Επανάληψη στη Γραμματική

Επανάληψη  στη  Γραμματική

Το οριστικό άρθρο

Οι  μονοσύλλαβες λέξεις ο, η, το, οι, τα  που μπαίνουν μπροστά από  τα  ουσιαστικά  για να  δείξουν  το γένος τους  λέγονται  οριστικά άρθρα.

Κλίση του οριστικού άρθρου

Πτώσεις                     Ενικός αριθμός                            Πληθυντικός αριθμός

Ονομαστική                ο       η         το                                     οι       οι       τα

Γενική                          του   της      του                                  των    των    των

Αιτιατική                     τον    τη(ν)   το                                    τους   τις      τα

 

Τα άρθρα δεν έχουν  κλητική !!

 

Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!!

Το  άρθρο η χρησιμοποιείται στην  ονομαστική του ενικού  μόνο για τα θηλυκά,  ενώ το άρθρο οι  χρησιμοποιείται  στην  ονομαστική πληθυντικού και για τα  αρσενικά και για τα θηλυκά.

π.χ.  η  τσάντα, οι τσάντες, οι  δρόμοι

 

Το άρθρο της χρησιμοποιείται  στη γενική του ενικού  για τα θηλυκά,  ενώ το

άρθρο  τις  χρησιμοποιείται στην  αιτιατική πληθυντικού για τα θηλυκά.

π.χ.  της  παραλίας,  τις  παραλίες

 

Το άρθρο  τον  χρησιμοποιείται στην αιτιατική του ενικού για τα  αρσενικά,

ενώ  το άρθρο  των  χρησιμοποιείται στην γενική  πληθυντικού και στα τρία

γένη.

π.χ.  τον  άνθρωπο, των ανθρώπων, των  γυναικών, των σχολείων

 

Τα άρθρα  τον διατηρεί  πλέον  πάντα  το  τελικό  -ν,  ενώ το  άρθρο την διατηρεί  το τελικό -ν όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν (α,ε,η,ι,υ,ο,ω)

ή από κ, π, τ, ξ, ψ, μπ, ντ, γκ, τσ, τζ.

π.χ.  τον άνδρα, την αίθουσα,  τον κήπο, την μπάλα, τον φίλο, τον δρόμο,

αλλά  τη  ζυγαριά, τη γυναίκα, τη μέρα.

 

 

 

Το αόριστο άρθρο

Οι  λέξεις που μπαίνουν μπροστά  από τα ονόματα  και δεν ορίζουν  κάτι  συγκεκριμένο,  δηλαδή κάποιο πρόσωπο,  ζώο η  πράγμα, αλλά  φανερώνουν κάτι  αόριστο λέγονται αόριστα άρθρα.

Τα  αόριστα άρθρα είναι τα  εξής: ένας, μια ή μία, ένα.

π.χ.  Ήρθε  ένας  κύριος  και  σε  ζήτησε.

Χτες  πήγαμε  σε  μια  πολύ  καλή  ταβέρνα.

 

Το αόριστο άρθρο  δε μένει πάντα το  ίδιο σε όλες τις  πτώσεις. Αλλάζει και  παρουσιάζεται  με διάφορες μορφές.

                                     Κλίση του αόριστου άρθρου

Πτώσεις                            Αρσενικό                   Θηλυκό                   Ουδέτερο

Ονομαστική                        ένας                         μια ή μία                        ένα

Γενική                                  ενός                          μιας ή μίας                    ενός

Αιτιατική                             έναν                          μια ή μία                       ένα

Κλητική                                   -                                       -                               -

 

Τα αόριστα άρθρα δεν  έχουν κλητική πτώση και  δεν έχουν πληθυντικό αριθμό.

Δεν πρέπει να μπερδεύουμε  τα αόριστα άρθρα ένας, μια, ένα  με τα αριθμητικά  επίθετα  ένας,  μία,  ένα.

π.χ.  Τηλεφώνησε  μια  κυρία.  (μια – αόριστο άρθρο)

Αγόρασα μία τσάντα.        (μία – αριθμητικό  επίθετο)

 

Ουσιαστικά

 

Οι λέξεις  που φανερώνουν πρόσωπα, ζώα, πράγματα, ενέργεια, κατάσταση ή ιδιότητα λέγονται ουσιαστικά.

π.χ.

πρόσωπα       → μητέρα, παππούς,  παιδί

ζώα                 → κατσίκα, ταύρος,  ελάφι

πράγματα      → καρέκλα, πίνακας,  μολύβι

ενέργεια        →  γράψιμο, πλέξιμο, κλάδεμα

κατάσταση    →  χαρά, αγωνία, ειρήνη

ιδιότητα         →  δικαιοσύνη, φιλία, πονηριά

 

 

Κύρια – κοινά ουσιαστικά

Τα ουσιαστικά που φανερώνουν ένα ορισμένο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα  λέγονται κύρια ουσιαστικά, ενώ τα ουσιαστικά που φανερώνουν όλα τα  πρόσωπα, ζώα ή πράγματα του ίδιου είδους λέγονται κοινά ουσιαστικά.

π.χ. Κύρια ουσιαστικά                   Κοινά ουσιαστικά

Βασιλική                                         σχολείο

Θεσσαλονίκη                                 αγόρι

Γαλλία                                             γάτα

Τετάρτη                                          ψαράς

Όλυμπος                                         χώρα

Δεκέμβρης                                      μαθητής

 

Κύρια ουσιαστικά είναι τα εξής:

α) Τα ονόματα ανθρώπων.

π.χ. Σωτήρης, Κώστας κ. α.

β) Τα ονόματα ζώων.

π.χ. Κανέλος, Τιτίκα κ.α.

γ) Τα ονόματα ημερών.

π.χ. Δευτέρα, Παρασκευή κ.α.

δ) Τα ονόματα μηνών.

π.χ. Απρίλιος, Ιούνιος  κ.α.

ε) Τα ονόματα γιορτών.

π.χ. Χριστούγεννα, Πάσχα  κ.α.

στ) Τα ονόματα χωρών, πόλεων, ποταμών, λιμνών, βουνών, νησιών, δρόμων.

π.χ. Σουηδία, Παρίσι, Πηνειός, Βόλβη, Όλυμπος, Ρόδος, Πανεπιστημίου κ.α.

ζ) Τα εθνικά ονόματα.

π.χ. Έλληνας, Άγγλος, Κερκυραίος κλπ. αλλά τα  επίθετα  που  βγαίνουν  από  εθνικά  ονόματα  γράφονται  με  μικρό.  Π.χ. ελληνικός, αγγλικός

η) Τα ονόματα έργων τέχνης.

π.χ. Παρθενώνας, Τζοκόντα,  Άξιον Εστί  κ.α.

θ) Οι λέξεις: Θεός, Παναγία, Χριστός, Πανάγαθος, Μεγαλόχαρη  κ.α.

Τα κύρια ουσιαστικά γράφονται πάντα με κεφαλαίο.

Οι εποχές δεν είναι κύρια ουσιαστικά.

Τα ουσιαστικά   (γένη, αριθμοί )

 Τα γένη των ουσιαστικών

Τα γένη των ουσιαστικών είναι τρία: το αρσενικό, το θηλυκό και το  ουδέτερο. Το γένος ενός ουσιαστικού μπορούμε να ξεχωρίσουμε από το άρθρο.

π.χ. Ο ήλιος (αρσενικό), η γάτα (θηλυκό), το σχολείο (ουδέτερο)

 Οι αριθμοί των ουσιαστικών

Τα ουσιαστικά έχουν δύο αριθμούς : τον ενικό και τον πληθυντικό. Όταν  μιλάμε για ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα, χρησιμοποιούμε τον ενικό αριθμό  ενώ όταν μιλάμε για πολλά χρησιμοποιούμε τον πληθυντικό αριθμό.

Τα κύρια ουσιαστικά δεν έχουν πληθυντικό αριθμό.

π.χ. Περικλής,  Γιώργος,  Ασπασία

Τα επίθετα

Οι λέξεις  που συνοδεύουν  τα ουσιαστικά  και μας δίνουν  πληροφορίες γι’  αυτά,  δηλαδή φανερώνουν  τι  λογής  είναι,  λέγονται  επίθετα.

π.χ. Ο αυστηρός  δάσκαλος.

Τα επίθετα δεν τα  βρίσκουμε ποτέ μόνα τους στο λόγο.  Πάντα συνοδεύουν  και  προσδιορίζουν κάποιο ουσιαστικό.

Τα επίθετα έχουν τρία  γένη: αρσενικό, θηλυκό, ουδέτερο.

Κάθε  επίθετο μπορεί να σχηματιστεί και  στα τρία γένη!!!

π.χ. ο καλός  (αρσενικό), η καλή  (θηλυκό), το καλό  (ουδέτερο)

Τα  επίθετα κλίνονται, όπως και  τα ουσιαστικά, και στους  δύο αριθμούς και  σε όλες τις πτώσεις.

Τα  επίθετα βρίσκονται στο ίδιο  γένος, στην ίδια πτώση  και  στον  ίδιο  αριθμό  με τα ουσιαστικά  που  προσδιορίζουν.

π.χ.  οι  ισχυροί άνεμοι

           της έξυπνης γυναίκας

           τα μεγάλα σπίτια

Τα επίθετα, όταν κλίνονται,  τονίζονται στην ίδια  συλλαβή  που τονίζεται η  ονομαστική  του αρσενικού.

π.χ. ο  ωραίος

του ωραίου  (τονίζεται στην  παραλήγουσα)

τον ωραίο

 

Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!!

 

Τα  επίθετα που τελειώνουν σε  –ικος,  -ικη, -ικο  γράφονται  με  ι .

π.χ.  μικρούτσικος,  μικρούτσικη, μικρούτσικο

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι  τα : δανεικός,  θηλυκός,  γλυκός

 

Τα επίθετα που τελειώνουν σε –ιμος, -ιμη, -ιμο  γράφονται με ι.

π.χ.  νόστιμος, νόστιμη, νόστιμο

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι  τα : άσχημος, διάσημος,  έρημος, επίσημος,   περίφημος,  έτοιμος, πρόθυμος, εύθυμος, ανώνυμος,  επώνυμος κ.ά.

 

Τα επίθετα που τελειώνουν σε –ινος, -ινη, -ινο  γράφονται με ι.

π.χ.  ξύλινος,  ξύλινη, ξύλινο

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι τα : φτηνός, ελεεινός, σκοτεινός, βορεινός,  ανεύθυνος, επικίνδυνος κ.ά.

 

Τα επίθετα σε -αίος, -αία, -αίο  γράφονται με αι.

π.χ.  ωραίος, ωραία, ωραίο

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι  τα : νέος, ανίδεος,  υπόχρεος

 

Τα επίθετα που τελειώνουν σε – ωπός, - ωπή, - ωπό και –ωτός,  - ωτή, -ωτό γράφονται με  ω .

π.χ.  κοκκινωπός, κοκκινωπή, κοκκινωπό, στρωτός, στρωτή, στρωτό

 

Τα επίθετα που τελειώνουν σε –λέος, -λέα, -λέο  γράφονται με  ε.

π.χ.  ρωμαλέος,  ρωμαλέα, ρωμαλέο

Ε ξ α ι ρ ε ί τ α ι  το κεφαλαίος.

 

Τα επίθετα που τελειώνουν  σε –ηρός, -ηρή, -ηρό  γράφονται με η.

π.χ.   ζωηρός,  ζωηρή,  ζωηρό

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι  τα : αλμυρός, γλαφυρός,  ισχυρός, αργυρός, κ.ά.

 

Τα επίθετα που τελειώνουν  σε –ίσιος, -ίσια, -ίσιο  γράφονται με ι.

π.χ.  βουνίσιος, βουνίσια, βουνίσιο

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι  τα : γνήσιος,  ημερήσιος,  ετήσιος, κ.ά.

 

Το θηλυκό των επιθέτων  σε –ός, -ιά, -ό, γράφεται  στον  πληθυντικό  χωρίς το ι.

π.χ. η γλυκιά – οι γλυκές, η ξανθιά – οι  ξανθές

 

Αρκετά επίθετα σε –ός, -ιά, -ό, σχηματίζουν  τα θηλυκά σε -ιά και σε  –ή.

π.χ. η ξανθιά – η ξανθή η κακιά –  η  κακή

 

Τα επίθετα που τελειώνουν σε –ύς, - ιά, -ύ  διατηρούν το υ της  κατάληξης μόνο στην ονομαστική, αιτιατική  και κλητική του ενικού  του  αρσενικού και ουδέτερου γένους. Στις άλλες πτώσεις γράφονται με ι.

π.χ.  ο  βαθύς –  (του βαθιού) –  τον  βαθύ - βαθύ

το  βαθύ – (του  βαθιού)  – το βαθύ  - βαθύ

οι  βαθιοί  –  οι βαθιές  –  τα βαθιά

 

Τα  επίθετα που τελειώνουν σε –ής, -ιά, -ί  διατηρούν το η της κατάληξης μόνο στην ονομαστική,  αιτιατική  και κλητική του ενικού του  αρσενικού γένους. Στις  άλλες πτώσεις γράφονται  με ι.

π.χ.  ο σταχτής  – (του σταχτιού)  – τον  σταχτή  –  σταχτή

οι σταχτιοί  –  οι σταχτιές  –  τα σταχτιά

Ρήματα

Οι λέξεις που φανερώνουν ότι ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα κάνει ή  παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση λέγονται ρήματα.

π.χ. Ο Αποστόλης γράφει ένα γράμμα.

Το σπίτι καταστράφηκε από το σεισμό.

Η Αγγελική λούζεται.

Οι φωνές των ρημάτων

Τα ρήματα κλίνονται ανάλογα  με  τη φωνή  στην οποία ανήκουν. Φωνές  είναι οι ομάδες στις οποίες χωρίζονται τα ρήματα ανάλογα με την κατάληξή  τους στο α΄ πρόσωπο του ενικού αριθμού.

Οι φωνές είναι δύο: η ενεργητική και η παθητική.

 Ενεργητική φωνή

Στην ενεργητική φωνή ανήκουν τα ρήματα που τελειώνουν σε –ω στον  ενεστώτα.

π.χ. πίνω, γελώ, διαβάζω κλπ.

 Παθητική φωνή

Στην παθητική φωνή ανήκουν τα ρήματα που τελειώνουν σε –μαι στον  ενεστώτα.

π.χ. κάθομαι, κρύβομαι, πλένομαι.

Τα περισσότερα ρήματα,  όχι  όλα, σχηματίζονται και στις δυο φωνές.

π.χ. κόβω – κόβομαι

 Οι χρόνοι των ρημάτων.

Τα ρήματα έχουν διάφορους  τύπους που φανερώνουν πότε  γίνεται αυτό που  σημαίνει  το ρήμα,  δηλαδή  αν γίνεται στο παρόν, στο παρελθόν ή στο μέλλον.

Οι διάφοροι  αυτοί τύποι του ρήματος  λέγονται  χρόνοι του ρήματος.

Οι χρόνοι του ρήματος είναι  τριών ειδών: παροντικοί,  παρελθοντικοί και  μελλοντικοί.

Παροντικοί χρόνοι

Οι  χρόνοι του ρήματος που  φανερώνουν ότι κάτι γίνεται τώρα,  δηλαδή στο  παρόν,  λέγονται  παροντικοί και είναι ο  ενεστώτας και ο  παρακείμενος.

Ενεστώτας:  φανερώνει ότι κάτι γίνεται  τώρα,  εξακολουθητικά ή  επαναλαμβάνεται.

π.χ.  Τα παιδιά  παίζουν.

Παρακείμενος:  φανερώνει κάτι που  έχει γίνει στο παρελθόν και  τώρα είναι  τελειωμένο.

π.χ.  Τα παιδιά έχουν παίξει.

 Παρελθοντικοί χρόνοι

Οι  χρόνοι του ρήματος που  φανερώνουν ότι κάτι  έχει γίνει στο παρελθόν  λέγονται  παρελθοντικοί και είναι ο  παρατατικός,  ο αόριστος  και  ο  υπερσυντέλικος.

Παρατατικός:  φανερώνει κάτι που γινόταν  στο παρελθόν (συνέχεια)  εξακολουθητικά  ή  με  επαναλήψεις.

π.χ.  Τα παιδιά έπαιζαν όλο  το απόγευμα.

Αόριστος:  φανερώνει κάτι που έγινε  στο παρελθόν και  φαίνεται σαν να έγινε  σε μια στιγμή.

π.χ.  Χθες τα παιδιά έπαιξαν  ποδόσφαιρο.

Υπερσυντέλικος:  φανερώνει κάτι που έγινε  στο παρελθόν και είχε  τελειώσει πριν γίνει κάτι  άλλο.

π.χ.  Τα παιδιά είχαν τελειώσει  πριν χτυπήσει το κουδούνι.

 Μελλοντικοί χρόνοι

Οι  χρόνοι του ρήματος που  φανερώνουν ότι κάτι θα  γίνει στο μέλλον  λέγονται  μελλοντικοί και είναι  ο  εξακολουθητικός μέλλοντας,  συνοπτικός  ή στιγμιαίος  μέλλοντας  και συντελεσμένος μέλλοντας.

Εξακολουθητικός  μέλλοντας:  φανερώνει κάτι που  θα γίνεται στο μέλλον  εξακολουθητικά ή με επαναλήψεις.

π.χ.  Θα είμαι στο σπίτι  όλο το βράδυ.

Συνοπτικός  ή  στιγμιαίος μέλλοντας:  φανερώνει κάτι που θα  γίνει στο μέλλον και  φαίνεται σαν να πρόκειται  να γίνει σε μια  στιγμή.

π.χ.  Θα παίξεις  μόνο όταν  τελειώσεις τα μαθήματά σου.

Συντελεσμένος μέλλοντας: φανερώνει κάτι που θα έχει  τελειώσει στο  μέλλον πριν αρχίσει κάτι  άλλο.

π.χ.  Το  βράδυ θα έχω τελειώσει την εργασία.

Τα βοηθητικά ρήματα έχω και είμαι

Τα ρήματα  έχω και είμαι λέγονται  βοηθητικά, γιατί μας βοηθούν  να

σχηματίσουμε τους χρόνους:  παρακείμενο,  υπερσυντέλικο  και  συντελεσμένο  μέλλοντα.

                                                     είμαι

                        Ενεστώτας                   Παρατατικός                Μέλλοντας

Εγώ                    είμαι                             ήμουν                            θα είμαι

Εσύ                    είσαι                              ήσουν                           θα είσαι

Αυτός,-ή,-ό      είναι                               ήταν                              θα είναι

Εμείς                 είμαστε                         ήμαστε(ήμασταν)       θα είμαστε

Εσείς                 είστε                              ήσαστε(ήσασταν)       θα είστε

Αυτοί, -ές,-ά    είναι                               ήταν                              θα είναι

                                                       έχω

Ενεστώτας                                         Παρατατικός                 Μέλλοντας

Εγώ                  έχω                                    είχα                               θα έχω

Εσύ                  έχεις                                  είχες                              θα έχεις

Αυτός,-ή,-ό    έχει                                    είχε                                θα έχει

Εμείς               έχουμε                              είχαμε                           θα έχουμε

Εσείς               έχετε                                 είχατε                            θα έχετε

Αυτοί,-ές,-ά   έχουν                                είχαν                              θα έχουν

Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!!

Το ρήμα  είμαι  όταν αναφέρεται στο παρόν  (τώρα) και  στο μέλλον γράφεται με  ει.

π.χ.  είμαι, θα είναι κλπ.

Στο  παρελθόν (χτες) γράφεται  με η.

π.χ.  ήμουν, ήμαστε κλπ.

 Ενεστώτας ενεργητικής και παθητικής φωνής

                                         

                                       Ενεστώτας

Ενεργητική φωνή                                       Παθητική φωνή

Εγώ πλένω                                                    Εγώ πλένομαι

Εσύ πλένεις                                                  Εσύ πλένεσαι

Αυτός πλένει                                                Αυτός πλένεται

Εμείς πλένουμε                                           Εμείς πλενόμαστε

Εσείς πλένετε                                               Εσείς πλένεστε

Αυτοί πλένουν                                             Αυτοί πλένονται

 

Τι να προσέξω στην ορθογραφία!!!

• Δεν πρέπει να μπερδεύουμε τις καταλήξεις – με και –μαι.  Την κατάληξη -με την  χρησιμοποιούμε στο εμείς, ενώ την κατάληξη –μαι  την χρησιμοποιούμε στο εγώ.

π.χ. εμείς ντύνουμε – εγώ ντύνομαι

εμείς λούζουμε – εγώ λούζομαι

 

• Δεν πρέπει να μπερδεύουμε τις καταλήξεις –τε και –ται. Την  κατάληξη –τε την χρησιμοποιούμε στο εσείς, ενώ την κατάληξη  –ται  την χρησιμοποιούμε στο αυτός, αυτή, αυτό.

π.χ. εσείς ντύνετε – αυτός ντύνεται

εσείς λούζετε – αυτή λούζεται

 

• Όλα τα ρήματα που τελειώνουν σε –ω γράφονται με ω.

 

• Τα ρήματα που τελειώνουν σε –ώνω και –ώνομαι γράφονται με –ω.

π.χ. απλώνω, σηκώνω, σηκώνομαι κλπ.

 

• Τα ρήματα που τελειώνουν σε –αίνω και -αίνομαι γράφονται με –αι.

π.χ. πηγαίνω, κατεβαίνω, ζεσταίνομαι κλπ.

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι  τα : μένω, δένω, πλένω αλλά και τα σύνθετά τους  (παραμένω, ξεπλένω, ξεδένω κλπ.)

 

• Τα ρήματα που τελειώνουν σε –έρνω και –έρνομαι γράφονται με –ε.

π.χ. φέρνω, γέρνω, δέρνω, σέρνομαι κλπ.

Ε ξ α ι ρ ε ί τ α ι το παίρνω.

 

• Τα ρήματα που τελειώνουν σε –εύω και – εύομαι γράφονται με –ευ.

π.χ. δουλεύω, παγιδεύω, ψαρεύω, μαζεύομαι κλπ.

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι τα : κλέβω και σέβομαι.

 

• Τα ρήματα που τελειώνουν σε –άβω γράφονται με –β.

π.χ. σκάβω, ράβω  κλπ.

Ε ξ α ι ρ ε ί τ α ι το παύω.

 

• Τα ρήματα που τελειώνουν σε – ίζω και -ίζομαι γράφονται με –ι.

π.χ. αρχίζω, βαδίζω, αγωνίζομαι κλπ.

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι τα : δακρύζω, δανείζω, αθροίζω, αναβλύζω, συγχύζω, πήζω, πρήζω κ.ά.

 

• Τα ρήματα που τελειώνουν σε:

-ίνω και –ίνομαι: πίνω, δίνω, κρίνω, γίνομαι

-ήνω και -ήνομαι: σβήνω, στήνω, αφήνω, ψήνομαι

-είνω και -είνομαι: κλείνω, κλείνομαι

-ύνω και -ύνομαι: λύνω, λύνομαι, μολύνω, διευθύνω, μεγεθύνω

 

• Τα ρήματα που τελειώνουν σε –ιάζω και –ιάζομαι γράφονται με –ι .

π.χ. τεμπελιάζω, κοπιάζω, αγκαλιάζομαι

Ε ξ α ι ρ ο ύ ν τ α ι τα : αδειάζω, μονοιάζω, μοιάζω, νοιάζομαι,  χρειάζομαι κ.ά.

 

Μετοχές ενεργητικής φωνής

Τα ρήματα της πρώτης συζυγίας, δηλαδή τα ρήματα που τελειώνουν σε –ω  άτονο, σχηματίζουν τη μετοχή της ενεργητικής φωνής σε – οντας. Η κατάληξη  γράφεται με ο και δεν τονίζεται.

π.χ. παίζω – παίζοντας,  απλώνω – απλώνοντας

Τα ρήματα της δεύτερης συζυγίας, δηλαδή τα ρήματα που τελειώνουν σε –ώ  με  τόνο, σχηματίζουν  τη  μετοχή  της  ενεργητικής  φωνής  σε  –ώντας.  Η  κατάληξη  γράφεται  με  ω  και  τονίζεται.

π.χ. ζητώ – ζητώντας,  μιλώ – μιλώντας

Οι μετοχές της ενεργητικής φωνής δεν κλίνονται. Είναι άκλιτες.

 

Τις  περισσότερες  φορές,  χρησιμοποιούμε  τις  μετοχές  της  ενεργητικής φωνής  για να  δείξουμε  τρόπο.

π.χ. Περπατούμε στο δρόμο σφυρίζοντας.

 

Τι  να  προσέξω  στην  ορθογραφία!!!

Όταν  η μετοχή  ενός  ρήματος  στην  ενεργητική  φωνή  τονίζεται  στο  φθόγγο ο,  γράφεται  με  ω,  ενώ  όταν  δεν   τονίζεται,  γράφεται  με  ο.

π.χ. ρωτώ – ρωτώντας,  γράφω –  γράφοντας

 

Επιρρήματα

Επιρρήματα  είναι  οι  άκλιτες  λέξεις  που  συνοδεύουν  τα  ρήματα  και  τα  προσδιορίζουν  δίνοντάς  μας  πληροφορίες  για  τον  τόπο,  τον  χρόνο,  την  ποσότητα,  τον  τρόπο. Τα  επιρρήματα,  επίσης,  συνδέουν  προτάσεις  χωρίς  να  είναι  σύνδεσμοι.

π.χ.  Άφησα  το  βιβλίο  μου  πάνω  στο  τραπέζι.

Είδη  επιρρημάτων

Τοπικά  επιρρήματα: Απαντούν  στην  ερώτηση  Πού;  και  είναι:

εδώ,  εκεί,  πέρα,  μακριά,  κοντά,  δίπλα,  πάνω,  κάτω,  μέσα,  παντού,  ψηλά,  χαμηλά,  μέσα,  έξω,  γύρω,  ανατολικά,  δυτικά,  βόρεια,  νότια,  δεξιά,  αριστερά,  μπροστά,  πίσω,  πουθενά,  παντού  κ.ά.

Χρονικά  επιρρήματα: Απαντούν  στην  ερώτηση  Πότε; και  είναι:

τώρα,  μετά,  ύστερα,  συχνά,  πότε  πότε,  επιτέλους,  κιόλας,  αμέσως,  σπάνια,  απόψε,  αργά,  νωρίς,  φέτος,  πέρσι,  έπειτα,  αύριο,  μεθαύριο  κ.ά.

Ποσοτικά  επιρρήματα: Απαντούν  στην  ερώτηση  Πόσο; και  είναι:

πολύ,  λίγο,  ελάχιστο,  κάμποσο,  τόσο,  όσο,  περισσότερο,  λιγότερο,  τουλάχιστον,  εξίσου,  σχεδόν,  πάνω  κάτω,  καθόλου  κ.ά.

Τροπικά  επιρρήματα: Απαντούν  στην  ερώτηση  Πώς;  και  είναι:

έτσι,  αλλιώς,  κάπως,  μόνο,  μαζί,  οπωσδήποτε,  όπως  κ.ά.