Η θέση της Γυναίκας από την Αρχαία Ελλάδα έως σήμερα

Η θέση της Γυναίκας από την Αρχαία Ελλάδα έως σήμερα

Η θέση της γυναίκας στην αρχαία Ελλάδα δεν ήταν η ίδια στις διάφορες πόλεις και παρουσίαζε διαφορές κατά την εξέλιξη των κοινωνιών μέσα στους αιώνες. Η σύγχρονη αντίληψη για τη θέση της γυναίκας στην αρχαιότητα στηρίχτηκε περισσότερο στο καθεστώς της κλασικής Αθήνας. Η γυναίκα θεωρούνταν, βιολογικά και ψυχολογικά, πλάσμα που δεν είχε την ικανότητα να ελέγξει τον εαυτό της και να αντισταθεί σε εξωτερικά ερεθίσματα. Έπρεπε να είναι σεμνή, όμορφη και υγιής, προκειμένου να συμβιβάζεται με τα πρότυπα μιας πατριαρχικής κοινωνίας, όπως ήταν η αρχαία ελληνική.

 

 

 

 

Στην Αθήνα, η πρώτη κύρια δυσκολία που αντιμετώπιζε ένα νεογέννητο κορίτσι ήταν να του επιτραπεί να ζήσει. Εξαρτιόνταν άμεσα από την απόφαση του πατέρα η έκθεση του νεογνού σε μια ερημική περιοχή, καθώς η γέννηση ενός θηλυκού μέλους θεωρούνταν ανώφελο και επιπρόσθετο έξοδο για τον οίκο, εφόσον μάλιστα σε ένα κατεξοχήν πατριαρχικό σύστημα κληρονομιάς δεν είχε τη δυνατότητα να διατηρήσει  το οικογενειακό όνομα και συνεπώς τα οικογενειακά περιουσιακά στοιχεία.

Βασική αρχή στην αθηναϊκή κοινωνία ήταν το ότι η γυναίκα τελούσε μονίμως υπό ανδρική κηδεμονία. Η νέα κοπέλα μέχρι το γάμο της εξαρτάται άμεσα από τον πατέρα της. Όταν έφθανε στην αποδεκτή κοινωνικά ηλικία γάμου, ο πατέρας της επέλεγε το μέλλοντα σύζυγό της

Η βασική ευθύνη της, όμως, ήταν η διαχείριση του οίκου. Επέβλεπε και κατεύθυνε τους δούλους και φρόντιζε για τη σωστή τακτοποίηση των αγαθών και των πραγμάτων του σπιτιού. Οι αριστοκράτισσες γυναίκες επίσης, στα πλαίσια των οικιακών καθηκόντων τους, ασχολούνταν με την υφαντική και το ράψιμο του ρουχισμού. Επίσης είχαν επιφορτισθεί με την ανατροφή των παιδιών. Ενώ όμως με όλες αυτές τις ασχολίες οι ευκατάστατες Αθηναίες δεν έβγαιναν από το σπίτι, οι φτωχές αναγκαστικά δούλευαν εκτός σπιτιού. Ανάμεσα σε άλλα εργαζόντουσαν ως εργάτριες μαλλιού, τροφοί, συλλέκτριες καρπών και σε μεγαλύτερη ηλικία ως πωλήτριες, όπως μας μαρτυρούν σχετικές παραστάσεις αγγείων.

Στο κοινωνικό πεδίο οι Αθηναίες συμμετείχαν στις κυριότερες θρησκευτικές γιορτές της πόλης. Στα Λήναια και στα Ανθεστήρια  προς τιμήν του Διονύσου. Συμμετείχαν επίσης στην μεγάλη πομπή των Παναθηναίων  που ήταν η επισημότερη γιορτή των αρχαίων Αθηνών προς τιμήν της πολιούχου της πόλεως θεάς Αθηνάς. Ουσιαστική ήταν και η συμμετοχή τους και  στα Θεσμοφόρια που  τελούνταν προς τιμή της θεάς Δήμητρας.

Στην πολιτική ζωή των Αθηνών η θέση των γυναικών ήταν ανύπαρκτη. Οι γυναίκες δε θεωρούνταν πολίτες. Δεν είχαν δικαίωμα εγγραφής στους καταλόγους των πολιτών. Επιπλέον δεν είχαν δικαίωμα κατοχής εγγείου ιδιοκτησίας -επομένως ούτε κληρονομιάς-, το οποίο αποτελούσε βασικό κριτήριο για την ιδιότητα του πολίτη.

Έχοντας, λοιπόν, την αρχαία Αθήνα ως υπόδειγμα, φαίνεται Πως ήταν δύσκολο σε πολλούς να πιστέψουν πως τα πράγματα μπορούσαν να είναι καλύτερα σε άλλες κοινωνίες, και μάλιστα παλαιότερες από αυτήν.

Στην ομηρική εποχή, η ζωή των γυναικών όπως αντιλαμβανόμαστε από τα έργα του Ομήρου, ήταν αρκετά καλή. Οι γυναίκες δεν έμεναν  περιορισμένες στο σπίτι και μπορούσαν να κυκλοφορούν ελεύθερες με την συνοδεία δούλων. Αγαπούν την οικογένειά τους, συζητούν ελεύθερα μαζί με τους άνδρες, επικρατεί η μονογαμία, ο γάμος είναι ιερός και αδιάλυτος, η γυναίκα μπορεί να διαλέξει τον άνδρα της, οι συζυγικές σχέσεις βασίζονται σε αμοιβαία αγάπη και εκτίμηση και οι τρόποι συμπεριφοράς των συζύγων παρουσιάζονται απλοί, ευγενικοί και εγκάρδιοι. Η γυναίκα, αν δεν έβγαινε έξω για αγορές σχετικές με την οικιακή δραστηριότητα, έμενε στο σπίτι. Οι κοινωνικές δραστηριότητες όπου επιτρεπόταν η παρουσία της ήταν γάμοι ή κηδείες και άλλες συναφείς εκδηλώσεις. Πολλά σπίτια διέθεταν τον ειδικό χώρο των γυναικών, τον γυναικωνίτη.

Στη Μινωική Κρήτη οι γυναίκες είχαν τα ίδια περίπου δικαιώματα και ελευθερίες με τους άντρες. Όπως μαρτυρούν οι τοιχογραφίες, οι σφραγιδόλιθοι και άλλοι λίθοι με εγχάρακτες εικόνες, έπαιρναν μέρος σ’ όλες τις εκδηλώσεις της ζωής, στις γιορτές, τα αγωνίσματα, το κυνήγι. Όπως και οι σημερινές γυναίκες, χτένιζαν με φροντίδα τα μαλλιά τους, βάφονταν, φορούσαν φανταχτερά φορέματα και όμορφα στολίδια.

Το ίδιο και στην αρχαία Σπάρτη οι γυναίκες ήταν σχεδόν ίσες με τους άντρες, συγχρωτίζονταν ελεύθερα στο δημόσιο βίο και στους αθλητικούς αγώνες, παντρεύονταν τον άντρα που θα αγαπούσαν, και είχαν γνώμη στα πολιτικά και δημόσια πράγματα. Είναι άραγε τυχαίο ότι ήταν οι Σπαρτιάτισσες που έλεγαν στους άντρες τους το γνωστό “Ή ταν ή επί τας”;

https://www.youtube.com/watch?v=7vkBVg2PK4o

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Του Σαράντου Καργάκου

Η θέση της γυναίκας στην Ανατολή και τη Δύση – Πόσο μεγάλες είναι οι διαφορές τελικά

Η ψυχολόγος Γεωργία Κορδώνη γράφει για τη θέση της γυναίκας σε έναν σύγχρονο κόσμο που συντηρεί τις ανισότητες με τον σκοταδισμό εξ ανατολής να επανέρχεται όλο και περισσότερο.

Η ισότητα των φύλων συνιστά και θα πρέπει να συνιστά βασική αξία όλων των χωρών και θεμελιώδες δικαίωμα κάθε πολίτη σε οποιαδήποτε χώρα και αν βρίσκεται.

Ο όρος «ρόλος του φύλου» αναφέρεται σε ένα σύνολο κοινωνικών κανόνων, που υπαγορεύουν τι είδους συμπεριφορές θεωρούνται επιθυμητές ή κατάλληλες για ένα άτομο με βάση το πραγματικό ή αντιληπτό φύλο τους. Καθώς οι ρόλοι αυτοί των φύλων είναι κοινωνικά κατασκευασμένοι είναι πιθανό κάποιες φορές να δημιουργούνται ανισότητες και διακρίσεις ανάμεσα στα δύο φύλα, ανάλογα με την εκάστοτε κοινωνία.

Ανατολικές κοινωνίες

Γνωστές είναι σε όλους μας οι διαφορές που υπάρχουν στον τρόπο αντιμετώπισης των γυναικών ανάμεσα στην Ανατολή και την Δύση.

Χαρακτηριστικές πρακτικές ανατολικών χωρών απέναντι στις γυναίκες είναι η έλλειψη ελευθερίας, η πολιτική περιθωριοποίηση, ο αποκλεισμός από την μόρφωση, ο εγκλεισμός στο σπίτι, η ταπείνωση, ο εξευτελισμός και η ενδυμασία που καλύπτει σχεδόν όλο το σώμα και το πρόσωπο. Στο Ιράν οποιαδήποτε άρνηση της γυναίκας, όπως το να αρνηθεί να παντρευτεί τον άντρα που της επιβάλλει ο πατέρας της, συνεπάγεται σε επίθεση με οξύ. Η Ινδία θεωρείται από τις πιο επικίνδυνες χώρες να ζει μια γυναίκα, λόγω της καθημερινής άσκησης σεξουαλικής βίας και των συνθηκών σκλαβιάς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι γυναίκες «Νταλίτ», μιας κατώτερης κάστας, να βιάζονται συχνά από μέλη ανώτερων καστών για να «μπουν» στη θέση τους.

Στην Ταϊλάνδη οι γυναίκες πωλούν το κορμί τους σαν αντικείμενο. Πρόσφατο παράδειγμα είναι οι ειδήσεις που κάνουν τον γύρο του κόσμου τις τελευταίες μέρες για τις γυναίκες στο Αφγανιστάν μετά την επικράτηση των Ταλιμπάν. Ο νόμος της σαρίας θα τους επιβάλει περιορισμό των δικαιωμάτων. Ανάμεσα σε άλλα θα απαγορεύεται να κυκλοφορούν ακάλυπτες, χωρίς άνδρα συνοδό ή να μορφώνονται. Αυτά είναι κάποια από τα φαινόμενα που αναδεικνύουν τις συνθήκες κάτω από τις οποίες είναι αναγκασμένος να ζει ο μισός γυναικείος πληθυσμός του πλανήτη. Υποδούλωση και ελάχιστα ή καθόλου δικαιώματα!

Δυτικές κοινωνίες

Από την άλλη πάλι πλευρά η Δύση, η οποία θεωρείται εξελιγμένη έχει θεσπίσει νομοθετικά την ισότητα μεταξύ των δύο φύλων. Παρά την νομοθετική ρύθμιση όμως υπάρχει ουσιαστική ισότητα μεταξύ άντρα και γυναίκας στην πράξη;

Μια πρώτη σκέψη είναι ότι προφανώς οι γυναίκες της δύσης δεν αντιμετωπίζουν τις ίδιες ακραίες συνθήκες με τις γυναίκες των ανατολικών χωρών, όπως τα παραδείγματα που προαναφέρθηκαν. Υπάρχουν όμως άλλες ανισότητες που οι γυναίκες καλούνται να αντιμετωπίσουν καθημερινά ακόμα και σήμερα. Η γυναίκα στη σημερινή κοινωνία έχει επωμιστεί πολλαπλούς ρόλους. Τον ρόλο της εργαζόμενης, της συζύγου, της μητέρας, της νοικοκυράς, κ.α. Η σημερινή γυναίκα πρέπει να είναι καλή εργαζόμενη, να ανελιχθεί επαγγελματικά και να έχει οικονομικές απολαβές, ώστε να είναι ανεξάρτητη. Παράλληλα όμως πολλές φορές έχει τον κύριο ρόλο στην ανατροφή των παιδιών, στη φροντίδα του σπιτιού αλλά και όλων των άλλων μελών της οικογένεια

Στον εργασιακό τομέα οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει μια γυναίκα είναι εξίσου μεγάλες. Λόγω της ανισότητας, που δυστυχώς ακόμα υπάρχει, πολύ συχνά υποτιμούνται οι δυνατότητες της, υπάρχουν μισθολογικές ανισότητες και είναι πιο εύκολο να δεχθεί σεξουαλική παρενόχληση ή λεκτική κακοποίηση-τέτοια παραδείγματα στην ελληνική κοινωνία είναι πολλά τον τελευταίο καιρό.

Αντιμετωπίζει ακόμη και τον κίνδυνο απόλυσης ή τον κίνδυνο να μην επιλεχθεί καν σε μια θέση εργασίας παρόλο που μπορεί να έχει τα προσόντα, επειδή σκοπεύει να κάνει παιδιά ή είναι ήδη έγκυος. Έχουν υπάρξει παραδείγματα όπου στη συνέντευξη πρόσληψης μια γυναίκα έχει κληθεί να απαντήσει την ερώτηση του αν σκοπεύει να κάνει παιδιά. Ειδικά οι γυναίκες κατώτερων οικονομικά στρωμάτων ή οι γυναίκες που μεγαλώνουν μόνες τους τα παιδιά τους λόγω του φόβου και της ανάγκης για επιβίωση (εφόσον δεν υπάρχουν κοινωνικές υποδομές για την προστασία της μητρότητας) είναι πιο εύκολο να βρεθούν θύματα σε τέτοιες συμπεριφορές. Έχει φανεί πως σε κάθε οικονομική κρίση οι γυναίκες πλήττονται περισσότερο από τους άντρες. Για τους ίδιους λόγους η επιλογή των γυναικών σε ανώτερες θέσεις είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με τους άντρες. Επίσης, στο χώρο της πολιτικής, αν και το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι είναι κατοχυρωμένο, το ποσοστό των γυναικών που συμμετέχουν τελικά είναι χαμηλό. Ακόμα και στο χώρο της εκκλησίας βλέπουμε να διαιωνίζονται στερεότυπα σχετικά με την ανισότητα των γυναικών. Παρά λοιπόν τα δικαιώματα των γυναικών που έχουν θεσπιστεί, οι νέες συνθήκες ζωής και εργασίας κάνουν τον αγώνα για την ισότητα να φαίνεται συνεχής και μεγάλος.

Η κατάσταση στη χώρα μας

Τον τελευταίο καιρό στην Ελλάδα έχουμε δει σε σύντομο χρονικό διάστημα πολλά περιστατικά, όπου γυναίκες δολοφονούνται από τους ερωτικούς τους συντρόφους. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι γυναίκες αυτές ζούσαν μέσα σε κακοποιητικές σχέσεις, κάτι που αναδεικνύει το γεγονός πως στην ελληνική κοινωνία –όπως και σε πολλές άλλες δυτικές χώρες- όχι μόνο δεν έχει επιτευχθεί η ισότητα των φύλων στην πράξη αλλά έχουν δημιουργηθεί και διάφορες παθολογίες, όπως η άσκηση βίας για επιβολή.

Συγκέντρωση διαμαρτυρίας, για τη γυναικοκτονία στη Φολέγανδρο EUROKINISSI

Οι ψυχολογικές συνέπειες αυτής της ανισότητας και των όσων προαναφέρθηκαν κάνουν τις γυναίκες ευάλωτες σε ψυχικές ασθένειες. Οι γυναίκες έχει φανεί πως είναι πιο πιθανό να πάθουν κατάθλιψη ή να αντιμετωπίσουν αγχώδεις διαταραχές. Η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθηση τους είναι συχνά μειωμένες. Είναι πιο ευάλωτες σε διατροφικές διαταραχές. Ακόμα και στις περιπτώσεις που αναλαμβάνουν υψηλές θέσεις και καθήκοντα, οι ίδιες ασκούν πολύ μεγάλη πίεση στον εαυτό τους για ανταπεξέλθουν.

Μπορεί λοιπόν στη Δύση οι γυναίκες να μην αντιμετωπίζουν τα προβλήματα των γυναικών της Ανατολής, αλλά οι ανισότητες μπορεί να είναι εξίσου πολλές και με τρόπο συγκαλυμμένο. Μια κοινωνία για να αναπτυχθεί σωστά χρειάζεται πολυμορφία και είναι εξίσου χρήσιμοι και οι άνδρες και οι γυναίκες. Και τα δύο φύλα θα πρέπει να έχουν ισότιμες ευκαιρίες και ίση πρόσβαση παντού.

Οι γυναίκες όμως έχουν ανάγκη στήριξης μέχρι να γίνουν όλα αυτά. Και η στήριξη θα πρέπει να είναι πολύπλευρη. Ξεκινώντας από την φροντίδα της ψυχικής τους υγείας με το να τους παρέχεται η δυνατότητα να επισκεφτούν έναν ψυχολόγο ή ειδικό ψυχικής υγείας, με την προστασία της μητρότητας, με την παροχή θέσεων εργασίας, ακόμα και με τον τρόπο που ο καθένας μας συμπεριφέρεται καθημερινά, είτε είναι άντρας είτε γυναίκα.

Κάθε άνθρωπος, άντρας ή γυναίκα χρειάζεται και απαιτείται να έχει τον σεβασμό των συνανθρώπων του, είτε είναι του ίδιου είτε του αντίθετου φύλου!

Ο πολυδιάστατος ρόλος των γυναικών στη σημερινή κοινωνία

Ποιοι είναι οι ρόλοι της γυναίκας σήμερα;

Γυναίκα-σύζυγος, γυναίκα-μητέρα, γυναίκα-εργαζόμενη, γυναίκα-νοικοκυρά, γυναίκα-κοινωνικές υποχρεώσεις.

Η γυναίκα σήμερα, περισσότερο από ποτέ, καλείται να υπηρετήσει μερικούς ή/και όλους τους πιο πάνω ρόλους και αναμένεται από τον περίγυρό της (ακόμα και από τις άλλες γυναίκες) να τους υπηρετήσει επάξια και να φέρει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα: έναν ικανοποιημένο σύζυγο, καλοαναθρεμμένα παιδιά, εξαιρετικά εργασιακά αποτελέσματα, ένα καθαρό και νοικοκυρεμένο σπιτικό, ένα ζεστό πιάτο φαΐ, ανταπόκριση σε όλες τις κοινωνικές υποχρεώσεις της οικογένειας.

Ποιος είναι ο πιο σημαντικός ρόλος της;

Τόσοι πολλοί ρόλοι, για ένα μόνο άτομο. Και μέσα σε αυτούς τους ρόλους χάνεται ο ένας και πιο σημαντικός: γυναίκα-εαυτός. Πόσο φροντίζει η γυναίκα σήμερα για τον εαυτό της; Για το σώμα, την ψυχή της και το πνεύμα της;

Πολύ λίγες γυναίκες θα ασχοληθούν με τον εαυτό τους και ακόμα λιγότερες θα πιστέψουν ότι αυτό χρειάζεται να είναι η προτεραιότητά τους.

Πόσο εγωιστική είναι μία τέτοια στάση;

Μπορεί σε κάποιους να φανεί εγωιστική. Ας μην ξεχνάμε ότι τα κοινωνικά στερεότυπα ήθελαν πάντα μία γυναίκα δοτική, που να είναι εκεί μόνο για τους άλλους, έτοιμη να καλύψει τις όποιες ανάγκες τους και βάζοντας πάντοτε τον εαυτό της σε δεύτερη, τρίτη …τελευταία μοίρα.

Μόνο τα τελευταία χρόνια και μετά από πολλές προσπάθειες ανθρώπων (γυναικών και ανδρών), η γυναίκα έχει καταφέρει να βγει από το παρασκήνιο και να διεκδικήσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο, στη δική της ζωή. Έτσι έχει γίνει συνείδηση πολλών ανθρώπων ότι μόνον ένα άτομο που φροντίζει να γνωρίζει και να ικανοποιεί τον εαυτό του και τις προσωπικές του ανάγκες, μόνο αυτός έχει αποθέματα ψυχικά και σωματικά για να προσφέρει σε όλους τους άλλους τομείς.

Πώς μπορεί λοιπόν μία γυναίκα να φροντίσει για όλα τα πιο πάνω και συγχρόνως να φροντίζει και τον εαυτό της;

Χρειάζεται να λειτουργεί αντίστροφα. Να ξεκινάει από τον εαυτό της και να επεκτείνεται και στους άλλους.

Δεν είναι τυχαίο ότι στις αεροπορικές εταιρείες δίνουν οδηγίες ότι αν χρειαστεί να “πέσουν” οι μάσκες οξυγόνου, οι μητέρες παρακαλούνται να βάλουν πρώτα τη δική τους μάσκα και στη συνέχεια να φορέσουν στα παιδιά τους τη δική τους μάσκα. Αν δεν σωθούν αρχικά οι μητέρες δεν θα μπορέσουν να σώσουν στη συνέχεια τα παιδιά τους.

Αν δεν φροντίσει η γυναίκα αρχικά τον εαυτό της δεν θα μπορέσει να φροντίσει υγιώς, κανέναν άλλον άνθρωπο γύρω της.

Και πώς μπορεί να το πετύχει αυτό με τόσες υποχρεώσεις να “τρέχουν” μέσα στην καθημερινότητά της;

Εδώ απαιτείται η εστίαση.

1. Να καταφέρει να εντοπίσει τα πράγματα που της δίνουν ζωή. Από τα πολύ απλά έως τα πολύ σημαντικά.
2. Να φροντίσει να διαμορφώσει έτσι το πρόγραμμά της για να τα συμπεριλάβει στις δραστηριότητες της ημέρας της. Είτε αυτό είναι ένα γυμναστήριο, μία βόλτα στο βουνό, ένα κολύμπι ή ακόμα και ένα “beaute”, να τα κάνει χωρίς ενοχές δίνοντάς τους προτεραιότητα, πολλές φορές ακόμα και αφήνοντας πίσω πράγματα από τους υπόλοιπους ρόλους της.
3. Να φροντίσει στο τέλος κάθε μέρας της πριν πάει για ύπνο να έχει κάνει έστω και ένα πράγμα, όσο μικρό κι αν είναι, που θα αφορά αποκλειστικά την ίδια. Εξαιρείται η κάλυψη των αναγκών των αγαπημένων της προσώπων. Κάτι που θα ικανοποιήσει τη μικρή Μαρία, τη μικρή Ελένη, τη μικρή Γεωργία που βρίσκεται μέσα της και που αποζητά και αυτή θέση στη ζωή της μεγάλης Μαρίας, Ελένης, Γεωργίας. Αποζητά υπόσταση, ενδιαφέρον, φροντίδα και αγάπη.

Τι αντίκτυπο έχει αυτό στους ανθρώπους γύρω της;

Μπορεί κάποιοι να θεωρήσουν “απειλητική” μία τέτοια στάση. Χαλάει το στερεότυπο. Θα προσπαθήσουν πιθανά να τη χειραγωγήσουν με υπερβολικές απαιτήσεις που δεν θα της αφήνουν το χρόνο ή ακόμα και με τη δημιουργία ενοχών για τους ρόλους εις βάρος των οποίων επιλέγεται η φροντίδα του εαυτού.

Μακροπρόθεσμα όμως μπορεί κάποιος εύκολα να δει ότι μόνο θετικά μπορεί να είναι τα αποτελέσματα μίας τέτοιας επιλογής γιατί:

• όσο πιο πλήρης και ισορροπημένη αισθάνεται μέσα της μια γυναίκα τόσο πιο πολλά τα  αποθέματα προσφοράς που έχει για τους άλλους. Η χαρούμενη γυναίκα προσφέρει χαρά στους οικείους της
• μπορεί να αποτελέσει ένα υγιές παράδειγμα για τα παιδιά της και για τους ανθρώπους γύρω της. Για να μην μεγαλώσουν και άλλες γενιές (γυναίκες και άνδρες) με έλλειψη φροντίδας και αγάπης του εαυτού.

Η ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΡΟΛΟΙ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ

Πόσους ρόλους μπορεί να έχει η σύγχρονη γυναίκα; Πώς καταφέρνει ένα πρόσωπο να ανταπεξέρχεται σε πολλαπλές υποχρεώσεις και ευθύνες, χωρίς να μπερδεύεται και να εξουθενώνεται; Πώς η εναλλαγή αυτή μπορεί να της εξασφαλίζει ισορροπία, να την εξελίσσει ή να την εγκλωβίζει;

Η γυναίκα είναι ίσως το πλέον πολυπράγμον ον, επιτυγχάνοντας όσα θέλει ή πρέπει να φέρει εις πέρας. Το κόστος όμως είναι υψηλό, καθώς καλείται να παίξει ταυτόχρονα πολλούς διαφορετικούς και απαιτητικούς ρόλους κρατώντας δύσκολες ισορροπίες, που συχνά διαταράσσονται. Ο συνδυασμός τού να είναι εργαζόμενη, νοικοκυρά, σύντροφος, μητέρα, κόρη, αδελφή, φίλη και ενεργό μέλος της κοινωνίας απαιτεί ένα κράμα θέλησης, δύναμης, προσπάθειας, κουράγιου, υπομονής και επιμονής.  Η ανάγκη της να κάνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα, να αναλαμβάνει ποικίλες ευθύνες, να ανταπεξέρχεται σε αρκετές κι ετερόκλητες δραστηριότητες, διατηρώντας τον έλεγχο, απαιτεί ιδιαίτερη προσπάθεια, που τις περισσότερες φορές την κάνει να ξεχνά να ζητήσει βοήθεια, στήριξη ή κατανόηση από τους άλλους και να δείξει επιείκεια στον εαυτό της, με αποτέλεσμα να πιέζεται, να αγχώνεται και να εξαντλείται και να μην μπορεί να απολαύσει την καθημερινότητα ή την επαφή της με το κοντινό της περιβάλλον.

Πολύ συχνά εγκλωβίζεται σε ένα ρόλο, που θεωρεί πιο σημαντικό και σχεδόν αποκλείει τους άλλους ως ασύμβατους. Για παράδειγμα, γυναίκες που αρνούνται τη μητρότητα, για να μην αποτελεί εμπόδιο στην επαγγελματική τους ανέλιξη ή που επικεντρώνονται τόσο στη μητρότητα, ώστε αγνοούν τις κοινωνικές, επαγγελματικές και προσωπικές τους παραμέτρους. Τι κρύβεται όμως πίσω από αυτές τις άκαμπτες στάσεις και τι μπορεί να τις διαμορφώνει; Η απάντηση είναι κάποιες πεποιθήσεις που ανάγονται στην παιδική ηλικία, στον τρόπο ανατροφής ή και στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος. Ενδεικτικά παραδείγματα: «Η καλή μάνα βρίσκεται στο σπίτι», «Η καλή νοικοκυρά έχει πάντα έτοιμο φαγητό και το σπίτι της έτοιμο για να δεχθεί κόσμο ανά πάσα στιγμή», «Μια σωστή επαγγελματίας δεν φέρνει ποτέ την οικογενειακή της ζωή στο γραφείο», «Όσο κουρασμένη κι αν είναι μία σύζυγος πρέπει πάντα να υποδέχεται τον άνδρα της χαμογελαστή» …

Τόσα ΠΡΕΠΕΙ, ΠΟΤΕ και ΠΑΝΤΑ, τα οποία καθορίζουν τη σκέψη, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά της, με τρόπο μη συνειδητό. Με το πέρασμα του χρόνου η εικόνα της γυναίκας άλλαξε ουσιαστικά. Παλαιότερα αντιλαμβανόταν τον εαυτό της ως λιγότερο δυναμικό και αυτόνομο, κυρίως επειδή ήταν υποχρεωμένη να παραμένει στο σπίτι και να ασχολείται μόνο με την ανατροφή των παιδιών και με «τα του οίκου της», ενώ οι προσωπικές της ανάγκες έμπαιναν σε δεύτερη μοίρα. Από την στιγμή που άρχισε να φοιτά στο πανεπιστήμιο, να αναπτύσσει σοβαρές επαγγελματικές αξιώσεις και να κυριαρχεί στην κοινωνική σκακιέρα, ανέπτυξε μια σημαντική επιτάχυνση, διαφοροποιώντας τη θέση της. Ως εργαζόμενη και οικονομικά ανεξάρτητη πλέον, δεν άργησε να διεκδικήσει και να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της κι αυτό είχε ως αποτέλεσμα την διαταραχή των λεπτών ισορροπιών στις σχέσεις της με το άλλο φύλο.
Η ανάγκη λοιπόν που προβάλλεται είναι να μπορούμε να κρατήσουμε ισορροπίες που απαιτούνται ανάμεσα στις υποχρεώσεις ως μητέρες και νοικοκυρές από τη μια και ως εργαζόμενες από την άλλη. Παράλληλα, οφείλουμε στον εαυτό μας να θυμόμαστε και το ρόλο μας ως γυναίκες.

Εκείνο που παίζει σημαντικό ρόλο είναι να κατανοήσουμε ότι το ζήτημα δεν είναι να βρεθεί περισσότερος χρόνος εγκαταλείποντας κάποιον ρόλο, αλλά να οργανώσουμε την καθημερινότητα με τέτοιο τρόπο ώστε να υπάρχει χώρος και χρόνος για όλους τους ρόλους. Είναι σίγουρο ότι και περισσότερος χρόνος να υπήρχε αν δεν υπάρχει σωστή οργάνωση αυτού, το αποτέλεσμα θα ήταν και πάλι δυσλειτουργικό… Τι μπορούμε να κάνουμε;

Ο τομέας Εργασία

Η πρώτη απόφαση  που οι περισσότερες γυναίκες παίρνουν είναι να σταματήσουν από τη δουλειά τους. Η εργασία αποτελεί σήμερα για το γυναικείο φύλο μια ανάγκη. Για πολλές από εμάς η δουλειά λειτουργεί ως προσωπική θεραπεία και ανάπτυξη. Ένα αναπόσπαστο κομμάτι του εαυτού, το οποίο αν νιώσουμε ότι μας το στερούν, το ψυχικό και βιολογικό μας ρολόι αντιδρά και νοσεί, με οποιοδήποτε τρόπο το ίδιο θεωρήσει καλύτερο. Σίγουρα λοιπόν δεν είναι λύση να σταματήσουμε τη δουλειά. Αντίθετα, είναι ανάγκη να εναρμονίσουμε και τους υπόλοιπους ρόλους ώστε να γλιτώσουμε από συναισθήματα θυμού, απελπισίας, απόγνωσης, απογοήτευσης, έλλειψης όρεξης για ζωή.

Ο Τομέας Σπίτι

Ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα αναφορικά με τις δουλειές του σπιτιού θα μπορέσει να βοηθήσει  στην οργάνωση. Μοιράζοντας ρόλους σε εσάς, στο σύζυγο και τα παιδιά, θα μπορέσετε να απαλλαγείτε από ευθύνες που σας πνίγουν.  Οι δουλειές του σπιτιού, ειδικά όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα για να ζητήσεις εξωτερική βοήθεια, γίνονται μεγάλο εμπόδιο και περιορίζουν τη λειτουργικότητα της γυναίκας. Ο μόνος τρόπος λοιπόν για να περιορίσετε το χρόνο που σας τρώνε είναι η ισορροπία και η οργάνωση ρόλων.

Ο Τομέας Γυναίκα – Εαυτός

Η διατήρηση της θηλυκής φύσης της γυναίκας είναι απαραίτητη για να πραγματοποιείται κάθε ιδέα. Δυστυχώς, εκείνον που βάζουμε πάντα στο περιθώριο είναι ο εαυτός μας, ξεχνώντας ότι αυτός είναι που μπορεί να κρατήσει όλους τους τομείς ενωμένους. Η δυναμικότητα, η υπομονή, η πίστη, η αγάπη, η φροντίδα είναι όλα γένους θηλυκού. Είναι απαραίτητο να φροντίζουμε τον εαυτό μας, την εμφάνισή μας έτσι ώστε να διατηρούμε την αυτοπεποίθηση, ακόμη και τη σεξουαλικότητα μας ακλόνητη.

Ο Τομέας Κόρη

Πολλές φορές πέρα από την δική μας οικογένεια έχουμε αναλάβει να φροντίζουμε και την πατριαρχική μας οικογένεια. Ο μπαμπάς και η μαμά μας καθημερινά γκρινιάζουν ότι δεν μας βλέπουν ή ότι δεν βλέπουν αρκετά τα εγγόνια τους. Εκμεταλλευτείτε το χρόνο που οι ίδιοι ζητούν να περάσουν με τα εγγόνια τους. Ο χρόνος που θα σας απομείνει για να κάνετε πράγματα για τον εαυτό σας θα είναι περισσότερος από αυτόν που χρειάζεστε για να τα πάτε εκεί.

Ο Τομέας Σύντροφος

Η υγιής και ήρεμη προσωπική ζωή αποτελεί σημαντικό κομμάτι αρμονίας του εαυτού. Έτσι λοιπόν, το γεγονός ότι οι δυσκολίες της καθημερινότητας μπορεί να σας αναγκάζουν να δουλεύετε περισσότερες ώρες για να ανταπεξέλθετε και το γεγονός ότι μπορεί να έχετε κάνει και τρία και τέσσερα παιδιά δεν σημαίνει ότι πάψατε να είσαστε η αγαπημένη γυναίκα του άντρα σας που αποφάσισε να περάσετε μαζί την υπόλοιπη ζωή σας. Βρείτε λοιπόν μία δύο δραστηριότητες που θα σας άρεσαν να κάνετε μαζί του και απλά, απολαύστε τες.

Ο Τομέας Μητέρα

Αποφάσισα να αφήσω τελευταίο αυτό τον τομέα, καθώς είναι ο μοναδικός που δεν μπαίνει σε καλούπια. Δεν έχει όρια, δεν περιορίζεται και δεν σταματάει πουθενά. Μπορείς να γίνεις λιγότερο νοικοκυρά, αλλά όχι λιγότερο μητέρα. Είναι ένας ρόλος που αφού σου δοθεί τον ακολουθείς και σε ακολουθεί για πάντα. Η πρώτη και η τελευταία σου έγνοια είναι ο ρόλος της μητέρας.

Ωστόσο, για να μπορεί να νιώθει μια μητέρα ψυχικά όμορφα είναι απαραίτητο να νιώθει καλά και ως σύντροφος και ως κόρη και πάνω από όλα ως γυναίκα με τον εαυτό της. Μικρές αλλαγές της καθημερινότητας μπορούν να χρήσουν την έναρξη μια καλύτερης καθημερινότητας.

Πολλοί οι ρόλοι λοιπόν πολλές και οι υποχρεώσεις… Να θυμάστε ότι ο εαυτός σας για να είναι ευτυχισμένος τα έχει ανάγκη.  Άρα αν αποφασίσει να τα κάνει, θα βρει και τον τρόπο… Πάντα υλοποιείται αυτό που οι γυναίκες σκεπτόμαστε, φανταζόμαστε και αγαπάμε. Ας είμαστε συνειδητές λοιπόν στην πιο μεγάλη αλήθεια, την πιο αληθινή από όλες, μια αλήθεια που ισχύει για όλους μας, γυναίκες και άντρες, και αυτή είναι πώς χτίζουμε καθημερινά αυτό που οραματιζόμαστε, ευχόμαστε και αγαπάμε!!

 

Κείμενα διασκευασμένα από το διαδίκτυο