Το όνομα της Ισμήνης προέρχεται από τις αρχαίες Ελληνικές λέξεις ‘ις’ (=ίνα) εννοώντας μυϊκή δύναμη και "μήνις" (=οργή, θυμός) και σημαίνει την δυνατή και αποφασιστική στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων της. Στην αρχαία τραγωδία «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, η Ισμήνη παρουσιάζεται ως κόρη του Οιδίποδα και της Ιοκάστης, αδελφή της Αντιγόνης και του Ετεοκλή και Πολυνείκη. Μετά τον τραγικό θάνατο των αδελφών της, που αλληλοσκοτώθηκαν με αιτία την μοιρασιά της περιουσίας του πατέρα τους, απομένει μόνο αυτή και η αδελφή της. Τον θρόνο τότε παίρνει ο Κρέοντας, αδελφός της Ιοκάστης, ο οποίος απαγορεύει την ταφή των αδελφών. Θολωμένη από θυμό, η μεγαλύτερη κόρη, Αντιγόνη, αποφασίζει να επιχειρήσει να θάψει το πτώμα του αδελφού της κρυφά. Η Ισμήνη, αντίθετα με τη γενναιότητα της αδελφής της, με φόβο και με τρόμο προσπαθεί να τη σταματήσει, ξέροντας πως αν οι προθέσεις της έβγαιναν στο φως, τότε θα τιμωρούταν με θάνατο. Η Αντιγόνη όμως είναι αποφασισμένη και παρόλο τα παρακάλια, δεν δειλιάζει στο να τιμήσει και να θάψει τον αδελφό της όπως ήταν σωστό για την εποχή εκείνη. Όπως όμως είχε προαναγγείλει η Ισμήνη, η Αντιγόνη πιάνεται, καταδικάζεται και φυλακίζεται σε μια σπηλιά όπου αυτοκτονεί, όπως και ο αγαπημένος της Αίμονας, γιος του Κρέοντα, μαθαίνοντας την τύχη της. Έτσι η Ισμήνη μένει ολομόναχη!
Η Ισμήνη ως χαρακτήρας θεωρείται δειλή και εύθραυστη, αφού δεν αντέχει να βάλει την ζωή της σε κίνδυνο, για να θάψει τον αδελφό της, όπως δίχως τρόμο έκανε η Αντιγόνη. Θα μπορούσε όμως από την άλλη μεριά να χαρακτηριστεί ως η φωνή της λογικής, αφού δίκαια και ανθρώπινα προσπαθεί να σταματήσει την αδελφή της με σκοπό να την σώσει από βέβαιο θάνατο, κάτι που καταλήγει να είναι μάταιο.