Updated on April 15, 2024
Στίξη: θαυμαστικό, εισαγωγικά, παρένθεση, διπλή παύλα.
ΘΑΥΜΑΣΤΙΚΟ
|
Συνοπτικά Μετά από τα επιφωνήματα και μετά από φράσεις που εκφράζουν θαυμασμό, έκπληξη και έντονο ευχάριστο ή δυσάρεστο συναίσθημα Συχνά, στον δημοσιογραφικό λόγο σημειώνεται ένα θαυμαστικό μέσα σε παρένθεση (!), όταν δηλώνεται θαυμασμός ή έκπληξη , αμφιβολία- δυσπιστία σε σχέση με όσα λέχθηκαν ή για τα λεγόμενα ή γραφόμενα ενός τρίτου προσώπου, π.χ. Ο υπουργός Γεωργίας υποσχέθηκε στους αγρότες παραγραφή όλων των δανείων (!). Οι αποφάσεις λήφθηκαν δια βοής (!) στο Συνέδριο του κόμματος. |
| α) θαυμασμό : Εξαιρετική η ερμηνεία του ρόλου!
β) έκπληξη: Κανένας υπεύθυνος δε σκέφτηκε ότι τέτοιες παραγωγικές δραστηριότητες θα προκαλέσουν προβλήματα στο φυσικό περιβάλλον! γ) ειρωνεία: Φαίνεται πως κανένας Γερμανός πολίτης δε γνώριζε την ύπαρξη στρατοπέδων συγκέντρωσης ! Σπουδαίος πολιτικός !!! δ) απορία: Τι παράξενη συμπεριφορά! ε) αμφισβήτηση :Πιστεύεις κι εσύ τέτοια πράγματα! στ) έντονη αποδοκιμασία : Η συμπεριφορά του είναι πραγματικά απαράδεκτη! ζ) αποφασιστικότητα: Θέλω γράμματα! Αποκρίθηκε ο μικρός αυθόρμητα, μηχανικά, χωρίς να σκεφτεί τι έλεγε με το ίδιο πάντα αφαιρεμένο και παράξενο ύφος . ( Γ. Θεοτοκά, Αργώ, Έκφραση Έκθεση Λυκείου, τεύχος Α', ΟΕΔΒ, σελ.113) η) ανησυχία: Από την εκπομπή ρύπων όμως, κινδυνεύουν και οι υπαίθριες αρχαιότητες! Κάποια μέρα θα βρούμε τον μπελά μας με αυτόν! θ) για να υπογραμμιστεί η εντύπωση από κάτι απίστευτο αλλά και αμφιβολία, υπερβολή, πάθος, φόβο, πόνο, χαρά, ελπίδα, κ.ά. Και όμως, ο πολίτης συχνά, εκλαμβάνει ως αληθινό το ψευδές, όταν αυτό προβάλλεται ως τέτοιο από τα ΜΜΕ! |
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Εισαγωγικά « » χρησιμοποιούνται:
Σημ. Τα εισαγωγικά είναι περιττά σε λέξεις που τυπώνονται με γράμματα διαφορετικού ρυθμού. Π.χ. Α) Έλεγε τα πρόβατα πράτα, το ρούχο σκτι … Β) Έλεγε τα πρόβατα «πράτα», το ρούχο «σκτι» … |
Ως σχόλιο, χρησιμοποιούνται δηλώνοντας:
α) μεταφορική χρήση μιας λέξης του κειμένου: Γερή «γροθιά» δέχτηκε ο αθλητισμός προχθές την Κυριακή από τη δράση ταραχοποιών στοιχείων στα γήπεδα.
β) ειρωνεία : Ο υπεύθυνος έφτασε στο χώρο με τη «συντροφιά» αστυνομικών δυνάμεων.
γ) αποστασιοποίηση του γράφοντος από τα γραφόμενα, απαξίωση μιας έννοιας: Περιορισμένα «κέρδη» άφησε στο λαό μας η μεταναστευτική πολιτική που ακολούθησε ως τώρα.
δ) αμφισβήτηση: Έτσι, οι ντόπιοι πληθυσμοί σ' αυτές τις χώρες του πλανήτη, έπεσαν θύματα της απληστίας των «πολιτισμένων» λευκών.
ε) έμφαση: Αρχίζω την κάθε μέρα μου προφέροντας τη λέξη «Ελευθερία»
ΠΑΡΕΝΘΕΣΗ
| Σχολική Γραμματική (Σ. Χατζησαββίδη) Κεφ. 3.3. "Η στίξη" Η παρένθεση σημειώνεται : για να περιλάβει μια λέξη ή μια φράση που επεξηγεί ή συμπληρώνει τα προηγούμενα και η οποία θα μπορούσε να παραλειφθεί χωρίς να αλλάξει το συνολικό νόημα της περιόδου, π.χ. Οι θεωρητικές επιστήμες (Φιλοσοφία, Θεολογία, Νομική κ.ά.) αντιδιαστέλλονται προς τις θετικές. |
Πιο αναλυτικά :
ΔΙΠΛΗ ΠΑΥΛΑ
| Σχολική Γραμματική (Σ. Χατζησαββίδη) Κεφ. 3.3. "Η στίξη" Η διπλή παύλα σημειώνεται : για να δηλωθεί ότι η λέξη ή η φράση που βρίσκεται ανάμεσα στις παύλες έχει παρενθετικό νόημα και πρέπει να διαβαστεί σε χαμηλότερο τόνο, π.χ. Ο μαύρος χρυσός –το πετρέλαιο– ακριβαίνει συνεχώς. |
ΠΡΟΣΟΧΗ! Σύγκριση παρένθεσης και διπλής παύλας
Η παρένθεση και η διπλή παύλα έχουν παρόμοια λειτουργία. Όμως τα σχόλια της παρένθεσης θα μπορούσαν να παραλειφθούν χωρίς να αλλάξει το συνολικό νόημα ενώ της διπλής παύλας θεωρούνται πιο σημαντικά ώστε να μην μπορούν να παραλειφθούν χωρίς να αλλοιωθεί το συνολικό νόημα της περιόδου.