ΕΘΙΜΑ ΑΠΟΚΡΙΑΣ ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ

                                                                   ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ

Η αρχική μου σκέψη γι αυτό το μήνα ήταν να γράψω για τις προετοιμασίες της Αποκριάς στο σπίτι με πολλές λεπτομέρειες..

Να ετοιμάσουμε μάσκες για όλην την οικογένεια, να μάθουμε έθιμα από άλλες περιοχές, να μαζέψουμε παραδοσιακές συνταγές για το σαρακοστιανό τραπέζι,  να φτιάξουμε έναν πίνακα της Αποκριάς με όσα έχουμε βρει ή έχουμε φτιάξει!

Επειδή όμως οι μέρες κυλούν πιο γρήγορα από ότι τις υπολογίζουμε να που έφτασε 28 του Φλεβάρη, το τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς!

Αν προλάβετε δώστε μια γιορτινή όψη στο σπίτι με όλα τα αποκριάτικα αξεσουάρ που έχετε μαζέψει, στολές των παιδιών, μάσκες, κομφετί να στολίζουν τις πόρτες… Με λίγη φαντασία το σπίτι θα πάρει μια πολύχρωμη όψη που σίγουρα θα σας φτιάξει τη διάθεση

Τα παιδιά εξάλλου χαίρονται με αυτές τις “μεταμφιέσεις” του σπιτιού πιο πολύ ίσως κι από εμάς!

Αυτό το μήνα υλοποιήσαμε στην ομάδα μας, την “Σχεδία στην πόλη”, αρκετά εκπαιδευτικά προγράμματα με θέμα “τα έθιμα της Αποκριάς”.

Μην ξαφνιαστείτε αν σας πω ότι πολλά παιδιά δεν ξέρουν ακριβώς για ποιο λόγο γιορτάζουμε την Αποκριά, γιατί δεν είναι κάθε χρόνο την ίδια μέρα, ποια είναι τα ελληνικά έθιμα ή από πότε και γιατί οι άνθρωποι ξεκίνησαν να γιορτάζουν με μεταμφιέσεις!

Μια γρήγορη αναζήτηση στο αγαπημένο διαδίκτυο θα σας κατατοπίσει πλήρως!

Τα παιδιά χαίρονται να ακούν ιστορίες από τους μεγάλους, να λύνουν απορίες και να μαθαίνουν μαζί μας!

Έρχεται λοιπόν το τριήμερο και ξέρω πως πολλοί δεν θα φύγουν για τις εξοχές!

Όμως η περιοχή της Θεσσαλονίκης προσφέρεται για μικρές εξορμήσεις.

Αρκετοί Δήμοι μάλιστα γιορτάζουν την Καθαρά Δευτέρα με γλέντι, προσφορά λαγάνας και φασολάδας, όπως η Καλαμαριά, στο χώρο του πρώην Στρατοπέδου Κόδρα. Αναζητείστε πληροφορίες και για τη δική σας περιοχή! Ξεσηκώστε τους φίλους σας και τους φίλους των παιδιών και οργανώστε την έξοδό σας. Αν πάλι ο καιρός ή οι συνθήκες δεν το επιτρέψουν, τι θα λέγατε για ένα οικονομικό, σαρακοστιανό γιορτινό τραπέζι;

Κάντε χαρούμενα σουπλά με απλό χαρτί του μέτρου σε σχήμα χαρταετού και αφήστε τα παιδιά να το ζωγραφίσουν!

Χαλβάς, ταραμάς, λαγανίτσα, ελιές, σαλάτες εποχές και λίγα θαλασσινά είναι ό,τι πρέπει!

Η παρέα είναι που μετρά, το τσιπουράκι και η μουσική!!!

Και για να μην ψάχνετε στο internet κλείνω με λίγες πληροφορίες για το έθιμο του χαρταετού από τη δική μου διαδικτυακή αναζήτηση (Βικιπαίδεια κ.α.)

Να περάσετε εξαιρετικά!

Αύριο θα έχει τελειώσει ο χειμώνας!

Το έθιμο του χαρταετού

Ο πρώτος χαρταετός πιστεύεται πως κατασκευάστηκε στην Κίνα περίπου το 1000 π.Χ., αν και η πρώτη γραπτή μαρτυρία είναι από τον 4ο αιώνα π.Χ..

Από την Κίνα, φτιαγμένος από μετάξι και μπαμπού, με τη μορφή του δράκου που ήταν ιερό, θεϊκό σύμβολο, αντικείμενο θαυμασμού και λατρείας για τον λαό, πέταξε μακριά.. Πέταξε στην Κορέα κι από εκεί στην Ινδονησία και τη Μαλαισία, για να φτάσει στην Ιαπωνία, όπου εμπλουτίστηκε με περισσότερο έντονα χρώματα και πήρε τη μορφή των αυστηρών Σαμουράι. Στη Βόρεια Ινδία, εδώ και χιλιάδες χρόνια, οι αιθέριοι χορευτές υποδέχονται την άνοιξη, σε γιορτές που έχουν τις ρίζες τους στην ινδουιστική μυθολογία. Τον 4ο π.Χ. αι., στην αρχαία Ελλάδα, σύμφωνα με τις πηγές, ο αρχιμηχανικός Αρχύτας του Τάραντος χρησιμοποίησε στην αεροδυναμική του τον αϊτό. Παλαιότερη αναφορά θα μπορούσε να θεωρηθεί η απεικόνιση σε ελληνικό αγγείο της κλασικής περιόδου μιας κόρης που κρατά στα χέρια της λευκή σαΐτα δεμένη με νήμα, ένα είδος αϊτού δηλαδή, και την οποία ετοιμάζεται να πετάξει. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση του χαρτιού δεν ήταν ακόμη γνωστή, εικάζουμε ότι τα χρόνια εκείνα, τα όποια πειράματα ή παιχνίδια με αϊτούς θα πρέπει να τα έκαναν με πανί, αντίστοιχο με αυτό που χρησιμοποιούσαν στα πλοία έως και τα μεσαιωνικά χρόνια.

Πολύ αργότερα, ο Μάρκο Πόλο, γυρίζοντας από τα ταξίδια του, φέρνει το χαρταετό στη Μεσαιωνική Ευρώπη. Κι επειδή το πολύ λεπτό χαρτί που φτιαχνόταν στην Κίνα ήταν για τους  Ευρωπαίους είδος πολυτελείας, οι χαρταετοί φτιάχνοντας από πανιά, όπως τα πανιά των πλοίων!

 

Ιστορίες για χαρταετούς…

Στην ιστορική διαδρομή του αγαπημένου χαρταετού, συνέβησαν πολλά και διάφορα:

– Κατά τη διάρκεια της δυναστείας των Χαν, ένας στρατηγός χρησιμοποίησε έναν χαρταετό μ’ έναν ιδιαίτερα έξυπνο και ενδιαφέροντα τρόπο. Προκειμένου να καταλάβει με τον στρατό του ένα παλάτι, έπρεπε να σκάψει ένα υπόγειο τούνελ. Μη γνωρίζοντας, όμως, το μήκος που θα έπρεπε να έχει το τούνελ, πέταξε τον χαρταετό έως πάνω από το παλάτι, κρατώντας την άκρη του νήματος στο σημείο απ όπου Θα ξεκινούσε το τούνελ, και έτσι έκανε τους απαραίτητους σχετικούς υπολογισμούς.
-Παλαιότερα, στην Κίνα, στην Κορέα και στην Ιαπωνία, πίστευαν ότι οι χαρταετοί είχαν τη δυνατότητα να διώχνουν τα κακά πνεύματα, γι’ αυτό και το πέταγμά τους, ακόμη και σήμερα, προϋποθέτει ολόκληρη τελετουργία. Σύμφωνα με κάποια παράδοση μάλιστα, μια νύχτα ένας Ιάπωνας στρατηγός πέταξε πάνω από το στρατόπεδο των εχθρών του έναν χαρταετό γεμάτο κουδούνια, με αποτέλεσμα οι εχθροί να νομίσουν ότι τους επιτέθηκαν τα κακά πνεύματα και να το βάλουν στα πόδια.
– 0 αυτοκράτορας της Κίνας Γουέν Χσουν έκανε πειράματα πτήσεων με αετούς φτιαγμένους από μπαμπού, χρησιμοποιώντας για επιβάτες τους κρατούμενούς του. Οι τυχεροί που επιζούσαν κέρδιζαν την ελευθερία τους.
– 0 Μάρκο Πόλο περιγράφει τους χαρταετούς και τις επικίνδυνες επανδρωμένες πτήσεις τους. Πολύ γρήγορα, στην Ιαπωνία απαγορεύτηκαν οι χαρταετοί πάνω από ένα μέγεθος, ώστε να αποφεύγονται τα επανδρωμένα μοντέλα και οι κίνδυνοι που συνεπάγονταν.

– Το 1749 ο Σκωτσέζος μετεωρολόγος Alexander χρησιμοποίησε χαρταετούς με θερμόμετρα, προκειμένου να καταγράψει και να μελετήσει τις θερμοκρασιακές μεταβολές σε μεγάλο υψόμετρο.
– Το 1752 ο Βενιαμίν Φραγκλίνος εκτέλεσε το διάσημο πείραμα με τον χαρταετό, προκειμένου να αποδείξει ότι οι αστραπές δεν είναι τίποτα άλλο παρά στατικός ηλεκτρισμός.
– Τα χρόνια 1799-1809, ο σερ George Cayley άρχισε να πειραματίζεται με τους χαρταετούς, προκειμένου να κατασκευάσει μια μηχανή που να έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει ανθρώπους στον αέρα. Και τα κατάφερε! Το 1853 πέτυχε να πετάξει το πρώτο ανεμοπλάνο, που μπόρεσε να σηκώσει το βάρος ενός ατόμου για σαράντα ολόκληρα δευτερόλεπτα.
– Το 1833 ένας Βρετανός, αυτή τη φορά, μετεωρολόγος, χρησιμοποίησε τους χαρταετούς για να ανυψώνει ανεμόμετρα, ώστε να καταγράφει και να μελετά τις ταχύτητες των ανέμων στα διάφορα υψόμετρα.
– Το 1887 ο Ε. Β. Archibald τράβηξε τις πρώτες αεροφωτογραφίες χρησιμοποιώντας χαρταετούς.

Ο χαρταετός στην μακραίωνη ιστορία του αποτελούσε σύμβολο ψυχικής ανάτασης και κάθαρσης.

Με τον καιρό έγινε απολαυστικό παιχνίδι, επιστημονική έμπνευση και πηγή μιας διαρκούς ικανοποίησης του ανθρώπου για την υποταγή της ύλης στα πιο ευφάνταστα και τολμηρά του όνειρα.

Στην Ελλάδα το πέταγμα του χαρταετού είναι μέρος των εθίμων της Καθαράς Δευτέρας και συγκεκριμένα του υπαίθριου εορτασμού της – τα λεγόμενα κούλουμα.

Ο  σκελετός των χαρταετών κατασκευάζεται είτε από ελαφρύ ξύλο είτε από πλαστικό, ενώ το μέρος που φέρνει αντίσταση στον αέρα από πλαστικό φύλλο ή χαρτί.