Η ωραία Ελένη αποτελεί διλημματικό πρόσωπο της ελληνικής μυθολογίας και πρωτοεμφανίστηκε στο γνωστό έπος του Ομήρου, την Ιλιάδα. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ήταν κόρη του Δία και της Λήδας αλλά και σύζυγος του Μενέλαου, τότε βασιλιά της Σπάρτης. Η ετυμολογία του ονόματος της ηρωίδας δεν είναι εξακριβωμένη, ωστόσο λέγεται πως στην αρχαιότητα το όνομα Ελένη σήμαινε "λαμπερή" και "απαστράπτουσα". Επιπλέον, ο Γερμανός φιλόλογος Georg Curtius υποστήριξε πως προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη "σελήνη". Τέλος, στην Ομηρική του έννοια το όνομα Ἑλένη είναι σύνθετο από τον αόριστο του ρ. αἱρέω -ῶ [συλλαμβάνω, κυριεύω]> εἷλον και ναῦς, νεώς / νηός = πλοίο, που ο συνδυασμός τους σημαίνει "καταστροφή των πλοίων (των Αχαιών)".
Στο έπος του Ομήρου, η Ελένη παρουσιάζεται ως το έπαθλο του Πάρη (γιος του βασιλιά της Τροίας), εφόσον έδωσε το μήλο της έριδος στην Αφροδίτη κι έτσι ο Πάρης κλέβει την Ελένη από την Σπάρτη και την παίρνει μαζί του στην Τροία. Οι φήμες που επικρατούν στην αρχαία Ελλάδα για την Ελένη δεν είναι καθόλου ευχάριστες, καθώς θεωρείται από όλο το έθνος άπιστη σύζυγος και προδότρα του άνδρα της. Ο Ευριπίδης, αν και εμπνεόμενος από το μύθο, στην τραγωδία του έχει ως σκοπό να διαψεύσει τις φήμες που επικρατούν για την Ελένη και να δείξει πως πολλές φορές το "φαίνεσθαι" απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Πιο συγκεκριμένα, ο Ευριπίδης στην τραγωδία του υποστηρίζει πως η Ελένη δεν πήγε πραγματικά στην Τροία, αλλά ο Ερμής την πήρε με εντολή της Ήρας στην Αίγυπτο και την άφησε στον Πρωτέα (βασιλιάς της Αιγύπτου) να την έχει υπό την προστασία του, ενώ στην Τροία πήγε απλώς ένα "είδωλο", δηλαδή ένα αντίγραφο της Ελένης. Ωστόσο, η διαμονή της στην Αίγυπτο μετατρέπεται σε βασανιστήριο μετά τον θάνατο του Πρωτέα, διότι ο γιος του Θεοκλύμενος επιδιώκει να την κάνει σύζυγό του, μιας και επικρατεί η φήμη πως ο Μενέλαος είναι νεκρός. Όμως, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ελένη, καταφέρνει να επανενωθεί με τον σύζυγό της και να επιστρέψει στην Σπάρτη μέσω ενός πονηρού σχεδίου. Με αυτόν το έργο, ο Ευριπίδης θέλει να περάσει πολλά κοινωνικά αλλά και αντιπολεμικά μηνύματα στους Έλληνες και φυσικά να τονίσει την τραγικότητα της ηρωίδας.
Η Ελένη στην τραγωδία παρουσιάζεται ως μία πονεμένη και απεγνωσμένη γυναίκα. Μέσα στην τραγωδία εκφράζει πόσο αδικημένη και ντροπιασμένη νιώθει λόγω της άποψης που επικρατεί στην Ελλάδα για το όνομά της. Επιπλέον, φαίνεται μες στην απελπισία της μία σπίθα ελπίδας που της έχει απομείνει για τη ζωή του άντρα της, η οποία αναζωπυρώνεται από τον υπόλοιπο χορό με σκοπό την εξέλιξη του έργου. Όσον αφορά την εξωτερική της εμφάνιση, οι περισσότεροι καλλιτέχνες την αναπαριστούν ως μια ανοιχτόχρωμη γυναίκα με ξανθά μαλλιά και μελαγχολικό βλέμμα.
Στην τραγωδία φυσικά, τα κοινωνικά θέματα τα οποία θίγονται έμμεσα, όπως και τα αντιπολεμικά είναι διαχρονικά. Αρχικά, ο κύριος στόχος της τραγωδίας ειναι να δείξει στο κοινό πως πολλές φορές μερικές καταστάσεις ή ακόμη και άνθρωποι δεν είναι όπως φαίνονται και υποβόσκουν άλλα πιο βαθιά ζητήματα πίσω από την εικόνα τους, την οποία πρέπει να σχηματίζουμε κριτικά και σφαιρικά. Έτσι και στον πόλεμο οι "μεγάλες δυνάμεις", δηλαδή οι άνθρωποι που βρίσκονται στην εξουσία, παραποιούν την αλήθεια με σκοπό να πείσουν τον λαό πως πολεμούν για μαζικό-ηθικό συμφέρον, ενώ στην πραγματικότητα τα συμφέροντα είναι συνήθως οικονομικά και συχνά δεν αγγίζουν τον λαό ούτε στο ελάχιστο. Έτσι, θέλει να δείξει πως ο πόλεμος δεν έχει θετικά αποτελέσματα και ότι στο τέλος της ημέρας δεν υπάρχει νικητής σε έναν πόλεμο, εφόσον όλοι έχουν χάσει είτε ανθρώπινες ζωές είτε έχουν εδαφικές και υλικές απώλειες.