Έκτορας και Ανδρομάχη.

Ραψωδία Ζ   

Tischbein, Johann Heinrich (1751-1829)

Ακούστε όλο το απόσπασμα του βιβλίου (Ζ 369-502 σσ. 71 –76 ) σε μετάφραση Δ. Μαρωνίτη  εδώ  (λεπτά 30:24 έως 43:20).  [ Προσοχή! να επιλέξετε το βίντεο με την απαγγελία της Ζ΄ ραψωδίας]

      [...]άφησε πίσω του το αρχοντικό ο Έκτορας,
[...]   ώσπου διαβαίνοντας την τειχισμένη πόλη, στις πύλες              430
έφτασε που λέγονται Σκαιές[...]
Κι εκεί την είδε να τρέχει προς το μέρος του,
πολύδωρη η Ανδρομάχη, [...]

Εκεί τον συναπάντησε στο πλάι η παραμάνα με το αθώο
παιδί στην αγκαλιά, νήπιο ακόμη, τον ακριβό τους Εκτορίδη, [400]
σαν άστρο λάμποντας.                                                                                     440
Ο Έκτορας τον έλεγε Σκαμάνδριο, οι άλλοι όμως
Αστυάνακτα, γιατί ο πατέρας του ήταν εκείνος που κρατούσε
της Τροίας το κάστρο.
Βλέποντας ο πατέρας το παιδί, αμίλητος του χαμογέλασε,
οπότε η Ανδρομάχη βουρκωμένη πλησιάζει, δένει το χέρι της      445
στο χέρι του, κι είπε μιλώντας   [...]

[...]

Έτσι μιλώντας ο γενναίος Έκτωρ το χέρι του άπλωσε                          513
να πάρει το παιδί, μα το παιδί τραβήχτηκε στον κόλπο
της καλλίζωνής του παραμάνας, τσιρίζοντας, γιατί φοβήθηκε          515
την όψη του πατέρα του - το τρόμαξε ο χαλκός, η αλογίσια φούντα,
που φοβερή την είδε να σαλεύει στην κορυφή του κράνους.
Γέλασε τότε ο πατέρας του, γέλασε κι η σεμνή του μάνα,               [470]
κι ευθύς από την κεφαλή του βγάζει την περικεφαλαία
ο γενναίος Έκτωρ - την απιθώνει καταγής, κι αυτή λαμποκοπούσε. 520
Ύστερα σήκωσε στα χέρια του τον γιο του, τον φίλησε, τον χόρεψε,
τέλος στον Δία ύψωσε και στους ολύμπιους θεούς ευχή[...]

Μελανόμορφος κρατήρας, πιθανώς από εργαστήριο αποικίας στην Καλαβρία της Ιταλίας .

(Περιγραφή της παράστασης εδώ )

 

 

Πίνακες εμπνευσμένοι από τη σκηνή της συνάντησης Έκτορα και Ανδρομάχης :

Δείτε στον Ιστότοπο "Ψηφίδες για την Ελληνική Γλώσσα", Ο  τρωικός πόλεμος στην τέχνη και τη λογοτεχνία (εδώ)

Δείτε επίσης και στον Ιστότοπο "Ελληνικός Πολιτισμός" (εδώ)

 

Δείτε ένα δίλεπτο απόσπασμα από την ταινία "Τροία" στο οποίο παρουσιάζεται η συνάντηση Έκτορα και Ανδρομάχης.

(εδώ)

 Και μια σύγχρονη εικόνα που θα αναλύσουμε στο μάθημα : 

 

 

 

ΠΑΙΔΕΙΑ ( Με αφορμή το κείμενο της 6ης ενότητας των Αρχαίων)

Τι είναι παιδεία, 

κατά τον Γάλλο συγγραφέα Αντρέ Μπρετόν.

Παιδεία είναι οι λέξεις μας, η διακριτικότητά μας, η ελευθερία μας, τα όρια της ελευθερίας μας, η μουσική που ακούμε, η γλώσσα του σώματός μας, το πόσο αγαπάμε να μαθαίνουμε, να αλλάζουμε, να διαβάζουμε σαν να είμαστε κάθε φορά άγραφα χαρτιά.
Παιδεία είναι η ταπεινότητα αλλά και η επιμονή στις αξίες μας, το ότι δεν είμαστε προς πώληση, το ότι σεβόμαστε τον άνθρωπο, το παιδί του άλλου, την κυρία που καθαρίζει το γραφείο μας, τον κύριο που καθαρίζει το πάρκο στο οποίο βγάζουμε βόλτα το σκύλο μας, την κοπέλα στο ταμείο.
Παιδεία είναι η μεγαλοψυχία μας, το να ποτίσουμε μια άγνωστη γλάστρα, το να φροντίζουμε την πίσω όψη του σπιτιού μας.
Παιδεία είναι το να προστατεύουν τα χέρια μας τον αδύναμο, να τα βάζουν με το θηρίο.
Παιδεία είναι το πόσο μπορούμε να έρθουμε απέναντι στο σύστημα και στους συστημικούς, παιδεία είναι η γενναιότητα και η ευθύνη.
Παιδεία είναι το να διαλέγεις τον δύσκολο δρόμο της αξιοπρέπειας, της μοναξιάς και συνάμα να καίγεται το μέσα σου για το κοινό καλό. Για το ωραίο και τη σωτηρία του.”
Τελικά, με ένα λόγο, Παιδεία είναι το να είσαι “άνθρωπος” και να εκπέμπεις, να σκορπίζεις, να μοιράζεις, να μοσχοβολάς ” ανθρωπιά “.
Ο φιλόσοφος Σωκράτης 
Για τον μεγάλο φιλόσοφο Σωκράτη (5ος αι. π.Χ.) μπορείτε να δείτε  ένα βίντεο (τουλάχιστον ως το 4:22΄   και στο τέλος από 22:48 έως 24:00)   --->  εδώ

Μυκηναϊκό ανάκτορο του Νέστορα στην Πύλο

Ιλιάδα, Α 246-253    (σελ. 29 σχολικού βιβλίου)

· τότ' εσηκώθη ο Νέστωρ,
ο γλυκολόγος, λιγυρός ομιλητής της Πύλου
που ωσάν το μέλι η λαλιά του εκύλ' από τα χείλη·
δυο γενεές είχαν σβησθεί των πρόσκαιρων ανθρώπων,
στην Πύλον, συνομήλικοι και συνανάστροφοί του,
τώρα εις την τρίτην γενεάν βασίλευεν ο γέρος·

Ερώτημα : Ποια είναι η σχέση της Ιλιάδας με την ιστορική πραγματικότητα και με το μύθο;

ΤΟ ΠΑΛΑΤΙ ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΡΑ:  Δείτε εδώ τρισδιάστατη (3D) αναπαράσταση του παλατιού 

Δείτε εδώ το παλάτι, όπως διασώζεται σήμερα 

Εικόνες από 3D αναπαραστάσεις

 

 

Ακούστε την Ιλιάδα σε μετάφραση Δ. Ν. Μαρωνίτη

"Ιλιάς" ... του Ομήρου, απαγγελία των εικοσιτεσσάρων ραψωδιών του Ομηρικού έπους από Ελληνίδες ηθοποιούς (Λυδία Κονιόρδου, Στεφανία Γουλιώτη, Εύα Κοταμανίδου, Ρένη Πιττακή, Ράνια Οικονομίδου, Φιλαρέτη Κομνηνού, Κάτια Δανδουλάκη, Πέμη Ζούνη, Μαρία Κεχαγιόγλου, Λήδα Πρωτοψάλτη, Θέμις Μπαζάκα, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Μάγια Λυμπεροπούλου, Μαρία Σκουλά, Δήμητρα Χατούπη, Μαρία Πρωτόπαππα, Λένα Κιτσοπούλου, Ελένη Κοκκίδου, Άννα Μάσχα, Λυδία Φωτοπούλου, Μαρία Ναυπλιώτου, Ρούλα Πατεράκη, Όλια Λαζαρίδου, Αμαλία Μουτούση), σε νεοελληνική απόδοση του Δημήτρη Μαρωνίτη, στον κύκλο του Εθνικού Θεάτρου "Αρχαία Κληρονομιά - Νέα Προοπτική".

https://enlogois.gr/recitations/homer-ilias-ethniko-theatro

.

.

Επιφάνεια Αθηνάς

Ιλιάδα, Α 198-205    (Μετάφραση :  Δ. Ν. Μαρωνίτης)

Κι όπως μ’ αυτά πάλευε ο νους του κι η καρδιά του,
έχοντας κιόλας ανασύρει απ’ το θηκάρι το μεγάλο ξίφος, η Αθηνά
προβάλλει εξ ουρανού, αποσταλμένη της λευκώλενης θεάς, της Ήρας,
που αγαπούσε ίσα και τους δυο, δείχνοντας τη διπλή φροντίδα της.
Στάθηκε πίσω του, απ’ το ξανθό μαλλί τον Αχιλλέα τράβηξε,
μόνο σ’ εκείνον φανερή, αόρατη στους άλλους.
Ο Αχιλλέας κατάπληκτος, στράφηκε πίσω του, κι αμέσως αναγνώρισε
την Αθηνά Παλλάδα - τον πήρε η λάμψη των ματιών της φοβερή.

 

Πίνακες, τοιχογραφίες, ψηφιδωτά κτλ  που απεικονίζουν την παραπάνω σκηνή :

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/OMHROS-ILIADA/Iliada/Iliada02m.htm

(οι εικόνες βρίσκονται στο πλαίσιο αριστερά, κάτω από τον πλαγιότιτλο "Επέμβαση της Αθηνάς την κρίσιμη στιγμή")