Ε1

Φυσική – Φως – Επανάληψη

Για το "Φως" σε αυτή την ενότητα μάθαμε τα εξής:

1. Ότι το φως μεταδίδεται ευθύγραμμα.
2. Μάθαμε πώς χωρίζουμε τα υλικά σώματα ανάλογα με το φως που τα διαπερνά (που περνά από μέσα τους) σε: διαφανή, ημιδιαφανή και αδιαφανή.
3. Τι είναι η ανάκλαση του φωτός: πρόκειται για την ιδιότητα του φωτός να αλλάζει κατεύθυνση όταν αυτό "συναντά" μία λεία και γυαλιστερή επιφάνεια.
4. Τι είναι η διάχυση του φωτός: πρόκειται για την ιδιότητα του φωτός να διασκορπίζεται (να ανκλάται) προς πολλές κατευθύνσεις όταν "συναντά" μία τραχιά επιφάνεια.
5. Ότι το φως όταν συναντά μία ανοιχτόχρωμη επιφάνεια διαχέεται (διασκορπίζεται), ενώ όταν συναντά μία σκουρόχρωμη επιφάνεια απορροφάται. Με την "απορρόφηση" μεταφέρεται ενέργεια από το φως στο σώμα που το απορροφά.

Για την επανάληψή μας θα πρέπει να διαβάσουμε τα εξής:

α) Τα συμπεράσματα και τα πειράματα που κάναμε στην τάξη ή το "Γλωσσάρι" και το "Με μια ματιά..." από το πράσινο βιβλίο.

β) Τις εργασίες που κάναμε σε κάθε κεφάλαιο.

γ) Για να δούμε εφαρμογές όσων μάθαμε σε άλλα φαινόμενα, θα πρέπει να διαβάσουμε από το πράσινο βιβλίο τα υπο-κεφάλαια:

• "Πιο γρήγορα δε γίνεται": από εκεί πρέπει να ξέρουμε ότι το φως κινείται με ταχύτητα 300.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο!
• την πρώτη παράγραφο του κεφαλαίου "Φως και υλικά σώματα". Εκεί θα δούμε ότι σκιά έχουν τα αδιαφανή σώματα.
• "Τα ηλιακά ρολόγια": εκεί θα δούμε πώς από τα αρχαία χρόνια χρησιμοποιώντας τη θέση και το μέγεθος της σκιάς των αντικειμένων μπορούσαν να υπολογίσουν την ώρα (στην πραγματικότητα τη θέση του ήλιου). Δείτε και το βίντεο:

• "Οι σκιές παίζουν θέατρο": εκεί θα δούμε πώς γίνεται μία παράσταση θεάτρου σκιών.
• "Σκιές στη ζωγραφική": εκεί θα μάθουμε πώς χρησιμοποιώντας τις σκιές ο Leonardo Da Vinci και οι σύγχρονοί του ζωγράφοι έκαναν πιο ρεαλιστική τη ζωγραφική.
• "Σκιές στο διάστημα": εκεί θα μάθουμε πώς συμβαίνουν οι εκλείψεις Σελήνης και Ηλίου.
• "Καθρέφτες: από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα", για να δούμε πώς αξιοποιώντας το φαινόμενο της ανάκλασης φτιάχτηκαν οι πρώτοι καθρέφτες.
• "Λευκά και σκούρα ρούχα" που αναφέρεται στο φαινόμενο της απορρόφησης του φωτός.

Αν διαβάσουμε όλα τα παραπάνω και θυμηθούμε και τα πειράματα που κάναμε στην τάξη θα είμαστε έτοιμοι για το διαγώνισμα.  

Πράξεις με το 10, το 100, το 100 (γρήγορα και εύκολα)

Άραγε, πόσο κάνει 0,004858 x 100.000?

Και πώς μπορούμε να κάνουμε γρήγορα πολλαπλασιασμούς και διαιρέσεις με το 10, το 100 και το 1000;

Καταρχήν, πρέπει να καταλάβουμε το εξής:

α) Όταν πολλαπλασιάζουμε έναν αριθμό με το 10, το 100, το 1000, αυτός μεγαλώνει.

β) Όταν τον διαιρούμε με τους ίδιους αριθμούς, αυτός μικραίνει.

Πολλαπλασιασμός με το 10, το 100, το 1000 σε βήματα

23 x 100 =

Σκέφτομαι: αφού δεν έχω υποδιαστολή, γράφω τον αριθμό και προσθέτω τα μηδενικά: 2300

Άλλο παράδειγμα:

6,54 x 10 =

1ο βήμα

Σκέφτομαι: έχω 2 δεκαδικά ψηφία [6,54] και ένα 0. Επίσης, σκέφτομαι ότι πολλαπλασιάζω, άρα, ο αριθμός θα μεγαλώσει.

2ο βήμα

Άρα, τα δεκαδικά ψηφία θα λιγοστέψουν, θα γίνουν 2-1 = 1. Άρα πρέπει να ξαναγράψω το 6,54 με ένα δεκαδικό ψηφίο ==> 65,4

Και λογικά αν το σκεφτώ θα καταλάβω ότι το 65,4 είναι 10 φορές μεγαλύτερο από το 6,54.

Άλλο παράδειγμα:

7,6 x 1000 =

Έχω ένα δεκαδικό ψηφίο και 3 μηδενικά. Άρα, θα κάνω 3-1 = 2 μηδενικά (γιατί εδώ τα μηδενικά είναι περισσότερα). Άρα, γράφω ==> 7600 [πρόσθεσα δύο μηδενικά]

Αν ο παραπάνω τρόπος σας δυσκολεύει, μπορείτε να δοκιμάσετε τον τρόπο που είδαμε στην τάξη:

Διαίρεση με το 10, το 100, το 1000 σε βήματα

6,5 : 10 =

Εδώ θα συμβεί το αντίστροφο, θα μικρύνει, δηλαδή θα αποκτήσω περισσότερα δεκαδικά ψηφία. Στην περίπτωση αυτή θα σκεφτώ:

Έχω ένα δεκαδικό ψηφίου και ένα μηδενικό. Άρα, θα κάνω 1 + 1 = 2 δεκαδικά ψηφία. Άρα, ο αριθμός μου θα γίνει

6,5 : 10 = 0,65 [το 0,65 έχει δύο δεκαδικά ψηφία]

Άλλο παράδειγμα:

657 : 100 =

Το 657 δεν έχει δεκαδικά ψηφία και το 100 έχει δύο μηδενικά. Άρα, το αποτέλεσμα θα πρέπει να έχει ) 0 + 2 = 2 δεκαδικά ψηφία:

6,57 [ο ίδιος αριθμός με δύο δεκαδικά ψηφία]

Άλλο παράδειγμα:

0,747 : 1000 =

Εδώ έχουμε 3 δεκαδικά ψηφία και 3 μηδενικά. Άρα ο νέος αριθμός θα πρέπει να έχει 3 + 3 = 6 δεκαδικά ψηφία. Γράφουμε:

0,000747 [ο αριθμός που φτιάξαμε έχει 6 δεκαδικά ψηφία]

Αν ο παραπάνω τρόπος σας δυσκολεύει μπορείτε να δοκιμάσετε αυτόν που είδαμε στην τάξη:

Μπορώ να ανεβάσω παιχνίδια, αλλά δε θα σας βοηθήσουν πραγματικά. Αυτό που θα πρέπει να κάνετε όσοι θέλετε να καταλάβετε πώς κάνουμε τις συγκεκριμένες πράξεις είναι να γράψετε πράξεις (πολλαπλασιασμούς και διαιρέσεις) με το 10, το 100 και το 1000 σε ένα χαρτί και να τις κάνετε. Όσοι θέλετε μπορείτε να μου τις δείξετε αύριο ή να μου τις στείλετε στο email για να τις ελέγξω. Γενικά, όμως, θα πρέπει να αφιερώσετε χρόνο, για να βρείτε τις λύσεις στις πράξεις. Αυτό πέρα από το ότι μοιάζει με έναν ωραίο γρίφο, θα κάνει πολύ ευκολότερη τη ζωή σας στο μέλλον, καθώς τέτοιες πράξεις θα συναντάτε για όλη σας τη ζωή παντού γύρω σας.

Τετάρτη 14 Μαΐου

Γλώσσα

• Κάναμε μία εργασία παραγωγής γραπτού λόγου με θέμα την Γκουέρνικα του Πικάσο. Η εργασία θα αξιολογηθεί σαν έκθεση. Δεν έχουμε κάτι για το σπίτι.

Μαθηματικά

• Ολοκληρώσαμε το κεφάλαιο για την κλίμακα. Όπως έγραψα και χθες η έννοια της "κλίμακας" είναι δύσκολη. Όσοι δεν την έχουμε καταλάβει ή δυσκολευόμαστε, μπορούμε να ελέγξουμε τη βοήθεια που ανέβασα προχθές εδώ. Η φωτοτυπία που είχαμε για το σπίτι μπορεί να μας βοηθήσει να αυτοματοποιήσουμε τη διαδικασία με την οποία κάνουμε γρήγορα πράξεις με το 10, το 100 και το 1000.

Φυσική

• Δεν προχωρήσαμε παρακάτω.

Γεωγραφία

• Κεφάλαιο: Η χλωρίδα και η πανίδα της Ελλάδας
• Ερωτήσεις
  • Γιατί η χώρα μας έχει πλούσια χλωρίδα και πανίδα; (η απάντηση είναι στα παρακάτω αποσπάσματα)
    
    
  • Πού οφείλεται η εξαφάνιση ή ο κίνδυνος εξαφάνισης πολλών φυτικών και ζωικών οργανισμών της χώρας μας και πώς προσπαθεί το κράτος να τους προστατέψει;
  • 

Τρίτη 13 Μαΐου

Γλώσσα

Γράψαμε διαγώνισμα. Δεν προχωρήσαμε παρακάτω.

Μαθηματικά

Δεν προλάβαμε να κάνουμε, οπότε έχουμε το ίδιο μάθημα.

Ιστορία

• Κεφάλαιο 30α: Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους
• Ερωτήσεις
  • Από ποιον ζήτησε βοήθεια ο Αλέξιος Α' Κομνηνός για να αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους Τούρκους;
  • Πώς αντέδρασε ο Πάπας στην έκκληση του Αλέξιου Α' για βοήθεια;
  • Πώς αντέδρασαν οι χριστιανοί της Δύσης στην κατάληψη της Ιερουσαλήμ από τους Σελτζούκους Τούρκους;
  • Τι γνωρίζετε για την 4η Σταυροφορία; Πώς ξεκίνησε, πώς εξελίχθηκε, ποια ήταν η κατάληξή της;

Δευτέρα 12 Μαΐου

Γλώσσα

Δεν κάναμε. Κάνουμε επανάληψη για το διαγώνισμα που τελικά θα γράψουμε αύριο. Θεωρία και παιχνίδια θα βρείτε εδώ.

Μαθηματικά

• Τετράδιο Εργασιών: Άσκηση 2 στη σελ. 37, προβλήματα 1 και 2 στις σελίδες 37-38. Βοήθεια θα βρούμε εδώ.
• Βοηθητικό φύλλο εργασίας: https://files.e-me.edu.gr/s/rA9oQ2zxokSdSjP Το συγκεριμένο Φύλλο εργασίας θα μας βοηθήσει να θυμηθούμε πώς κάνουμε γρήγορα, οριζόντια πράξεις με το 10, το 100, το 1.000 κτλ.

Βοήθεια για τις ασκήσεις και τα προβλήματα

Η "κλίμακα" είναι λίγο δύσκολη σαν έννοια. Για να την καταλάβουμε, πρέπει απλώς να θυμόμαστε ότι είναι ένας αριθμός που χρησιμοποιούμε για να μικρύνουμε ή να μεγαλώσουμε αποστάσεις. Πιο συγκεκριμένα, αν θέλουμε να "βάλουμε" μια περιοχή σε έναν χάρτη (π.χ., την Ελλάδα) η κλίμακα μας δείχνει πόσες φορές την έχουμε μικρύνει για να τη χωρέσουμε.

Έτσι, η κλίμακα 1 : 100 ή σημαίνει ότι μία απόσταση την έχουμε μικρύνει 100 φορές, για να χωρέσει στον χάρτη. 

Άρα, αν ξέρουμε την πραγματική απόσταση ανάμεσα σε δύο περιοχές και την κλίμακα, μπορούμε να υπολογίσουμε την απόσταση μεταξύ τους στον χάρτη.

Αν, π.χ., η απόσταση Ιωαννίνων - Αθήνας είναι: 312.000 μ. και σε έναν χάρτη η κλίμακα είναι: 1:1.000.000, τότε για να υπολογίσουμε την απόσταση Ιωαννίνων - Αθήνας στον χάρτη θα κάνουμε: 

312.000 : 1.000.000 = 0,312 μ. 

Δηλαδή: 312 χιλιοστά του μέτρου.

Το αντίθετο συμβαίνει αν ξέρουμε την απόσταση μεταξύ δύο περιοχών σε έναν χάρτη και την κλίμακα. Έτσι, μπορούμε να υπολογίσουμε την πραγματική απόσταση μεταξύ τους. Όμως, επειδή αυτή είναι προφανώς μεγαλύτερη από την απόστασή τους στον χάρτη θα πρέπει αντί για διαίρεση να κάνουμε πολλαπλασιασμό:

Η απόσταση δύο περιοχών στον χάρτη είναι 0,05 μ. και η κλίμακα 1:1.000.000. Η πραγματική απόσταση μεταξύ τους θα είναι: 

0,05 x 1.000.000 =50.000 μ.

Διαγώνισμα στη Γλώσσα – Ενότητα 13 – Διόρθωσα τους συνδέσμους

Όπως είδαμε και στις ασκήσεις που είχαμε για το σπίτι, η Ενότητα 13 έχει αρκετά φαινόμενα που μπορεί να μας δυσκολέψουν. Πιο συγκεκριμένα τα φαινόμενα στα οποία θα εξεταστούμε είναι τα εξής:

• Ενεργητική και Παθητική φωνή και σύνταξη
  • Για να μεταφέρουμε μία πρόταση από τη μία μορφή σύνταξης στην άλλη θα πρέπει να κάνουμε τα εξής:
    1. να υπογραμμίσουμε το ρήμα
    2. να μεταφέρουμε το ρήμα στην άλλη φωνή
    3. να κάνουμε όλες τις υπόλοιπες αλλαγές που χρειάζονται
    4. Προσέχουμε δύο πράγματα: η φωνή στην οποία είναι το ρήμα να αλλάξει και το νόημα της πρότασης να είναι ίδιο.
  • Παράδειγμα
    Η Σοφία πλένει το αυτοκίνητο
    --> Το αυτοκίνητο πλένεται από τη Σοφία
    Η δημοκρατία θεμελιώθηκε από τον Κλεισθένη.
    --> Ο Κλεισθένης θεμελίωσε τη δημοκρατία.
  • Παιχνίδι στο Wordwall: https://wordwall.net/resource/91752876
• Παραγωγή λέξεων, οικογένειες λέξεων
  • Παράγωγες λέμε τις λέξεις που παράγονται από άλλες λέξεις. Π.χ., μέρα > ημερήσιος, όρος > όριο, ορίζω, οριακός κτλ. Μπορούμε να πούμε ότι μία λέξη και οι παράγωγές της, όπως και οι σύνθετες με αυτήν ανήκουν στην ίδια οικογένεια. Οι οικογένειες των λέξεων φυσικά μπορούν να είναι πολύ μεγάλες.
  • Παιχνίδι στο Wordwall: https://wordwall.net/resource/91834345 Με την άσκηση αυτή θα δούμε τη διαφορά ανάμεσα σε παράγωγες και σύνθετες λέξεις δύο λέξεων με πολύ μεγάλη οικογένεια (της "ημέρας" και του "ποιώ" = κάνω)
• Βρίσκουμε το υποκείμενο, το αντικείμενο, το κατηγορούμενο
  • Θυμόμαστε πώς τα βρίσκουμε: Το Υποκείμενο δείχνει ποιος κάνει αυτό που λέει το ρήμα, το Αντικείμενο σε ποιον μεταβαίνει ("πηγαίνει") η ενέργεια του ρήματος και το Κατηγορούμενο ταιριάζει πάντα με το Υποκείμενο και μας λέει κάτι γι' αυτό.
  • Παράδειγμα
    Η γάτα λέρωσε το χαλί. (Υποκείμενο [ποιος;]: η γάτα || Αντικείμενο[τι;]: το χαλί)
    Ο Σωτήρης είναι καλό παιδί. (Υποκείμενο: ο Σωτήρης || Κατηγορούμενο: παιδί)
  • Παιχνίδι στο Wordwall: https://wordwall.net/resource/91834712
• Αναφορικές προτάσεις (προσδιοριστικές και προσθετικές)
  Οι αναφορικές προτάσεις έχουν μπροστά: ο οποίος, που (= ο οποίος), όπου, ό,τι, όποιος. Δηλώνουν αναφορά (Ο Αναστάσης, ο οποίος είναι καλός μαθητής... ==> αναφέρεται στον Αναστάση)
  Χωρίζονται σε προσθετικές και προσδιοριστικές. Τις ξεχωρίζουμε εύκολα ως εξής: στις προσθετικές έχουμε κόμμα πριν το που, ο οποίος, στις προσδιοριστικές δεν έχουμε κόμμα.
• Παιχνίδι στο Wordwall: https://wordwall.net/resource/91834866
• Απόλυτα και τακτικά αριθμητικά
  Τα θυμόμαστε; Είναι οι πιο συχνές κατηγορίες: απόλυτα είναι οι αριθμοί που χρησιμοποιούμε (ένα, δύο, τρία, τέσσερα), τα τακτικά δηλώνουν σειρά (πρώτος, δεύτερος, τρίτος κτλ.)
• Παιχνίδι στο Wordwall: https://wordwall.net/resource/91834982
• Το ρήμα “βάλλω”
  Έχει την εξής ιδιαιτερότητα: Στους χρόνους που δηλώνουν διάρκεια (στον Ενεστώτα, τον Παρατατικό, τον Εξακολουθητικό Μέλλοντα) έχουν 2λ, στους άλλους χρόνους έχουν 1λ:
  Ενεστώτας: προσβάλλω || Παρατατικός: προσέβαλλα κτλ.
  Αόριστος: προσέβαλα || Παρακείμενο: έχω προσβάλει κτλ.
• Παιχνίδι στο Wordwall: https://wordwall.net/resource/91835140
• Λεξιλόγιο ενότητας: νεοσσός, κέλυφος, στρείδι, αχιβάδα [γράφεται και με η], μύδι, λαγούμι, περιβάλλω, περιβάλλουσα κατασκευή, σήραγγα, καταφύγιο, υποστήριγμα, στέλεχος φυτού, βλαστός, φυσικά υλικά, τεχνητά υλικά, πολύπλοκος, μετασχηματίζω - μετασχηματίζομαι, συναρμολογώ - συναρμολογούμαι, μνημείο, οδηγίες, συνεχόμενες γραμμές, διακεκομμένες γραμμές, ανακαλύπτω - ανακαλύπτομαι, προσαρμόζω - προσαρμόζομαι, επιμέρους, τμήμα, λέξεις που ξεκινούν με το στερητικό α-αν (ανάξιος, άκακος, ακίνητος), το αει- (αεικίνητος), το αλληλο- (αλληλογραφία), το αμφι- (αμφίβιο), το αρχι- (αρχιστράτηγος), το αυτο- (αυτόφωτος), το διχο- (διχόνοια), το δυσ- και το ευ- (δύστροπος, εύγευστος), το ημι- (ημίχρονο), το ομο- (ομόθρησκος), το παν- (πανελλήνιος), το πυρο- (πυροσβέστης), το τηλε- (τηλεόραση), ρήματα σύνθετα με το -σκευάζω (κατασκευάζω, επισκευάζω, διασκευάζω, παρασκευάζω)

Παρασκευή 9 Μαΐου

Μαθηματικά

Γράψαμε διαγώνισμα και δεν προχωρήσαμε παρακάτω.

Φυσική

• Κεφάλαιο: Απορρόφηση του φωτός
• Εργασίες 1, 2 και 3 στη σελίδα 141.

Θρησκευτικά

• Ανάγνωση: Η γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας (σελίδες 61-63)

Πέμπτη 8 Μαΐου

Γλώσσα

• Φύλλο εργασίας: https://files.e-me.edu.gr/s/FEJaakEn6J7jtCr
  Η ενότητα αυτή περιείχε αρκετά δύσκολα γραμματικά φαινόμενα. Πρέπει να κάνουμε τις ασκήσεις με προσοχή (αν μπορούμε σήμερα) και αύριο να ρωτήσουμε τον δάσκαλό μας για οτιδήποτε δεν έχουμε καταλάβει.

Ιστορία

• Κεφάλαιο 29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία
• Ερωτήσεις
  1. Τι γνωρίζετε για τους Σελτζούκους Τούρκους;
  2. Ποιος αυτοκράτορας προσπάθησε να τους αντιμετωπίσει και πώς;
  3. Τι γνωρίζετε για τους Νορμανδούς;
  4. Πώς προσπάθησε να αντιμετωπίσει τους Νορμανδούς ο Αλέξιος Κομνηνός;

Κοινωνική Αγωγή

Δεν έχουμε κάτι για την επόμενη φορά.

Τετάρτη 7 Μαΐου

Γλώσσα

• Τετράδιο Εργασιών: άσκηση 7 στη σελίδα 32.
• Αύριο θα ολοκληρώσουμε την επανάληψη στην ενότητα 13 και τη Δευτέρα θα γράψουμε διαγώνισμα.

Μαθηματικά

• Φύλλο εργασίας: https://files.e-me.edu.gr/s/iDQfg7k2RgMYiNd
• Την Παρασκευή θα γράψουμε διαγώνισμα στην 6η ενότητα.

Φυσική

• Κεφάλαιο: Ανάκλαση και διάχυση του φωτός
• Εργασίες: 1 - 4 στη σελίδα 139.

Γεωγραφία

• Κεφάλαιο: Η ζωή στα ποτάμια και τις λίμνες της Ελλάδας
• Ερωτήσεις
  1) Για ποιους λόγους έχουν δημιουργηθεί τεχνητές λίμνες στην Ελλάδα;
  2) Τι είναι η ύδρευση και τι η άρδευση;