Updated on May 26, 2024
ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΣ /// ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΣ / ΕΠΑΓΩΓΙΚΟΣ/ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΣ/’ΑΜΕΣΟΣ /’ΕΜΜΕΣΟΣ
Συλλογισμός είναι η διαδικασία με την οποία ο νους καταστρώνει ένα επιχείρημα. Έχουμε τριών ειδών συλλογισμούς: τον παραγωγικό, τον επαγωγικό και τον αναλογικό.
Παραγωγικός είναι ο συλλογισμός που ξεκινά από μια γενική θέση, αρχή, κρίση, κοινά και αποδεδειγμένα ορθή, για να καταλήξει σ’ ένα συγκεκριμένο και ειδικό συμπέρασμα. Η πορεία της σκέψης είναι αναλυτική, επειδή έχουμε ως αφετηρία το γενικό και αφηρημένο (το όλον) και καταλήγουμε στο ειδικό και συγκεκριμένο (τα επιμέρους).
Η παραγωγική συλλογιστική πορεία/μέθοδος φαίνεται ότι παράγει, σχεδόν πάντοτε, βέβαια και ασφαλή συμπεράσματα.
Επαγωγικός είναι ο συλλογισμός που ξεκινά από το ειδικό και συγκεκριμένο και καταλήγει στο γενικό και αφηρημένο. Η πορεία της σκέψης είναι συνθετική, επειδή η αλήθεια του επιμέρους αποδεικνύει την αλήθεια του όλου. Η επαγωγική συλλογιστική πορεία/μέθοδος οδηγεί σε πιθανά συμπεράσματα.
Αναλογικός ονομάζεται ο συλλογισμός που ξεκινά από μια ειδική και συγκεκριμένη θέση και καταλήγει σε ειδικό και συγκεκριμένο συμπέρασμα. Είναι ο πιο ασθενής ως προς τη δύναμη της πειθούς, συλλογισμός, γιατί από τα επιμέρους συμπεραίνει πάλι τα επιμέρους.
Άμεσος λέγεται ο συλλογισμός, όταν το συμπέρασμα προκύπτει από μια μόνο πρόταση/κρίση (προκείμενη).
Αντίθετα, έμμεσος λέγεται ο συλλογισμός, όταν το συμπέρασμα προκύπτει από δύο ή περισσότερες προτάσεις/κρίσεις (προκείμενες).
* Η φωτό είναι παρμένη από την ηλεκτρονική διδασκαλία.