Ελληνικά

Κατηγορία: Χωρίς κατηγορία

Ο λειαντής φακών (Βαρούχ Σπινόζα)

Φιλ194: Μπαρούχ Σπινόζα (3) - Vigla

Σήμερα πρόκειται να μάθουμε:
  • για τον φιλοσοφικό τρόπο σκέψης του Βαρούχ Σπινόζα
  • την άποψη του για το Θεό και τη φύση
  • για την ελευθερία του ανθρώπου στις πράξεις και τις επιλογές του (ελεύθερη βούληση)
  • το μονισμό
  • και τον πανθεϊσμό.

Οι περισσότερες θρησκείες διδάσκουν πως ο Θεός υπάρχει κάπου εκτός κόσμου, ίσως στον παράδεισο. Ο Μπαρούχ Σπινόζα (1632-1677) έκανε την ασυνήθιστη σκέψη ότι ο Θεός είναι ο κόσμος. Έγραφε για «τον Θεό ή τη Φύση», με την έννοια ότι οι δύο λέξεις αναφέρονται στο ίδιο πράγμα. Ο Θεός και η φύση είναι δύο τρόποι περιγραφής του ίδιου πράγματος: Ο Θεός είναι φύση και η φύση είναι Θεός. Αυτό είναι μια μορφή πανθεϊσμού - η πίστη ότι ο Θεός είναι τα πάντα. Πρόκειται για μια ριζοσπαστική ιδέα που του προξένησε ένα σωρό προβλήματα.  Διαβάστε περισσότερα "Ο λειαντής φακών (Βαρούχ Σπινόζα)"

Ποιος αξίζει τι; (ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ)

Στην ενότητα αυτή θα προσπαθήσουμε να κάνουμε λόγο για την έννοια της δικαιοσύνης στον Αριστοτέλη. Για αυτόν η δικαιοσύνη έχει δύο έννοιες, του τέλους ή σκοπού και της τιμής. Τιμής με την έννοια ποιες αρετές τιμά και ποιες αδικίες καταδικάζει.  Σε αυτό θα μας βοηθήσει ένα κείμενο του Michael Sandel, από το βιβλίο του Δικαιοσύνη. Τι είναι το σωστό;

POIOS AKSIZEI TI. ARISTOTELIS

 

Κι αν αυτό το έκαναν όλοι; (Εμμανουήλ Καντ)

Στόχοι

Με τη διδασκαλία της υποενότητας ο/η μαθητής/τρια πρέπει:
• Να συνειδητοποιήσει τη συμβολή των σκεπτικιστικών αποριών ως κινήτρων "δράσης" στη διαδικασία απόκτησης γνώσης.

• Να εξοικειωθεί και ν' αφομοιώσει βασικές φιλοσοφικές έννοιες, που τις συναντά κανείς πολύ συχνά στον ευρύτερο χώρο του στοχασμού, όπως την έννοια του δογματισμού, του σκεπτικισμού κτλ.

• Να κατανοήσει ότι, παρ' ότι ο σκεπτικισμός, ως γνωσιολογικό σύστημα, θεωρεί ανέφικτη την απόκτηση κάποιας γενικά ισχύουσας αλήθειας, εντούτοις αποτελεί αφετηρία γόνιμης κριτικής και ανταλλαγής επιχειρημάτων.

• Να εκφράσει τις δικές του/της σκεπτικιστικές αμφιβολίες για το πώς πραγματικά είναι ο κόσμος και το πώς μας φαίνεται πως είναι.

• Να προβληματιστεί σχετικά με την (ανα)ζήτηση κριτηρίων και στέρεων θεμελίων βάσει των οποίων κάποιες εντυπώσεις και σκέψεις μπορούν να χαρακτηριστούν ως αξιόπιστες, προκειμένου να υπερνικηθούν οι υπερβολικές σκεπτικιστικές αμφιβολίες.

Κάποιος σας χτυπά την πόρτα. Μπροστά σας στέκεται ένας νεαρός που χρειάζεται βοήθεια. Είναι τραυματισμένος και αιμορραγεί. Τον βάζετε μες στο σπίτι και τον βοηθάτε, τον κάνετε να νιώθει άνετα και ασφάλεια και καλείτε ένα ασθενοφόρο. Αυτό προφανώς είναι το ορθό. Αν όμως τον βοηθήσετε επειδή τον λυπάστε, σύμφωνα με τον Ιμμάνοuελ Καντ, αυτό δε θα είναι μια ηθική πράξη. Η συμπόνια σας δεν έχει σχέση με την ηθικότητα της πράξης σας. Είναι μέρος του χαρακτήρα σας, αλλά άσχετη με το ορθό και το εσφαλμένο. Η ηθικότητα για τον Καντ δεν αφορά μόνο το τι κάνετε, αλλά και το γιατί το κάνετε. Όσοι κάνουν το ορθό δεν το κάνουν απλώς επειδή έτσι αισθάνονται: η απόφαση πρέπει να βασίζεται στον ορθό λόγο, που σας λέει ποιο είναι το καθήκον σας, ανεξάρτητα από το πώς τυγχάνει να αισθάνεστε.

Διαβάστε περισσότερα "Κι αν αυτό το έκαναν όλοι; (Εμμανουήλ Καντ)"

Έχω ένα πόνο. Ο Βιτγκενστάιν και η γλώσσα μας!

Τα όρια ενός ανθρώπου καθορίζονται από τα όρια της γλώσσας του.

Δεν ξέρω γιατί βρισκόμαστε εδώ, αλλά είμαι σχεδόν σίγουρος ότι ο λόγος δεν είναι για να περάσουμε καλά.

Τα όρια της γλώσσας είναι τα όρια του ανθρώπινου μυαλού. Όσα ξέρω είναι αυτά για τα οποία έχω λέξεις.

Η κόλαση δεν είναι οι άλλοι. Είναι ο εαυτός σου.

Λούντβιχ Βιτγκενστάιν: «Η κόλαση δεν είναι οι άλλοι. Είναι ο εαυτός σου..»

Διαβάστε περισσότερα "Έχω ένα πόνο. Ο Βιτγκενστάιν και η γλώσσα μας!"

Είμαι σε εγρήγορση! (του Roberto Pecchioli)

Είναι εννέα η ώρα το πρωί του Σαββάτου, αλλά οι δρόμοι και οι πλατείες της συνοικίας - από τις πιο πολυπληθείς και πολυσύχναστες της πόλης - είναι έρημοι. Η εβδομαδιαία αγορά είναι σχεδόν ανύπαρκτη: λίγοι πάγκοι, οι τολμηροί μικροπωλητές -σχεδόν όλοι ξένοι- ελπίζουν για τις επόμενες ώρες. Στην πραγματικότητα, δεν βρέχει, παρά τον μελαγχολικό ουρανό και τον πορτοκαλί συναγερμό που εξέδωσαν οι αρχές. Θα έπρεπε να βρέχει σαν τρελός, αλλά μια νεροποντή μέτριας έντασης και μικρής διάρκειας δεν θα φτάσει παρά μόνο μετά το μεσημέρι. Ο φίλος εφημεριδοπώλης είναι έξαλλος με τις χαμηλές πωλήσεις, αλλά καταλαβαίνει ότι οι άνθρωποι έχουν κλειστεί στα σπίτια τους από φόβο. Για την κακοκαιρία, φυσικά, αλλά τελικά για να ζήσουν κανονικά, να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα όπως έκαναν πάντα. Οι σπάνιοι περαστικοί έχουν σχεδόν όλοι άσπρα μαλλιά- είναι εντυπωσιακό ότι οι νέοι είναι οι πιο κομφορμιστές, οι πιο πιστοί στον λόγο της εξουσίας. Διαβάστε περισσότερα "Είμαι σε εγρήγορση! (του Roberto Pecchioli)"