Χρήση ρηματικών προσώπων

α΄ πληθυντικό πρόσωπο :

--   Το βίωμα αποκτά συλλογικότητα · ο πομπός εντάσσει τον εαυτό του μέσα σε ένα ευρύτερο σύνολο ατόμων, π.χ. στους ακροατές του, γίνεται «ένα με αυτούς», μιλάει «μαζί με αυτούς και γι’ αυτούς» // δημιουργεί "γέφυρες επικοινωνίας" μαζί τους και έτσι πετυχαίνει να τους ευαισθητοποιήσει κατά τον καλύτερο και πιο αποτελεσματικό τρόπο..., να τους περάσει άμεσα το μήνυμα... και ενδεχομένως να τους πείσει...

 π.χ.  (από το κείμενό μας "Μητρικής γλώσσης εγκώμιον")  : Τέλος, ακόμη και προκειμένου για τη μητρική γλώσσα δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε όλη τη ζωή μας, από την ώρα που γεννιόμαστε  μέχρι βαθέος γήρατος, διατελούμε μονίμως «μαθητές» τής μητρικής μας γλώσσας, η δε κατάκτησή της σ' ένα απαιτητικό επίπεδο είναι πάντα «έργο ζωής».

--   Ο πομπός μιλάει εκπροσωπώντας κάποια «ομάδα», στην οποία ανήκει ( π.χ. κάποιο πολιτικό κόμμα...) και έτσι ο λόγος του αποκτά ευρύτερη διάσταση, καθολικότητα, μεγαλύτερη αποδοχή... και ίσως και εγκυρότητα...

--- Η επικοινωνία γίνεται πιο ζωντανή και πιο άμεση.

Η ίδια λειτουργία με άλλη διατύπωση (Από Κριτήρια ΙΕΠ νέου συστήματος ) :
Η χρήση του α’ πληθυντικού προσώπου πολλαπλασιάζει τα πρόσωπα που συμμετέχουν στη συλλογική προσπάθεια αλλά και εμπλέκει συναισθηματικά τον αναγνώστη, που βρίσκει και αυτός τον εαυτό του σε αυτό το σύνολο.

 

Ενδεικτική απάντηση στο 3ο υποερώτημα (ΚΕΙΜΕΝΟ 3. "Αγώνας για τη διατήρηση της ποιότητας της γλώσσας)

3ο υποερώτημα:  Στις δύο τελευταίες παραγράφους του Κειμένου 3 ο συγγραφέας χρησιμοποιεί κυρίως πρώτο πληθυντικό ρηματικό πρόσωπο. Να δικαιολογήσεις αυτή την επιλογή (μονάδες 10) και να εντοπίσεις τη διαφορά ύφους σε σχέση με την πρώτη παράγραφο (μονάδες 5).

Απάντηση :

Στις δύο τελευταίες παραγράφους του Κειμένου χρησιμοποιείται α΄ πληθυντικό ρηματικό πρόσωπο από τον συντάκτη. Αυτό γίνεται γιατί εντάσσει και τον εαυτό του στην ίδια χορεία με τους αναγνώστες, δημιουργεί οικείο και άμεσο ύφος λόγου. Άλλωστε, ως πανεπιστημιακός δάσκαλος συναισθάνεται την κοινή ευθύνη για τη διδασκαλία των μηχανισμών της Ελληνικής γλώσσας.

Ωστόσο, στην πρώτη παράγραφο του Κειμένου , όπου ο συντάκτης θέλει να εκθέσει το πρόβλημα με αντικειμενικότητα και ουδέτερο ύφος λόγου, χρησιμοποιεί γ΄ ρηματικό πρόσωπο. Με αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνει να παρουσιάσει το γλωσσικό ζήτημα πιο αντικειμενικά, αποστασιοποιημένα. Είναι φανερή η διαφοροποίηση του ύφους λόγου ανάμεσα στην πρώτη και στις άλλες δύο παραγράφους του Κειμένου. Με αυτήν ο συγγραφέας επιθυμεί να διαφοροποιηθεί η θέση του (2η, 3η παράγραφος) από την άποψη που διατυπώνεται (1η παράγραφος) ότι υπάρχουν κίνδυνοι για τη γλώσσα μας.