Η ΣΤΑΧΟΜΑΖΩΧΤΡΑ

Η υπόθεση  του διηγήματος εκτυλίσσεται στη Σκιάθο και περιγράφει τη ζωή της φτωχής ηλικιωμένης χήρας θεία-Αχτίτσας που μεγαλώνει μόνη της τα δύο εγγόνια της. Οι δύο γιοί της έχουν χαθεί σε ναυάγια, η κόρη της πέθανε στη γέννα του δεύτερου παιδιού της, ο τρίτος γιός μετανάστευσε στην Αμερική και έκτοτε η τύχη του αγνοείται. Ο γαμπρός της εγκατέλειψε τα παιδιά, ζει άσωτη ζωή και ξαναπαντρεύτηκε. Η καθημερινότητα  είναι εξαιρετικά σκληρή  δεν υπάρχει πάντα φαγητό στο τραπέζι ούτε φωτιά στο τζάκι. Μία μέρα κοντά στα Χριστούγεννα ο ιερέας της ενορίας ενημερώνει τη θεία-Αχτίτσα πως ο γιός της από την Αμερική της έστειλε γράμμα και συναλλαγματικές για να τις εξαργυρώσει. Η θεία-Αχτίτσα απευθύνθηκε στον τοπικό (ανάμεσα στα άλλα) ενεχυροδανειστή κυρ-Μαργαρίτη για να εξαργυρώσει τις συναλλαγματικές. Ο ενεχυροδανειστής προσπάθησε να την εξαπατήσει, αλλά ευτυχώς την έσωσε τυχαία ένας έμπορος από την Σύρο που βρέθηκε στο κατάστημα και δέχτηκε να εξαργυρώσει εκείνος τις συναλλαγματικές στην ηλικιωμένη γυναίκα. Ο συγγραφέας δεν θα μπορούσε να μην καυτηριάσει την απληστία  του σαράφη κυρ-Μαργαρίτη να υποκλέψει όσα περισσότερα χρήματα μπορούσε από τη φτωχή και αναλφάβητη χήρα. Οι δύσκολες και κάποτε απάνθρωπες συνθήκες ζωής, τα απρόσμενα γυρίσματα της τύχης και η φυσική τάση πολλών ανθρώπων προς την πλεονεξία μπορούν να ωθήσουν τον άνθρωπο να κερδοσκοπήσει απέναντι σε συνανθρώπους του που γνωρίζει μια ζωή. Αντίθετα, ένας ξένος σαν από μηχανής θεός θα δείξει πολύ μεγαλύτερη συμπόνια στη φτωχή γυναίκα. Τα γεγονότα αυτά συμβαίνουν παραμονές Χριστουγέννων, μιας γιορτής που έχει συνδεθεί κατεξοχήν με το μήνυμα της αγάπης και της φιλανθρωπίας. Το διήγημα αφενός φανερώνει την αλλοτρίωση και την πλεονεξία του ανθρώπου, αλλά από την άλλη επιτρέπει στο θαύμα των Χριστουγέννων να φανερωθεί και έτσι η περιπέτεια της θεια-Αχτίτσας να έχει αίσιο τέλος. Τελικά η θεία πρόνοια δεν εγκαταλείπει τον άνθρωπο, ιδιαίτερα τις παραμονές της μεγαλύτερης γιορτής των χριστιανοσύνης. Το διήγημα επιβεβαιώνει ότι η κοινωνία της Σκιάθου ήταν μητριαρχική, εφόσον οι άνδρες, ναυτικοί κυρίως στο επάγγελμα, έλειπαν συχνά σε ταξίδια και έτσι οι γυναίκες αναλάμβαναν τη διαχείριση του σπιτιού. Το καθήκον των ηλικιωμένων γυναικών προς την οικογένεια δεν τελείωνε με τα γηρατειά. Συχνά καλούνταν είτε να βοηθήσουν στην ανατροφή των εγγονιών είτε να αναλάβουν την ανατροφή τους σε περίπτωση που μείνουν ορφανά, όπως ακριβώς η θεία-Αχτίτσα προβαίνοντας μάλιστα σε ύστατες θυσίες. Νιώθω λύπη που μία ηλικιωμένη γυναίκα σηκώνει στις πλάτες της τα οικογενειακά βάρη αντί να ζει ήσυχα και ειρηνικά στα γεράματα της. Θαυμασμό για την δύναμη και το κουράγιο της.

One Comment on “Η ΣΤΑΧΟΜΑΖΩΧΤΡΑ

  1. Ευχαριστούμε που μας παρουσίασες ένα νέο και πολύ ωραίο διήγημα του Παπαδιαμάντη!

Leave a Reply