ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ-ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΑΚΜΗΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ (717 – 1025)

Ι. ΠΑΓΙΩΣΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗ Μ. ΑΣΙΑ
1. Η διαμόρφωση της μεσαιωνικής ελληνικής βυζαντινής αυτοκρατορίας σελ. 32 – 33
α. Παγίωση και επέκταση των αλλαγών
 Στα χρόνια της δυναστείας των Ισαύρων – Συριακή Δυναστεία – (717 – 802) και της δυναστείας του Αμορίου (802 – 867) διαμορφώνεται πλέον το μεσαιωνικό ελληνικό Βυζαντινό Κράτος.
Οι εξελίξεις που σημειώθηκαν ήταν οι εξής:
 Τα σύνορα του Βυζαντίου προς τα ανατολικά με το Χαλιφάτο σταθεροποιήθηκαν στις παρυφές της Μικράς Ασίας (στεριά) και κατά μήκος της γραμμής Κιλικία – Κύπρος – Κρήτη (θάλασσα).
 Στα μέσα του 9ου αιώνα άρχισε η βυζαντινή αντεπίθεση στη Μικρά Ασία.
 Αντιμετωπίστηκε η βουλγαρική εισβολή.
 Άρχισε η αφομοίωση των Σλάβων.
 Ενισχύθηκε ο εξελληνισμός του Βυζαντίου και η χρήση της λατινικής περιορίστηκε αισθητά.
 Τα θέματα γενικεύτηκαν στη Μ. Ασία και επεκτάθηκαν στα Βαλκάνια. Ωστόσο, ο στρατηγός – διοικητής κάθε θέματος με τη δύναμη που διέθετε, μερικές φορές απέβαινε επικίνδυνος για την κεντρική εξουσία. Πολλές εξεγέρσεις οργανώθηκαν από στρατηγούς.
 Ο στρατός του θέματος αποτελούνταν από στρατιώτες – αγρότες που είχαν δικά τους κτήματα και σε περίπτωση εχθρικής επίθεσης ήταν υποχρεωμένοι να προσφέρουν τις στρατιωτικές τους υπηρεσίες.
 Η ανάπτυξη των θεματικών στρατών είχε ως συνέπεια: α) να περιοριστούν οι μισθοφόροι και β) να κυριαρχήσει στη βυζαντινή ύπαιθρο η μικρή και μεσαία αγροτική ιδιοκτησία.
β. Ανάκαμψη της οικονομίας
 Ο πληθυσμός του Βυζαντίου στο μεταίχμιο από τον 8ο στον 9ο αι. είχε αυξηθεί αισθητά σε σχέση με τον 7ο αι.
 Τα κρατικά έσοδα αυξήθηκαν.
 Το εμπόριο και η βιοτεχνία αναζωογονήθηκαν, χωρίς να αλλοιωθεί ο αγροτικός χαρακτήρας της οικονομίας.
 Εφαρμόστηκαν τολμηρά οικονομικά μέτρα, οι κακώσεις, την εποχή του Νικηφόρου Α΄ (802 – 811) που απέβλεπαν στην ανάκαμψη του εμπορίου και την αύξηση των εισόδων του κράτους.