ΤΕΣΣΕΡΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΑΓΑΠΗ-ΕΡΩΤΑΣ

(Ανθολόγηση Ασημίνα Ξηρογιάννη)

Το παρακάτω ποίημα είναι του Κώστα Ουράνη και ανήκει στην ποιητική του συλλογή «Αποδημίες» (Ποιήματα του 1953).

Να ’ξερες πώς λαχτάριζα τον ερχομό σου, Αγάπη
που ίσαμε τα σήμερα δε σ᾿ έχω νιώσει ακόμα,
μα που ένστικτα το είναι μου σ᾿ αναζητούσεν, όπως
τη γόνιμη άξαφνη βροχή το στεγνωμένο χώμα!

Πόσες φορές αλίμονο! δε γιόρτασα, θαρρώντας
πως επιτέλους έφτασες, Εσύ πού ’χες αργήσει:
Σα μυγδαλιά, που ηλιόλουστες ημέρες του χειμώνα
τη ξεγελάνε, βιάζονταν κι εμέ η ψυχή ν᾿ ανθίσει.

Μα δεν ερχόσουνα ποτές και μέρα με τη μέρα,
τ᾿ άνθια σωριάζονταν στη γης από τον κρύο αγέρα
κι είναι η ψυχή μου πιο γυμνή παρά προτού ν᾿ ανθίσει

και σήμερα, που η Νιότη μου γέρνει αργά στή δύση,
του ερχομού σου σβήνεται κι η τελευταία ελπίδα:
-Φοβάμαι πως επέρασες, Αγάπη και δεν σ᾿ είδα!...

***********************

Χουάν Βιθέντε Πικέρας

Εγώ στη θέση σου

Ο Χουάν Βιθέντε Πικέρας θεωρείται ένας από τους πιο μοναχικούς και αυθεντικούς ποιητές της σύγχρονης ισπανικής ποίησης. Γεννήθηκε το 1960 στο Ντούκες ντε Ρεκένα, ένα μικρό αγροτικό χωριό. Η παιδική του ηλικία σημαδεύτηκε από τη φύση, τις αγροτικές δραστηριότητες, την έλλειψη βιβλίων, την αθλιότητα του φρανκισμού. Η λογοτεχνική του καλλιέργεια ήταν τελείως προσωπικό του πάθος. Τη δεκαετία του '80 έφυγε τρέχοντας από την Ισπανία. Τα τελευταία είκοσι χρόνια ζει έξω από την πατρίδα του: στην αρχή στη Γαλλία, μετά στην Ιταλία και τώρα στην Ελλάδα. Σπούδασε Ισπανική Φιλολογία στην Βαλένθια. Έχει εργαστεί ως εκφωνητής ραδιοφώνου, σεναριογράφος, μεταφραστής και καθηγητής Ισπανικής γλώσσας για ξένους και, από το 2007, είναι Διευθυντής Σπουδών του Instituto Cervantes της Αθήνας. Το πρώτο του βιβλίο, "Tentativas de un heroe derrotado", εκδόθηκε το 1985. Μακριά από ομάδες, μόδες και λογοτεχνικούς κύκλους, ανέπτυξε μια ανήσυχη ποίηση που δύσκολα κατατάσσεται στα σχήματα της σημερινής ισπανικής ποίησης. Από τα βιβλία του, ξεχωρίζουν: "La palabra cuando" (1991), "La latitud de los caballos" (1999), "La edad del agua" (2003), "Adverbios de lugar" (2004), "Palmeras" (2005), και "Aldea" (2006). Έχει τιμηθεί με τα βραβεία Jose Hierro, Antonio Machado, Alfonso el Magnanimo, και το Διεθνές Βραβείο Ποίησης του Φεστιβάλ του Μεντεγίν. Σήμερα ζει στην Αθήνα.

Εγώ στη θέση σου θα με αγαπούσα,
θα τηλεφωνούσα,
δεν θα έχανα χρόνο,
θα μου έλεγα ναι.

Δεν θα είχα ενδοιασμούς,
θα δραπέτευα.

Θα έδινα αυτό που έχεις,
αυτό που έχω,
για να έχω αυτό που δίνεις,
αυτό που θα μου έδινες.
Θα τραβούσα τα μαλλιά μου,
θα έκλαιγα από ηδονή,
θα τραγουδούσα ξυπόλυτη,
θα χόρευα,
θα έβαζα στον Φλεβάρη ένα ήλιο Αυγούστου,
θα πέθαινα από ευχαρίστηση,
δεν θα μπορούσα κανέναν αλλά αυτόν τον έρωτα,
θα εφεύρισκα ονόματα και ρήματα καινούρια,
θα έτρεμα από φόβο μπρος στην αμφιβολία
πως υπήρξε μόνο ένα όνειρο,
θα έφευγα για πάντα από σένα,
από εκεί,
μαζί μου.ση σου θα με αγαπούσα.

Θα μου έλεγα ναι,
θα μου έλειπε χρόνος για να τρέξω μέχρι τα χέρια μου,
ή τουλάχιστον, ξέρω εγώ,
θα απαντούσα στα μηνύματά μου,
στις απόπειρές μου να μάθω τι τρέχει με σένα,
θα μου τηλεφωνούσα,
τι θα γίνει με μας,
θα μου έδινα ένα σημείο ζωής,
εγώ στη θέση σου.

https://www.o-klooun.com/anadimosiefseis/xouan-vithente-pikeras-ego-sti-thesi-sou

****************

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ /// ΤΡΙΣΕΥΓΕΝΗ

Το θεατρικό έργο Τρισεύγενη, που συνέγραψε και εξέδωσε για πρώτη φορά το 1903 ο Κωστής Παλαμάς (1859-1943), διαδραματίζεται σε μια παραθαλάσσια περιοχή της Ρούμελης στη δεκαετία του 1860. Η ηρωίδα του Τρισεύγενη είναι μια πανέμορφη νέα γυναίκα που δεν εννοεί να υποταχτεί σε κανέναν. Ερωτεύεται, όμως, τον γιο του εχθρού του πατέρα της, τον πλοιοκτήτη και καπετάνιο Πέτρο Φλώρη. Στο απόσπασμα συζητούν για τον επικείμενο γάμο τους.

 

ΤΡΙΣΕΥΓΕΝΗ

Να τρέξω θέλω στο πλευρό σου, μακριά κι από κάθε κόσμο, προς όλες τις θάλασσες του κόσμου. Από τα μικρά μου χρόνια κάτι αξήγητο μέσα μου βαρυβογγούσε. Γυναίκα του Πέτρου Φλώρη και νεράιδα του γιαλού. Πάντα οι τοίχοι δε με στενοχωρούσανε; Δε μ’ έπνιγε το σπίτι; Δε με μάραινε η γειτονιά; Δεν εύρισκα πάντ’ αφορμή να σκαρφαλώνω στο παράθυρο, να βρίσκουμαι στο δρόμο, να παίζω στ’ ακρογιάλι, γύρους να φέρνω με τις βάρκες, να λευκαίνω 3 στο ποτάμι, να θερίζω στον κάμπο, ν’ απλώνω στ’ αλώνι, 4 να φυτεύω στο περιβόλι, να ξενυχτάω κάτου από τ’ άστρα, να πλάθω πανηγύρια, χορούς να πλέκω, να χαίρουμαι τις χαρές του ήλιου, να γιορτάζω του αέρα τις γιορτές; Κι όλη τούτη τη ζωή δεν την εζούσα με τη λαχτάρα μέσα μου και με το καρτέρεμα, 5 ακοίμητα, μιας ζωής πιο βαθειάς και πιο σωστής, πιο ελεύτερης και πιο άξιας; […] Και μου την ξανοίγεις 6 τώρα εσύ τη ζωή που καρτερούσα, αγνάντια 7 μου, ακόμα μακριά, μα καθαρά. Ζωή από κίνησην όλο κι από τρομάρα κι από έρωτα. […] Θαλασσινή θέλω να είμαι και ταξιδεύτρα. Κι όλα τούτα δε θα τα είμαι στο πλευρό σου, Πέτρο Φλώρη;

ΠΕΤΡΟΣ ΦΛΩΡΗΣ
Είσαι η αγάπη μου κ’ η γυναίκα μου και η ζωή μου η ριζοθεμέλιωτη∙ 8 πώς θέλεις να σ’ εμπιστευτώ στα κύματα; Μαζί μου δε θαρθής∙ όχι. Θα μείνης αυτού, στο σπίτι μου, νοικοκυρά και δέσποινα. Και θα προσμένης να γυρίσω. […] Στο σπίτι μου θα μείνης που θα νάναι πια το σπίτι σου.

ΤΡΙΣΕΥΓΕΝΗ
Στο σπίτι σου, Πέτρο Φλώρη; Στο σπίτι σου! Αγνάντια του πατέρα μου το σπίτι, που θα χύνετ’ απ’ τους τοίχους του και θα βουίζη μέσ’ στ’ αυτιά μου, κάθε ώρα και στιγμή, η κατάρα του. Και με τον κόσμο γύρω μου, το χαροκόπο 9 κόσμο και τον καταλαλητή! 10 […] Κρίμα στα φτερά που ωνειρεύτηκα.

-----------

3 Κάνω λευκά τα ασπρόρουχα πλένοντάς τα
4 Να απώνω τα σιτηρά για αλώνισμα (ξεχώρισμα του καρπού από το άχυρο)
5 Προσμονή, προσδοκία
6 Αποκαλύπτεις
7 Απέναντι
8 Που έχει βαθιές ρίζες
9 Που ζει μια ζωή γεμάτη διασκεδάσεις, φαγοπότια, ξενύχτια κ.λπ.
10 Κακολόγος, που του αρέσει να δυσφημεί

 

**********************************

Η ανατομία της αγάπης και το παράδοξο του έρωτα
Το κείμενο είναι διασκευασμένο άρθρο της Χριστίνας Πετρέλλη και δημοσιεύθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2019 στον ιστότοπο https://www.psychology.gr

Στην πραγματικότητα, λίγοι άνθρωποι στην σύγχρονη εποχή έχουν απαλλαγεί από τις αγωνίες των ερωτικών σχέσεων. Αυτές οι αγωνίες έρχονται σε πολλές μορφές: φιλώντας πάρα πολλούς βατράχους στον δρόμο προς τον γοητευτικό πρίγκιπα ή την όμορφη πριγκίπισσα, προσηλωμένη αναζήτηση στο διαδίκτυο, μοναχική επιστροφή από μπαρ, πάρτι ή ραντεβού στα τυφλά.

Ακόμα, κι όταν οι σχέσεις σχηματιστούν, οι αγωνίες δεν σβήνουν, καθώς μπορεί να βαριέσαι, να είσαι ανήσυχος ή θυμωμένος μέσα σε αυτές, να ανταλλάσσεις οδυνηρές κουβέντες και να έχεις επώδυνες συγκρούσεις ή τελικά να βρεθείς σε σύγχυση, αμφιβολίες και την κατάθλιψη του χωρισμού ή του διαζυγίου. Αυτοί είναι μόνο μερικοί από τους τρόπους με τους οποίους η αναζήτηση της αγάπης είναι μια συγκλονιστικά δύσκολη εμπειρία από την οποία λίγοι άντρες και γυναίκες έχουν γλιτώσει. Αν μπορούσαμε να ακούσουμε τους ήχους των ανδρών και των γυναικών που αναζητούν αγάπη, θα ακούγαμε μια μακρά και δυνατή λιτανεία από στεναγμούς, λυγμούς, δάκρυα και σπαραγμούς.

Η ευτυχία μου είμαι εγώ, όχι εσύ. Όχι μόνο γιατί εσύ μπορεί να είσαι περαστικός, αλλά κι επειδή εσύ θέλεις να είμαι αυτό που δεν είμαι. Υπάρχει μια θαυμάσια φράση του Γκαίτε 1 που περιέχει όλη την ειρωνεία αυτού του αλληλεπιδρώντος μηχανισμού. «Εγώ σ’ αγαπώ. Αυτό όμως δεν έχει καμιά σχέση με σένα».

Οι γυναίκες παραπονιούνται ότι δεν ξέρουν τι περιμένουν οι άντρες και οι άντρες λένε ότι δεν καταλαβαίνουν τι θέλουν οι γυναίκες. Όπως είπε ο Λακάν 2 με έναν στεναγμό: «οι ερωτευμένοι άνθρωποι είναι καταδικασμένοι να συνεχίζουν να μαθαίνουν την γλώσσα του άλλου επ’ αόριστον, ψηλαφώντας, αναζητώντας τα κλειδιά, κλειδιά που είναι πάντα ανακλήσιμα 3 ». Ο έρωτας είναι πάντα ένας λαβύρινθος από παρεξηγήσεις όπου η έξοδος δεν υπάρχει.

------------------

1 παγκοσμίως γνωστός Γερμανός ποιητής, μυθιστοριογράφος, δραματουργός, θεωρητικός της Τέχνης, φυσιο1-δίφης και φιλέλληνας (1749-1832).
2 Γάλλος ψυχαναλυτής και ψυχίατρος (1901-1981). Οι ιδέες του άσκησαν σημαντική επίδραση στην κριτική 2θεωρία, τη λογοτεχνική θεωρία, τη γαλλική φιλοσοφία του 20ού αιώνα, την κοινωνιολογία, τη φεμινιστική θεωρία, τη θεωρία κινηματογράφου και την κλινική ψυχανάλυση.
3 μπορούν να ανακληθούν, να τα πάρει κάποιος πίσω.