Βαθμοί επιθέτων και επιρρημάτων

Βαθμοί επιθέτων και επιρρημάτων

• Οι βαθμοί των επιθέτων είναι τρεις: ο θετικός, ο συγκριτικός και ο υπερθετικός. Από αυτούς ο συγκριτικός και ο υπερθετικός αποτελούν τα παραθετικά των επιθέτων και σχηματίζονται μονολεκτικά και περιφραστικά.
• Θετικός βαθμός: φανερώνει ένα γνώρισμα του ουσιαστικού

Πχ. Το χρώμα είναι σημαντικό για τα παιδιά.

• Συγκριτικός βαθμός: φανερώνει πως ένα ουσιαστικό έχει ένα γνώρισμα σε μεγαλύτερο βαθμό από ένα άλλο.

Πχ. Το χρώμα είναι πιο σημαντικό (ή σημαντικότερο) για τα παιδιά παρά για τους μεγάλους.

• Υπερθετικός βαθμός:
  • Σχετικός υπερθετικός: φανερώνει ότι ένα ουσιαστικό έχει κάποιο γνώρισμα στον πιο μεγάλο βαθμό από όλα τα όμοιά του.

Πχ. Το χρώμα είναι το πιο σημαντικό στοιχείο σε μια ζωγραφιά.

• Απόλυτος υπερθετικός: φανερώνει ότι ένα ουσιαστικό έχει κάποιο γνώρισμα σε πολύ μεγάλο βαθμό, χωρίς να γίνεται σύγκριση με άλλα ουσιαστικά.

Πχ. Το χρώμα είναι πολύ σημαντικό (ή σημαντικότατο)

• Παραθετικά μετοχών: οι μετοχές σχηματίζουν τα παραθετικά τους περιφραστικά. Δεν σχηματίζουν όλες οι μετοχές παραθετικά.

Πχ. Λυπημένος, πιο λυπημένος, πολύ λυπημένος.

• Επίθετα χωρίς παραθετικά: τα επίθετα που δεν σχηματίζουν παραθετικά είναι αυτά που σημαίνουν: ύλη (πέτρινος), καταγωγή ή συγγένεια (μητρικός), τόπο (πεδινός), χρόνο (μηνιαίος), κατάσταση που δεν αλλάζει (ζωντανός), κάποια σύνθετα με πρώτο συνθετικό το α- (άγνωστος)
• Αντίστοιχα και τα επιρρήματα έχουν τρεις βαθμούς.
• Όσα επιρρήματα σχηματίζονται από επίθετα, σχηματίζουν τα παραθετικά τους μονολεκτικά και περιφραστικά από τον πληθυντικό του ουδετέρου.

Πχ. Ωραίος: ωραία- ωραιότερα/ πιο ωραία- ωραιότατα/ πολύ ωραία.

 

Καταλήξεις παραθετικών
Θετικός	Συγκριτικός	Υπερθετικός
		Απόλυτος	Σχετικός
όμορφος	Ομορφότερος/ πιο όμορφος	Ομορφότατος/ πολύ όμορφος	Ο ομορφότερος/ ο πιο όμορφος
βαθύς	Βαθύτερος/ πιο βαθύς	Βαθύτατος/ πολύ βαθύς	Ο βαθύτερος/ ο πιο βαθύς
επιμελής	Επιμελέστερος/ πιο επιμελής	Επιμελέστατος/ πολύ επιμελής	Ο επιμελέστερος/ ο πιο επιμελής

 

 

 

Δραστηριότητα

Στο κείμενο που ακολουθεί να υπογραμμίσετε τα παραθετικά των επιθέτων.

Kείμενο 1 [Tαμπάκης (Βυρσοδέψης)]

Η δουλειά του ταμπάκη ήταν δύσκολη και ανθυγιεινή. Όλη μέρα στη βρόμα και στη δυσωδία του «σάπιου» δέρματος. H πρώτη του δουλειά ήταν να βρει τα δέρματα. H καλύτερη εποχή αγοράς των δερμάτων ήταν ο μήνας Οκτώβριος, γιατί μετά άρχιζαν οι βροχές και τότε τα δέρματα στέγνωναν δύσκολα. Γύριζε, λοιπόν, όλη τη μέρα στα χωριά για να βρει δέρματα, να κάνει τη συμφωνία αγοράς κι έπειτα ν’ αρχίζει να τα συγκεντρώνει. Όταν τελείωνε μ’ όλα αυτά, άρχιζε το πρώτο στάδιο της επεξεργασίας τους, που διαρκούσε 20 ημέρες περίπου. Πρώτα τα αλάτιζε και στη συνέχεια τα αποξήραινε, για να συντηρηθούν. Έπειτα τ’ άφηνε για λίγες μέρες βυθισμένα μέσα σε γούρνες με νερό και διάλυμα καυστικής ποτάσας, για να φύγουν οι πολλές βρομιές και να μαλακώσουν. Mετά τα έβγαζε απ’ τις γούρνες και τα άπλωνε τεντωμένα σ’ ένα ειδικό πλαίσιο και μ’ ένα μαχαίρι τα έξυνε με προσοχή, για να αφαιρεθούν τα υπολείμματα κρέατος και λίπους. Στη συνέχεια τα έβαζε μέσα σε λακκούβες βάθους ενός μέτρου περίπου, γεμάτες με νερό και ασβέστη (ασβεσταριές ή ασβεστερά), όπου παρέμεναν 5-8 ημέρες. Eκεί γινόταν η αποτρίχωση˙ μαλάκωνε τελείως το δέρμα, άνοιγαν οι πόροι του κι έβγαινε εύκολα το τρίχωμα.

Bασίλης Σαρησάββας, Παραδοσιακά επαγγέλματα: Tαξίδι στο χθες, εκδ. Mαλλιάρης – Παιδεία, 2000