Updated on May 7, 2020
εξ αποστάσεως μαθημα- Γλώσσα (ενεργητική και παθητική σύνταξη)
ΓΛΩΣΣΑ
θα δούμε πώς μπορούμε να μετατρέψουμε μια ενεργητική σύνταξη σε παθητική και το αντίστροφο.
Στην ελληνική γλώσσα υπάρχουν πάρα πολλά ρήματα, όπως άλλωστε και σε κάθε γλώσσα, με τα οποία δηλώνουμε τι κάνουμε, π.χ. τρέχω, γελώ, αδικώ, σφυρίζω, ανεβαίνω, κοιμάμαι, ντύνομαι, φιλιέμαι, περιποιούμαι κ.τ.λ. Παρατηρώντας όλα αυτά τα ρήματα διαπιστώνουμε ότι στο α' ενικό πρόσωπο του ενεστώτα (δηλ. εγώ τώρα...) τελειώνουν σε δύο μόνο καταλήξεις:
στην κατάληξη-ω, π.χ. τρέχω, ζω, αδικώ, σφυρίζω, ανεβαίνω
στην κατάληξη -μαι, π.χ. φαίνομαι,έρχομαι, κοιμάμαι, ντύνομαι, φιλιέμαι, περιποιούμαι
Για να μπορούμε, λοιπόν, να τα μελετάμε πιο εύκολα, χωρίζουμε τα ρήματα σε δύο μεγάλες κατηγορίες, ανάλογα με την κατάληξή τους. Τις κατηγορίες αυτές τις ονομάζουμε φωνές.
- Στην ενεργητική φωνή ανήκουν όσα ρήματα έχουν στο α' ενικό του ενεστώτα κατάληξη -ω. Ενεργητική σύνταξη έχουμε όταν το ρήμα της πρότασης έχει ενεργητική διάθεση. Όταν λέμε ότι ένα ρήμα έχει ενεργητική διάθεση εννοούμε ότι το υποκείμενο του ρήματος ενεργεί.
- Στην παθητική φωνή ανήκουν όσα ρήματα έχουν κατάληξη στο α' ενικό του ενεστώτα σε -μαι. Παθητική σύνταξη έχουμε, όταν το ρήμα της πρότασης έχει παθητική διάθεση, δηλαδή δηλώνει ότι κάποιος παθαίνει κάτι από κάποιον ή από κάτι. Αυτός που κάνει την ενέργεια δηλώνεται με το ποιητικό αίτιο, που αποτελείται από την πρόθεση από + αιτιατική πτώση ονόματος ή αντωνυμίας.
Πώς βρίσκουμε σε ποια φωνή ανήκει ένα ρήμα;
Αν μας δοθεί ένας τύπος του ρήματος που δεν είναι στο α' ενικό του ενεστώτα, τότε εμείς, για να καταλάβουμε σε ποια φωνή ανήκει, το μεταφέρουμε στο α' ενικό του ενεστώτα, δηλαδή στο εγώ και τώρα, π.χ.
Πώς μετατρέπουμε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική και το αντίστροφο;
- Το αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται υποκείμενο του παθητικού ρήματος (σε πτώση ονομαστική).
- Το ρήμα από ενεργητικό γίνεται παθητικό.
- Το υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται ποιητικό αίτιο (πρόθεση από + αιτιατική).
