το μαζεμα της μαστιχας

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
Τα μαστιχόδεντρα καλλιεργούνται σε κοιλάδες αλλά και σε ορεινότερες περιοχές, αφού το πετρώδες έδαφος ευνοεί την ανάπτυξή τους. Φυτεύονται σε σειρές και οι άκρες τους ακουμπούν μεταξύ τους. Σήμερα τα μαστιχόδεντρα καλύπτουν 20000 στρέμματα γης, δηλαδή το 12% της καλλιεργήσιμης γης. Ο αριθμός των οικογενειών που ασχολούνται με την καλλιέργεια μαστίχας ανέρχεται στις 4500 χιλιάδες.
Ο πολλαπλασιασμός των μαστιχόδεντρων γίνεται αποκλειστικά με μοσχεύματα. Για καλλιέργεια συνήθως επιλέγονται τα αρσενικά δέντρα (καρπόσκοινα). Τα μοσχεύματα φυτεύονται το Φεβρουάριο και το Μάρτιο σε βάθος 40 εκατοστών. Για γρηγορότερα αποτελέσματα τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται ενέσεις ριζοβολίας.
Όταν το μαστιχόδεντρο φθάσει σε ηλικία 3 ετών, αρχίζει το κλάδεμά του που πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Τα νεαρά φυτά επίσης πρέπει να ποτίζονται τα 2-3 πρώτα χρόνια. Τα παλαιότερα δέντρα δε χρειάζονται πότισμα , γιατί έχουν μεγάλη αντοχή στην ξηρασία. Αντίθετα η μεγάλη υγρασία επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα της μαστίχας. Τα μαστιχόδεντρα είναι αρκετά ανθεκτικά φυτά και έτσι δεν προσβάλλονται εύκολα από ασθένειες. Ωστόσο υπάρχουν ασθένειες από τις οποίες οι πιο γνωστές είναι ένα είδος μύκητα (ίσκα) του γένους Polyporus, όπως και ένα άλλο είδος μύκητα ο Eutyra Armeniaca. Τα μαστιχόδεντρα επίσης προσβάλλονται από διάφορα «κοκκοειδή» της ψείρας (coccidae).

 

ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ
Για να γίνει το κέντημα και η συγκομιδή της μαστίχας είναι απαραίτητο να γίνουν κάποιες προκαταρκτικές εργασίες. Αρχικά πρέπει να καθαριστεί το έδαφος κάτω από το φυτό έτσι, ώστε να είναι εύκολη η συλλογή της μαστίχας που θα πέσει κάτω. Η διαδικασία αυτή αρχίζει προς το τέλος του Ιουνίου και γίνεται με διάφορα εργαλεία ,όπως φτυάρια και μυστριά. Ακολουθεί το καθάρισμα με σκούπισμα της περιοχής είτε με κοινή είτε με αυτοσχέδια σκούπα. Στο τέλος η περιοχή κάτω από το δέντρο καλύπτεται με ασπρόχωμα το οποίο πιέζεται για να δημιουργηθεί λεία επιφάνεια. Το ασπρόχωμα βοηθάει τη μαστίχα να στερεοποιηθεί. Επιπλέον επειδή το ασπρόχωμα αποτελείται από ανθρακικό ασβέστιο (CaCO3) είναι αδρανές υλικό και δεν επηρεάζει τις ιδιότητες και την καθαρότητα της μαστίχας. Αν το χώμα που θα τοποθετηθεί δεν είναι ασπρόχωμα, τότε η μαστίχα που θα πέσει πάνω σ’ αυτό χάνει τη διαύγειά της και σκουραίνει. Δημιουργείται το λεγόμενο «μαυρομάστιχο» το οποίο δεν είναι εμπορεύσιμο. Αφού ολοκληρωθούν αυτές οι εργασίες, τα μαστιχόδεντρα είναι έτοιμα για το «κέντημα» που ξεκινάει στις 15 Ιουλίου.

 

ΚΕΝΤΗΜΑ
Το «κέντημα» γίνεται με ειδικά εργαλεία. Το πιο συνηθισμένο από αυτά είναι το «κεντητήρι», ένα μικρό αιχμηρό εργαλείο αυλακωτό στην άκρη. Το κέντημα γίνεται στο φλοιό του δέντρου, όπου χρησιμοποιώντας το κεντητήρι γίνονται μικρές κάθετες τομές βάθους 4-5 χιλιοστών και μήκους 10 -15 χιλιοστών. Όσο πιο μεγάλο σε ηλικία και μέγεθος είναι το δέντρο, τόσο περισσότερες κεντιές μπορεί να έχει. Το κέντημα γίνεται τις πρωινές ώρες. Η μαστίχα για να πήξει χρειάζεται 10 – 20 μέρες. Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία του κεντήματος, γίνεται η συλλογή. Όταν στερεοποιηθεί η μάζα, αρχίζει το πρώτο μάζεμα μ’ ένα ειδικό εργαλείο το «τιμητήρι» ή «καμωτήρι». Μετά συλλέγεται η μαστίχα που πήζει στον κορμό του δέντρου ,τα λεγόμενα δάκρυα και αυτή που κρέμεται από τα κλαδιά (φλισκάρια). Η μαστίχα συγκεντρώνεται και τοποθετείται σε μικρά και μεγαλύτερα πανέρια (καυκί – μαλαθούνι). Μεταφέρεται από το χωράφι με ειδικά κοφίνια (καλαθούνια) και τέλος αποθηκεύεται μέσα σε ξύλινα κιβώτια σε δροσερούς χώρους. Μετά το πρώτο κέντημα και μάζεμα, ακολουθεί το δεύτερο κέντημα και μάζεμα που ξεκινάει μετά τα μέσα Σεπτέμβρη και λήγει στις 15 Οκτώβρη. Τα μικρά σε ηλικία μαστιχόδεντρα δεν έχουν μεγάλη απόδοση. Γι’ αυτό και τα κεντήματα πρέπει να γίνονται με φειδώ ,ώστε να μην εξαντλήσουν το δέντρο. Η μέγιστη απόδοση γίνεται, όταν το μαστιχόδεντρο έχει φθάσει στην ηλικία των 12 – 15 ετών. Οι εναλλακτικές μέθοδοι για τη συλλογή της μαστίχας με σκοπό το μικρότερο κόστος δεν είχαν ιδιαίτερη επιτυχία, έτσι η μαστίχα εξακολουθεί να συλλέγεται με τον παραδοσιακό τρόπο.

 

ΚΕΝΤΗΜΑ
Το «κέντημα» γίνεται με ειδικά εργαλεία. Το πιο συνηθισμένο από αυτά είναι το «κεντητήρι», ένα μικρό αιχμηρό εργαλείο αυλακωτό στην άκρη. Το κέντημα γίνεται στο φλοιό του δέντρου, όπου χρησιμοποιώντας το κεντητήρι γίνονται μικρές κάθετες τομές βάθους 4-5 χιλιοστών και μήκους 10 -15 χιλιοστών. Όσο πιο μεγάλο σε ηλικία και μέγεθος είναι το δέντρο, τόσο περισσότερες κεντιές μπορεί να έχει. Το κέντημα γίνεται τις πρωινές ώρες. Η μαστίχα για να πήξει χρειάζεται 10 – 20 μέρες. Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία του κεντήματος, γίνεται η συλλογή. Όταν στερεοποιηθεί η μάζα, αρχίζει το πρώτο μάζεμα μ’ ένα ειδικό εργαλείο το «τιμητήρι» ή «καμωτήρι». Μετά συλλέγεται η μαστίχα που πήζει στον κορμό του δέντρου ,τα λεγόμενα δάκρυα και αυτή που κρέμεται από τα κλαδιά (φλισκάρια). Η μαστίχα συγκεντρώνεται και τοποθετείται σε μικρά και μεγαλύτερα πανέρια (καυκί – μαλαθούνι). Μεταφέρεται από το χωράφι με ειδικά κοφίνια (καλαθούνια) και τέλος αποθηκεύεται μέσα σε ξύλινα κιβώτια σε δροσερούς χώρους. Μετά το πρώτο κέντημα και μάζεμα, ακολουθεί το δεύτερο κέντημα και μάζεμα που ξεκινάει μετά τα μέσα Σεπτέμβρη και λήγει στις 15 Οκτώβρη. Τα μικρά σε ηλικία μαστιχόδεντρα δεν έχουν μεγάλη απόδοση. Γι’ αυτό και τα κεντήματα πρέπει να γίνονται με φειδώ ,ώστε να μην εξαντλήσουν το δέντρο. Η μέγιστη απόδοση γίνεται, όταν το μαστιχόδεντρο έχει φθάσει στην ηλικία των 12 – 15 ετών. Οι εναλλακτικές μέθοδοι για τη συλλογή της μαστίχας με σκοπό το μικρότερο κόστος δεν είχαν ιδιαίτερη επιτυχία, έτσι η μαστίχα εξακολουθεί να συλλέγεται με τον παραδοσιακό τρόπο.

 

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ
Η επεξεργασία της μαστίχας γίνεται πρώτα από τον παραγωγό. Πρώτα γίνεται ο καθαρισμός της μαστίχας που ξεκινάει με κοσκίνισμα, το «ταχτάρισμα». Με αυτόν τον τρόπο ξεχωρίζουν τα φύλλα και το χώμα από την καθαρή μαστίχα. Αφού τελειώσει το κοσκίνισμα, γίνεται πλύση της μαστίχας με άφθονο σαπούνι και νερό. Στο τέλος απλώνεται σε κλειστό και σκιερό χώρο για να στεγνώσει.
Το τελευταίο στάδιο επεξεργασίας της μαστίχας από τον παραγωγό είναι το «τσίμπημα». Το «τσίμπημα» είναι η διαδικασία με την οποία οι κόκκοι της μαστίχας καθαρίζονται με μικρά μαχαιρίδια έτσι ώστε να αφαιρεθούν τα τυχόν ξένα σώματα που παρέμειναν εγκλωβισμένα μετά το πλύσιμο. Μετά το τσίμπημα η μαστίχα περνά από διάφορα κόσκινα και ταξινομείται ανάλογα με το μέγεθός της. Την εμπορική κατεργασία της μαστίχας αναλαμβάνει η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου, όπου επαναλαμβάνεται η παραπάνω διαδικασία με περισσότερη λεπτομέρεια.
Οι εμπορικές κατηγορίες της μαστίχας είναι οι εξής:
Η πίττα, η χοντρή και ψιλή μαστίχα. Τα υποπροϊόντα της μαστίχας είναι η σκόνη και το καζανομάστιχο. Το καζανομάστιχο χρησιμοποιείται στον αρωματισμό ποτών, κυρίως του ούζου.

Η συγκινητική διαδρομή της Μαστίχας Χίου -Από το «κέντημα», στο μάζεμα και  το ταχτάρισμα | Alithia.gr | online ενημέρωση για τη Χίο | ΑΛΗΘΕΙΑ |  ΕΙΔΗΣΕΙΣ | ΝΕΑ | ΧΙΟΣ | Eιδήσεις Χίος

Τα Βίντεο που σας υποσχέθηκα!! για το μάζεμα της Μαστίχας!! ~  katarraktisvillage

κατερινα

Μάζεμα μαστίχας

Η προετοιμασία του Σχίνου

Η προετοιμασία του Σχίνου και η συλλογή της μαστίχας είναι πολύ επίπονες εργασίες που αρχίζουν τον χειμώνα με το επιφανειακό όργωμα του χωραφιού και το κλάδεμα του δένδρου. Συνεχίζεται τον Ιούνιο με το καθάρισμα –ξύσιμο του εδάφους κάτω από τον σχίνο για να φύγουν τα ξερά χόρτα. Το έδαφος αφού καθαριστεί επιμελώς, σκουπίζεται με κοινή σκούπα ή με αυτοσχέδια, κατασκευασμένη από κλαδιά φασκομηλιάς ή θυμαριού ή άλλων αυτοφυών φυτών. Η ισοπέδωση γίνεται με ασπρόχωμα καλά κοσκινισμένο που στρώνεται κάτω από το δένδρο και πιέζεται καλά στο έδαφος για να δημιουργηθεί μια λεία επιφάνεια. Εκεί θα πέσουν τα δάκρυα της μαστίχας για να στεγνώσουν. Οι σταγόνες της Μαστίχας πάνω στο ασπρόχωμα αποκτούν λαμπρότητα και στερεοποιούνται ευκολότερα.

Πρώτο Κέντημα

Όταν ολοκληρωθούν οι προκαταρκτικές εργασίες, στις αρχές Ιουλίου αρχίζει το «κέντημα» το οποίο είναι τομές 10-15mm και βάθους 2-3mm που γίνονται στον φλοιό του δένδρου με ειδικά εργαλεία με κυρίαρχο το «κεντητήρι» -ένα μικρό αιχμηρό σιδερένιο εργαλείο. Το κέντημα γίνεται πρωινές ώρες, μία φορά την εβδομάδα για 6-8 εβδομάδες. Ο αριθμός των τομών ποικίλει από 20 έως 100 ανάλογα με την ηλικία και το μέγεθος του δένδρου. Η Μαστίχα θα προέλθει από αυτό τον τραυματισμό (κέντημα) του φλοιού. Η μεγαλύτερη ποσότητα από τις τομές τρέχει σαν δάκρυ και πέφτει στο ασπρόχωμα. Εκεί πρέπει να μείνει 15-30 μέρες να στερεοποιηθεί, αναλόγως των καιρικών συνθηκών. Ο βορινός αέρας και η όχι πολύ υψηλή θερμοκρασία επιταχύνουν τη στερεοποίηση της.

Δεύτερο κέντημα

Μετά το πρώτο κέντημα (ρήνιασμα) ακολουθεί και δεύτερο, για 5-6 εβδομάδες, όπου ακολουθούνται και οι προηγούμενες εργασίες. Η διαδικασία αυτή κρατά μέχρι την τελευταία συλλογή του φθινοπώρου. Κάθε δέντρο θα κεντηθεί συνολικά από 6 έως 10 φορές. Συνήθως μεσολαβεί μια εβδομάδα από το ένα κέντημα στο άλλο.

Πρώτο μάζεμα

Η πρώτη συλλογή γίνεται από τα μέσα Αυγούστου. Όταν η Μαστίχα σταθεροποιηθεί αρχίζει το μάζεμα της με ένα ειδικό εργαλείο που λέγεται «τιμητήρι». Πρώτα συλλέγεται η χοντρή Μαστίχα από το έδαφος και μετά με το ίδιο εργαλείο η Μαστίχα που έχει πήξει στον κορμό του δέντρου που έχει σχηματίσει «δάκρυα». Η υπόλοιπη Μαστίχα μαζεύεται από το έδαφος με σκούπα μαζί με ξερόφυλλα και πετραδάκια. Η Μαστίχα τοποθετείται σε ξύλινα κιβώτια και αποθηκεύεται σε δροσερούς χώρους όπου θα καθαριστεί κατά την διάρκεια του χειμώνα.

Δεύτερο Μάζεμα

Το δεύτερο μάζεμα γίνεται από τα μέσα του Σεπτεμβρίου οπότε και συλλέγεται η ψιλή μαστίχα (τα μικρά δάκρυα) από τον κορμό και το έδαφος. Λόγω μεγέθους και επειδή ο υπερβολική Αυγουστιάτικη ζέστη έχει φύγει, η ψιλή μαστίχα στεγνώνει πιο σύντομα από την χονδρή.

Καθάρισμα μαστίχας

Ο καθαρισμός της μαστίχας είναι ένα επίπονο έργο που ξεκινά τον Νοέμβριο. Συνήθως όλη η οικογένεια συμμετέχει και η διαδικασία καθαρισμού διαρκεί όλη τη χειμερινή περίοδο. Η μαστίχα πλένεται και τα μεγαλύτερα κομμάτια καθαρίζονται χειροκίνητα ένα προς ένα με ένα μικρό μυτερό μαχαίρι. Τα μικρά κομμάτια καθαρίζονται με διαφορετικό τρόπο.

Βήμα - Βήμα: Πώς φτιάχνεται η Μαστίχα Χίου; - Μικροπράγματα  Mastic! ~ katarraktisvillage Η συγκινητική διαδρομή της Μαστίχας Χίου -Από το «κέντημα», στο μάζεμα και  το ταχτάρισμα | Alithia.gr | online ενημέρωση για τη Χίο | ΑΛΗΘΕΙΑ |  ΕΙΔΗΣΕΙΣ | ΝΕΑ | ΧΙΟΣ | Eιδήσεις Χίος

Η Μαστιχοπαραγωγή

Μαστίχα ονομάζεται η αρωματική φυσική ρητίνη που εξάγεται από το μαστιχόδεντρο το οποίο καλλιεργείται παραδοσιακά στο νησί της Χίου της Ελλάδας και παράγεται σε "σταγόνες" ή "δάκρυα". Η Μαστίχα συλλέγεται και ξεραίνεται, μέχρι που γίνεται ελαστική και κατάλληλη για μάσηση. Η παραγωγή της γίνεται κυρίως στα λεγόμενα Μαστιχοχώρια της Χίου.

Η συλλογή της μαστίχας γίνεται με παραδοσιακό τρόπο. Εργάτες ισοπεδώνουν το χώρο γύρω από το δέντρο και δημιουργούν το λεγόμενο <<τραπέζι>>. Έπειτα στρώνουν το ασπρόχωμα και σχίζουν τον κορμό του δέντρου σε συγκεκριμένα σημεία. Η μαστίχα αρχίζει να ρέει και σε 15 περίπου μέρες σταθεροποιείται και είναι έτοιμη προς συλλογή. Αυτή γίνεται από το Δεκαπενταύγουστο μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου.Τότε οι εργάτες αρχίζουν το μάζεμα με ειδικά εργαλεία, τα τιμητήρια. Στην αρχή μαζεύουν τις <<πίτες>>, τα μεγάλα κομμάτια, τα οποία βάζουν στα μαστιχοκάλαθα. Μετά ακολουθούν τα μικρότερα κομμάτια. Κατόπιν το προϊόν κοσκινίζεται, πλένεται και καθαρίζεται επιμελώς, κομμάτι-κομμάτι, και κατόπιν προωθείται στο εμπόριο.

MΑΣΤΙΧΑ ΧΙΟΥ

Η μαστίχα Χίου παράγεται στις νότιες περιοχές της Χίου και αξιοποιείται για πολλές χρήσεις δηλαδή για να γίνει τσίχλα, για φαρμακευτικούς και οδοντιατρικούς λόγους, στην παρασκευή καλλυντικών και αρωμάτων , στη ζαχαροπλαστική ,στην ποτοποιία , στην ζωγραφική και στην υφαντουργία.

Διαδικασία της μαστίχας

1.Η προετοιμασία

Τον Ιούνιο, κάτω από τον καυτό ήλιο, ξεκινάει το καθάρισμα/ξύσιμο του εδάφους κάτω από τον σχίνο για να φύγουν τα ξερά χόρτα. Αφού καθαριστεί το έδαφος, σκουπίζεται με κοινή σκούπα και στη συνέχεια μπαίνει το ασπρόχωμα, το οποίο αφού κοσκινιστεί καλά, στρώνεται κάτω από το δέντρο και πιέζεται στο έδαφος δημιουργώντας έτσι μια καθαρή και λεία επιφάνεια. Πάνω εκεί θα πέσουν τα δάκρυα της μαστίχας για να στεγνώσουν αποκτώντας έτσι την λαμπρότητα που χρειάζονται.

2.Το κέντημα

Το χάραγμα των σχίνων, γνωστό και ως κέντημα, ξεκινάει τον Ιούλιο και συνεχίζεται μέχρι τον Αύγουστο. Αφού ολοκληρωθούν οι προκαταρκτικές εργασίες, τομές των 10-15mm και βάθους 2-3mm γίνονται στο φλοιό του δένδρου με ειδικά εργαλεία. Το πιο γνωστό είναι το «κεντητήρι» -ένα μικρό αιχμηρό σιδερένιο εργαλείο. Ουσιαστικά η μαστίχα θα προέλθει από αυτό τον τραυματισμό του φλοιού. Η μεγαλύτερη ποσότητα από τις τομές τρέχει σαν δάκρυ και πέφτει στο ασπρόχωμα. Εκεί πρέπει να μείνει 15-30 μέρες να στερεοποιηθεί, αναλόγως των καιρικών συνθηκών. Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται πάντα τις πρωινές ώρες, μία φορά την εβδομάδα για 6 έως 8 εβδομάδες. Μετά το πρώτο κέντημα ακολουθεί και δεύτερο, για ακόμα 5 με 6 εβδομάδες, όπου ακολουθούνται ακριβώς οι προηγούμενες εργασίες

3.Η συλλογή

Η πρώτη συλλογή γίνεται μετά τις 15 Αυγούστου. Όταν η μαστίχα σταθεροποιηθεί αρχίζει το μάζεμα της με ένα ειδικό εργαλείο που λέγεται «τιμητήρι». Πρώτα συλλέγεται η χοντρή Μαστίχα ενώ η υπόλοιπη μαζεύεται με «σκούπες» ή με τα χέρια. Η Μαστίχα τοποθετείται σε ξύλινα κιβώτια και αποθηκεύεται σε δροσερούς χώρους όπου θα καθαριστεί κατά την διάρκεια του χειμώνα. Το δεύτερο μάζεμα γίνεται από τα μέσα του Σεπτεμβρίου οπότε και συλλέγεται η ψιλή μαστίχα (τα μικρά δάκρυα) από τον κορμό και το έδαφος.

4.Το καθάρισμα

Στο καθάρισμα ο κάθε παραγωγός συγκεντρώνει την παραγωγή του και κοσκινίζει τη μαστίχα για να την ξεχωρίσει από τα φύλλα, τα κλαδάκια και τα χώματα. Η διαδικασία αυτή είναι γνωστή και ως «ταχτάρισμα». Η μαστίχα ξεπλένεται σε κρύο νερό και σαπούνι και στην συνέχεια απλώνεται για να στεγνώσει. Αφού η μαστίχα στεγνώσει, πραγματοποιείται το καθάρισμα με μυτερά μαχαίρια. Αυτή η διαδικασία ξεκινάει από το φθινόπωρο και τελειώνει την άνοιξη. Καθώς αυτή η δουλειά είναι αρκετά κουραστική, οι γυναίκες δουλεύουν ομαδικά.

5. Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου

Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία το προϊόν καταλήγει στην Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου (Ε.Μ.Χ), όπου εκεί συγκεντρώνεται το σύνολο της παραγωγής του προϊόντος. Εκεί επεξεργάζεται, συσκευάζεται και στη συνέχεια το προϊόν διατίθεται στο εμπόριο.

Η ΛΑΣ βάζει το θέμα της επιδότησης δάσωσης σχίνων στο Περ. Συμβούλιο |  Alithia.gr | online ενημέρωση για τη Χίο | ΑΛΗΘΕΙΑ | ΕΙΔΗΣΕΙΣ | ΝΕΑ | ΧΙΟΣ  | Eιδήσεις Χίος      Βήμα - Βήμα: Πώς φτιάχνεται η Μαστίχα Χίου; - Μικροπράγματα

.Μαστίχα: Ιδιότητες και τρόπος χρήσης για να λάβετε όλα τα οφέλη της -  Εναλλακτική Δράση      Φτιάχνω μόνος μου: Η αντιμικροβιακή δράση της μαστίχας

 ΙΕΡΟ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΙΔΑΥΡΟ
(Χρονολογία ένταξης 1988)

epidayros

Σε μια μικρή κοιλάδα της Πελοποννήσου ο αρχαιολογικός χώρος της Επιδαύρου εκτείνεται σε διαφορετικά επίπεδα. Η λατρεία του Ασκληπιού ξεκίνησε εκεί για πρώτη φορά τον 6ο π.Χ. αιώνα, αλλά τα κύρια μνημεία, ειδικότερα το Θέατρο το οποίο θεωρείται ως ένα από τα πιο αμιγή αριστουργήματα της Ελληνικής αρχιτεκτονικής χρονολογούνται από τον 4ο αιώνα. Ο ευρύς αρχαιολογικός χώρος συνιστά φόρο τιμής στις ιαματικές λατρείες της Ελληνικής και Ρωμαϊκής περιόδου με ναούς και νοσοκομειακά κτίρια αφιερωμένα στους θεούς τους.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ

ΣΑΛΤΣΜΠΟΥΡΓΚ, ΑΥΣΤΡΙΣ

Παραμυθένιο σκηνικό, μουσεία γεμάτα Ιστορία, γοτθικοί καθεδρικοί, επιβλητικές όπερες, πολυτελή παλάτια, περίτεχνη αρχιτεκτονική που παίζει μεταξύ μπαρόκ και Αναγέννησης, το πνεύμα του Μότσαρτ να κινείται ολούθε μέσα στην πόλη όπου γεννήθηκε ο μεγάλος μουσουργός και τη «Μελωδία της Ευτυχίας» (εδώ γυρίστηκε η ταινία των 5 Όσκαρ) να αποτελεί το σάουντρακ αυτού του ταξιδιού! Αυτά τα άκρως αριστοκρατικά στοιχεία συνθέτουν την εικόνα του Σάλτσμπουργκ, μια φινετσάτη πόλη που μεταφέρει τον επισκέπτη πίσω στο χρόνο, κάπου μεταξύ Μεσαίωνα και Αναγέννησης, και τον κάνει πρωταγωνιστή του. Σε υψόμετρο 420 μ., στους πρόποδες καταπράσινων βουνών, με τον ποταμό Σάλτσαχ να το χωρίζει στη μέση και την πλούσια φύση των Άλπεων να του χαρίζει ένα κοντυλογραμμένο τοπίο με γραφικά χωριά, κοιλάδες με πλούσια βλάστηση, λίμνες και βέβαια κάποια από τα καλύτερα χιονοδρομικά, δίκαια κατέχει το Σάλτσμπουργκ τον τίτλο της πιο τουριστικής πόλης της Αυστρίας μετά τη Βιένη. Με πάνω από 1,5 εκατ. επισκέπτες ετησίως, είναι επίσης ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς στην Ευρώπη, όπως και για τους Έλληνες τουρίστες. Είτε περιηγηθείτε την ημέρα τα πλακόστρωτα σοκάκια και τις πλατείες είτε κάνετε μια νυχτερινή βόλτα στα μπαράκια με ζωντανή μουσική κατά μήκος του ποταμού, το Σάλτσμπουργκ θα σας κερδίσει. Μοναδική εμπειρία είναι και η βραδινή κρουαζιέρα στον ποταμό με θέα στα φωτισμένα κτίρια της πόλης και στο κάστρο. Η καρδιά του shopping χτυπάει στην οδό Getreidegasse της Παλιάς Πόλης. Εδώ, στα πάνω από 800 καταστήματα (διάσημες μπουτίκ, αντικερί, βιβλιοπωλεία, γκαλερί, κοσμηματοπωλεία, ζαχαροπλαστεία), τα περισσότερα εκ των οποίων είναι στεγασμένα σε μεσαιωνικά κτίρια, θα βρείτε σίγουρα κάτι για εσάς. Κλασικές επιλογές για deli shopping τα διάσημα Mozartkugeln, τα σοκολατάκια προς τιμήν του Αυστριακού μουσουργού (μικρές σοκολατένιες μπάλες από πραλίνα και αμυγδαλόψιχα) αλλά και το λικέρ που φέρει το όνομά του (Αmadeus).https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Salzburg_Altstadt_vom_M%C3%B6nchsberg.jpg

ΚΑΤΕΡΙΝΑ

Μικρασιατική Καταστροφή του 1922

Η Μικρασιατική Καταστροφή είναι η μεγαλύτερη εθνική τραγωδία στην ιστορία του νεότερου ελληνισμού. Τη φοβερή αυτή συμφορά συνθέτουν: η κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου τον Αύγουστο του 1922, η ήττα και σχεδόν η διάλυση της ένδοξης Στρατιάς Μικράς Ασίας, η πυρπόληση της Σμύρνης από τους Τούρκους, οι σφαγές, οι λεηλασίες και άλλες φρικαλεότητες σε βάρος Ελλήνων και Αρμενίων από τους Τούρκους, η εξόντωση εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων και άλλων χριστιανών από τους Τούρκους και ο ξεριζωμός του ελληνισμού από τις προαιώνιες εστίες του στη Μικρά Ασία και στη συνέχεια στην Ανατολική Θράκη. Με τα πολεμικά γεγονότα του Αυγούστου 1922 θα ασχοληθούμε σε δύο άρθρα.

Μικρασιατικός πόλεμος

Η ελληνική διοίκηση της Μικράς Ασίας

Παράλληλα με την απόβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, εγκαταστάθηκε στην πόλη και η ελληνική διοίκηση. Επικεφαλής ορίστηκε ο ύπατος αρμοστής (γενικός διοικητής) Αριστείδης Στεργιάδης, έμπιστος τόσο του Βενιζέλου όσο και των Βρετανών, με εντολή να αντιμετωπίζει ισότιμα όλους τους κατοίκους. Ήταν μια πολιτική που δεν γινόταν πολλές φορές αποδεκτή από την ελληνική στρατιωτική ηγεσία, τον μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο και από ορισμένους Μικρασιάτες Έλληνες, γεγονός που, σε συνδυασμό με τον αυταρχικό χαρακτήρα του Στεργιάδη, έκανε τον ύπατο αρμοστή αντιπαθή σε αρκετούς Έλληνες. Πάντως, οι ελληνικές αρχές επιτέλεσαν σημαντικό έργο στην οικονομία, στην εκπαίδευση, στην υγεία και ιδίως στην επανεγκατάσταση των Ελλήνων προσφύγων που είχαν διωχθεί παλαιότερα από τις οθωμανικές αρχές και τώρα επέστρεφαν. Ο ελληνικός στρατός κατέλαβε αρχικά τα εδάφη της Μικράς Ασίας για τα οποία είχε εντολή από την Αντάντ. Λίγο αργότερα, ο Βενιζέλος έλαβε από το συνέδριο του Παρισιού άδεια επέκτασης της ελληνικής ζώνης κατοχής. Έτσι, ο ελληνικός στρατός, αφού κατέλαβε, την άνοιξη του 1920, την Α. Θράκη, προέλασε , το καλοκαίρι του 1920, σε βάθος 100-150 χλμ. καταλαμβάνοντας μια ζώνη εδαφών στη Μ. Ασία κατά πολύ μεγαλύτερη από αυτή που όριζε η συνθήκη των Σέρβων (είχε υπογραφεί λίγο νωρίτερα).Οι ελληνικές επιτυχίες διευκόλυναν την Αντάντ να επιβάλει στον σουλτάνο τη συνθήκη των Σέρβων (καλοκαίρι 1920). Όμως, η απόλυτη απόρριψη της συνθήκης από τον Κεμάλ σε συνδυασμό με την ενίσχυση του τουρκικού εθνικού κινήματος αντίστασης έκαναν τους συμμάχους επιφυλακτικούς σχετικά με το κατά πόσο ο ελληνικός στρατός θα μπορούσε να επιβληθεί.

 Λίγες μέρες μετά την υπογραφή της συνθήκης των Σέρβων ο Βενιζέλος δέχτηκε στο Παρίσι δολοφονική επίθεση από Έλληνες φιλοβασιλικούς, αλλά διασώθηκε. Λίγο μετά, στη διάρκεια ταραχών που ξέσπασαν στην Αθήνα, δολοφονήθηκε από βενιζελικούς ο Ίων Δραγούμης, γνωστός αντιβενιζελικός.

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, ο Βενιζέλος προκήρυξε εκλογές, κρίνοντας ότι μετά την επιτυχία των Σέρβων η συγκυρία ήταν ευνοϊκή για να τις κερδίσει. Yποτίμησε, όμως, το γεγονός ότι ένα σημαντικό τμήμα της ελληνικής κοινωνίας είχε κουραστεί από την πολεμική προσπάθεια που είχε ξεκινήσει χρόνια πριν με τους βαλκανικούς πολέμους. Σε αυτές τις συνθήκες δημιουργήθηκε μια αντιβενιζελική συμμαχία, με ηγέτη τον Δημήτριο Γούναρη, που υποσχόταν τον τερματισμό του πολέμου και την απαλλαγή από τη «βενιζελική τυραννία», όπως χαρακτήριζε τη διακυβέρνηση Βενιζέλου. Καθώς το πολιτικό κλίμα ήταν ήδη τεταμένο, ο αιφνίδιος θάνατος του Αλέξανδρου, που εκτελούσε χρέη βασιλιά, μετέτρεψε τις εκλογές σε άτυπο δημοψήφισμα για την επιστροφή ή όχι του εξόριστου Κωνσταντίνου στην Ελλάδα Στις εκλογές που έγιναν τον Νοέμβριο του 1920 οι Φιλελεύθεροι ηττήθηκαν. Αμέσως ο Βενιζέλος έφυγε από την Ελλάδα. Η νέα φιλοβασιλική κυβέρνηση οργάνωσε δημοψήφισμα για την επιστροφή ή όχι του Κωνσταντίνου. Το υπερβολικά υψηλό ποσοστό υπέρ του Κωνσταντίνου δημιούργησε βάσιμες υποψίες για νοθεία. Τον Δεκέμβριο του 1920 ο Κωνσταντίνος επανήλθε. Παράλληλα, οι Δυνάμεις της Αντάντ είχαν αρχίσει να επανεξετάζουν τη στάση τους διαβλέποντας τη δυνατότητα του κεμαλικού κινήματος να είναι ο νικητής της σύγκρουσης. Η επιστροφή του Κωνσταντίνου, πολέμιου της Αντάντ στα χρόνια του Α’ Παγκόσμιου πολέμου, λειτούργησε ως πρόφαση για τις Δυνάμεις, ιδίως για τη Γαλλία και την Ιταλία, ώστε να αναθεωρήσουν τη στάση τους απέναντι στην Ελλάδα. Έτσι, ο Κεμάλ, αφού υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας με τη Σοβιετική Ένωση (Μάρτιος 1921), προχώρησε στην υπογραφή σειράς συμφωνιών με τη Γαλλία (Μάρτιος και Οκτώβριος 1921) και την Ιταλία (Μάρτιος 1921) που προέβλεπαν την αποχώρηση των στρατευμάτων τους από τη Μικρά Ασία με αντάλλαγμα την παραχώρηση προνομίων και διευκολύνσεων από την κεμαλική Τουρκία. Μετά απ’ αυτά, οι ελληνικές προσπάθειες είχαν πλέον μόνο την αγγλική στήριξη, και αυτή σε διπλωματικό, κυρίως, επίπεδο. Η νέα φιλοβασιλική κυβέρνηση δεν τήρησε την προεκλογική της υπόσχεση για τερματισμό του πολέμου. Ο Κωνσταντίνος και η νέα πολιτική ηγεσία πίστευαν ότι η νίκη ήταν κοντά και γι’ αυτό αποφάσισαν να συνεχίσουν τον πόλεμο. Μάλιστα, ο Κωνσταντίνος πήγε ο ίδιος στη Μικρά Ασία. Το καλοκαίρι του 1921, τα ελληνικά στρατεύματα πραγματοποίησαν μεγάλη επίθεση, που κόστισε χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, φτάνοντας μέχρι τον ποταμό Σαγγάριο, λίγα χιλιόμετρα πριν την Άγκυρα. Συνάντησαν, ωστόσο, ισχυρή αντίσταση και υποχώρησαν στη γραμμή που οριζόταν από τις πόλεις Εσκί Σεχίρ-Κιουτάχεια-Αφιόν Καραχισάρ. Εκεί παρέμεινε το μέτωπο τον επόμενο ένα χρόνο.

Όμως, οι όροι του παιχνιδιού είχαν αντιστραφεί. Ο Κεμάλ, ενισχυμένος οικονομικά, διπλωματικά και στρατιωτικά, εμφανιζόταν αδιάλλακτος. Την ίδια στιγμή στην Αθήνα ενισχύονταν οι αντιπολιτευτικές φωνές (ο Αλ. Παπαναστασίου και έξι συνεργάτες του δημοσίευσαν, τον Μάρτιο του 1922, το Δημοκρατικό Μανιφέστο, στο οποίο ασκούσαν κριτική στις βασιλικές επιλογές) και οξυνόταν η οικονομική κρίση. Σε αυτές τις συνθήκες, οι κυβερνήσεις της Αθήνας αναζητούσαν στο εξωτερικό διπλωματική και οικονομική στήριξη, αλλά δίχως αποτέλεσμα.

Στις 13 Αυγούστου εκδηλώθηκε η τελική τουρκική επίθεση. Λίγο μετά η ελληνική άμυνα κατέρρευσε και άρχισε η υποχώρηση. Στις 27 Αυγούστου οι κεμαλικοί μπήκαν στη Σμύρνη. Η πόλη παραδόθηκε στις φλόγες, οι Έλληνες και οι Αρμένιοι κάτοικοί της στη σφαγή. Η ήττα του ελληνικού στρατού σήμανε και το τέλος του μικρασιατικού ελληνισμού. Όσοι Έλληνες σώθηκαν πήραν το δρόμο για την προσφυγιά.

Καταστροφή του 1922

Ο όρος Μικρασιατική Καταστροφή είναι όρος που έχει υιοθετηθεί από την ελληνική ιστοριογραφία για να περιγράψει τα αποτελέσματα της Μικρασιατικής Εκστρατείας στην Ελλάδα και στον ελληνισμό γενικότερα.[1]

Συγκεκριμένα αναφέρεται στο τέλος του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1919-22, τη φυγή από την Τουρκία της ελληνικής διοίκησης, που είχε εγκατασταθεί στα δυτικά μικρασιατικά παράλια, κατά τη Συνθήκη των Σερβών, όπως και την σχεδόν άτακτη υποχώρηση του ελληνικού στρατού μετά την κατάρρευση του μετώπου και τη γενικευμένη πλέον εκδίωξη και εξόντωση μεγάλου μέρους του ελληνικού και χριστιανικού πληθυσμού της Μικράς Ασίας. Συνολικά, το φθινόπωρο του 1922 έφθασαν στην Ελλάδα περίπου 900.000 Μικρασιάτες πρόσφυγες

         

Μικρασιατικός Πόλεμος

Ο επονομαζόμενος Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1919–1922, ονομάστηκε έτσι από το γενικευμένο πόλεμο των Συμμάχων κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κατά τον οποίο και ενεπλάκη η Ελλάδα στη λεγόμενη Μικρασιατική εκστρατεία. Είναι επίσης γνωστός και ως Πόλεμος της Μικράς Ασίας, και για την Τουρκία αποτελεί κομμάτι του Τούρκικου πολέμου της Ανεξαρτησίας από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις κατοχής (Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, θεωρούμενη ομοίως και η Ελλάδα), όπως και εναντίον των πιστών στο σουλτάνο, τακτικών οθωμανικών στρατευμάτων.

Το 1919, ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας Ελευθέριος Βενιζέλος και η κυβέρνησή του, έχοντας την υποστήριξη των νικητών Άγγλων και Γάλλων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου [παρά τις αμφιβολίες των στρατιωτικών τους επιτελείων για την ελληνική απόβαση, π.χ. ο στρατάρχης Χένρι Ουίλσον του είπε "κατέστρεψες τη χώρα σου" ή τις εκτιμήσεις των επιτελείων -Τσόρτσιλ, υπόμνημα Φως- που σε γενικές γραμμές υπολόγιζαν ότι ο έλεγχος της Μικράς Ασίας απαιτούσε στρατό 600,000 ανδρών] διέταξε την απόβαση ελληνικών στρατευμάτων στην Μικρά Ασία