Το Ανατολικό Ζήτημα

Α΄. ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

• Ανατολικό Ζήτημα: έτσι ονομάστηκε το πρόβλημα που προέκυψε από την παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την πρόθεση των Μεγάλων Δυνάμεων να επωφεληθούν από αυτό το γεγονός. Το πρόβλημα αυτό ήταν δύσκολο να λυθεί και τα πράγματα έγιναν πιο περίπλοκα με τον αγώνα των Ελλήνων για απελευθέρωση.
• Η Ρωσία επεκτάθηκε στις ακτές του Εύξεινου Πόντου (1774) και ήθελε να επεμβαίνει στα εσωτερικά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας προστατεύοντας τους χριστιανούς υπηκόους. Αυτό όμως ήταν επικίνδυνο για τα συμφέροντα της Αγγλίας.
• Έτσι η Αγγλία έθεσε υπό την προστασία της την Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία αποτελούσε φυσικό εμπόδιο στα επεκτατικά σχέδια της Ρωσίας.
• Ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος (1828- 1829) και η ανεξαρτησία της Ελλάδας (1830) έδωσαν άλλες διαστάσεις στο θέμα.
• Αυτό οδήγησε στον εκσυγχρονισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τον οποίο προώθησαν οι Μεγάλες Δυνάμεις και ιδιαίτερα η Αγγλία με αφορμή την ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Τουρκοαιγυπτιακό πόλεμο (1839).
• Μετά τον Κριμαϊκό πόλεμο (1853- 1856) και την ήττα της Ρωσίας ο σουλτάνος προχώρησε στην έκδοση διατάγματος, το Χάττι Χουμαγιούν (1856), σύμφωνα με το οποίο όλοι οι υπήκοοί του είχαν δικαίωμα ελεύθερης λατρείας, κατάληψης δημοσίων θέσεων κλπ.
• Αυτό το διάταγμα ικανοποιούσε την Αγγλία και τη Γαλλία που βοήθησαν στην ήττα της Ρωσίας.
• Οι Έλληνες τότε προσπαθούσαν να απελευθερώσουν τις υπόλοιπες περιοχές από τους Οθωμανούς.
• Η είσοδος στρατευμάτων στα τουρκικά εδάφη δημιουργούσε κίνδυνο εμπλοκής της χώρας σε πόλεμο με την Τουρκία.

 

Δραστηριότητες

1. Τι ονομάζεται Ανατολικό Ζήτημα;

 

 

2. Τα συμφέροντα ποιων χωρών συγκρούονται;