“Ουκ έγνως” του Κωνσταντίνου Καβάφη – “Βασιλεύς Δημήτριος” του Κωνσταντίνου Καβάφη

Αν θέλετε να διαβάσετε τα ποιήματα, διαβάστε παρακάτω.

Οὐκ ἔγνως

Για τες θρησκευτικές μας δοξασίες —

ο κούφος Ιουλιανός είπεν «Aνέγνων, έγνων,

κατέγνων». Τάχατες μας εκμηδένισε

με το «κατέγνων» του, ο γελοιωδέστατος.

Τέτοιες ξυπνάδες όμως πέρασι δεν έχουνε σ’ εμάς

τους Χριστιανούς. «Aνέγνως, αλλ’ ουκ έγνως· ει γαρ έγνως,

ουκ αν κατέγνως» απαντήσαμεν αμέσως.

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)

Πιθανώς πηγή έμπνευσης του ποιήματος να είναι το περιστατικό μεταξύ του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Ιουλιανού και του Μεγάλου Βασιλείου. Ο αυτοκράτορας Ιουλιανός, ο επονομαζόμενος και Παραβάτης ή Αποστάτης, ζήτησε κάποτε από τον Μέγα Βασίλειο κείμενα να ενημερωθεί για τον χριστιανισμό. Όταν τα διάβασε απάντησε: «Ανέγνων, έγνων, κατέγνων» δηλαδή διάβασα, κατάλαβα, καταδίκασα. Τότε κι ο Μέγας Βασίλειος ανταπάντησε: «Ανέγνως, αλλ’ ουκ έγνως, ει γαρ έγνως, ουκ αν κατέγνως» δηλαδή διάβασες αλλά δεν κατάλαβες, αν καταλάβαινες, δεν θα καταδίκαζες.

Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

Ώσπερ ου βασιλεύς, αλλ’ υποκριτής, μεταμφιέννυται χλαμύδα φαιάν αντί της τραγικής εκείνης, και διαλαθών υπεχώρησεν.

Πλούταρχος, Βίος Δημητρίου

Σαν τον παραίτησαν οι Μακεδόνες

κι απέδειξαν πως προτιμούν τον Πύρρο

ο βασιλεύς Δημήτριος (μεγάλην

είχε ψυχή) καθόλου — έτσι είπαν —

δεν φέρθηκε σαν βασιλεύς. Επήγε

κ’ έβγαλε τα χρυσά φορέματά του,

και τα ποδήματά του πέταξε

τα ολοπόρφυρα. Με ρούχ’ απλά

ντύθηκε γρήγορα και ξέφυγε.

Κάμνοντας όμοια σαν ηθοποιός

που όταν η παράστασις τελειώσει,

αλλάζει φορεσιά κι απέρχεται.

Επιμέλεια Γ. Π. Σαββίδη. Τα Ποιήματα, Τ. Α’ 1897 - 1918, Ίκαρος 1963