπες, φτυαράκια, σκαλιστήρια και ξεκινάμε τις απαραίτητες εργασίες του κήπου, μέσα στον Ιούνιο. Παίρνουμε μαζί την οικογένεια μας και τους φίλους μας να βοηθήσουν καθώς τις όμορφες στιγμές της κηπουρικής πρέπει να τις μοιραζόμαστε. Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά πως να φροντίσουμε τα φυτά στον κήπο και στο μπαλκόνι μας μέσα στον Ιούνιο για να προγραμματίσουμε τις εργασίες που απαιτούνται ώστε να απολαύσουμε έναν υπέροχο κήπο.
1. Φυτεύουμε καλοκαιρινά κηπευτικά στον λαχανόκηπο
Μέσα στον Ιούνιο, είναι η κατάλληλη εποχή για όψιμη φύτευση του λαχανόκηπου μας, καθώς όσο προχωράει το καλοκαίρι η φύτευση γίνεται πιο δύσκολη λόγω υψηλών θερμοκρασιών. Μπορούμε να ξεκινήσουμε όψιμα καλλιέργεια ντομάτας, καλλιέργεια πιπεριάς, καλλιέργεια μελιτζάνας, καλλιέργεια αγγουριού, καλλιέργεια κολοκυθιού, καλλιέργεια καλαμποκιού, καλλιέργεια πεπονιού, καλλιέργεια καρπουζιού, καλλιέργεια φασολιού και καλλιέργεια μπάμιας. Αυτό το μήνα, μπορούμε να δοκιμάσουμε και τη καλλιέργεια γλυκοπατάτας που φυτεύεται στις αρχές καλοκαιριού και χρειάζεται 4-5 μήνες για συγκομιδή. Η γλυκοπατάτα είναι διαφορετικό είδος από την πατάτα, πολύ νόστιμη και με μεγάλη διατροφική αξία. Θα πρέπει να είμαστε αρκετά προσεκτικοί ώστε να κάνουμε την φύτευση των λαχανικών στις κατάλληλες αποστάσεις φύτευσης, αποφεύγοντας τις πυκνές φυτεύσεις που δημιουργούν συνθήκες κακού αερισμού και ανάπτυξης ασθενειών.
2. Απολαμβάνουμε φρέσκα λαχανικά και φρούτα εποχής
Έρχεται ο καιρός για την πρώτη μας καλοκαιρινή συγκομιδή καθώς μέσα στον Ιούνιο, συγκομίζουμε πολλά λαχανικά του κήπου μας, όπως ντομάτα, ντοματίνια, κρεμμύδι, πιπεριά, αγγούρι για να φτιάξουμε υπέροχες καλοκαιρινές σαλάτες. Επίσης, συγκομίζουμε για τα μαγειρέματα μας για να χρησιμοποιήσουμε στις συνταγές μας, κολοκύθια, μελιτζάνες, πιπεριές, πατάτες και βλίτα. Ξεχωριστή θέση στο τραπέζι μας, θα έχουν και τα πρώτα καλαμπόκια που θα βράσουμε και θα απολαύσουμε. Τι θα λέγατε να συγκομίσουμε και λαχταριστά φρούτα για να φτιάξουμε υπέροχες φρουτοσαλάτες. Θα ξεκινήσουνε από τις ζουμερές φράουλες, τα πρώτα αρωματικά πεπόνια και τα πρώτα γλυκά καρπούζια. Από τα καρποφόρα δέντρα του κήπου μας, συγκομίζουμε αρκετά φρούτα όπως βερίκοκα, ροδάκινα, νεκταρίνια και αχλάδια.
3. Μαζεύουμε και αποξηραίνουμε αρωματικά φυτά
Μέσα στον Ιούνιο, ξεκινά η συλλογή αρωματικών φυτών, όπως η ρίγανη, η ματζουράνα, το δίκταμο, το δεντρολίβανο, η λεβάντα, το φασκόμηλο και το θυμάρι, τα οποία καλλιεργούμε για να τα βάλουμε ως καρύκευμα στις σαλάτες και τα φαγητά μας ή να τα κάνουμε ρόφημα. H συλλογή των φύλλων, των βλαστών και των λουλουδιών των αρωματικών φυτών πρέπει να γίνεται ηλιόλουστες μέρες μόλις αρχίζουν να ανοίγουν τα άνθη, καθώς σε αυτό το στάδιο έχουν πλούσια περιεκτικότητα σε αιθέρια έλαια. Αφού τα συγκομίσουμε, προχωράμε στην αποξήρανση των αρωματικών φυτών. Δένουμε τα αρωματικά και μυρωδικά σε ματσάκια και τα κρεμάμε τα ανάποδα σε σκιερό μέρος για να ξεραθούν. Μετά από λίγες μέρες, αφού αποξηραθούν, τα βάζουμε σε αεροστεγή βάζα και τα φυλάμε στα ντουλάπια μας.
4. Ξεκινάμε την καταπολέμηση του δάκου της ελιάς
Μέσα στον Ιούνιο, ξεκινά η προστασία από το δάκο, τον σημαντικότερο εντομολογικό εχθρό της ελιάς που αποτελεί μεγάλο πονοκέφαλο για όλους τους καλλιεργητές στον ελληνικό χώρο τόσο για τις ελαιοποιήσιμες ποικιλίες ελιάς όσο και για τις επιτραπέζιες ποικιλίες. Η οικολογική καταπολέμηση του δάκου της ελιάς απαιτεί τόσο την προσεκτική παρακολούθηση της εξέλιξης του πληθυσμού του δάκου, καθώς και την χρήση συνδυασμού μεθόδων οικολογικής αντιμετώπισης για να περιορίσουμε την ένταση της προσβολής και τη ζημιά που κάνει στον καρπό της ελιάς. Οι βασικότερες μέθοδοι βιολογικής αντιμετώπισης του δάκου είναι οι παγίδες μαζικής παγίδευσης, οι δολωματικοί ψεκασμοί με εγκεκριμένα οικολογικά σκευάσματα και οι καθολικοί ψεκασμοί της φυλλικής επιφάνειας της ελιάς με καολίνη.
5. Φροντίζουμε τα φυτά εσωτερικού χώρου
Καθώς ανεβαίνουν οι θερμοκρασίες μέσα στον Ιούνιο, τα φυτά εσωτερικού χώρου που έχουμε μέσα στο σπίτι και στο γραφείο χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή. Η ορχιδέα, το ανθούριο, η κέντια, ο ζαμιοκούλκας, και ο φίκος μπέντζαμιν και τόσα άλλα φυτά εσωτερικού χώρου χρειάζονται δροσερό περιβάλλον και αυξημένη σχετική υγρασία. Φροντίζουμε λοιπόν να ανοίγουμε πιο συχνά τις πόρτες του σπιτιού για να αερίζεται και να δροσίζεται ο χώρος. Ελέγχουμε συχνότερα το χώμα της γλάστρας και ποτίζουμε πιο συχνά για να μην δημιουργηθεί πρόβλημα στα φυτά και μείνουν απότιστα. Καθαρίζουμε τα φύλλα των καλλωπιστικών φυτών από τη σκόνη με ένα βρεγμένο πανάκι και ψεκάζουμε το φύλλωμα των φυτών με απεσταγμένο νερό για να δημιουργήσουμε πιο δροσερό περιβάλλον αυξάνοντας τη σχετική υγρασία. Τέλος, παρατηρούμε προσεκτικά το φύλλωμα των φυτών εσωτερικού χώρου για εμφάνιση εντόμων όπως η μελίγκρα, ο αλευρώδης και η βαμβακάδα λόγω της αύξησης των θερμοκρασιών σε συνδυασμό με συνθήκες κακού αερισμού ώστε να το αντιμετωπίσουμε έγκαιρα.
6. Προστατεύουμε τα φυτά από έντομα και ασθένειες
Αυτή την εποχή, μέσα στο μήνα Ιούνιο, η άνοδος της θερμοκρασίας ευνοεί την εμφάνιση προσβολής από αρκετά έντομα και από τον τετράνυχο που κάνουν σημαντικές ζημίες τόσο στα λαχανικά μας όσο και στα καλλωπιστικά φυτά μας. Στο λαχανόκηπο, πρέπει να εξετάζουμε προσεκτικά τα φύλλα, τόσο στην πάνω επιφάνεια όσο και στην κάτω μήπως δούμε προσβολές από τα χαρακτηριστικά έντομα της μελίγκρας (αφίδες) και του αλευρώδη που προσβάλλει την αγγουριά, την κολοκυθιά, την πεπονιά και την καρπουζιά. Επίσης, θα πρέπει να είμαστε σε επαγρύπνηση για να καταπολεμήσουμε τις βρωμούσες που προσβάλλουν κυρίως τις ντομάτες, τις πιπεριές, τα φασόλια και το καλαμπόκι και υποβαθμίζουν την ποιότητα των παραγόμενων καρπών. Επιπλέον, είναι αναγκαία η αντιμετώπιση της τούτα (Tuta sp.) στις ντοματιές που δημιουργεί τρύπες στους καρπούς της ντομάτας. Προστατεύουμε τα λαχανικά μας, από το τετράνυχο και τα έντομα, χρησιμοποιώντας προληπτικά θειάφι γύρω από τη ρίζα των φυτών και πάνω στα φύλλα καθώς και βιολογικά σκευάσματα που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα όπως βάκιλο Θουριγγίας, φυσική πυρεθρίνη και άλατα καλίου.
7. Φροντίζουμε και προστατεύουμε το αμπέλι
Συνεχίζουμε και αυτό το μήνα, τον Ιούνιο, να φροντίζουμε το αμπέλι μας και την αγαπημένη μας κρεβατίνα που κάθε χρόνο μας χαρίζει λαχταριστά σταφύλια. Αυτή η περίοδος θέλει αρκετή προσοχή και πρέπει να προστατεύσουμε την καλλιέργεια του αμπελιού από μυκητολογικές ασθένειες, και από εντομολογικές προσβολές έτσι ώστε να εξασφαλίσουμε μια καλή παραγωγή και τη φετινή χρονιά. Συγκεκριμένα, παίρνουμε προληπτικά μέτρα προστασίας για το ωίδιο του αμπελιού που προσβάλλει φύλλα και σταφύλια του αμπελιού. Συγκεκριμένα, πραγματοποιούμε ψεκασμούς με οικολογικό σκεύασμα βρέξιμου θειαφιού ή σκονίζουμε τον αμπελώνα μας με θειάφι. Επίσης, είναι αναγκαία η καταπολέμηση της ευδεμίδας, του σημαντικότερου εντομολογικού έχθρού που προσβάλλει τα σταφύλια, μέσα στο καλοκαίρι. Για να αντιμετωπίσουμε οικολογικά την ευδεμίδα, απαιτείται σκόνισμα ή ψεκασμός με βιολογικό σκεύασμα βακίλου Θουριγγίας. Εναλλακτικά μπορούμε να ψεκάσουμε το αμπέλι και την κρεβατίνα με θερινό πολτό σε συνδυασμό με φυσικό πύρεθρο.

ΙΟΥΛΙΟΣ

Ιούλιος, ο έβδομος μήνας του χρόνου, και βρισκόμαστε πλέον στην καρδιά του καλοκαιριού! Υψηλές θερμοκρασίες, καύσωνας και ζεστοί άνεμοι που δυσκολεύουν την ανάπτυξη και την ανθοφορία των φυτών. Βέβαια, αυτές οι συνθήκες συντελούν στην ωρίμανση και την συγκομιδή πολλών αγαπημένων φρούτων και λαχανικών. Κατάλληλη περίοδος ο Ιούλιος για να κάνουμε τις τελευταίες φυτεύσεις για όψιμα καλοκαιρινά κηπευτικά και παράλληλα ετοιμαζόμαστε για τη σπορά φθινοπωρινών λαχανικών. Η ζέστη του καλοκαιριού απαιτεί καθημερινή φροντίδα και η εγκατάσταση αυτόματου ποτίσματος αποτελεί μία πρακτική λύση για το τακτικό πότισμα των φυτών. Αυτό τον μήνα, προστατεύσουμε τον κήπο μας από τα έντομα και από τον δυνατό ήλιο, ενώ ιδιαίτερη φροντίδα χρειάζεται να δείξουμε και στα καλλωπιστικά φυτά μας. Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά τι εργασίες μας περιμένουν στον κήπο μας μέσα στον Ιούλιο για να τις προγραμματίσουμε κατάλληλα και να απολαύσουμε υγιή και ζωντανά φυτά.
1. Φυτεύουμε καλοκαιρινά λαχανικά και ετοιμάζουμε σπορείο για το φθινόπωρο
Η σταδιακή φύτευση και καλλιέργεια κηπευτικών μας δίνει συγκομιδή καθόλη τη διάρκεια του χρόνου, ώστε να μην ξεμένουμε ποτέ από φρέσκα λαχανικά και πρώτες ύλες για την κουζίνα μας. Μέσα στον Ιούλιο, μπορούμε να φυτέψουμε όψιμα καλοκαιρινά λαχανικά όπως ντομάτα, πιπεριά, μελιτζάνα, αγγούρι, κολοκύθι και φασόλια για να έχουμε παραγωγή καρπών στις αρχές του φθινοπώρου. Αυτή την περίοδο πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να φυτεύουμε τα λαχανικά μας κατά το σούρουπο, ώστε τα νέα φυτά μας να μη ζοριστούν λόγω της έντονης ζέστης και του καυτού μεσημεριανού ήλιου. Σε νότιες περιοχές της χώρας, όπου ο χειμώνας είναι ήπιος, χωρίς έντονη παγωνιά και χαμηλές θερμοκρασίες, η παραγωγή των όψιμων φυτεύσεων των όψιμων καλοκαιρινών λαχανικών μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τους χειμερινούς μήνες. Επίσης, μέσα στον Ιούλιο, ξεκινάμε τη δημιουργία σπορείου για φθινοπωρινά λαχανικά με τις αγαπημένες μας ποικιλίες. Προμηθευόμαστε κατάλληλο φυτόχωμα για σπορά λαχανικών και ετοιμάζουμε σπορείο για φθινοπωρινά λαχανικά όπως το λάχανο, μπρόκολο και το κουνουπίδι. Προτιμούμε σπόρους από τοπικές αποδοτικές ποικιλίες με ποιοτικά χαρακτηριστικά που να έχουν καλή προσαρμογή στις εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής μας. Τα λαχανικά στο σπορείο μας θα είναι έτοιμα στις αρχές του φθινοπώρου για να τα μεταφυτεύσουμε στον κήπο μας ή σε γλάστρες στο μπαλκόνι.
2. Απολαμβάνουμε φρέσκα λαχανικά και φρούτα εποχής
Μέσα στον Ιούλιο, θα απολαύσουμε και μεγάλη ποικιλία από αγαπημένα φρούτα. Από το λαχανόκηπο μας, θα γευτούμε και υπέροχες λαχταριστές φράουλες, αρωματικά πεπόνια και δροσιστικά καρπούζια. Από την κρεβατίνα, συγκομίζουμε πρώιμες επιτραπέζιες ποικιλίες σταφυλιού, όπως την υπέροχη λευκόκαρπη Σουλτανίνα και την μαύρη ποικιλία σταφυλιού την Αττική που έχουν ξεχωριστή γεύση. Αυτή την εποχή τα καρποφόρα δέντρα του κήπου μας δίνουν υπέροχα καλοκαιρινά φρούτα όπως βερίκοκα, ροδάκινα, νεκταρίνια, αχλάδια, κεράσια και πρώιμα σύκα απολαμβάνοντας μία πανδαισία γεύσεων και αρωμάτων.
3. Προστατεύμε τα λαχανικά από έντομα και ασθένειες
Ο Ιούλιος και οι υψηλές θερμοκρασίες φέρνουν έξαρση σε προσβολές από έντομα και πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή για να ελέγχουμε τα φυτά μας. Αρχικά για την αντιμετώπιση του τετράνυχου, που προσβάλλει τα περισσότερα λαχανικά του κήπου μας και ευνοείται από το ζεστό και ξηρό καιρό την περίοδο του καλοκαιριού. Χαρακτηριστικό σημάδι της προσβολής από τετράνυχο είναι οι μετάξινοι αραχνοειδείς ιστοί που σχηματίζονται στα προσβεβλημένα μέρη των ανθέων και των φύλλων. Επίσης, ψάχνουμε στα φύλλα της αγγουριάς, της κολοκυθιάς, του πεπονιού και του καρπουζιού, μήπως κολλάνε, καθώς αυτό είναι σύμπτωμα ότι υπάρχει το έντομο της μελίγκρας και του αλευρώδη που εξασθενούν τα φυτά. Αν δούμε άσπρισμα πάνω στα φύλλα, σαν αλεύρι, είναι σίγουρο ότι έχουν προσβληθεί από την ασθένεια του ωιδίου. Οι μικρές τρύπες στους καρπούς της ντομάτας είναι ένδειξη προσβολής από τούτα, το έντομο που προκαλεί σημαντικές ζημιές στην καλλιέργεια της ντομάτας. Και τέλος, ένα άλλο πρόβλημα στον λαχανόκηπο και στις ντομάτες την περίοδο του καλοκαιριού είναι οι βρωμούσες, που προκαλούν κίτρινα στίγματα εξωτερικά του καρπού και φελλώδεις περιοχές στο εσωτερικό του με αποτέλεσμα να μην ωριμάζουν καλά οι καρποί και να μην τρώγονται. Για να προστατέψουμε τα φυτά μας από έντομα και ασθένειες, προμηθεύομαστε διάφορα οικολογικά σκευάσματα που είναι εγκεκριμένα για να χρησιμοποιηθούν σε βιολογική καλλιέργεια όπως το θειάφι, η θειοχαλκίνη, ο βάκιλος Θουριγγίας, η φυσική πυρεθρίνη και τα άλατα καλίου. Εναλλακτικά, σε περιπτώσεις ήπιας προσβολής και σε προληπτικό επίπεδο, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σπιτικά υλικά για να φτιάξουμε αυτοσχέδια οικολογικά σκευάσματα με πράσινο σαπούνι, μαγειρική σόδα και πιπέρι καγιέν.
4. Φροντίζουμε και περιποιούμαστε τα καλλωπιστικά φυτά
Μία από τις πιο κρίσιμες περιόδους για τα λουλούδια των καλλωπιστικών φυτών του κήπου μας είναι ο μήνας Ιούλιος και γι’ αυτό απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή. Λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και των συνθήκων καύσωνα πολλά λουλούδια αγαπημένων φυτών, ετήσιων όπως η πετούνια, η σερφίνια, ο πανσές, ο κατιφές, το σκυλάκι και η ζίνια, ή πολυετών όπως η τριανταφυλλιά, η γαρυφαλλιά, η ορτανσία, η γαρδένια, ο ιβίσκος και η καμέλια αρχίζουν να μαραίνονται και σταδιακά να ξεραίνονται. Αυτή την περίοδο, φροντίζουμε να αφαιρούμε τα ξεραμένα φύλλα και τα αποξηραμένα άνθη από τα καλλωπιστικά φυτά με ιδιαίτερη επιμέλεια. Με αυτόν τον τρόπο, καταφέρνουμε να ενισχύσουμε σημαντικά τη βλάστηση των φυτών και να προκαλέσουμε νέα πλούσια και παρατεταμένη ανθοφορία. Αφού αφαιρέσουμε τα ξεραμένα φύλλα και άνθη των καλλωπιστικών φυτών, είναι σημαντικό να τα ψεκάζουμε με διάλυμα θερινού πολτού για προστασία από έντομα και ειδικά τη βαμβακάδα, τη μελίγκρα και τον αλευρώδη. Για να απολαύσουμε ξανά πολλά υπέροχα λουλούδια στα τέλη του καλοκαιριού, αλλά και μία όψιμη ανθοφορία μέσα στο φθινόπωρο, προσθέτουμε πλήρες υδατοδιαλυτό λίπασμα πλούσιο σε κάλιο και φώσφορο.
5. Ποτίζουμε σωστά όλα τα φυτά στον κήπο και σε γλάστρες
Λόγω των ξηροθερμικών συνθηκών που επικρατούν αυτή την εποχή, τα φυτά μας χρειάζονται πολύ συχνά και άφθονα ποτίσματα, για να αντιμετωπίσουν τις υψηλές θερμοκρασίες. Προτιμούμε να ποτίζουμε τα λαχανικά μας ανά σταθερά χρονικά διαστήματα για να αποφύγουμε διάφορα προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν, όπως πτώση φύλλων και ανθέων, καθώς επίσης σκασίματα καρπών όπως το μαύρισμα στο κάτω μέρος των καρπών σε ντομάτες και πιπεριές. Προτιμούμε να ποτίζουμε νωρίς το πρωί τα φυτά μας ή κατά το σούρουπο και αποφεύγουμε το πότισμα και τη διαβροχή των φύλλων κατά τις μεσημεριανές ώρες. Πρέπει να προσέξουμε και το υπερβολικό πότισμα των λαχανικών που μπορεί να συντελέσει σε ανάπτυξη μυκητολογικών ασθενειών, σάπισμα στις ρίζες των φυτών, μειωμένη ανάπτυξη και παραγωγή. Πριν φύγουμε για καλοκαιρινές διακοπές, μεριμνούμε για το πότισμα του κήπου μας. Αν δεν υπάρχει καλός γείτονας, φίλος ή συγγενής για να ποτίσει τα φυτά μας όσο θα λείπουμε, είναι κάτι παραπάνω από αναγκαίο να εγκαταστήσουμε αυτόματο πότισμα με προγραμματιστή και σύστημα άρδευσης με σταγόνες στον κήπο μας και στις γλάστρες του μπαλκονιού μας για να μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε σωστό πότισμα τις μέρες που θα λείπουμε.
6. Προστατεύουμε τα φυτά από τον έντονο ήλιο και τον καύσωνα
Ο ήλιος είναι πολύ έντονος και καυτός τον μήνα Ιούλιο, ειδικά τις μεσημεριανές ώρες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να προκαλούνται εκτεταμένα εγκαύματα και ξηράνσεις στο φύλλωμα των λαχανικών, των καρποφόρων δέντρων και των καλλωπιστικών φυτών. Μία βασική επιλογή για την προστασία των λαχανικών, καθώς και των καλλωπιστικών φυτών, είναι η τοποθέτηση ειδικού διχτυού ηλιοπροστασίας πάνω από τα φυτά. Με αυτό τον τρόπο δημιουργούμε ένα δικτυοκήπιο, κάτι που προστατεύει σημαντικά την βλάστηση και την καρποφορία των φυτών μας από τις δυνατές ακτίνες του ήλιου. Εναλλακτικά, ο ψεκασμός του φυλλώματος με ζεόλιθο, καολίνη ή με εκχύλισμα φυκιών βοηθά στην προστασία των φυτών σε συνθήκες καύσωνα, έντονου μεσημεριανού ήλιου και υψηλών θερμοκρασιών. Επίσης, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Ιούλιος είναι ένας επικίνδυνος μήνας για πρόκληση πυρκαγιάς και είναι απαραίτητο να κάνουμε και κάποιες εργασίες για να προστατεύσουμε τον κήπο μας από την φωτιά. Συγκεκριμένα, είναι σημαντικό να πάρουμε μία σειρά από προληπτικά μέτρα καθαρίζοντας έγκαιρα τα ξερά χόρτα του κήπου. Επιπλέον, κλαδεύουμε ξερά κλαδιά από τα δέντρα και τα απομακρύνουμε άμεσα για να μην αποτελέσουν εύφλεκτη πρώτη ύλη σε περίπτωση πυρκαγιάς.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Aύγουστος, ο πιο ζεστός μήνας του καλοκαιριού με υψηλές θερμοκρασίες και καύσωνα! Αποτελεί περίοδος ξεκούρασης και διακοπών και μας δίνει μία εξαιρετική ευκαιρία να χαρούμε περισσότερο τον κήπο μας. Μέσα στον Αύγουστο συγκομίζουμε και απολαμβάνουμε πεντανόστιμα καλοκαιρινά φρούτα και ολόφρεσκα λαχανικά. Κι επειδή ο κήπος μας δεν γνωρίζει από διακοπές θα χρειαστεί αρκετή φροντίδα αυτό το μήνα. Αρχικά, είναι απαραίτητο να προστατέψουμε τα φυτά μας από τη ζέστη και τον καύσωνα και γι’ αυτό ποτίζουμε τακτικά για να τα διατηρήσουμε δροσερά και με πλούσια ανάπτυξη. Παράλληλα, πραγματοποιούμε τις τελευταίες φυτεύσεις καλοκαιρινών κηπευτικών και ξεκινάμε τη φύτευση την πρώιμη φύτευση φθινοπωρινών λαχανικών. Μέσα στον Αύγουστο, κάνουμε ελαφρύ κλάδεμα στα λουλούδια του κήπου και του μπαλκονιού μας για να τα ανανεώσουμε και να τα βοηθήσουμε να μας δώσουν νέα ανθοφορία μέσα στο φθινόπωρο. Κι αν έχουμε σκοπό να φύγουμε από το σπίτι για μερικές μέρες, εξασφαλίζουμε στα φυτά μας να έχουν αυτόματο πότισμα ή τη φροντίδα από κάποιο φίλο ή συγγενή όσο θα λείπουμε. Και να μην ξεχνάμε ότι λόγω των υψηλών θερμοκρασιών του Αυγούστου, βγαίνουμε στον κήπο μας νωρίς το πρωί ή κατά το σούρουπο για να μην ταλαιπωρηθούμε. Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά τις εργασίες που χρειάζεται ο κήπος τον Αύγουστο για να κάνουμε τον απαιτούμενο προγραμματισμό και να απολαύσουμε υπέροχα φυτά και λουλούδια.
1. Φυτεύουμε τα όψιμα καλοκαιρινά λαχανικά και τα πρώτα φθινοπωρινά
Την περίοδο του Αυγούστου, ανάλογα την περιοχή στην οποία καλλιεργούμε, μπορούμε να κάνουμε αρκετές φυτεύσεις λαχανικών, τα οποία θα συγκομίσουμε στα τέλη του φθινοπώρου ή στις αρχές του χειμώνα. Κατά την φύτευση των λαχανικών, είναι σημαντικό να ενσωματώνουμε στο χώμα κοπριά, κομπόστ και βιολογικό λίπασμα για να εμπλουτίζουμε το έδαφος με οργανική ουσία και θρεπτικά συστατικά. Μέσα στον Αύγουστο, μπορούμε να συνεχίσουμε την όψιμη φύτευση καλοκαιρινών λαχανικών όπως την καλλιέργεια του κολοκυθιού, την καλλιέργεια του αγγουριού και την καλλιέργεια του φασολιού που μας δίνουν γρήγορα παραγωγή μέσα στο φθινόπωρο. Στις νότιες περιοχές τις χώρας μας, από τα τέλη Αυγούστου γίνεται φύτευση πατάτας που συγκομίζεται τον Δεκέμβριο. Μέσα στον Αύγουστο, ειδικά στις βορειότερες περιοχές της χώρας, αλλά και στις πιο ορεινές, ξεκινάμε την πρώιμη φύτευση φθινοπωρινών κηπευτικών για την καλλιέργεια του λάχανου, την καλλιέργεια του μπρόκολου, την καλλιέργεια του κουνουπιδιού, την καλλιέργεια του σέλινου, την καλλιέργεια του πράσου, την καλλιέργεια του παντζαριού και την καλλιέργεια του καρότου.
2. Απολαμβάνουμε καλοκαιρινά φρούτα εποχής και φρέσκα λαχανικά
Μέσα στον Αύγουστο, έχουμε υψηλή παραγωγή από τα λαχανικά που φυτέψαμε την άνοιξη, όπως ντομάτα, ντοματίνια, κρεμμύδι, πιπεριά, αγγούρι,, κολοκύθια, μελιτζάνες, πατάτες, βλίτα, φασόλια και καλομπόκια. Επίσης, από το λαχανόκηπο μας αυτή την εποχή συγκομίζουμε και πολύ νόστιμα φρούτα όπως γλυκές φράουλες, αρωματικά πεπόνια και δροσιστικά καρπούζια. Μέσα στον Αύγουστο, συγκομίζουμε αρκετές επιτραπέζιες πρώιμες ποικιλίες αμπελιού, λευκές ή κόκκινες, όπως τη Σουλτανίνα, τη Σουπέριορ και το Κάρντιναλ. Από τα καρποφόρα δέντρα του κήπου μας, συλλέγουμε πεντανόστιμα καλοκαιρινά φρούτα όπως φραγκόσυκα, δαμάσκηνα, ροδάκινα, αχλάδια και σύκα. Είναι σημαντικό, η συγκομιδή των φρούτων και των λαχανικών να γίνεται νωρίς το πρωί για να είναι πιο δροσερά. Για να συντηρηθούν καλύτερα και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, αφού τα συλλέξουμε τα βάζουμε άμεσα στο ψυγείο.
3. Φροντίζουμε και κλαδεύουμε ελαφρά τα καλλωπιστικά φυτά
Την περίοδο του Αυγούστου, κάνουμε ένα πολύ ελαφρύ κλάδεμα στα καλλωπιστικά φυτά, απομακρύνοντας ξερά άνθη και βλαστούς. Αυτό το καθάρισμα βοηθά πολύ τα φυτά, καθώς τα δυναμώνει για να μας δώσουν νέα βλάστηση και πλούσια ανθοφορία μέσα στο φθινόπωρο. Αποφεύγουμε να βάζουμε λίπασμα στα φυτά λόγω καύσωνα και υψηλών θερμοκρασιών. Ειδικά αυτή την περίοδο, η προσθήκη λιπάσματος αζώτου ή κοπριάς μπορεί να προκαλέσει σοβαρά εγκαύματα και ξηράνσεις στο φύλλωμα και στα λουλούδια. Μέσα στον Αύγουστο, είναι σημαντικό να ενισχύουμε τα φυτά του κήπου μας αλλά και αυτά που έχουμε σε γλάστρα με υδατοδιαλυτό εκχύλισμα φυκιών για να τα τονώσουμε ώστε να αντιμετωπίσουν τον καύσωνα και τις υψηλές θερμοκρασίες.
4. Ποτίζουμε συχνότερα τα φυτά για να αντέξουν στη ζέστη και στον καύσωνα
Ο μήνας Αύγουστος, απαιτεί τακτικά και πλούσια ποτίσματα λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που έχουν να αντιμετωπίζουν τα φυτά και να μην έχουμε φαινόμενα θερμοπληξίας. Οπωσδήποτε, αυτή την περίοδο ποτίζουμε κάθε 2-3 μέρες τα φυτά του λαχανόκηπου και τα καρποφόρα δέντρα μας. Βέβαια, πρέπει να προσέξουμε γιατί σε κάποιες περιπτώσεις το υπερβολικό πότισμα μπορεί να σαπίσει τα φυτά μας λόγω ανάπτυξης μυκητολογικών ασθενειών της ρίζας. άντως, πριν φύγουμε για διακοπές, δοκιμάζουμε το αυτόματο πότισμα με προγραμματιστή του κήπου μας, για να είμαστε σίγουροι ότι θα βρούμε σε καλή κατάσταση τα φυτά μας μόλις επιστρέψουμε. Αν δεν έχουμε αυτόματο πότισμα θα πρέπει να συνεννοηθούμε με συγγενικά ή φιλικά μας πρόσωπα και να τους εξηγήσουμε πως θα πρέπει να ποτιστούν τα φυτά του κήπου μας για όλη την περίοδο των διακοπών που θα λείπουμε.
5. Προστατεύουμε τα φυτά από τον έντονο ήλιο
Ο ήλιος του Αυγούστου είναι πολύ δυνατός και μπορεί να προκαλέσει ζημιές στα φυτά του κήπου μας. Οι υψηλές θερμοκρασίες και οι έντονες ακτίνες του ήλιου, ειδικά τις μεσημεριανές ώρες, μπορούν να δημιουργήσουν σημαντικά προβλήματα στα φυτά στην ανάπτυξη, στην ανθοφορία και στην παραγωγή καρπών. Για τα λαχανικά μας, φροντίζουμε να τοποθετήσουμε με ειδικό δίχτυ ηλιοπροστασίας για να τα προστατέψουμε από τις ακτίνες του ήλιου. Εναλλακτικά, μπορούμε να ψεκάσουμε με διάλυμα καολίνη, ζεόλιθου ή ατταπουλγίτη. Πρόκειται για τρία φυσικά ορυκτά που προσφέρουν σημαντική προστασία από τον ήλιο, καθώς δημιουργούν ένα άσπρο φιλμ προστασίας πάνω στα φύλλα των φυτών. Για τα καλλωπιστικά φυτά που έχουμε σε γλάστρες στην αυλή ή στο μπαλκόνι μας, φροντίζουμε να τα μεταφέρουμε σε πιο σκιερή θέση, τοποθετώντας τα σε σημείο με βορινό προσανατολισμό που έχει περισσότερη δροσιά. Αν δεν έχουμε αυτή τη δυνατότητα μπορούμε να μεταφέρουμε τα φυτά και μέσα στο σπίτι για λίγες μέρες, ειδικά αν διαθέτουμε κλιματισμό που θα τους εξασφαλίσει δροσιά και καλό αερισμό.
6. Προστατεύουμε τις ελιές από τον δάκο
Ο δάκος της ελιάς εξακολουθεί να προσβάλλει τα ελαιόδεντρα μας όλο το καλόκαιρι, τόσο για τις επιτραπέζιες όσο και τις ελαιοποιήσιμες ποικιλίες ελιάς. Συνεχίζουμε τη βιολογική καταπολέμηση του δάκου, χρησιμοποιώντας καολίνη για ψεκασμό όλου του φυλλώματος ή πραγματοποιώντας δολωματικούς ψεκασμούς με εγκεκριμένα οικολογικά σκευάσματα. Για την προστασία των ελιών από το δάκο, είναι σημαντικό να συμβουλευόμαστε τις παγίδες για τον δάκο που έχουμε στο χωράφι μας, ώστε σε αύξηση του πληθυσμού να πραγματοποιούμε τους κατάλληλους ψεκασμούς. Πρέπει να έχουμε υπόψη μας σε συνθήκες καύσωνα, όταν οι θερμοκρασίες ξεπερνούν τους 35°C, οι πληθυσμοί του δάκου καθηλώνονται καθώς δεν πολλαπλασιάζεται, κι έτσι δε χρειάζεται να κάνουμε κάποια επέμβαση.

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΟ ΕΝΙΑΙΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜAΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΚΗΠΟΥΡΙΚΗΣ

  1. Γενικός σκοπός διδασκαλίας της κηπουρικής

Σκοπός της διδασκαλίας του εργαστηρίου της Κηπουρικής είναι η κοινωνικοποίηση του ατόμου, η ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων του μαθητή με σκοπό να γνωρίσει την αρμονική σχέση ανθρώπου – φύσης καθώς και τις αλληλεπιδράσεις στο οικοσύστημα.

Αυτό θα συμβάλλει στην ολόπλευρη και αρμονική ανάπτυξη των ψυχικών και σωματικών δυνάμεων του μαθητή με ειδικές ανάγκες, έτσι ώστε να εξελιχθεί σε μία ολοκληρωμένη προσωπικότητα και ισότιμο μέλος της κοινωνίας.

  1. Άξονες, Γενικοί στόχοι, Θεμελιώδεις έννοιες διαθεματικής προσέγγισης
Άξονες γνωστικού περιεχομένου Γενικοί στόχοι (γνώσεις, δεξιότητες, στάσεις και αξίες) Ενδεικτικές Θεμελιώδεις έννοιες Διαθεματικής προσέγγισης
Γεωργικά εργαλεία και μηχανήματα Να συνειδητοποιήσει τη χρησιμότητα και τη χρήση των γεωργικών εργαλείων και μηχανημάτων.

 

Να αναγνωρίζει τα γεωργικά εργαλεία και μηχανήματα.

 

Να εξοικειωθεί με τα γεωργικά εργαλεία και μηχανήματα.

 

Να καλλιεργήσει τις απαιτούμενες δεξιότητες ως προς τη χρήση αυτών.

Ύλη

Μορφή

Χρόνος

Κίνηση

Ομοιότητα – ∆ιαφορά

Χρήση

Υπευθυνότητα

Έλεγχος

Λειτουργία

Επικοινωνία

Πολιτισμός

Κανόνες Υγιεινής – Ένδυσης -  υπόδησης και ασφάλειας Να συνειδητοποιήσει την αναγκαιότητα της υγιεινής και ασφάλειας στο χώρο του εργαστηρίου.

 

Να εξοικειωθεί με τα μέτρα ασφαλείας σε κάθε γεωργικό εργαλείο και μηχάνημα.

 

Να αποκτήσει τις απαραίτητες γνώσεις ένδυσης υπόδησης, υγιεινής και ασφάλειας στο Εργαστήριο.

 

Να αναπτύξει και να καλλιεργήσει το αίσθημα υγιεινής και ασφάλειας στο χώρο του εργαστηρίου.

Χώρος

Έλεγχος

Λειτουργία

Υπευθυνότητα

Υγιεινή

Ομοιότητα – ∆ιαφορά

Πρόληψη

Χειρισμός

Επικοινωνία

Μετρήσεις Να κατανοήσει την αναγκαιότητα των μετρήσεων στη καθημερινή του ζωή.

 

Να αναπτύξει τις τεχνικές μέτρησης.

 

Να ενεργοποιηθεί στην πρακτική των μετρήσεων.

Ομοιότητα – ∆ιαφορά

Μέγεθος

Πληροφορία Μέτρησης

Υπολογισμός

Εξάσκηση

Γνώση- λειτουργία και χρήση των υλικών Να αναγνωρίζει τα υλικά του εργαστηρίου.

 

Να κατανοήσει την χρήση των υλικών (υλικά αναλώσιμα).

 

Να ενεργοποιηθεί στην χρήση και λειτουργία των υλικών.

Ύλη

∆ημιουργία

Ομοιότητα – ∆ιαφορά

Πληροφορία

Εξάσκηση

Φυτό και Οικοσύστημα Να συνειδητοποιήσει την αναγκαιότητα των φυτών στο Οικοσύστημα.

 

Να ανακαλύψει και να συνειδητοποιήσει τις διαφορές μεταξύ των φυτών.

 

Να εκτιμήσει την αξία και την χρησιμότητα των φυτών για τον άνθρωπο

Μορφή

Ύλη

Λειτουργία

Ομοιότητα – ∆ιαφορά

Χρώμα

∆ημιουργία

Καλλιεργητικές εργασίες και φροντίδες των φυτών Να κατανοήσει την αναγκαιότητα των καλλιεργητικών εργασιών για τα φυτά.

 

Να αποκτήσει τις απαραίτητες δεξιότητες των καλλιεργητικών εργασιών και φροντίδων για τα φυτά.

 

Να εξοικειωθεί στην χρήση των καλλιεργητικών εργασιών.

Κίνηση

Όγκος – Χώρος

Μορφή

Υπευθυνότητα

Επικοινωνία

Αποτέλεσμα

Πολιτισμός

Καλλιεργούμενα φυτά Να συνειδητοποιήσει την αναγκαιότητα των καλλιεργούμενων φυτών στην γεωργική παραγωγή και στην οικονομία.

 

Να αποκτήσει γενικές γνώσεις στα καλλιεργούμενα φυτά.

 

Να αναπτύξει κατάλληλες τεχνικές καλλιέργειας των φυτών.

 

Να ενεργοποιηθεί στην πρακτική των καλλιεργειών.

Ύλη

Μορφή

Χώρος

Ομοιότητα – ∆ιαφορά

Σύνθεση

Ισορροπία

Πληροφορία

Φυτοπροστασία Να συνειδητοποιήσει την αναγκαιότητα της φυτοπροστασίας για τα φυτά.

 

Να εξοικειωθεί με τα μέτρα προστασίας.

 

Να διακρίνει και να εντοπίζει τους επαγγελματικούς κινδύνους κατά τη χρήση των φυτοφαρμάκων.

 

Να ενεργοποιηθεί στην πρακτική φυτοπροστασίας.

Χώρος

Ομοιότητα – ∆ιαφορά

Υπευθυνότητα

Χρησιμότητα

Πληροφορία

Επικινδυνότητα

Γνώση λειτουργία και χρήση των χώρων φύτευσης διατήρησης και πολλαπλασιασμού των φυτών Να ανακαλύψει και να συνειδητοποιήσει τις διαφορές των χώρων (φύτευση, διατήρησης και πολλαπλασιασμού των φυτών).

 

Να κατονομάζει τους διάφορους χώρους.

 

Να ενεργοποιηθεί στη χρήση και λειτουργία των χώρων.

Ύλη

Μορφή

Χώρος

Ομοιότητα – ∆ιαφορά

Όγκος – Χώρος

Μεθόδευση

Πολιτισμός

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ 

Ειδικοί σκοποί        

Με τη διδασκαλία των μαθημάτων της Φυτικής Παραγωγής, της Ανθοκομίας και της Κηποτεχνίας επιδιώκεται ο μαθητής:

  • Να αναγνωρίζει, διαχωρίζει και κατηγοριοποιεί τη σημασία των φυτικών, ανθοκομικών και δεντροκομικών προϊόντων.
  • Να περιγράφει και να προσδιορίζει φυτά και δέντρα.
  • Να αναγνωρίζει, κατονομάζει και ταξινομεί τα παραγόμενα προϊόντα, σύμφωνα με τη χρησιμότητά τους στη διατροφή.
  • Να εντοπίζει, επιλέγει και να διαχωρίζει υλικά και μέσα που χρειάζονται για την καλύτερη άσκηση του επαγγέλματός του.
  • Να κατανοήσει, να εκτιμήσει και να αποδεχθεί τη λειτουργία της ελεύθερης αγοράς.
  • Να αναπτύξει αυτοπεποίθηση, αυτογνωσία με σκοπό τη σωστή λήψη αποφάσεων για την προσωπική και οικονομική του ανεξαρτησία.
  • Να αποκτήσει δεξιότητες και λεπτές κινήσεις με διάφορες κατασκευές και παρασκευές προϊόντων, μέσω ενθάρρυνσης.

Α. ΓΕΩΡΓΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ

Στόχοι Θεματικές Ενότητες Ενδεικτικές Δραστηριότητες
Να κατονομάζει και να περιγράφει τα διάφορα γεωργικά εργαλεία.

 

Να κατανοεί τη χρησιμότητα των γεωργικών εργαλείων.

 

Να επιλέγει το κατάλληλο γεωργικό εργαλείο για την αντίστοιχη εργασία.

 

Να γνωρίζει και να εξηγεί το σωστό τρόπο συντήρησης των γεωργικών εργαλείων.

 

Να εξοικειωθεί με τη σωστή χρήση των γεωργικών εργαλείων.

 

Να κατονομάζει και να περιγράφει τα διάφορα γεωργικά μηχανήματα.

 

Να αναγνωρίζει τα γεωργικά μηχανήματα και να κατανοεί τη χρησιμότητά τους.

 

Να επιλέγει το κάθε γεωργικό μηχάνημα ανάλογα με την εργασία που κάνει και να κατανοεί τη λειτουργία και τη χρήση του.

 

Να γνωρίζει και να εφαρμόζει το σωστό τρόπο συντήρησης των γεωργικών μηχανημάτων.

 

Να μάθει να τηρεί τους κανόνες ασφαλείας κατά τη χρήση των γεωργικών μηχανημάτων.

Εργαλεία : τσάπα, τσουγκράνα, φτυάρι, κασμάς, μεταλλική σκούπα, πιρούνα, σκαλιστήρι, φυτευτήρι, πατόφτυαρο, ψαλίδι φύλλων, ψαλίδι κλαδέματος, ψαλίδι μπορντούρας, μαχαίρι εκεντρισμού, πριόνι, γεωργικό καρότσι, ψεκαστήρας προπιέσεως, ποτιστήρι

 

 

 

 

Μηχανήματα : χλοοκοπτικό, σκαπτικό, φρέζα, γεωργικοί ελκυστήρες, θεριζοαλωνιστική μηχανή, μηχανές άρδευσης, μηχανές φύτευσης

Διάλεξη – Συζήτηση

 

Προβολή σλάιντς, διαφάνειες, βίντεο.

 

Επισκέψεις σε χώρους πρακτικής άσκησης (φυτώρια, πάρκα κλπ.).

 

Πρακτική άσκηση σε χώρους του εργαστηρίου.

 

Πρακτική άσκηση στο σωστό χειρισμό των εργαλείων

 

 

Διάλεξη – Συζήτηση

 

Προβολή σλάιντς, διαφάνειες, βίντεο.

 

Επισκέψεις σε χώρους πρακτικής άσκησης (φυτώρια, πάρκα κλπ.).

 

Πρακτική άσκηση σε χώρους του εργαστηρίου.

 

Ανάλυση πληροφορικών εντύπων

Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ, ΕΝΔΥΣΗΣ – ΥΠΟΔΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Στόχοι Θεματικές Ενότητες Ενδεικτικές Δραστηριότητες
Να γνωρίζει και να ακολουθεί τους γενικούς κανόνες υγιεινής και ασφάλειας του εργαστηρίου.

 

Να γνωρίζει τη θέση του φαρμακείου, των πυροσβεστήρων και των γενικών διακοπτών ρεύματος του εργαστηρίου.

 

Να αντιλαμβάνεται τη χρησιμότητα των ατομικών μέτρων προστασίας και να τα εφαρμόζει με συνέπεια.

 

Να εντοπίζει και να περιορίζει τις επικίνδυνες συνθήκες κατά την άσκηση των διαφόρων εργασιών.

 

Να περιγράφει τα είδη ένδυσης – υπόδησης και υγιεινής στο χώρο του εργαστηρίου.

 

Να τηρεί τους κανόνες υγιεινής.

 

Να διακρίνει και να εξηγεί τα σήματα κινδύνου.

 

Να τοποθετεί σε ασφαλή θέση τα εργαλεία ή μηχανήματα.

 

Να ελέγχει πριν τη χρήση την καλή λειτουργία των εργαλείων ή μηχανημάτων.

 

Να εφαρμόζει τους κανόνες ασφάλειας των εργαλείων ή μηχανημάτων κατά τη χρήση τους.

 

Να συντηρεί τα εργαλεία ή τα μηχανήματα.

Ένδυση – Υπόδηση και υγιεινή του εργαστηρίου.

 

Ασφάλεια στο χώρο του εργαστηρίου από εργαλεία και μηχανήματα.

Διάλεξη – Συζήτηση, προβολή video, επίσκεψη σε χώρο παραγωγής φυτών και επίδειξη των μέτρων υγιεινής.

 

Διάλεξη – Συζήτηση, προβολή video, χρησιμοποίηση ειδικών προστατευτικών εξαρτημάτων (γάντια, μάσκες).

 

Δραματοποίηση και παίξιμο ρόλων για παροχή πρώτων βοηθειών.

 

Πρωτόκολλο- πρόγραμμα, καθημερινής βάσης, ένδυσης υπόδησης, κατά την εφαρμογή του εργαστηρίου.

 

Τοποθέτηση των εργαλείων και των μηχανημάτων σε ασφαλή θέση μετά το τέλος των εργασιών.

 

Γ. ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ

Στόχοι Θεματικές Ενότητες Ενδεικτικές Δραστηριότητες
Να αναγνωρίζει τα διάφορα είδη μετρήσεων.

 

Να αναγνωρίζει και να κατανοεί το σωστό όργανο μέτρησης.

 

Να επιμετρά με το εκτελεσμένο έργο.

 

Να γνωρίζει τη μονάδα μέτρησης των τριών διαστάσεων και να προσδιορίζει τις υποδιαιρέσεις.

 

Να υπολογίζει το μήκος, το πλάτος ή το ύψος.

 

Να χρησιμοποιεί σωστά το όργανο μέτρησης.

 

Να αντιλαμβάνεται και να κατανοεί την έννοια του εμβαδού.

 

 

Να γνωρίζει τη μονάδα μέτρησης επιφανειών και τις υποδιαιρέσεις του.

 

Να υπολογίζει το εμβαδόν των επιφανειών.

 

Να αντιλαμβάνεται ή να κατανοεί την έννοια του όγκου.

Είδη μετρήσεων

 

 

 

 

Μετρήσεις τριών διαστάσεων

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Μετρήσεις επιφανειών

Εργαστηριακή άσκηση χρήσης μέτρου

 

 

 

Δημιουργία πινακίδων με ανάλυση του μέτρου στις υποδιαιρέσεις του.

 

Χρήση του μέτρου για μετρήσεις του ύψους των μαθητών.

 

Υπολογισμός αποτελεσμάτων μέτρησης

 

 

 

 

Δημιουργία πινακίδων και ανάρτησή τους με περιεχόμενο το τ.μ. και τις υποδιαιρέσεις του.

 

Δ. ΓΝΩΣΗ, ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ

Στόχοι Θεματικές Ενότητες Ενδεικτικές Δραστηριότητες
Να αναγνωρίζει τα υλικά και να αναφέρει τις γενικές αρχές των μιγμάτων.

 

Να παρασκευάζει compost.

 

Να αναφέρει τις προδιαγραφές των κηποτεχνικών υλικών.

 

Να απαριθμεί και να περιγράφει τα κριτήρια επιλογής και τοποθέτησης των διακοσμητικών στοιχείων στο χώρο.

 

Να αναφέρει και να περιγράφει τα υλικά των κατασκευών.

Εδαφικά μίγματα και κομπόστες

 

 

Κηποτεχνικά υλικά

 

 

 

Διακοσμητικά στοιχεία

 

 

 

Υλικά κατασκευών

Συζήτηση – Διάλεξη με τη χρήση εποπτικών μέσων διδασκαλίας.

 

Χωρισμός σε ομάδες και παρασκευή εδαφικού μίγματος στο εργαστήριο.

 

Συνθέσεις στο εργαστήριο με διάφορα διακοσμητικά υλικά.

 

Πρακτική άσκησης σε εξωτερικά παρτέρια, κήπους.

 

Πρακτική άσκηση τοποθέτησης στο χώρο πήλινων γλαστρών.

 

Επίσκεψη σε καταστήματα πώλησης διακοσμητικών υλικών.

  Ε. ΦΥΤΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ

Στόχοι Θεματικές Ενότητες Ενδεικτικές Δραστηριότητες
Να αναγνωρίζει τα φυτά σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά τους, καθώς και τη χρησιμότητά τους.

 

Να γνωρίζει τις ομάδες και υποομάδες φυτών.

 

Να περιγράφει τα φυτά και τα δέντρα.

 

Να περιγράφει τα διάφορα μέρη και τις λειτουργίες τους με ακρίβεια στα φυτά και τα δέντρα.

 

Να εκτιμήσει την προσφορά τους προς τον άνθρωπο και το οικοσύστημα.

Ταξινόμηση των φυτών από γεωργικής πλευράς(Σιτηρά, Ελαιούχα, Ζαχαρούχα, Κλωστικά κλπ.).

 

Ταξινόμηση των φυτών με βάση την προέλευσή τους.

 

Οργάνωση και βασικές λειτουργίες των φυτών.

 

Χαρακτηρισμός σταδίων ανάπτυξης των φυτών.

 

Αγενής και εγγενής πολ/σμός των φυτών.

Προβολή σλάιντς με θέμα τα φυτά και το οικοσύστημα.

 

Προβολή διαφανειών και βίντεο με τις ομάδες και υποομάδες των φυτών και δέντρων.

 

Συλλογή και συσκευασία παραγόμενων προϊόντων.

 

Πρακτική άσκηση του αγενούς και εγγενούς πολ/σμού στο εργαστήριο.

 

Εργαστηριακή άσκηση με θέμα την αναγνώριση των μερών του φυτού.

ΣΤ. ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΔΕΣ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ

Στόχοι Θεματικές Ενότητες Ενδεικτικές Δραστηριότητες
Να περιγράφει τη διαδικασία καλλιεργητικών εργασιών.

 

Να επιλέγει τη σωστή εργασία.

 

Να επιλέγει την κατάλληλη φροντίδα για το φυτό.

 

Να ασκηθεί στην περιποίηση των φυτών.

Εργασίες καλλιέργειας φυτών και δέντρων(Λίπανση, Κλάδεμα, Ράντισμα, Αραίωμα, Όργωμα).

 

Περιποίηση φυτών και δέντρων(Πότισμα, Φωτισμό, Αερισμό, Υγρασία)

Επισκέψεις σε χώρους παραγωγής και συντήρησης φυτών και δέντρων (Θερμοκήπια, Υπαίθριες καλλιέργειες).

 

Πρακτική άσκηση σε υπαίθριους χώρου του εργαστηρίου.

 Ζ. ΚΑΛΛΙΕΡΓΟΥΜΕΝΑ ΦΥΤΑ

Στόχοι Θεματικές Ενότητες Ενδεικτικές Δραστηριότητες
Να αναγνωρίζει τις ομάδες ανθοκομικών και λαχανοκομικών φυτών.

 

Να περιγράφει τα ανθοκομικά –  λαχανοκομικά φυτά.

 

Να διακρίνει τις κατηγορίες των καρποφόρων

 

Να αντιληφθεί τη σημασία των   ανθοκομικών και λαχανοκομικών φυτών στη παραγωγή και εν γένει στην Οικονομία

ΑΝΘΟΚΟΜΙΑ

Ταξινόμηση ανθοκομικών φυτών (ετήσια, πολυετή, βολβώδη, κονδυλώδη, ριζοματώδη).

 

Δρεπτά άνθη φυτά σε γλάστρες για τα άνθη τους. Φυτά σε γλάστρες για το φύλλωμά τους.

 

Κάκτοι-παχύφυτα Συλλογή και Συντήρηση ανθοκομικών φυτών.

 

Σημασία της Ανθοκομίας στην Οικονομία.

 

 

ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ

Ταξινόμηση λαχανοκομικών φυτών.

 

Χώροι καλλιέργειας των λαχανοκομικών φυτών. Συλλογή και συντήρηση των λαχανοκομικών.

 

Σημασία των Λαχανοκομικών στην Οικονομία.

Διάλεξη – συζήτηση

 

Διαφάνειες – βίντεο

 

Προβολή σλάιντς

 

Επισκέψεις σε χώρους ανθοκομικών και Λαχανοκομικών φυτών( λαϊκές, ανθοπωλεία).

 

Επισκέψεις σε χώρους τυποποίησης και συσκευασίας παραγόμενων ανθέων και λαχανικών.

 

Παρασκευή γλυκών, ελιών κλπ.

 

Ασκήσεις κατασκευών με Ανθοκομικά και καρποφόρα είδη.

 

Πρακτική άσκηση στο εργαστήριο φύτευσης λαχανικών.

Να διακρίνει τις κατηγορίες των καρποφόρων δέντρων.

 

Να αναφέρει τη σημασία των καρποφόρων δέντρων.

 

 

 

 

 

 

 

Να αντιληφθεί τη σημασία των κηποτεχνικών εφαρμογών.

 

Να ασκηθεί στη συντήρηση κηποτεχνικών εφαρμογών.

ΔΕΝΤΡΟΚΟΜΙΑ

Ταξινόμηση Δενδρωδών καλλιεργειών (Γιγαρτόκαρπα, Πυρηνόκαρπα, Ακρόδρυα, Εσπεριδοειδή, Χαρουπιά – Αβοκάντο – Μπανανιά)

 

Περιγραφή του δέντρου.

 

Πολ/σμός των καρποφόρων δέντρων.

 

Καλλιεργητικές φροντίδες στην Δεντροκομία (Άρδευση, Κλάδεμα, Λίπανση, Φυτοπροστασία).

 

 

ΚΗΠΟΤΕΧΝΙΑ

Ορισμός κηποτεχνίας. Ρυθμοί κηποτεχνίας. Φυτά κηποτεχνίας. (Ετήσια, πολυετή, βολβώδη, καλ/κά, θάμνοι, δέντρα).

 

Συντήρηση κηποτεχνικών εφαρμογών.

Διαφάνειες

 

Σλάιντς – Βίντεο

 

Εκπαιδευτικές επισκέψεις

 

Πρακτική άσκηση στο εργαστήριο.

 

 

 

 

 

Προβολή Σλάιντς – Διαφάνειες – Βίντεο

 

Επισκέψεις σε χώρους κηποτεχνικών εφαρμογών.

 

Πρακτική άσκηση στο  εργαστήριο σε κήπους και παρτέρια.

 Η. ΦΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Στόχοι Θεματικές Ενότητες Ενδεικτικές Δραστηριότητες
Να γνωρίζει τη σημασία της φυτοπροστασίας για τα φυτά και τα δέντρα.

 

Να περιγράφει σε έκταση τα συμπτώματα.

 

Να γνωρίζει και να εξοικειωθεί με τα μέσα βιολογικής καταπολέμησης.

 

Να γνωρίζει, αναγνωρίζει και να περιγράφει τα διάφορα ζιζάνια.

 

Να ασκηθεί στην αναγνώριση και περιγραφή ζωικών εχθρών των φυτών και δέντρων.

 

Να ασκηθεί στην αναγνώριση και περιγραφή των παθογόνων μικροοργανισμών.

Ζωικοί εχθροί φυτών και δέντρων.

 

Παθογόνοι μικροοργανισμοί

 

Ασθένειες φυτών και δέντρων.

 

Φυτικοί εχθροί(ζιζάνια)

Προβολή σλάιντς - Βίντεο

 

Δημιουργία εντομολογίου

 

Εργαστηριακή άσκηση των ζωικών και

παθογόνων μικροοργανισμών μακροσκοπικά

 

Παρατηρήσεις των ζιζανίων στο χώρο του εργαστηρίου.

 

Ανάλυση έντυπου υλικού.

 

Παρατήρηση καταστροφών από μύκητες, ακάρια, μύκητες και βακτήρια.

 Θ. ΓΝΩΣΗ, ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΦΥΤΕΥΣΗΣ, ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛ/ΣΜΟΥ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ

Στόχοι Θεματικές Ενότητες Ενδεικτικές Δραστηριότητες
Να περιγράφει τους χώρους παραγωγής και συντήρησης των φυτών.

 

Να ασκηθεί στη χρήση κατάλληλων χώρων παραγωγή φυτών.

 

Να ασκηθεί στην παραγωγή φυτών.

Χώροι παραγωγής και συντήρησης φυτών και δέντρων. Προβολή σλάιντς – βίντεο

 

Επισκέψεις σε πραγματικούς χώρους εργασίας (π.χ. θερμοκήπια)

 

Κατασκευή σπορείων

 Προτεινόμενα διαθεματικά σχέδια εργασίας

Θέμα: Ηλιακή ενέργεια

Οι μαθητές ενημερώνονται για τη χρησιμότητα της ηλιακής ενέργειας στα φυτά και στα ζώα. Δημιουργία της φωτοσύνθεσης στα φυτά και της βιταμίνης D στα ζώα. Γίνεται προβολή βιντεοταινιών και σλάιντς με περιεχόμενο τη χρησιμότητα της ηλιακής ενέργειας π.χ. για θέρμανση κτιρίων, νερού και τη μεταφορά της ηλιακής ενέργειας από τα φυτά σε χημική.

Επίσκεψη

Γίνεται συζήτηση και ανάλυση πληροφοριών για τις ήπιες μορφές ενέργειας από όλη την ομάδα (εκπαιδευτικού – μαθητών). Επισκέψεις σε χώρους συλλογής ηλιακής ενέργειας για θέρμανση ή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Θεμελιώδης διαθεματικές έννοιες: Πληροφορία – Επικοινωνία, αλληλεπίδραση, Πολιτισμός.

Προεκτάσεις: Στο μάθημα της Γλώσσας, Κ. Αγωγή και στα εργαστήρια Υδραυλικού, Ξυλουργικού.

Θέμα: Νερό

Οι μαθητές ενημερώνονται για τη χρησιμότητα του νερού στη σύγχρονη κοινωνία. Παρατήρηση στην χρήση και μεταφορά του νερού στη σχολική μονάδα. Χρήση νερού στα φυτά. Γίνεται προβολή βιντεοταινιών, σλάιντς με περιεχόμενο φράγματα, αρδευτικά έργα για πότισμα σε καλλιέργειες και σε θερμοκήπια με τεχνικές ύδρευσης. Γίνεται συζήτηση και ανάλυση πληροφοριών από όλη την ομάδα (Εκπαιδευτικού – μαθητών). Γίνονται επισκέψεις σε χώρους με ειδικές τεχνικές άρδευσης στα φυτά.

Θεμελιώδεις διαθεματικές έννοιες: πληροφορία, σχεδιασμός, αλληλεπίδραση, πολιτισμός

Προεκτάσεις: Στο μάθημα της γλώσσας, Κ. Αγωγής και σε εργαστήρια του υδραυλικού, κεραμικής

Θέμα: Εργαλεία

Οι μαθητές κατονομάζουν τα εργαλεία που χρησιμοποιούν στο εργαστήριο της κηπουρικής. Συλλέγουν φωτογραφίες με τα εργαλεία και τη χρήση τους. Πληροφορίες για τους κανόνες ασφαλείας και τη χρήση τους. Πραγματική επίδειξη σε χώρους του εργαστηρίου.

Θεμελιώδεις έννοιες: Ύλη, Χρήση, Ασφάλεια, Ομοιότητα – ∆ιαφορά, Πολιτισμός.

Προεκτάσεις: Στο μάθημα της Γλώσσας, των Μαθηματικών, της Κοινωνικής Αγωγής και στα εργαστήρια του Υδραυλικού – ξυλουργικού, Πηλού.

Θέμα: Χώμα

Οι μαθητές ενημερώνονται και συλλέγουν πληροφορίες για τα είδη των εδαφών. Παρατήρηση στη διαφορετικότητα της σύστασης του χρώματος και του βάρους. Γίνεται προβολή βιντεοταινιών και σλάιντς ανάλυσης και σύστασή τους (π.χ. Αργιλώδη, Αμμώδη, Πηλώδη) και σύγκριση στην περιεκτικότητα συγκράτησης των θρεπτικών συστατικών.

Θεμελιώδεις διαθεματικές έννοιες: Ομοιότητα – Διαφορά, Αλληλεπίδραση, Σύσταση, Χρήση, Πληροφορία.

Προεκτάσεις: Στο μάθημα της Γλώσσας και του εργαστηρίου της κεραμικής. 

 Εργαστήριο Κηπουρικής

Τα μαθήματα της κηπουρικής πρέπει να γίνονται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο με κατάλληλη υποδομή. Το εργαστήριο πρέπει να είναι ευρύχωρο για να μπορούν οι μαθητές να κινούνται ελεύθερα και να εργάζονται με ασφάλεια. Πρέπει να έχει αρκετό φωτισμό και σωστό αερισμό. Απαραίτητο είναι στο εργαστήριο το νερό, ένας νεροχύτης και μια ντουζιέρα. Επίσης πρέπει να υπάρχουν ντουλάπια για τη φύλαξη των πραγμάτων των μαθητών, των αναλωσίμων υλικών του εργαστηρίου και των επικίνδυνων εργαλείων. Επίσης πρέπει να έχει ράφια για την τοποθέτηση των παραγόμενων φυτών και τη φύλαξή τους Πρέπει να υπάρχουν πάγκοι για την καθημερινή άσκηση των μαθητών. Είναι απαραίτητος ένα πίνακας και θρανία, καρέκλες για το θεωρητικό κομμάτι του εργαστηρίου. Μια αποθήκη στην οποία θα φυλάσσονται τα εργαλεία και τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται για δουλειές εκτός του εργαστηρίου (κήπος, θερμοκήπιο). Απαραίτητο είναι το φαρμακείο και οι πυροσβεστήρες στο εργαστήριο.

Διδακτική μεθοδολογία

Η διδασκαλία των εργαστηριακών μαθημάτων ακολουθεί τις γενικές αρχές της εκπαίδευσης και βασίζεται σε παιδαγωγικά κριτήρια όπως:

- η μάθηση να έχει επαγωγική πορεία, από το μέρος στο όλο και από το απλό στο σύνθετο.

- οι στόχοι της διδασκαλίας να είναι σαφείς και να ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντα και στις ιδιαιτερότητες κάθε μαθητή.

-  η διδασκαλία να είναι εξατομικευμένη , αλλά συγχρόνως να δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ομαδοκεντρικές προσεγγίσεις.

-τα μέσα και οι μέθοδοι διδασκαλίας να υποστηρίζουν τις πρακτικές γνώσεις που θα διδαχτούν και αυτές να έχουν άμεση σύνδεση και εφαρμογή στην καθημερινή ζωή

- η διδασκαλία να στηρίζεται στην ανάπτυξη της αυτενέργειας του μαθητή και να στοχεύει στη δημιουργία αυτόνομων ενηλίκων, ελεύθερων και δημοκρατικών.

Η ανακαλυπτική και η βιωματική , ως μορφές διδασκαλίας θεωρούνται οι πιο αποτελεσματικές προσεγγίσεις για το χώρο των εργαστηρίων της ειδικής αγωγής.

Η άμεση μορφή διδασκαλίας ακολουθούμενη από την πρακτική επίδειξη, επίσης έχει τη δυνατότητα να δίνει χρήσιμες, σαφείς γνώσεις και πως αυτές εφαρμόζονται. Οι εργαστηριακές γνώσεις που δίνονται στο κάθε εργαστηριακό  μάθημα δεν θα πρέπει να έχουν ακαδημαϊκό χαρακτήρα, αλλά να ενισχύουν την κατανόηση θεμάτων τεχνικής και επαγγελματικής φύσεως και να αντιμετωπίζουν υπαρκτά προβλήματα με δημιουργικούς τρόπους.

Ως μέθοδοι διδασκαλίας εφαρμόζεται κυρίως η ανάλυση έργου( task analysis). Οι στόχοι διδασκαλίας οι οποίοι είναι εξατομικευμένοι, αλλά με κοινό μακροπρόθεσμο στόχο, αναλύονται σε βήματα. Τα εργαστηριακά μαθήματα είναι πρακτικής φύσης γεγονός που δημιουργεί ελευθερία κινήσεων και για τους μαθητές και για τον εκπαιδευτικό, όμως η διδασκαλία πρέπει να δομείται με επιστημονικά προγραμματισμένη(διδακτική) πορεία που να προσαρμόζεται στις ανάγκες των μαθητών.

Οι μεγαλύτερες ή μικρότερες δυσκολίες που παρουσιάζουν οι μαθητές οδηγούν στην αναγκαιότητα στην ευέλικτη και ελαστική χρήση του προγράμματος σπουδών. Άλλα θέματα θα διδαχτούν χωρίς να δοθεί ιδιαίτερη έκταση ενώ άλλα θα διδαχτούν σε βάθος. Ανάλογα δε με το ενδιαφέρον που θα δείξουν οι μαθητές μπορούν να συμπληρωθούν κι άλλες θεματικές ενότητες.

Το παρόν ΔΕΠΠΣ και ΑΠΣ δεν είναι περιοριστικό. Η σειρά των αξόνων και των θεματικών ενοτήτων είναι ενδεικτική. Σε κάθε θέμα διδασκαλίας εμπλέκονται πολλά στοιχεία, γεγονός που επιτρέπει στον εκπαιδευτικό να τροποποιήσει τη σειρά των αξόνων και των θεματικών ενοτήτων, να προσθέσει ή να παραλείψει κάτι.

Η διαδικασία διδασκαλίας-μάθησης αποτελεί ένα ενιαίο οργανικό σύνολο, γεγονός που επιτρέπει στον εκπαιδευτικό να λειτουργεί ευλύγιστα και να επανέρχεται, όταν και όπου χρειάζεται για λόγους επανατροφοδότησης και μέγιστης δυνατής βελτίωσης της επιδιωκόμενης μάθησης.

Προτείνεται η κατ' οίκον εργασία, σε λογικά μέτρα, ανάλογα με τις δυνατότητες κάθε μαθητή ώστε με την εξάσκηση να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή εμπέδωση των γνώσεων.

Στο πλαίσιο της διαθεματικότητας για κάθε θεωρητικό μάθημα μπορεί να εξεταστεί η δυνατότητα συνεργασίας με το μάθημα των εργαστηρίων.

Τα εργαστήρια είναι πολύπλευρα και πολυδιάστατα και απαιτούν δραστήριο και δημιουργικό εκπαιδευτικό. Ο εργαστηριακός εκπαιδευτικός είναι σκόπιμο να προγραμματίζει τις ετήσιες δραστηριότητες εντός και εκτός της τάξης. Να σχεδιάζει εγκαίρως τις ευρύτερες διδακτικές ενότητες μαθημάτων καθώς και κάθε μάθημα χωριστά. Επίσης οφείλει να λαμβάνει υπόψη του τα προγράμματα σπουδών και την αλληλοδιαδοχή της ύλης , ώστε να υπάρχει συνέχεια και να διαφυλάσσεται η συνεπής πορεία από χρονιά σε χρονιά, στη διδασκαλία του.

Η χρήση βιβλίου μαθητή και ποικίλων άλλων διδακτικών και εποπτικών υλικών σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να καταστήσει τα εργαστήρια βιβλιοκεντρικά.

Η οργάνωση του εργαστηρίου με τα απαραίτητα σε κάθε διδακτική ώρα υλικά για τον εκπαιδευτικό και για τα παιδιά, καθώς και η οργάνωση παράλληλων δραστηριοτήτων (projects) , συμβάλλουν στην ολοκληρωμένη διεξαγωγή του μαθήματος. Ο εκπαιδευτικός πρέπει εκτός του καθημερινού προγραμματισμού για τα αναγκαία υλικά, να μεριμνά για τον εξοπλισμό του εργαστηρίου και για τον εμπλουτισμό των χρησιμοποιούμενων αναλώσιμων ή εποπτικών υλικών. Επίσης πρέπει να συνδέει ποικιλοτρόπως το σχολικό εργαστήριο με πραγματικούς χώρους εργασίας, όπως βιοτεχνίες, εργοστάσια, βιομηχανίες και να οργανώνει επισκέψεις, διαλέξεις, διδακτικές και μαθησιακές δραστηριότητες σχετικά με το μάθημά του.

Ακόμα θα πρέπει να αξιοποιεί τη δημιουργικότητα των παιδιών και να επιβραβεύει τις προσπάθειές τους με τη διοργάνωση εκθέσεων, bazar κλπ.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η αξιολόγηση συμπληρώνει τη μαθησιακή διαδικασία των μαθημάτων των εργαστηρίων, γιατί μας δείχνει σε ποιο βαθμό πέτυχαν οι στόχοι του προγράμματος και ποιες διορθωτικές παρεμβάσεις επιβάλλονται.

Κατά την αξιολόγηση λαμβάνονται υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των μαθητών και ο ατομικός τρόπος και ρυθμός μάθησης.

Επίσης λαμβάνονται υπόψη παράγοντες εξωδιδακτικοί,  όπως οι ευκαιρίες που έχει κάθε παιδί για μάθηση, στο κοινωνικό του και οικογενειακό του περιβάλλον.

Οι μαθητές μας ως Α.Μ.Ε.Α. θα αξιολογηθούν με βάση τις γενικές αρχές της αξιολόγησης, οι κυριότερες από τις οποίες είναι: α) Η μάθηση είναι μια πολύπλοκη νοητική διαδικασία β) Η μάθηση συντελείται με μια διαδικασία διαρκούς αλληλεπίδρασης γ) Η προσωπικότητα ενός ατόμου δομείται από γνωστικά στοιχεία, εμπειρίες, βιώματα και αξίες που συνθέτουν μια ενιαία ολότητα. δ)Η διδασκαλία θα πρέπει να οδηγεί στη διεύρυνση των γνωστικών δομών. ε) Η γνώση θα πρέπει να συνοδεύεται από απόκτηση δεξιοτήτων που θα εξασφαλίζουν τη δυνατότητα για αντιμετώπιση καθημερινών προβλημάτων.

Όσον αφορά τους σκοπούς της αξιολόγησης των μαθητών, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στις δυνατότητες που ανέπτυξε και αξιοποιεί ο κάθε μαθητής σε σχέση με την καθημερινή ζωή. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί: α) στην αρχή της ολόπλευρης εκτίμησης της παρουσίας του μαθητή, ώστε η αξιολόγηση να μην εστιάζεται μόνο στις αδυναμίες του β) στην παρωθητική αρχή της  αξιολόγησης- ενθάρρυνσηςτηςπροσπάθειαςγ)στησυσχέτισητωνδεδομένωντηςαξιολόγησης με το εξατομικευμένο πρόγραμμα του κάθε μαθητή.

Το αποτέλεσμα της αξιολόγησης δεν είναι αυτοσκοπός ούτε μέσο ιεράρχησης και ταξινόμησης των μαθητών, αλλά βασικός μοχλός κινητοποίησης του σχολείου και του εκπαιδευτικού, για τη λήψη ενδεδειγμένων παιδαγωγικών και διδακτικών μέτρων που αναβαθμίζουν την παρεχόμενη εκπαίδευση. Ειδικά στους μαθητές Α.Μ.Ε.Α. δεν έχει σημασία η βαθμολογία, αλλά η ακριβής περιγραφή των δυνατοτήτων τους. Γι' αυτό η έκφραση του αξιολογικού αποτελέσματος θα είναι η περιγραφική. Μέσα από αυτήν παρέχεται η δυνατότητα περιγραφής των επιδόσεων του μαθητή με περισσότερη σαφήνεια και πληρότητα.

Έτσι θα δοθεί η  δυνατότητα να κατανοηθούν, όχι μόνο οι αδυναμίες και οι ελλείψεις του μαθητή, αλλά ακόμη και σημαντικές πτυχές της σχολικής προσπάθειας, της συμμετοχής και της δραστηριότητας του μαθητή.

Με την περιγραφική αξιολόγηση στο επίκεντρο της αξιολογικής διαδικασίας, βρίσκεται η ατομική πορεία της μάθησης του μαθητή, από την οποία αναδεικνύονται, αφενός  τα ενδιαφέροντα, οι ανάγκες και οι προσωπικές ιδιαιτερότητες του και αφετέρου επισημαίνεται η επίδραση των παραγόντων που εμπλέκονται στην οργάνωση και την υλοποίηση των διαδικασιών μάθησης.

Η αξιολογική διαδικασία μπορεί να εφαρμοστεί: α) κατά την προετοιμασία της διδασκαλίας (διαγνωστική). Η διαγνωστική αξιολόγηση αποκαλύπτει ανάγκες που ανήκουν σε όλο το φάσμα των μαθησιακών δυσκολιών και αποτελεί τη βάση για την εξατομικευμένη διδασκαλία που πρέπει να σχεδιάζεται στα πλαίσια της εκπαίδευσης των μαθητών με αναπηρίες (ΑΜΕΑ). Ο σχεδιασμός των εξατομικευμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων καθορίζει τα πλαίσια και τις εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιών με αναπηρίες. β) κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας (διαμορφωτική). Με τη διαμορφωτική αξιολόγηση επιδιώκεται η πληροφόρηση του εκπαιδευτικού για την πρόοδο των μαθητών κατά τη διάρκεια της καθημερινής διδασκαλίας και γ) στο τέλος της διδασκαλίας (τελική). Με την τελική αξιολόγηση που διενεργείται μετά την ολοκλήρωση μιας διδακτικής ενότητας ή την ολοκλήρωση της διδακτέας ύλης αποτιμάται με συστηματικό τρόπο το αποτέλεσμα της διδακτικής διαδικασίας που ακολουθήσαμε.

Ως μορφές αυτής της αξιολόγησης προτέινονται οι εξής:

Διαγνωστική αξιολόγηση

Ερωτήσεις σύντομης απάντησης με θέμα τα επαγγέλματα. Ερωτήσεις σύντομης απάντησης με περιεχόμενο κοινωνικά θέματα( οικογενειακή κατάσταση, φίλοι, ενδιαφέροντα, προηγούμενη εργαστηριακή ή επαγγελματική εμπειρία, επαγγέλματα γονέων και συγγενών). Οι παραπάνω συνεντεύξεις-ερωτήσεις γίνονται για να ανακαλύψουμε το κοινωνικό και οικογενειακό περιβάλλον του κάθε μαθητή. Για να διαπιστώσουμε αν υπάρχουν επαγγελματικές διέξοδοι από την οικογένεια ή το συγγενικό περιβάλλον και αν η εργαστηριακή του απασχόληση σχετίζεται με αυτές. Αξιολογικά τεστ δεξιοτήτων. Αξιολογικά προεπαγγελματικά τεστ. Αξιολογικά επαγγελματικά τεστ.

 

Διαμορφωτική αξιολόγηση

Αξιολόγηση των διδακτικών στόχων της διδασκαλίας Αξιολόγηση των βημάτων διδασκαλίας. Καθημερινά ή εβδομαδιαία φύλλα αξιολόγησης, καταγραφής κατάκτησης δεξιοτήτων και τεχνικών, της μορφής:(επιτυγχάνει το στόχο, μόνος-μόνη του, με βοήθεια, καθόλου)

  Τελική αξιολόγηση

Έλεγχος των καθημερινών ή εβδομαδιαίων φύλλων αξιολόγησης Τριμηνιαία περιγραφική αξιολόγηση. Δημιουργία φακέλου φύλλων αξιολόγησης και τελική σύγκριση.

 

ΚΗΠΟΥΡΙΚΗ ΚΑΙ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

Η κηπουρική είναι από εκείνες τις δραστηριότητες που σε φέρνουν σε επαφή με τη φύση. Έχει αποδειχτεί πως η ενασχόληση με τον κήπο προσφέρει χαρά και συμβάλλει στη διατήρηση της καλής νοητικής και σωματικής κατάστασης του κηπουρού. Οι άνθρωποι που ασχολούνται με την κηπουρική αντλούν χαρά όταν βλέπουν τα φυτά τους να μεγαλώνουν, τα λουλούδια να ανθίζουν, το πουλιά και τις πεταλούδες να πετούν μέσα στον κήπο. Όλες οι αισθήσεις επικεντρώνονται στους φυσικούς ρυθμούς και έτσι ηρεμούν. Παράλληλα, η κηπουρική συνδέεται με την βελτίωση της φυσικής κατάστασης του σώματος, την ευελιξία και την αντοχή. Η κηπουρική κάνει καλό τόσο στο αναπνευστικό όσο και στο κυκλοφορικό σύστημα. Η κηπουρική όμως δεν είναι μόνο ευχάριστη και ωφέλιμη για τους μεγάλους αλλά και για τα παιδιά.

Τα παιδιά είναι περίεργα, τους αρέσει να ασχολούνται με τους καρπούς της γης, να έρχονται σε επαφή με το χώμα, να μυρίζουν τα άνθη κάθε εποχής, να φυτεύουν τα δικά τους φυτά, να τα φροντίζουν και να τα βλέπουν να μεγαλώνουν. Μέσα από την κηπουρική έρχονται πιο κοντά στη φύση, μαθαίνουν να σέβονται το περιβάλλον, γίνονται υπεύθυνα για τα φυτά τους από την φύτευση ως την άνθηση και την καρποφορία. Επιπλέον, μαθαίνουν την θρεπτική αξία των τροφών, τις σωστές διατροφικές συνήθειες, τον κύκλο του νερού. Πολλές μελέτες συνδέουν την επαφή με τη φύση με τη θεραπευτική δράση. Γι’ αυτό και η κηπουρική σε παιδιά που έχουν ιδιαιτερότητες συμβάλλει δυναμικά στο θεραπευτικό πρόγραμμά τους. Πολλά παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού έχουν αισθητηριακές δυσλειτουργίες. Αντιδρούν σε ήχους, μυρωδιές, δεν θέλουν να λερώνονται , δυσκολεύονται στη πρόσληψη τροφής , φρούτα και λαχανικά. Άλλα παιδιά είναι χαμηλών τόνων, ντροπαλά και δυσκολεύονται να συμμετάσχουν σε ομαδικές δραστηριότητες. Άλλα πάλι μπορεί να έχουν δυσκολίες συντονισμού και ελλιπή φυσική κατάσταση. Για όλα αυτά τα παιδιά η κηπουρική παίρνει τη μορφή άσκησης, εκπαίδευσης θεραπείας και πάνω απ’ όλα ευχαρίστησης. Βοηθά τα παιδιά να διατηρούν τη σωστή διέγερση και να αποφεύγουν την αισθητηριακή υπερφόρτωση. Βελτιώνει την αυτοπεποίθηση, την κοινωνικοποίηση και συντελεί στην ψυχοσωματική και πνευματική τους ανάπτυξη και ένταξή τους στο κοινωνικό σύνολο. Αναλυτικά τα οφέλη της κηπουρικής σε παιδιά με ειδικές ανάγκες μπορούν να είναι τα εξής:

  • κινητικό επίπεδο. Οι δραστηριότητες της κηπουρικής βελτιώνουν την αδρή κίνηση (τα παιδιά σκαλίζουν, μεταφέρουν, σπρώχνουν, κόβουν, ποτίζουν, κινούνται συνειδητά στο χώρο) την λεπτή κίνηση (τα παιδιά φορούν γάντια, κόβουν με ψαλίδι η κλαδευτήρι τα ξερά άνθη) την αυτοεξυπηρέτηση (φροντίζουν τα ρούχα τα αντικείμενα, τηρούν κανόνες υγιεινής)
  • προσανατολισμό στον χώρο (να φυτεύουν το ένα φυτό δίπλα στο άλλο, να ποτίζουν μέσα στη γλάστρα)
  • προσανατολισμό στον χρόνο (μαθαίνουν πότε πρέπει να ποτίζουν τα φυτά, ποια φυτά ευδοκιμούν κάθε εποχή)
  • γνωστικό επίπεδο (ενισχύει την συγκέντρωση, την οπτική και ακουστική μνήμη: αναγνώριση και ανάκληση ονομάτων φυτών, λουλουδιών, εργαλείων, την γνώση εννοιών: μεγάλος μικρό, ψηλό-κοντό, βαρύ-ελαφρύ, την λογικομαθηματική σκέψη: ταξινόμηση φυτών ανάλογα με το χρώμα, μέγεθος, σχήμα φύλλων, αντιστοιχίες: μήνες -φρούτα, εποχή-μήνας, συλλογισμός γεγονότων: σπορά- νέο φυτό)
  • συναισθηματικό επίπεδο (αναπτύσσουν την αυτοπεποίθηση, αναγνωρίζουν τις δυσκολίες, δέχονται βοήθεια, αποδέχονται την αποτυχία, χαίρονται με την επιτυχία, ενισχύεται η συνεργασία)

Θέματα που μπορούν να αναπτυχθούν για να επιτύχουμε τους στόχους μας και να βοηθήσουμε τα παιδιά είναι η εκμάθηση:

  • Των λαχανικών και των καρποφόρων δέντρων (πώς τα καλλιεργούμε, πώς τα περιποιούμαστε , ποια λαχανικά και φρούτα τρώμε ανά εποχή)
  • Των ανθοκομικών και αρωματικών φυτών (ποια είναι και ποια η χρήση τους)
  • Της βιολογικής καλλιέργειας
  • Του κύκλου του νερού

Ο κήπος είναι το μέρος που τα παιδιά μας μπορούν να μάθουν, να χαλαρώσουν, να αισθανθούν χαρούμενα και πλήρεις και να γίνουν μέρος της φύσης. Αγαπούν τα φυτά και έτσι αποκτούν μια πολύ καλή παρέα…