Updated on January 10, 2022
Το χριστοψωμο
<<Το χριστόψωμο>> είναι ένα χριστουγεννιάτικο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη .Ο τόπος που διαδραματίζονται τα τραγικά γεγονότα είναι ένα μικρό νησί ,πιθανότατα η Σκιάθος και πρωταγωνιστές είναι η Διαλεχτή, η πεθερά της η Καντάκαινα και ο σύζυγος της Διαλεχτής, ο Καπετάν Καντάκης. Το κοινωνικό πρόβλημα που παρουσιάζεται είναι η δυσμενής θέση των γυναικών που ήταν άτεκνες στην ελληνική κοινωνία του 19ου αιώνα. Στο διήγημα παρουσιάζονται κάποια έθιμα της Χριστουγεννιάτικης περιόδου΄ η Χριστουγεννιάτικη λειτουργία γινόταν τα μεσάνυχτα της παραμονής προς ανήμερα της εορτής και οι νοικοκυρές συνήθιζαν να φτιάχνουν ένα Χριστόψωμο, το οποίο το προσέφεραν ως δώρο τις ημέρες εκείνες. Το Χριστόψωμο θεωρούνταν το σύμβολο της ευεργετικής δύναμης που ενσαρκώνεται στο νεογέννητο Χριστό. Προσωπικά μου προκαλούν βαθιά θλίψη οι αντιλήψεις που κυριαρχούσαν στην ελληνική κοινωνία στα τέλη του 19ου αιώνα και πιο συγκεκριμένα αυτές που είχαν να κάνουν με το πώς αντιμετωπίζονταν οι γυναίκες που δεν μπορούσαν να τεκνοποιήσουν. Οι γυναίκες αυτές στιγματίζονταν, γίνονταν αντικείμενα χλευασμού και κακομεταχείρισης. Η γριά Καντάκαινα, δέσμια των αντιλήψεων της εποχής και της κοινωνίας της, φτάνει μέσω ενός άσχημου παιχνιδιού της τύχης να διαπράξει το υπέρτατο έγκλημα της παιδοκτονίας, μόνο και μόνο επειδή η νύφη της δεν μπορούσε να κάνει παιδί.
Το απόσπασμα του διηγήματος που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση είναι το εξής:
"Μόνη η γραία Καντάκαινα ήξευρε το αίτιον του θανάτου. Σημειωτέον, ότι η γραία, συναισθανθείσα και αυτή το έγκλημά της, δεν εμέμφθη την νύμφην της. Αλλά τουναντίον την υπερήσπισε κατά της κακολογίας άλλων. Εάν έζησε και άλλα κατόπιν Χριστούγεννα, η άστοργος πενθερά και ακουσία παιδοκτόνος, δε θα ήτο πολύ ευτυχής εις το γήρας της".