Η καταστροφή των Ψαρών

Το 1824 ο σουλτάνος Μαχμούτ Β΄ αποφάσισε να κινητοποιήσει όλες τις δυνάμεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και με τη βοήθεια του Μεχμέτ Αλί της Αιγύπτου να καταστείλει την Επανάσταση των Ελλήνων. Στις 19 του Ιούνη 1824 τουρκικός στόλος (140 πολεμικά και 88 μεταγωγικά με 14 χιλιάδες άνδρες) υπό τον Χοσρέφ πασά απέπλευσε από τη Μυτιλήνη και στις 20 του Ιούνη έφτασε στις βόρειες ακτές των Ψαρών, όπου κατόρθωσαν να αποβιβάσουν αγήματα. Στο μεταξύ, από τις 8 του Ιούνη οι Ψαριανοί υπό την πίεση των 1.200 Θεσσαλών και των 20.000 προσφύγων από τη Μικρά Ασία και τα νησιά του Αιγαίου, που βρίσκονταν στο νησί, είχαν αποφασίσει να αντιτάξουν άμυνα μόνο στην ξηρά. Στις 21 του Ιούνη οι Τούρκοι προχώρησαν από τον όρμο Κάναλο προς Νότο. Οι υπερασπιστές των Ψαρών, πιστοί στο σύνθημα «Ελευθερία ή θάνατος», αντέταξαν ηρωική άμυνα. Οι υπερασπιστές του Φτελιού έβαλαν φωτιά στην πυριτιδαποθήκη και ανατινάχτηκαν μαζί με εισβολείς. Το ίδιο έκαναν και στο Παλιόκαστρο. Τέλος, οι Τούρκοι έφτασαν στην πρωτεύουσα, όπου κατέστρεψαν και λεηλάτησαν τα πάντα, κατέσφαξαν πολλούς και έφυγαν παίρνοντας αιχμαλώτους. Μόνο 16 πλοία και με 3.000 περίπου Ψαριανούς και μερικούς πρόσφυγες διέφυγαν. Η ελληνική κυβέρνηση τούς όρισε προσωρινή διαμονή τη Μονεμβασία και μετά την απελευθέρωση τούς εγκατέστησε στην αρχαία Ερέτρια, σε οικισμό που ονομάστηκε Νέα Ψαρά. Η τραγωδία των Ψαρών συγκίνησε το μαχόμενο ελληνικό έθνος. Προκάλεσε βαθιά αίσθηση και στην παγκόσμια κοινή γνώμη, της οποίας η συμπαράσταση δυνάμωσε. Πολλοί φιλέλληνες ποιητές ύμνησαν τον ηρωισμό των Ψαριανών.