ΟΡΕΣΤΗΣ

Η επιστροφή του Ορέστη Anton von Maron

    Η επιστροφή του Ορέστη

Ο Ορέστης αν και άνδρας του μύθου συνδέεται με την τραγική του μοίρα με αρκετές μυθικές γυναίκες. Έτσι στην ελληνική μυθολογία, ο Ορέστης ήταν γιός του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας, και αδερφός της Ηλέκτρας και της Ιφιγένειας. Το όνομά του προέρχεται από τη λέξη όρος (βουνό) και σημαίνει κάτοικος των βουνών

Ο «Ορέστης» είναι τραγωδία του ποιητή Ευριπίδη, η οποία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην αρχαία Αθήνα το 408 π.Χ. Το κεντρικό θέμα είναι το ίδιο με αυτό της Ηλέκτρας δηλαδή η μητροκτονία. Στο αρχαίο Άργος ο Ορέστης έχοντας δολοφονήσει την Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο είναι βαριά άρρωστος και τον περιποιείται η αδελφή του, Ηλέκτρα. Κλαίγοντας η Ηλέκτρα για τις συμφορές της, τις συνδέει με την τύχη των Ατρειδών, από τους οποίους έχει κληρονομήσει αυτή την άτυχη μοίρα. Πιστεύει πως ο λαός θα αποφασίσει θάνατο για αυτή και τον αδελφό της. Το κλίμα ελπίζει να αλλάξει με την άφιξη του Μενέλαου από την Τροία, όμως αυτός φέρνει μαζί του την Ελένη.

Μετά την άφιξη του Μενέλαου και της Ελένης, η Ελένη ζητά από την Ηλέκτρα να πάει νεκρικές χοές στον τάφο της Κλυταιμνήστρας, διότι εκείνη φοβάται να πάει εξαιτίας του ότι δεν ξέρει πως θα την αντιμετωπίσουν συγγενείς θυμάτων του Τρωικού πολέμου. Τελικά τις νεκρικές χοές θα τις πάει η Ερμιόνη μετά την άρνηση της Ηλέκτρας. Η Ηλέκτρα πενθεί μαζί με γυναίκες της ηλικίας της. Οι φωνές ξυπνούν τον Ορέστη. Σε μια συνομιλία του με την αδερφή του, αναφέρει ότι δεν αντέχει τις τύψεις, καθώς έξι μέρες μετά τον θάνατο της μητέρας του, οι Ερινύες τον κυνηγούν παντού. Μπαίνει στη σκηνή ο Τυνδάρεως, ο οποίος κατακεραυνώνει τον Ορέστη και ζητά από το Μενέλαο να μη μεσολαβήσει για τον Ορέστη ειδάλλως δε θα έχει θέση στο Άργος. Ο Ορέστης εξηγεί πως έκανε τη δολοφονία μετά από παρότρυνση του Απόλλωνα και πως το έκανε σαν ηθικό χρέος προς τον πατέρα του. Κατηγορεί τον Ορέστη και δε θέλει να τον βλέπει μπροστά του, φεύγει μανιασμένος και κατευθύνεται προς τη συγκέντρωση του λαού. Ο Ορέστης παρακαλεί ξανά τον Μενέλαο, ο οποίος σαφώς δεν παίρνει θέση. Εμφανίζεται ο Πυλάδης, φίλος και σύντροφος του Ορέστη, ο οποίος τον στηρίζει στενά και του προτείνει να πάνε μαζί στη συνέλευση, μήπως αλλάξουν το αποτέλεσμα.

Η Ηλέκτρα συνομιλεί με τον χορό, ο οποίος την πληροφορεί ότι οι δυο νέοι πήγαν μόνοι τους στη συγκέντρωση. Αγγελιοφόρος την πληροφορεί ότι ο λαός αποφάσισε θάνατο και για τους δυο. Η Ηλέκτρα θρηνεί για την απόφαση και δείχνει στον Ορέστη την αγάπη της για εκείνον. Οι τρεις νέοι στη συζήτηση που έχουν, σκέφτονται πως πρέπει να τιμωρήσουν τον Μενέλαο για την αδιαφορία. Ο Πυλάδης προτείνει να σκοτώσουν την Ελένη για εκδίκηση, πράγμα που θα κάνουν, όμως η Ηλέκτρα προτείνει και την αρπαγή της Ερμιόνης.Οι νέοι μπαίνουν στο παλάτι και ακούγονται κραυγές. Ερχόμενη η Ερμιόνη προσπαθεί να καταλάβει τι γίνεται και η Ηλέκτρα της λέει ότι αποφασίστηκε η θανάτωση Ηλέκτρας και Ορέστη, όμως η Ερμιόνη θέλει πραγματικά να τους βοηθήσει. Μη ξέροντας ότι αν μπει στο παλάτι θα την αρπάξει ο Ορέστης με τον Πυλάδη, ακούει την Ηλέκτρα που της λέει να μπει, ούτως ώστε να δει τον Ορέστη που πήγε να παρακαλέσει την Ελένη στο παλάτι, για να μη σκοτώσουν εκείνον και την αδελφή του. Από το παλάτι βγαίνει ένας Φρύγας δούλος της Ελένης, ο οποίος μας πληροφορεί ότι την ώρα που πήγαιναν να σφάξουν την Ελένη, εκείνη ξαφνικά εξαφανίστηκε. 

Παράλληλα, έρχεται ο Μενέλαος ο οποίος βλέπει στην οροφή του παλατιού τον Ορέστη να κρατά την Ερμιόνη και καλεί σε βοήθεια το λαό του Άργους για βοήθεια, παρότι φοβάται για τη ζωή της κόρης του. Ο Ορέστης είναι έτοιμος να πυρπολήσει το παλάτι, όταν εμφανίζεται ως "από μηχανής θεός" ο Απόλλωνας και λέει ότι η Ελένη αναλήφθηκε και θεοποιήθηκε, ότι ο Ορέστης θα λείψει για ένα διάστημα και μόλις επιστρέψει θα αθωωθεί από τον Άρειο Πάγο και ότι στο μέλλον θα παντρευτεί την Ερμιόνη και ο Πυλάδης την Ηλέκτρα. Τέλος, τόνισε ότι όλα γίνανε με τη θεία βούληση και έτσι συμφιλιώθηκαν όλοι.  Με βάση το πρωτότυπο κείμενο έχει δημιουργηθεί και η Ταινία «Ορέστης» (1969)

Αφήστε μια απάντηση