Το φαινόμενο του θερμοκηπίου - Περιγραφή του φαινομένου
Η Γη καθημερινά δέχεται απο τον Ήλιο ένα μεγάλο ποσό ακτινοβολίας. Ένα μέρος αυτής της ακτινοβολίας αποροφάται με διάφορους τρόπους (απο τα φυτά με τη φωτοσύνθεση, απο πετρώματα, απο το νερό των θαλασσών κ.α.) και ένα μέρος της ανακλάται ως υπέρυθρη προς τα πίσω, δηλαδή προς το διάστημα. Να σημειωθεί εδώ πως οι υπέρυθρες ακτίνες είναι ακτίνες θερμότητας, δηλαδή θερμαίνουν τον αέρα μέσα στον οποίο διαδίδονται.
Στην ατμόσφαιρα της Γης υπάρχουν κάποια αέρια όπως CO2, H2O (υδρατμοί), CH4 και NO2 που έχουν την ιδιότητα να αποροφούν μέρος της υπέρυθρης ακτινοβολίας με αποτέλεσμα να θερμαίνεται ο αέρας μέσα στον οποίο ζούμε. Αυτά δηλαδή τα αέρια λειτουργούν όπως το ναϋλον στο θερμοκήπιο που εγκλωβίζει μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας και έτσι ζεσταίνεται ο αέρας μέσα στον οποίο αναπτύσσονται τα φυτά που καλλιεργούμε. Αυτό που περιγράψαμε πιο πάνω δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό. Το αντίθετο! Δηλαδή , αν δεν υπήρχαν καθόλου αυτά τα αέρια, όλη αυτή η ζεστή - υπέρυθρη ακτινοβολία θα έφευγε προς το διάστημα και η μέση θερμοκρασία της Γης θα ήταν -20C, άρα πολύ δυσμενής για την ύπαρξη ζωής!
Γιατί επομένως αναφερόμαστε στο "Φαινόμενο του Θερμοκηπίου" υπονοώντας οτι πρόκειται για κάτι αρνητικό;
Αρνητική είναι η ΥΠΕΡΒΟΛΗ αυτού του φαινομένου και όχι αυτό καθαυτό το φαινόμενο! Δηλαδή μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα η ποσότητες των αερίων CO2, H2O (υδρατμοί), CH4 και NO2 στην ατμόσφαιρα υπήρχαν σε φυσιολογικές τιμές, άρα γινόταν δέσμευση ενός μέρους της υπέρυθρης ακτινοβολίας και θερμαινόταν τόσο η ατμόσφαιρα ώστε η μέση θερμοκρασία της Γη να είναι +15C (ούτε πολύ ζέστη, ούτε πολύ κρύο), ιδανική για την ύπαρξη ζωής όπως την ξέρουμε. Από τις αρχές του 19ου αιώνα όμως και μέχρι σήμερα οι εκπομπές του CO2 παρουσιάζουν σημαντική αύξηση! Περισσότερο CO2 στην ατμόσφαιρα σημαίνει περισσότερη δέσμευση υπέρυθρης ακτινοβολίας, άρα περισσότερη θέρμανση της ατμόσφαιρας και γενικώς αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της Γης. Αυτό είναι το λεγόμενο "Φαινόμενο του Θερμοκηπίου" ή "Φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη" ή "Φαινόμενο της κλιματική αλλαγής". Οι επιπτώσεις του φαινομένου είναι το λιώσιμο των πάγων στους πόλους, η αυξηση της στάθμης της θάλασσας, η ερημοποίηση πολλών περιοχών (λόγω υπερθέρμανσης) κ.α.
Το κρίσιμο ερώτημα τώρα είναι για ποιό λόγω έχουμε αυξηση του CO2 τα τελευταία 200 χρόνια; Αναλυτικά απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα δοθεί σε επόμενο άρθρο στο οποίο θα παρουσιάσουμε τη σχέση που έχει ο "Κύκλος του Άνθρακα" με το φαινόμενο του θερμοκηπίου!
Το φαινόμενο του θερμοκηπίου περιγράφεται ικανοποιητικά στο σχολικό εγχειρίδιο της Βιολογίας Β΄ Λυκείου .
Στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να παρακολουθήσετε την πορεία του φαινομένου
