Πριν από 2.400 χρόνια στην Αθήνα, ένας άνδρας θανατώθηκε επειδή έθετε υπερβολικά πολλά ερωτήματα. Φιλόσοφοι υπήρχαν και πριν από αυτόν, αλλά με τον Σωκράτη η φιλοσοφία πραγματικά απογειώθηκε. Αν η φιλοσοφία έχει έναν προστάτη άγιο, αυτός είναι ο Σωκράτης.

Πλακουτσομύτης, κοντόχοντρος, ατημέλητος και κάπως παράξενος, ο Σωκράτης δεν ταίριαζε στο περιβάλλον του. Ήταν άσχημος και συχνά άπλυτος, αλλά είχε μεγάλο χάρισμα και λαμπρό μυαλό. Όλοι στην Αθήνα συμφωνούσαν πως δεν υπήρξε ποτέ κάποιος όμοιός του, και πιθανόν δε θα εμφανιζόταν ποτέ ξανά στο μέλλον. Ήταν μοναδικός. Ήταν όμως και τρομερά ενοχλητικός. Έβλεπε τον εαυτό του σαν μια αλογόμυγα που τσιμπάει άσχημα – σαν ένα τσιμπούρι που ενοχλεί, αλλά δεν προκαλεί σοβαρή ζημιά. Σε αυτό δε συμφωνούσαν πάντως όλοι στην Αθήνα. Κάποιοι τον αγαπούσαν, ενώ άλλοι θεωρούσαν την επιρροή του επικίνδυνη. Συνέχεια ανάγνωσης

Ο William και η Elizabeth Stern ήταν ένα ζευγάρι επιστημόνων επαγγελματιών που ζούσαν στο Τέναφλαϊ (Tenafly) του Νιου Τζέρσεϋ - αυτός ήταν βιοχημικός και εκείνη παιδίατρος. Ήθελαν ένα μωρό, αλλά δεν μπορούσαν να κάνουν δικό τους, όχι τουλάχιστον χωρίς να διατρέξει ιατρικό κίνδυνο η Elizabeth, που είχε πολλαπλή σκλήρωση. Έτσι, ήρθαν σε επαφή με ένα κέντρο υπογονιμότητας το οποίο κανόνιζε «παρένθετες» εγκυμοσύνες. Το κέντρο δημιοσίευε αγγελίες αναζητώντας «παρένθετες μητέρες» - γυναίκες που ήταν πρόθυμες να κυοφορήσουν ένα μωρό για ένα άλλο άτομο, με χρηματική ανταμοιβή. Συνέχεια ανάγνωσης

Το καλοκαίρι του 1884, τέσσερις Άγγλοι ναύτες βρέθηκαν ναυαγοί μεσοπέλαγα στον Νότιο Ατλαντικό, μέσα σε μια μικρή σωστική λέμβο, πάνω από χίλια μίλια μακριά από την ξηρά. Το πλοίο τους, η Mignonette, είχε βυθιστεί σε μια θύελλα, και διασώθηκαν με τη λέμβο, έχοντας δύο μόνο κονσέρβες γογγύλια και καθόλου πόσιμο νερό. Ο Thomas Dudley ήταν ο πλοίαρχος, ο Edwin Stephens ο υποπλοίαρχος, και ο Edmund Brooks ένας ναύτης - «όλοι άνδρες εξαίρετου χαρακτήρα», σύμφωνα με τις περιγραφές των εφημερίδων. Συνέχεια ανάγνωσης

Πριν από 2000 χρόνια περίπου, ο Αντισθένης, ο ιδρυτής των κυνικών φιλοσόφων, σημείωνε προφητικά ότι «αρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψις». Με άλλα λόγια, η αρχή της γνώσης, της μάθησης, της διαπαιδαγώγησης, των ιδεών και της κοσμοθεωρίας που διαμορφώνουμε, περνάει μέσα από τη γνώση «των ονομάτων», δηλαδή των λέξεων. Όχι τόσο στο επίπεδο της αυστηρής γραμματικοσυντακτικής τους θεώρησης, όσο στο επίπεδο της διαχρονικής εννοιολογικής τους βαρύτητας ή των σημασιολογικών αποχρώσεων που περιέχουν. Έτσι, οι λέξεις γίνονται λόγος που καθορίζει τις σκέψεις μας και, συνεπώς, την πραγματικότητά μας. «Το αδιόριστον των λέξεων γεννά το ακατάστατον των ιδεών και τούτο πάλιν το ακατάστατον των πράξεων», έγραφε ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, ο Αδαμάντιος Κοραής.Η παραπάνω θεώρηση ισχύει, πιστεύω, στην ελληνική γλώσσα, ως κατεξοχήν εννοιολογική, σε αντίθεση με άλλες σημειολογικές γλώσσες. Στη γλώσσα μας το σημαίνον (η λέξη) και το σημαινόμενο (η έννοια) βρίσκονται σε μία σχέση αλληλεξάρτησης, σχεδόν «βιολογική», όπως ο ομφάλιος λώρος που συνδέει το έμβρυο με την μητέρα του. Τα παραδείγματα ατελείωτα και χαρακτηριστικά: δημοκρατία, χειραγωγώ, ωραίος, ώριμος, αγέρωχος, άγχος (άγχω: πνίγω, σφίγγω / αγχόνη), λεωφόρος (αρχ. λαοφόρος / λεωφόρος), σύρραξη, σφυγμός, φιλαλληλία… Η ελληνική γλώσσα, λοιπόν, μας διδάσκει το προφανές: ότι, δηλαδή, ο λόγος επηρεάζει και διαμορφώνει τη σκέψη του ανθρώπου και αυτή με τη σειρά της γίνεται πράξη… Φιλία, αγάπη, έρωτας, πόλεμος… Συνέχεια ανάγνωσης

Είναι εννέα η ώρα το πρωί του Σαββάτου, αλλά οι δρόμοι και οι πλατείες της συνοικίας - από τις πιο πολυπληθείς και πολυσύχναστες της πόλης - είναι έρημοι. Η εβδομαδιαία αγορά είναι σχεδόν ανύπαρκτη: λίγοι πάγκοι, οι τολμηροί μικροπωλητές -σχεδόν όλοι ξένοι- ελπίζουν για τις επόμενες ώρες. Στην πραγματικότητα, δεν βρέχει, παρά τον μελαγχολικό ουρανό και τον πορτοκαλί συναγερμό που εξέδωσαν οι αρχές. Θα έπρεπε να βρέχει σαν τρελός, αλλά μια νεροποντή μέτριας έντασης και μικρής διάρκειας δεν θα φτάσει παρά μόνο μετά το μεσημέρι. Ο φίλος εφημεριδοπώλης είναι έξαλλος με τις χαμηλές πωλήσεις, αλλά καταλαβαίνει ότι οι άνθρωποι έχουν κλειστεί στα σπίτια τους από φόβο. Για την κακοκαιρία, φυσικά, αλλά τελικά για να ζήσουν κανονικά, να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα όπως έκαναν πάντα. Οι σπάνιοι περαστικοί έχουν σχεδόν όλοι άσπρα μαλλιά- είναι εντυπωσιακό ότι οι νέοι είναι οι πιο κομφορμιστές, οι πιο πιστοί στον λόγο της εξουσίας. Συνέχεια ανάγνωσης