Προσεγγίζοντας τη μαθησιακή εικόνα της Δυσλεξίας

Στα παιδιά με δυσλεξία παρατηρούνται συχνά τα παρακάτω λάθη και δυσκολίες:

  • δυσκολεύονται να διακρίνουν διαφορετικές λέξεις, οι οποίες, όμως, έχουν μεγάλο αριθμό γραμμάτων κοινό, π.χ. παράλογος αντί για παράνομος
  • προφέρουν λανθασμένα τα φωνήεντα
  • διαβάζουν «καθρεφτικά» π.χ. μπάλα αντί για λάμπα
  • παρεμβάλλουν άσχετα φωνήματα όταν διαβάζουν
  • αντικαθιστούν μια λέξη με μια άλλη με παρόμοια σημασία, π.χ. σκοτεινός αντί για μαύρος
  • δεν υπάρχει ροή στο λόγο τους: κομπιάζουν, χάνουν τη σειρά, επαναλαμβάνουν ή σταματούν δίχως λόγο
  • διαβάζουν αργά – ακόμη και σε κείμενα στα οποία έχουν εξασκηθεί – και σε κάθε επανάληψη κάνουν νέα λάθη
  • δεν κατανοούν το κείμενο που διαβάζουν· καθώς προχωράει η ανάγνωση, αυξάνονται τα λάθη ενώ επέρχεται γρήγορα κούραση
  • χάνουν τη γραμμή καθώς διαβάζουν
  • δυσκολεύονται να διαβάσουν πολυσύλλαβες λέξεις
  • μπορεί να δείχνουν με το δάχτυλο το σημείο που διαβάζουν ή να κινούν το κεφάλι καθώς διαβάζουν, για να μη χάσουν το σημείο στο οποίο βρίσκονται

Επίσης, υπάρχουν δυσκολίες που συναντώνται τόσο στη δυσλεξία, όσο και στη δυσγραφία.

Συγκεκριμένα:

  • αντικατάσταση παρόμοιων σχηματικά γραμμάτων, π.χ. παφωτό αντί για παγωτό
  • σύγχυση στην ακουστική διαφοροποίηση των φθόγγων, π.χ. χασεύω αντί για χαζεύω
  • παραλείψεις και αντιμεταθέσεις γραμμάτων μέσα στην ίδια λέξη, π.χ. πτό αντί για ποτό, αν αντί για να
  • πρόσθεση, αντιμετάθεση και παράλειψη συλλαβών, π.χ. παντεντελόνι αντί για παντελόνι, μαλί αντί για λίμα, ανάγνωση αντί για αναγνώριση
  • σύγχυση χρήσης συμφωνικών συμπλεγμάτων, π.χ. πότρα αντί για πόρτα
  • αντικατάσταση λέξεων, π.χ. πρόγραμμα αντί για πράγματα

Τι είναι Μαθησιακές Δυσκολίες;

Οι Μαθησιακές Δυσκολίες (ΜΔ) είναι ένας γενικευμένος όρος, ο οποίος αναφέρεται σε μια ετερογενή ομάδα προβλημάτων που σχετίζονται με τη λειτουργία της μάθησης και της κατανόησης της ομιλίας, της ανάγνωσης, της γραφής και των μαθηματικών. Αυτά τα προβλήματα είναι εγγενή στο άτομο, θεωρούνται ότι υπάρχουν εξαιτίας της δυσλειτουργίας του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος και είναι δυνατό να εκδηλώνονται σε ολόκληρη τη διάρκεια της ζωής του. Με τις ΜΔ είναι δυνατό να συνυπάρχουν προβλήματα αυτορρύθμισης και συμπεριφοράς, κοινωνικής αντίληψης και κοινωνικής αλληλεπίδρασης, τα οποία όμως από μόνα τους δεν προσδιορίζουν μια ΜΔ. Αν και οι ΜΔ μπορεί να παρατηρούνται ταυτόχρονα με άλλα προβλήματα (π.χ. λειτουργική αδυναμία αισθήσεων, νοητική καθυστέρηση, σοβαρή συναισθηματική διαταραχή) ή με εξωγενείς επιρροές (όπως οι πολιτιστικές διαφορές, ανεπαρκής ή ακατάλληλη εκπαίδευση), εντούτοις δεν είναι αποτέλεσμα αυτών των συνθηκών ή επιρροών (Hammill 1990).

Όπως φαίνεται από τον παραπάνω ορισμό, πολλές φορές αντί για τον όρο Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (ΕΜΔ) χρησιμοποιείται εναλλακτικά ο όρος Μαθησιακές Δυσκολίες (ΜΔ). Το φαινόμενο αυτό, όμως, μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση, γιατί κανονικά με τον όρο ΜΔ αναφερόμαστε γενικότερα στα προβλήματα που μπορεί να παρουσιάσει ένα άτομο κατά τη μαθησιακή διαδικασία, χωρίς να αποκλείονται ως αίτια η νοητική καθυστέρηση, οι ψυχολογικές διαταραχές ή oι εξωτερικοί παράγοντες, όπως ελλιπής εκπαίδευση, ακατάλληλο οικογενειακό περιβάλλον– παράγοντες που έχουν αποκλειστεί στον προηγούμενο ορισμό.